Βελανιδιά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''βελανιδιά''' ή '''βαλανιδιά''' (επιστ. '''''Δρυς''''', '''''Quercus''''') είναι γένος [[φυτό|φυτών]] της οικογένειας των Φηγοειδών (Fagaceae)<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/aytofyeis-oikogeneies-kai-eidi-tis-elladas/oikogeneia-fagaceae/|title=Οικογένεια Fagaceae|last=votaniki|ημερομηνία=2018-07-23|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref> με 531 αυτοφυή είδη του βόρειου ημισφαίριου της γης <ref>{{cite book | last = Govaerts | first = R. | authorlink = | coauthors = Frodin D.G.| title = World checklist and bibliography of Fagales (Betulaceae, Corylaceae, Fagaceae and Ticodendraceae | publisher = Royal Botanic Gartens, Kew | date = 1998 | location = Richmond | pages = | url = | doi = | id = | isbn = }}</ref>. Είναι το κατ΄ εξοχήν [[δένδρο]] των [[δρυμός (αποσαφήνιση)|δρυμών]].

Είναι δέντρα ψηλά, αιωνόβια που βρίσκονται είτε σε πεδινές είτε σε ορεινές περιοχές. Ο [[καρπός]] της βελανιδιάςβαλανιδιάς είναι το '''βελανίδιβαλανίδι''' (από το βάλανος), χρήσιμο για ζωοτροφές και στη βυρσοδεψία. Το [[ξύλο]] όλων των ειδών είναι βαρύ, σκληρό και δεν σαπίζει εύκολα. Χρησιμοποιείται στην οικοδομική, ναυπηγική, [[επιπλοποιία]], στην κατασκευή σανίδων, δοκαριών και παρασκευάζονται από αυτό ξυλάνθρακες πολύ καλής ποιότητας.

1. Η '''ήμερη βελανιδιάβαλανιδιά''' ή '''βαλανιδιά''' (λατ. ''Quercus ithaburensis'' subsp. ''macrolepis'')<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-ithaburensis/|title=Quercus ithaburensis|last=votaniki|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>. Φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος και ευδοκιμεί σε θερμό και ξηρό περιβάλλον. Βρίσκεται στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου σε πεδινές περιοχές, καθώς και στους πρόποδες των βουνών. Τα [[φύλλο (βοτανική)|φύλλα]] της είναι δερματώδη, ωοειδή με οξείες παρυφές, χνουδωτά. Ο καρπός της είναι σκληρό κάρυο κυπελλοφόρο και μονόσπερμο. Το κύπελλο του καρπού φέρει πυκνά αγκαθωτά λέπια. Πάντως υπάρχουν και άκαρπα δέντρα και αυτό αποδίδεται στην κακή ανθοφορία. Το [[ξύλο]] της είναι βαρύ και πολύ σκληρό. Στην Ελλάδα βρίσκεται στις [[Κυκλάδες]], βόρειες [[Σποράδες]], [[Αττική]], [[Ρόδος|Ρόδο]], [[Κρήτη]], [[Θεσσαλία]] και [[Βοιωτία]]. Από τα κύπελλα των καρπών βγαίνει εκχύλισμα που είναι χρήσιμο στη βαφική και τη βυρσοδεψία.

2. Η '''δρυς η έμμισχοςποδισκοφόρος''' (λατ. ''Quercus robur'')<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-robur/|title=Quercus robur|last=votaniki|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>. Φτάνει σε ύψος τα 25 μέτρα και σχηματίζει μεγάλα δάση στις περιοχές της Βορείου και Κεντρικής Ευρώπης Ο κορμός της έχει χρώμα γκριζωπό ή σκούρο γκρίζο και ο φλοιός βαθιές ρωγμές. Τα φύλλα της αναπτύσσονται μαζί με τα άνθη και είναι ενωμένα, λεία και έχουν ακανόνιστους λοβούς. Τα βαλανίδια έχουν χαρακτηριστικό μακρύ ποδίσκο. Στην Ελλάδα βρίσκεται σε χαμηλές ορεινές περιοχές και σε υψόμετρο από 800-1000 μέτρα. Είναι γνωστή και με τις ονομασίες ρουπάκι, ρένια και ροτούκι.[[Αρχείο:Quercus robur.jpg|thumb|Φύλλα και βελανίδια (Quercus robur)|εναλλ.=]]

3. Η '''δρυς η άμισχοςαπόδισκη''' (δρυς η πετραία, λατ. ''Quercus petraea,'' κοινός "δέντρος")<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-petraea/|title=Quercus petraea|last=votaniki|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>. Διαφέρει από την έμμισχοποδισκοφόρο στο ότι τα βαλανίδια της δεν έχουν μικρό μίσχοποδίσκο. Μαζί με την έμμισχο αποτελούν τις άγριες βελανιδιές.

4. '''Δρυς η Μακεδονική''' (δρυς η τρωική, λατ. ''Quercus trojana'')<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-trojana/|title=Quercus trojana|last=votaniki|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>. Φτάνει σε ύψος τα 20 μέτρα και βρίσκεται στις περιοχές των Βαλκανίων. Στην Ελλάδα βρίσκεται με μεμονωμένα δέντρα σε δασικές περιοχές της [[Μακεδονία (διαμέρισμα)|Μακεδονία]]ς και της [[Θράκη]]ς.

5. Η '''δρυς η κηρρίς''' (λατ. ''Quercus cerris,'' κοινός "τσέρος")<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-cerris/|title=Quercus cerris|last=votaniki|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>. Συγγενικό είδος με τα προηγούμενα. Βρίσκεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα είναι αναμεμειγμένη με άλλα δέντρα. Γνωστή και με τις ονομασίες "τσέρο" και "ρουπάκι". Ο φλοιός της έχει βαθιές, ευθύγραμμες ρωγμές και τα βελανίδια της είναι μεγάλα, μακριά με κύπελλο που φέρει πολλά λέπια. Το είδος αυτό το αναφέρει και ο [[Θεόφραστος]] με το όνομα ''Αλοίφιος'', ή ''Ασπρίς''.

7. Το '''[[πουρνάρι]]''', ή '''πιρνάρι''', ή '''πρίνος''' (δρυς η κοκκοφόρος, λατ. ''Quercus coccifera'')<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-coccifera-2/|title=Quercus coccifera|last=votaniki|website=Βοτανική|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>. Θαμνώδης, αείφυλλος, σκληρόφυλλος θάμνος με ευρεία εξάπλωση στην περιοχή της [[Μεσόγειος|Μεσογείου]]. Σημαντικότερη ποικιλία αυτού είναι ο "''χαμόπρινος''" της οποίας το μεν ξύλο χρησιμοποιείται στη παραγωγή [[Ξυλοκάρβουνο|κάρβουνου]], οι δε νεαροί βλαστοί του ως τροφή αιγοπροβάτων. Επίσης ο φλοιός της ρίζας του είναι βυρσοδεψικός, ενώ το σπέρμα του είναι βαφικό.(Βαφικό δεν είναι το σπέρμα του (βελανίδι), αλλά οι πορφυροί κόκκοι που σχηματίζονται στα φύλλα των νέων βλαστών , όταν εναποθέτει σ'αυτά τα αυγά του καποιο έντομο, και ακολούθως μετασχηματίζονται σε κόκκινους κόκκους, εξ ού και το όνομα κοκκοφόρος- coccifera. Είναι φαινόμενο σχετικό με τις κικκίδες, που σχηματίζονται στα φύλλα άλλων δρυών). γνωστό ως "''πρινοκόκι''". Άλλες ονομασίες αυτού του είδους είναι: '''κατσόπρινος'''<ref>{{Cite book|title=The Chrysokamino Metallurgy Workshop and Its Territory|first=Philip P.|last=Betancourt|first2=Eleni A.|last2=Armpis|publisher=ASCSA|isbn=9780876615362|date=2006|url=https://books.google.gr/books?id=kplCyFvn36UC&pg=PA12&lpg=PA12&dq=%CE%BA%CE%B1%CF%84%CF%83%CF%8C%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%82&source=bl&ots=hxdh0V4FO7&sig=7SdQpDMLhTfB79trSwhBLPp3c4k&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjQ6-Gl85jcAhVwMOwKHQcHCy4Q6AEILTAA#v=onepage&q&f=false}}</ref>, '''κατσιδοπίρναρο''' κ.ά.

9. ΟΗ '''πλατύφυλλη δρυς ή''' '''[[μεσές]]''' (λατ. ''Quercus frainetto,'' κοινός "δέντρο")<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/quercus-frainetto/|title=Quercus frainetto - Βοτανική|last=votaniki|ημερομηνία=2018-03-30|language=en-US|accessdate=2019-08-23}}</ref>, με μέσο μέγεθος βελανιδιού. Απαντάται στη [[Βαλκανική χερσόνησος|Βαλκανική]], στην [[Ιταλία]], στην [[Ουγγαρία]] και στην Βορειοδυτική [[Τουρκία]].