Κυπριακό (ζήτημα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
Διάσωση 34 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
Γραμμή 49:
===Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ===
Το [[1947]] εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος Κύπρου ο γηραιός [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β΄|Μακάριος Β΄]], ο οποίος στην ενθρόνισή του εκφώνησε ένθερμο λόγο υπέρ της ένωσης και τον επόμενο χρόνο ίδρυσε το «Εθναρχικόν Συμβούλιον προς προώθησιν του Εθνικού Ενωτικού Αγώνος»<ref>Ε. Αβέρωφ-Τοσίτσας, ''Ιστορία χαμένων ευκαιριών (Κυπριακό, 1950-1963)'', τ. Α΄, 2η έκδ., Αθήνα 1982, σ. 17.</ref>. Το [[1948]] επίσης εκλέχτηκε Μητροπολίτης Κιτίου ο μετέπειτα [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄]] (κατά κόσμον Μιχαήλ Μούσκος) και πρώτος Πρόεδρος Δημοκρατίας μετά την ανεξαρτησία. Τον Ιανουάριο του [[1950]], ως προϊστάμενος του [[Γραφείο Εθναρχίας|Γραφείου Εθναρχίας]] της Αρχιεπισκοπής Κύπρου, οργάνωσε δημοψήφισμα στις εκκλησίες υπό την επίβλεψη των ιερέων. Το δημοψήφισμα είχε τη μορφή δημόσιας (φανερής) συλλογής υπογραφών<ref>
Το [[1949]] τάχθηκε και το Α.Κ.Ε.Λ. ανοιχτά υπέρ της ένωσης. Μέσω οργανώσεων και Δημοτικών Συμβουλίων που έλεγχε, κατάγγειλε με υπόμνημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. την καταπίεση των Ελλήνων της Κύπρου από τους Βρετανούς προβάλλοντας ταυτόχρονα και το αίτημα για ένωση. Παράλληλα, κάλεσε την Ελληνική Κυβέρνηση «να υποστηρίξει τον πανελλήνιο πόθο για την ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα»<ref>Ε. Αβέρωφ-Τοσίτσας, ''Ιστορία χαμένων ευκαιριών (Κυπριακό, 1950-1963)'', τ. Α΄, 2η έκδ., Αθήνα 1982, σ. 18-19.</ref>. Ωστόσο οι ιδεολογικές διαφορές με την Εκκλησία απέτρεψαν τη συνεργασία μεταξύ των δύο ισχυρότερων οργανώσεων του κυπριακού Ελληνισμού. «Οπαδοί δογμάτων αντίθετων προς τον Χριστιανισμό» διαγράφηκαν από τους ενοριακούς καταλόγους τις παραμονές των αρχιεπισκοπικών εκλογών και επίσης αποκλείστηκαν από το Εθναρχικό Συμβούλιο<ref>Ε. Αβέρωφ-Τοσίτσας, ''Ιστορία χαμένων ευκαιριών (Κυπριακό, 1950-1963)'', τ. Α΄, 2η έκδ., Αθήνα 1982, σ. 29-30.</ref>. Το Α.Κ.Ε.Λ. απήχε καταγγέλοντας τις εκλογές ως «εκλογικό πραξικόπημα» και «μαύρη σελίδα της ιστορίας της Εκκλησίας»<ref>Π. Παπαδημήτρης, "Ο πρώτος πρόεδρος της Κύπρου, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ (1913-1977)", στο: Π. Παπαπολυβίου (επιμ.), ''1960-2010: Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας'', τ. 1, ''1960-1969: Η δεκαετία της εγκαθίδρυσης'', Λευκωσία 2010, σ. 55.</ref>.
Ως τα [[1950]], η μαχητικότερη εκδήλωση ενδιαφέροντος των Τούρκων για την Κύπρο ήταν ένα ψήφισμα των φοιτητών της Κωνσταντινούπολης που εξέφραζε την αντίθεσή τους στην προσάρτηση της Κύπρου στην Ελλάδα και την απειλή έκρηξης ταραχών<ref>Ε. Αβέρωφ-Τοσίτσας, ''Ιστορία χαμένων ευκαιριών (Κυπριακό, 1950-1963)'', τ. Α΄, 2η έκδ., Αθήνα 1982, σ. 26.</ref>. Toν Αύγουστο του [[1954]] ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής μειονότητας, Δρ. [[Φαζίλ Κιουτσούκ]], (αργότερα ο πρώτος αντιπρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας) δήλωνε ότι η Κύπρος έπρεπε να επιστραφεί στην Τουρκία και να αφήσουν οι Άγγλοι στους Τούρκους τη διαχείριση του αιτήματος των Ελληνοκυπρίων για αυτοδιάθεση<ref name="auto2">
===Ένοπλος αντιαποικιακός αγώνας (1955-59)===
Γραμμή 104:
* Στα δημόσια οικονομικά, στα οποία οι νόμοι έπρεπε να εγκριθούν με χωριστές πλειοψηφίες από τους βουλευτές των δύο κοινοτήτων, οι Τουρκοκύπριοι βουλευτές αρνούνταν οποιαδήποτε συνεργασία για τη θέσπιση μόνιμου φορολογικού καθεστώτος. Αντιπρότειναν προσωρινούς νόμους βραχύχρονης ισχύος, ώστε να διατηρήσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη επί άλλων ζητημάτων στο νέο κράτος αφήνοντας σε εκκρεμότητα το φορολογικό ζήτημα<ref>Π. Παπαδημήτρης, "Η ρήξη με τους Τουρκοκύπριους", στο: Π. Παπαπολυβίου (επιμ.), ''1960-2010: Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας'', τ. 1, ''1960-1969: Η δεκαετία της εγκαθίδρυσης'', Λευκωσία 2010, σ. 105.</ref>. Ο Μακάριος καλούσε τις φοροεισπρακτικές υπηρεσίες να συλλέγουν τους φόρους ανεξάρτητα από την έγκριση του σχετικού νόμου ενώ ο Ντενκτάς καλούσε, αντίθετα, τους Τουρκοκυπρίους να μην πληρώνουν οποιοδήποτε φόρο στις αρχές της Δημοκρατίας<ref>Π. Παπαδημήτρης, "Η ρήξη με τους Τουρκοκύπριους", στο: Π. Παπαπολυβίου (επιμ.), ''1960-2010: Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας'', τ. 1, ''1960-1969: Η δεκαετία της εγκαθίδρυσης'', Λευκωσία 2010, σ. 105-106</ref>.
Αποτέλεσμα όλων των προαναφερθέντων διαφωνιών ήταν τελικά να μην λειτουργούν κρίσιμοι τομείς κρατικής ευθύνης και κατ' επέκταση το κράτος και το πολίτευμα. Στο μεταξύ ο Μακάριος, με δημόσιες δηλώσεις του δεν έκρυβε τη δυσαρέσκειά του για το καθεστώς της Ζυρίχης αλλά και για την αποτυχία του ενωτικού αγώνα. Οι δηλώσεις αυτές μπορεί να είχαν ως στόχο την ικανοποίηση του αισθήματος των οπαδών του, ενέτειναν όμως την καχυποψία των Τουρκοκυπρίων ως προς τις πραγματικές προθέσεις της Ελληνοκυπριακής πλευράς. Η Τουρκική προπαγάνδα<ref>{{Cite web|url = http://www.mfa.gov.tr/cyprus-_historical-overview_.en.mfa|title = Η Ιστοσελίδα του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών|accessdate = 2014-10-30|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150227082438/http://www.mfa.gov.tr/cyprus-_historical-overview_.en.mfa|archivedate = 2015-02-27|url-status = dead}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.tc-america.org/issues-information/overview-cyprus-issue-82.htm|title = Τουρκική Οργάνωση Η.Π.Α.}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.ata-a.org.au/cyprus-1974-preventing-a-genocide/|title = Τουρκική Οργάνωση Αυστραλίας}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.atcanews.org/archive/Negotiating%20For%20Survival.pdf|title = Άρθρο Oberling}}</ref> παρουσιάζει τον Μακάριο να έχει διακηρύξει σε ομιλία που δήθεν έδωσε στη γενέτειρα του Παναγιά στις 4 Σεπτεμβρίου 1962 την εθνοκάθαρση της Τουρκοκυπριακής μειονότητας. Η αναφορά αυτή όμως είναι ανυπόστατη αφού δεν επιβεβαιώνεται από οποιαδήποτε πρωτογενή πηγή ενώ από τον ελληνοκυπριακό τύπο της εποχής<ref>Εφημερίδα ''Φιλελεύθερος'', 5/9/1962</ref> ο οποίος παρακολουθούσε στενά τις δραστηριότητες και κινήσεις του Μακαρίου προκύπτει ότι ο Μακάριος δεν είχε επισκεφθεί την Παναγιά στις 4 Σεπτεμβρίου 1962 ούτε και είχε εκφώνηση οποιαδήποτε ομιλία τη μέρα εκείνη. Την ίδια περίοδο ο Ντεκτάς διακήρυττε προκλητικά σε ομιλία του στο χωριό Μορά στις 3 Νοεμβρίου 1962: «Αυτοί που λεν ότι η Κύπρος είναι Ελληνική ξέρουν καλά ότι είναι Τουρκική και βαμμένη με Τουρκικό αίμα»<ref name=":0">{{Cite book|title = Fettered Independence, Cyprus, 1878-1964|last = Soulioti|first = Stella|publisher = Minnesota Mediterranean and East European Monographs|year = 2006|isbn = 13: 978-0-9791218-1-4|location = Minneapolis Minnesota|pages = 224-225}}</ref> ενώ σε άλλη ομιλία του στην τελετή αποκατάστασης του τεμένους του Μπαϊρακατάρη στη Λευκωσία στις 28 Δεκεμβρίου 1962 δήλωνε: «Καταστήσατε αυτά τα χώματα μέρος της μητέρας πατρίδας και μας διδάξατε πως να πεθαίνουμε για αυτή. Η Τουρκική νεολαία έχει ορκιστεί στους τάφους σας να μην επιτρέψει ποτέ να κυματίσει άλλη σημαία από την Τουρκική»<ref name=":0" />.
=== Σχέδιο Ακρίτας- Κυβερνητικό Σχέδιο για Ένωση. ===
Στις 21 Απριλίου 1966 η εφημερίδα "Πατρίς", φιλικά προσκείμενη στο [[Γεώργιος Γρίβας - Διγενής|Γεώργιο Γρίβα]], δημοσίευσε το απόρρητο ''"[[Σχέδιο Ακρίτας]]"''<ref>«[http://hellenicantidote.blogspot.gr/2017/03/the-akritas-plan.html Το Σχέδιο Ακρίτας]» (στα Αγγλικά). [https://web.archive.org/web/20080225050737/http://www.cyprus-conflict.net/akritas_plan.htm Αρχειοθετήθηκε] 25/2/2008.</ref>, το οποίο φέρεται να είχε εκπονηθεί τα πρώτα χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου από τον Υπουργό Εσωτερικών της Κυπριακής Κυβέρνησης [[Πολύκαρπος Γεωρκάτζης|Πολύκαρπο Γεωρκάτζη]] εν γνώσει του [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄|Μακάριου]]. Ο Γεωρκάτζης φέρεται να είχε συστήσει μυστική οργάνωση, της οποίας ηγείτο με το ψευδώνυμο «Ακρίτας» <ref>[http://www.iospress.gr/ios1999/ios19991226a.htm Ιός της Ελευθεροτυπίας με περαιτέρω παραπομπές]</ref>. Το σχέδιο απευθυνόταν στα μέλη της οργάνωσης και η δημοσίευσή του πρέπει να οφείλεται στη διαμάχη Γρίβα-Μακάριου. Η ύπαρξη του σχεδίου αυτού δε διαψεύστηκε (ούτε επιβεβαιώθηκε) από την Κυπριακή Κυβέρνηση<ref name="auto1">(Αγγλικά) «[https://web.archive.org/web/20070519161750/http://www.cyprus-conflict.net/www.cyprus-conflict.net/zenon%20-%20part%202.html The Cyprus Conflict: National Identity and Statehood]», ''by Zenon Stavrinides. «[https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/45656838/The_Cyprus_Conflict_-_National_Identity_and_Statehood_1999_-_Copy.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1517287000&Signature=gjQ9FlJooq3alm8D7ntqm%2BzufRY%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DTHE_CYPRUS_CONFLICT_National_Identity_an.pdf 2nd edition 1999]»''</ref>. Στην οργάνωση του Γεωρκάτζη φέρεται να ήταν μέλος και ο μέχρι πρότινος Πρόεδρος της Κύπρου [[Τάσος Παπαδόπουλος]].
Γραμμή 120:
===Συνταγματική Κρίση - Τα «Δεκατρία Σημεία» ===
Η κρίση πράγματι ξέσπασε στα τέλη του 1963. Στις 30 Νοεμβρίου 1963 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος πρότεινε τροποποιήσεις στο Σύνταγμα (τα λεγόμενα «Δεκατρία Σημεία»), που αφορούσαν στη διανομή των εξουσιών ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή κοινότητα και θα το καθιστούσαν, κατά την ελληνοκυπριακή άποψη, πιο λειτουργικό και αποτελεσματικό. Οι τροποποιήσεις που πρότεινε ο Μακάριος, μεταξύ άλλων, αφαιρούσαν το δικαίωμα βέτο από τον Ελληνοκύπριο πρόεδρο και τον Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο και άλλαζαν το σύστημα των χωριστών πλειοψηφιών, περιορίζοντας τα υπερπρονόμια της τουρκοκυπριακής κοινότητας σε εξασφαλισμένα δικαιώματα μειονότητας<ref>
Η Τουρκική Κυβέρνηση στις 17 Δεκεμβρίου επέδωσε υπόμνημα στον Μακάριο, με το οποίο απέρριπτε τα «Δεκατρία Σημεία»<ref>Φ. Στυλιανού, "Τα 13 Σημεία", στο: Π. Παπαπολυβίου (επιμ.), ''1960-2010: Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας'', τ. 1, ''1960-1969: Η δεκαετία της εγκαθίδρυσης'', Λευκωσία 2010, σ. 95.</ref>. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα θεώρησε αυτές τις προτάσεις ως προσπάθεια αλλαγής της Συνθήκης Ζυρίχης-Λονδίνου και περιορισμού των δικαιωμάτων της.
Γραμμή 199:
===Σχέδιο Άτσεσον===
[[Εικόνα:Dean Acheson.jpg|thumb|150px|Ο Ντιν Άτσεσον]]
Ο Ντιν Άτσεσον μετέβη στις [[5 Ιουλίου]] στη [[Γενεύη]], την οποία χρησιμοποίησε ως βάση των δραστηριοτήτων του και κατάρτισε [[Σχέδιο Άτσεσον|δύο σχέδια διχοτόμησης της Κύπρου]]<ref>
Η Τουρκία απέρριψε το δεύτερο σχέδιο Άτσεσον και αποδέχθηκε το πρώτο, ενώ η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε το πρώτο και αντιμετώπιζε πολύ ευνοϊκά την αποδοχή του δεύτερου. "''Μας προσφέρουν μια πολυκατοικία έναντι αντιπαροχής ενός διαμερίσματος''" συνήθιζε να λέει για το σχέδιο αυτό ο Γεώργιος Παπανδρέου.
Γραμμή 214:
[[Αρχείο:Cyprus geostrategic map.jpg|thumb|300px|Η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου στην Ανατολική [[Μεσόγειος|Μεσόγειο]]. Κοντά στη [[Μέση Ανατολή]], ιδανική για στρατιωτικές βάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων.]]
Στις [[5 Αυγούστου]] του [[1964]] ο Γεώργιος Παπανδρέου κάλεσε στην Αθήνα τον στρατηγό [[Γεώργιος Γρίβας|Γεώργιο Γρίβα]], ο οποίος χρησιμοποιείτο πλέον ως αντίβαρο, αν όχι ως υπονομευτής του Μακαρίου. Κάτω από ασφυκτικές κυβερνητικές πιέσεις ο Γρίβας αποδέχθηκε κάποια νέα παραλλαγή των ιδεών του Άτσεσον και επέστρεψε στην Κύπρο την επομένη, [[6 Αυγούστου]]. Την ίδια μέρα κλιμακώθηκαν υπό την ηγεσία του οι στρατιωτικές συγκρούσεις στη Μανσούρα, οι οποίες είχαν αρχίσει το βράδυ της 5ης Αυγούστου. Στις [[7 Αυγούστου]] οι ελληνοκυπριακές δυνάμεις κατέλαβαν το ύψωμα Λωρόβουνου και ο Γρίβας ετοιμαζόταν να επιτεθεί για να καταλάβει τα Κόκκινα, στις βόρειες ακτές του νησιού. Αιτία της επίθεσης ήταν ότι ο παράκτιος θύλακας χρησιμοποιούνταν ως βάση για την εισαγωγή όπλων και μαχητών από την Τουρκία. Όμως η Τουρκία αντέδρασε άμεσα και δυναμικά. Το πρωί της [[8 Αυγούστου|8ης Αυγούστου]] τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη άρχισαν σφοδρό βομβαρδισμό της περιοχής της [[Πάφος|Πάφου]]. 55 Ελληνοκύπριοι σκοτώθηκαν, εκ των οποίων οι 28 πολίτες<ref>
Ανάστατος από τις εξελίξεις ο Γεώργιος Παπανδρέου έστειλε στις [[8 Αυγούστου]] εμπιστευτικό μήνυμα προς τον Μακάριο, στο οποίο τον κατηγορεί ότι "''άλλα συμφωνούμεν και άλλα πράττετε''", ενώ κάλεσε τον Κύπριο πρεσβευτή στην Αθήνα Ν. Κρανιδιώτη και του δήλωσε: "''Ηπατήθην... Η επίθεσις ανελήφθη εν πλήρει αγνοία της ελληνικής κυβερνήσεως και του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Είμαι βαθύτατα αγανακτισμένος''".
Γραμμή 266:
[[Εικόνα:Cyprus 1973 ethnic gr.svg|thumb|right|300px|Χάρτης της κατανομής εθνοτήτων στην Κύπρο κατά το 1973 (πηγή:CIA). Οι τουρκοκυπριακοί θύλακες σημειώνονται με μωβ. Κατά το διάστημα 1964-1974 η κατανομή των θυλάκων παρουσίασε μικρή μεταβολή.]]
Μετά την κλιμάκωση της έντασης με την τουρκική επίθεση τον Αύγουστο του 1964 στην [[Τηλλυρία]], τις ταραχές διαδέχτηκε αρχικά σχετική ηρεμία. Στο διάστημα μεταξύ 1964 και 1974 οι περίοδοι των διακοινοτικών εντάσεων εναλλάσσονταν με περιόδους διακοινοτικών συνομιλιών, οι οποίες όμως δεν κατέληγαν σε κάποιο αποτέλεσμα. Ο Μακάριος, όταν έχασε τον έλεγχο της Εθνικής Φρουράς, συνέστησε παραστρατιωτικές ομάδες και τις εξόπλισε με όπλα από την [[Τσεχοσλοβακία]], κάτι που μαθεύτηκε και προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις το [[1966]] και το [[1972]], αναγκάζοντάς τον να παραδώσει τον βαρύτερο οπλισμό στις δυνάμεις του ΟΗΕ προς φύλαξιν. Η Κυπριακή Κυβέρνηση, φοβούμενη επέμβαση της Τουρκίας σε περίπτωση περαιτέρω ενόπλων ταραχών, άλλαξε πολιτική και επέβαλε το 1964 οικονομικές κυρώσεις ([[εμπάργκο]]) στους τουρκοκυπριακούς θύλακες περιορίζοντας τη διακίνηση αγαθών οι οποίες όμως μέχρι το τέλος του χρόνου ουσιαστικά τερματίζονται.<ref>
Στην εξωτερική πολιτική ο Μακάριος προσέγγισε το [[Κίνημα των Αδεσμεύτων]], την [[Ε.Σ.Σ.Δ.]] και το [[Σύμφωνο της Βαρσοβίας]] υπολογίζοντας στην αντίδραση των τελευταίων σε μια τουρκική εισβολή. Πρόθεσή του ήταν να παρουσιάσει την Κύπρο ως μια ανεξάρτητη χώρα και να επισείσει το κίνδυνο γεωγραφικής επέκτασης του [[ΝΑΤΟ]] σε περίπτωση τουρκικής εισβολής. Η Ε.Σ.Σ.Δ. στην αρχή τάχθηκε με το μέρος του Μακάριου, θέλοντας να αποτρέψει την είσοδο της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, αργότερα όμως αναγνώρισε ότι οι καλές σχέσεις με την Τουρκία λόγω των Στενών του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]] ήταν προτιμότερες.
Γραμμή 276:
===Σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας===
Οι σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας δεν ήταν οι καλύτερες δυνατές. Ήδη οι Ελληνοκύπριοι θεωρούσαν τις Συνθήκες Λονδίνου-Ζυρίχης προδοσία από τη μεριά της Αθήνας του αγώνα για Ένωση, στάση που καταλόγιζε ως το τέλος της ζωής του ο [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνος Καραμανλής]] στον Μακάριο<ref>[http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_206807_26/11/2006_206704 Άρθρο στην ''Καθημερινή'' της 26/11/2006] Ο Καραμανλής φέρεται να ρώτησε τον Μακάριο σε πολύ μεταγενέστερη συνάντησή τους: ''«Παπά μου, την ίδια συνθήκη δεν υπογράψαμε; Πώς γίνεται να βγήκες εσύ ήρωας κι εγώ προδότης;»''</ref><ref>
Το [[1966]] βρήκε τις σχέσεις [[Αθήνα|Αθήνας]]-[[Λευκωσία|Λευκωσίας]] σε τροχιά επιδείνωσης. Οι ελληνοκυπριακές σχέσεις επιβαρύνθηκαν από την προσωπική αντιπάθεια που έτρεφε ο πρωθυπουργός [[Στέφανος Χ. Στεφανόπουλος]] προς τον [[Κύπρος|Κύπριο]] ηγέτη. Ήδη, από τον Ιούνιο του [[1965]], λίγο πριν τα [[Αποστασία του 1965|Ιουλιανά]], ο Στ. Στεφανόπουλος, "φωτογραφίζοντας" τον [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄|Μακάριο]], είχε μιλήσει στη [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλή]] για "εωσφορικές δυνάμεις που ματαίωσαν την Ένωση" της Κύπρου με την Ελλάδα. Ωστόσο, στις [[31 Ιανουαρίου]] του [[1966]] η [[Κυβέρνηση Στέφανου Στεφανόπουλου 1965|κυβέρνηση]] και το Παλάτι υποδέχθηκαν μετά φανών και λαμπάδων τον πάντα φιλοβασιλικό Μακάριο, επιδιώκοντας να δώσουν προς τα έξω μηνύματα ακλόνητης ομοψυχίας επί της ακολουθητέας εθνικής γραμμής. Πρόκειται για έναν συμβιβασμό κυρίων: η μεν κυβέρνηση Στεφανόπουλου επιδίωκε να αποδυναμώσει τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης, ότι προετοιμάζει [[ΝΑΤΟ|ΝΑΤΟϊκή]] λύση στο Κυπριακό προς εξόφληση των γραμματίων της "αποστασίας", ο δε Μακάριος, -ο οποίος, αν και διέθετε πάντα τη μαχητική υποστήριξη των Ελληνοκυπρίων, δεν έπαυσε να φοβάται το ενδεχόμενο πραξικοπηματικής ανατροπής του- να κερδίσει πίστωση χρόνου προσβλέποντας σε καλύτερες μέρες στο μέλλον. Πίσω όμως από τους επίσημους ασπασμούς, οι διαφορές των δύο μερών παρέμεναν. Τον Ιούνιο του 1966, η ελληνική κυβέρνηση εγκαινίασε στις [[Βρυξέλλες]] τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Στη συνάντησή του με τον [[Τουρκία|Τούρκο]] ομόλογό του Ιχσάν Τσιακλαγιαγκίλ, ο [[Έλληνες|Έλληνας]] υπουργός Εξωτερικών [[Ιωάννης Τούμπας]] πρότεινε ένα σχέδιο ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, με εδαφικά ανταλλάγματα στην Τουρκία και με ειδικό καθεστώς για τις περιοχές όπου πλειοψηφούσε η τουρκική μειονότητα. Από την πλευρά του, ο Τσιακλαγιαγκίλ αντιπρότεινε ανεξαρτησία μιας ομόσπονδης, ουσιαστικά διχοτομημένης, Κύπρου ή, εναλλακτικά, συγκυριαρχία Ελλάδας-Τουρκίας στο νησί. Οι συνομιλίες συνεχίστηκαν τους επόμενους μήνες σε επίπεδο πρεσβευτών και, παρότι δεν κατέληξαν σε θεαματικά αποτελέσματα, τοποθέτησαν το Κυπριακό σε ΝΑΤΟϊκή τροχιά, παρακάμπτοντας τον Μακάριο. Στα τέλη Νοεμβρίου ξέσπασε η πολύκροτη "υπόθεση των τσεχοσλοβακικών όπλων", που έφερε την Αθήνα και τη Λευκωσία στο χείλος της διακοπής των διπλωματικών τους σχέσεων. Πέτρα του σκανδάλου ήταν ένα φορτίο τσεχοσλοβακικού πολεμικού υλικού που ξεφορτώθηκε στη [[Λεμεσός|Λεμεσό]] έπειτα από μυστική παραγγελία του Μακαρίου, την οποία ανακάλυψε και κατήγγειλε στην Αθήνα ο [[Γεώργιος Γρίβας]]. Ο στρατηγός υποψιάστηκε ότι ο Μακάριος, έχοντας χάσει κάθε έλεγχο πάνω στην [[Εθνική Φρουρά (Κύπρος)|Εθνική Φρουρά]], η οποία υπαγόταν πλέον στις διαταγές του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας, προσπάθησε τώρα να δημιουργήσει μια ισχυρή παραστρατιωτική οργάνωση ώστε να είναι απόλυτος κύριος της κατάστασης στο εσωτερικό της νήσου. Μια κατηγορία την οποία ο Αρχιεπίσκοπος βεβαίως απέρριψε, ισχυριζόμενος ότι μοναδικός στόχος του ήταν ο εξοπλισμός της αστυνομίας. Το θέμα απέκτησε μοιραία διεθνείς διαστάσεις, καθώς η Τουρκία, που πληροφορήθηκε από "διαρροές" τα καθέκαστα, απαίτησε, με τη συμπαράσταση των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Αμερικανών]], να τεθούν τα τσεχοσλοβακικά όπλα υπό τον έλεγχο των [[Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ|"Κυανοκράνων" του ΟΗΕ]]. Ένα αίτημα στο οποίο προσχώρησε και η ελληνική κυβέρνηση, ανησυχώντας μήπως η υπόθεση αυτή τινάξει στον αέρα τον εν εξελίξει ελληνοτουρκικό διάλογο -κάτι που, όπως υποψιαζόταν, δεν αποκλείεται να ήταν και ο κυριότερος στόχος αυτής της κίνησης του Μακαρίου. Σ' ένα τέτοιο κλίμα έφτασε στο [[Παρίσι]] η ελληνική αντιπροσωπεία που μετείχε στη σύνοδο υπουργών του ΝΑΤΟ ([[14 Δεκεμβρίου|14]]-[[16 Δεκεμβρίου]]), αποτελούμενη από τους υπουργούς Άμυνας [[Σταύρος Κωστόπουλος|Σταύρο Κωστόπουλο]], Εξωτερικών Ιωάννη Τούμπα και Συντονισμού [[Κωνσταντίνος Μητσοτάκης|Κωνσταντίνο Μητσοτάκη]]. Η αλήθεια είναι ότι η μεγάλη αίθουσα των διασκέψεων της συμμαχίας ελάχιστα ασχολήθηκε με το Κυπριακό, καθώς είχε να καταπιαστεί με τα πολύ πιο επείγοντα προβλήματα που δημιουργούσε η αποχώρηση της [[Γαλλία|Γαλλίας]] από το ΝΑΤΟ. Σε πολιτικό επίπεδο, όμως, η "ανταρσία" του [[Σαρλ ντε Γκωλ]] έκανε τους Αμερικανούς λιγότερο υπομονετικούς απέναντι σε συγκρούσεις μεταξύ συμμάχων, που απειλούσαν να αποδυναμώσουν ακόμη περισσότερο το δοκιμαζόμενο ΝΑΤΟ. Έτσι, με ενθάρρυνση των Αμερικανών, συναντήθηκαν εκ νέου οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας στο περιθώριο της συνόδου, δίνοντας νέα ώθηση στο "κλίμα των Βρυξελλών". Η ανατροπή της κυβέρνησης Στεφανόπουλου, μετά την άρση της υποστήριξης που της παρείχε η [[Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις|ΕΡΕ]], διέκοψε προσωρινά τον ελληνοτουρκικό διάλογο και απέτρεψε το δραματικό ενδεχόμενο μιας μετωπικής ρήξης με τον Μακάριο. Ο τελευταίος, σε ένδειξη καλής θέλησης, υποχώρησε στις πιέσεις που του ασκήθηκαν από τη νέα, υποστηριζόμενη και από την ΕΡΕ και από την [[Ένωσις Κέντρου|Ένωση Κέντρου]], [[Κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου 1966|κυβέρνηση Παρασκευόπουλου]] και παρέδωσε τα τσεχοσλοβακικά όπλα στη Διεθνή Ειρηνευτική Δύναμη<ref>''Στα πρόθυρα ρήξης Αθήνα-Λευκωσία'', Ιστορικό Λεύκωμα 1966, σελ. 74-77, Καθημερινή (1997)</ref>.
Γραμμή 283:
Το πάγιο αίτημα των Ελληνοκυπρίων από τις αρχές του αιώνα ήταν η «[[Ένωσις]] με τη μητέρα Ελλάδα» (υπό την έννοια της ενσωμάτωσης του νησιού στην Ελλάδα, όχι της δημιουργίας κάποιου είδους Κυπρο-Ελληνικής Ένωσης). Με αυτό το σύνθημα ξεκίνησε και η ΕΟΚΑ τον αγώνα της το 1955, αυτό ήταν και το ποθούμενο του ελληνοκυπριακού λαού και πολιτικής ηγεσίας το 1959. Η ελληνοκυπριακή κοινότητα αναγκάστηκε τελικά να συμβιβαστεί με τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, συνεταιρικού κράτους με τους Τουρκοκύπριους, στη βάση των Συνθηκών Λονδίνου-Ζυρίχης, οι οποίες απέκλειαν το ενδεχόμενο μελλοντικής προσάρτησης του νησιού σε τρίτη χώρα. Ο Γρίβας κατηγορούσε ανοιχτά το Μακάριο ότι με την υπογραφή των Συνθηκών πρόδωσε τους ελληνοκυπριακούς πόθους. Ο Ελληνοκύπριος στρατηγός δεν σταμάτησε ποτέ να προβάλλει επιτακτικά το αίτημα αυτό. Αλλά και ο Μακάριος και οι υπόλοιποι Ελληνοκύπριοι πολιτικοί εξακολούθησαν να μιλούν σε κάθε ευκαιρία για Ένωση και μετά τις Συνθήκες. Αυτό ήταν και το επιχείρημα των Τουρκοκυπρίων, με το οποίο αρνούνταν την οποιαδήποτε τροποποίηση των Συνθηκών. Φοβούνταν ότι ένα άλλο μοντέλο διοίκησης θα επέτρεπε στους Ελληνοκυπρίους να επιτύχουν την ενσωμάτωση του νησιού στην Ελλάδα, με επακόλουθο, αν όχι το διωγμό της τουρκοκυπριακής κοινότητας, τουλάχιστον μια τύχη παρόμοια με αυτήν της [[Μουσουλμανική μειονότητα Ελλάδος|μουσουλμανικής μειονότητας]] της [[Θράκη (διαμέρισμα)|Θράκης]].
Στην πορεία όμως δε γινόταν κάτι στην πράξη προς την κατεύθυνση αυτή. Ο Γρίβας και οι οπαδοί του κατηγορούσαν ανοιχτά τον Μακάριο, ότι ποτέ δε στόχευε στην Ένωση, παρά μόνο στην κατάληψη της εξουσίας. Έχοντας συγκεντρώσει στα χέρια του πολιτική και θρησκευτική εξουσία, δεν είχε κανέναν λόγο να τις παραχωρήσει σε άλλον. Η κατηγορία αυτή τού προσήφθη και από άλλους, όταν απέρριψε το Σχέδιο Άτσεσον, το οποίο προέβλεπε ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα το [[1964]]<ref>Άρθρο της ''Washington Star'', 1964: ''"The Archbishop pays lip-service to the idea of Enosis and secretly opposes it"'' [http://www.cyprus-conflict.net/www.cyprus-conflict.net/wash%20star%20+%20acheson.html] {{
Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές με τον καιρό για πολλούς Ελληνοκυπρίους το κύριο ζητούμενο ήταν πλέον η κυριαρχία του ελληνικού στοιχείου στο νησί και όχι τόσο η (άμεση τουλάχιστον) Ένωση με την Ελλάδα, καθώς στην πράξη αρκετοί δε θα ήταν πρόθυμοι να υπαχθούν από τη μια μέρα στην άλλη στην Αθηναϊκή διοίκηση<ref name="auto1" />. Κατά τους ίδιους μελετητές σε αυτήν την απροθυμία συνέβαλε και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου τους χάρη στη επιτυχημένη οικονομική πολιτική του Μακάριου, η οποία έκανε λιγότερο ελκυστική την ένωση με τη μαστιζόμενη από οικονομικά προβλήματα Ελλάδα<ref name="auto1" />. Ειδικά μετά τον εξοβελισμό του τουρκοκυπριακού στοιχείου από το κυπριακό κράτος, ένα μεγάλο μέρος των στόχων είχε (φαινομενικά) επιτευχθεί. Στην αναφορά του ο Γκάλο Πλάζα το 1965 διστάζει να δεχθεί ότι οι Ελληνοκύπριοι είναι διατεθειμένοι να «απορροφηθεί» η Κύπρος από την Ελλάδα, ενώ σε σχετική ερώτησή του η ελληνοκυπριακή ηγεσία και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δεν έδωσαν σαφή απάντηση ως προς το χρονοδιάγραμμα και τη μορφή της Ένωσης, αν αυτή καθίστατο κάποτε εφικτή. Μια σειρά από ρυθμίσεις, αλλαγές και παραχωρήσεις που θα έπρεπε να γίνουν δεν είχαν απασχολήσει σοβαρά την ελληνοκυπριακή ηγεσία<ref>
===Δικτατορία των Συνταγματαρχών===
Με την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα το [[1967]] η κατάσταση περιπλέχτηκε ακόμη περισσότερο, καθώς οι συνταγματάρχες διεκδικούσαν και πάλι το ρόλο του "Εθνικού Κέντρου" ως του ρυθμιστή της ακολουθητέας γραμμής στο Κυπριακό.
Οι σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 στην Αθήνα χειροτέρευαν διαρκώς. Οι συνταγματάρχες παρενέβαιναν απροκάλυπτα στην πολιτική ζωή της Κύπρου πιέζοντας τον Μακάριο να αλλάξει τους υπουργούς του, να σχηματίσει [[κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας]] ή και να παραιτηθεί<ref>Βλέπε ''[[Ελευθεροτυπία]]'', 14ης Ιουλίου 2008, «[http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=52091888 Πώς η χούντα παγίδευσε τον Μακάριο] {{
Η [[Χούντα των Συνταγματαρχών]] σχεδίαζε να εξοντώσει τον Μακάριο για να υλοποιήσει τα σχέδιά της για διχοτόμηση του νησιού<ref>Τα αισθήματα των συνταγματαρχών για τον Μακάριο απηχεί το παρακάτω εμπρηστικό σχόλιο "αρμόδιων κύκλων", που υπαγορεύτηκε σε όλες τις (υπό καθεστώς λογοκρισίας) αθηναϊκές εφημερίδες της 1ης Ιουλίου του 1967:<br>
Γραμμή 354:
===Συνέπειες===
Η τουρκική εισβολή δημιούργησε χιλιάδες θύματα και αγνοούμενους, ενώ πάνω από 180.000 Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες εκδιώχθηκαν ή υποχρεώθηκαν να φύγουν από τις κατεχόμενες από τον Τουρκικό στρατό περιοχές <ref>{{Cite web |url=http://www.cyprus-dispute.org/materials/echr/index.html |title=Αρχειοθετημένο αντίγραφο |accessdate=2009-08-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110725214327/http://www.cyprus-dispute.org/materials/echr/index.html |archivedate=2011-07-25 |url-status=dead }}</ref>. Παράλληλα υπήρξε σταδιακή μετακίνηση πάνω από 50.000 Τουρκοκυπρίων από τις ελεύθερες στις κατεχόμενες περιοχές ειδικά μετά την άρση της απαγόρευσης τέτοιων μετακινήσεων με τη συμφωνία της Τρίτης Βιέννης του Αυγούστου 1975. Αποτέλεσμα των μετακινήσεων αυτών ήταν η ντε φάκτο δημιουργία δύο χωριστών περιοχών με εθνικά σχεδόν αμιγή πληθυσμό. Ιδιαίτερα κατά το δεύτερο κύμα εισβολής ο τουρκικός στρατός άφησε χιλιάδες νεκρούς Έλληνες και Ελληνοκύπριους στρατιώτες και αμάχους<ref>[http://www.cyprus-dispute.org/materials/echr/page11.html] Απόφαση Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κύπρος ν. Τουρκία, 1η και 2η Διακρατική Προσφυγή, 10 Ιουλίου 1976</ref>, και λεηλάτησε τις περιουσίες τους<ref>[http://www.cyprus-dispute.org/materials/echr/page13.html] Απόφαση Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κύπρος ν. Τουρκία, 1η και 2η Διακρατική Προσφυγή, 10 Ιουλίου 1976</ref>. Άλλοι 1.500 περίπου παρέμειναν στις λίστες των αγνοουμένων. Το μεγαλύτερο μέρος των αμάχων Ελληνοκυπρίων εγκατέλειψαν τα χωριά τους στο άκουσμα της εισβολής και πριν την εμφάνιση των Τούρκων, φοβούμενοι για τη ζωή τους. Δεν έλειψαν και μεμονωμένα επεισόδια αντιποίνων των Ελληνοκυπρίων, όπως η εκτέλεση 80 περίπου Τουρκοκυπρίων αιχμαλώτων από το χωριό [[Τόχνη]] στην [[επαρχία Λάρνακας]]. Η εισβολή αποτέλεσε την υλοποίηση του αρχικού σχεδίου της Τουρκίας για Ταξίμ (taksim) τη γεωγραφική δηλαδή διχοτόμηση της Κύπρου μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων.
Στον κατεχόμενο Βορρά παρέμειναν αρχικά γύρω στους 20.000 Ελληνοκύπριοι αρνούμενοι να φύγουν. Η απομόνωσή τους από το τουρκοκυπριακό καθεστώς και η κακομεταχείριση οδήγησαν με τον καιρό τους περισσότερους από αυτούς στον Νότο ενώ πολλοί από αυτούς εκδιώχθηκαν στις ελεύθερες περιοχές από το κατοχικό καθεστώς.
Γραμμή 362:
Μετά την κατάπαυση του πυρός, τον Αύγουστο του [[1974]], καταβλήθηκαν πολλές προσπάθειες για επανένωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες όμως δεν στέφθηκαν από επιτυχία. Η διαίρεση αυτή διατηρείται μέχρι σήμερα διά της βίας καθώς περισσότεροι από 40.000 Τούρκοι στρατιώτες εξακολουθούν να παραμένουν στο νησί, ενώ η Τουρκία ενθαρρύνει την παράνομη εγκατάσταση εποίκων ώστε να αυξήσει τα πληθυσμιακά ερείσματά της. Η διεθνώς αναγνωρισμένη [[Κυπριακή Δημοκρατία]] ασκεί έλεγχο μόνο στο νότιο τμήμα του νησιού, παρότι από νομική άποψη εξακολουθεί να εκπροσωπεί το σύνολο. Το κατεχόμενο βόρειο τμήμα, το οποίο αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητο το [[1983]], έχει αναγνωριστεί διεθνώς μόνο από την [[Τουρκία]] με την ονομασία "[[Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου]]" (τουρκικά: ''Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'' [KKTC]). Το [[Συμβούλιο Ασφαλείας]] του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών]] με τα ψηφίσματα (αποφάσεις) του [[s:Ψήφισμα 541/1983 Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ|541/1983]] και [[s:Ψήφισμα 550/1984 Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ|550/1984]] καταδίκασε ευθέως την ανακήρυξη της "ΤΔΒΚ" και κάθε αποσχιστική δραστηριότητα και κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ να μην την αναγνωρίσουν.
Η Κυπριακή Δημοκρατία ενημέρωσε την διεθνή κοινότητα πως τα αεροδρόμια και λιμάνια του κράτους είναι κλειστά στις κατεχόμενες της από την Τουρκία περιοχές.<ref name="UN Security Council Resolution 550">[http://www.un.int/cyprus/scr550.htm] {{
Από το 1955 όταν εξελίχθηκαν τα [[Σεπτεμβριανά]] εναντίον του Ελληνισμού στην [[Κωνσταντινούπολη]] και έπειτα, με τις εκθέσεις [[Νιχάτ Ερίμ]] το 1956 που υποστήριξε πώς "η Ελληνική πλειοψηφία στο νησί είναι περιστασιακή" όπως και το επιτελικό σχέδιο τού Γραφείου Ειδικού Πολέμου του τουρκικού Γενικού Επιτελείου με τ’ όνομα «Kibris Istirdat Plani», «Σχέδιο Επανάκτησης Κύπρου» γραμμένο το 1957, μέχρι και το νυν υλοποιούμενο νεο-οθωμανικό [[Νεοκλής Σαρρής#Συγγραφικό έργο|«Στρατηγικό Βάθος» τού Νταβούτογλου]], όλες ανεξαιρέτως και απαρεγκλίτως οι τουρκικές κυβερνήσεις, εκλελεγμένες ή πραξικοπηματικές, δεξιές ή αριστερές κεμαλικές, κεμαλο-ισλαμικές ή αμιγώς ισλαμικές, από τον [[Αντνάν Μεντερές]] και τον [[Φατίν Ρουστού Ζορλού]] (1955) μέχρι και του [[Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν]] και του [[Αχμέτ Νταβούτογλου]] (2013), εφαρμόζουν επεκτατική πολιτική εναντίον της Κύπρου.<ref name="sigmalive.com">
Σε αντίθεση με τον Ελληνοκυπριακό λαό που όταν [[Κυπριακό πρόβλημα#Σχέδιο Ανάν και Ένταξη στην Ε.Ε.|ρωτήθηκε, απέρριψε]] το τετελεσμένο γεγονός του γεωγραφικού χωρισμού, οι εκάστοτε ελληνοκυπριακές ηγεσίες από το 1977 και μετά έχουν αποδεχθεί το τετελεσμένο γεγονός του γεωγραφικού χωρισμού μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τον οποίο οι Τουρκοκύπριοι θέλουν να διατηρήσουν. Το 1977 έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ δύο ηγετών ότι η βάση λύσης θα είναι ομοσπονδιακού χαρακτήρα, χωρίς ουσιαστικά να ρωτηθεί ο λαός. Η διατύπωση αφήνει πολλά περιθώρια για ερμηνείες. Αυτό σημαίνει ότι εάν συσταθεί ομοσπονδιακό κράτος, ίσως να είναι δικοινοτικό (όπως και με το Σύνταγμα του 1960), με την πολιτειακή εξουσία να μοιράζεται ανάμεσα στις δύο κοινότητες<ref name="sigmalive.com" />.
Γραμμή 371:
{{Κύριο|Οι αγνοούμενοι της Τουρκικής εισβολής}}
Μείζων παράγοντας του Κυπριακού προβλήματος είναι σήμερα οι αγνοούμενοι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Πρόκειται για στρατιώτες και πολίτες, των οποίων η τύχη αγνοείται. Οι περισσότεροι εξαφανίστηκαν μετά από εχθροπραξίες και έκτοτε δεν έδωσαν σημεία ζωής αλλά ούτε βρέθηκε και η σορός τους. Από ελληνοκυπριακής πλευράς αγνοούνται περί τους 1.500 (<ref>[http://www.missing-cy.org/home.html] www.missing-cy.org/home.html</ref>), ενώ από τουρκοκυπριακής περίπου 500. Το πρόβλημα των αγνοουμένων ανάγεται ήδη στην περίοδο των [[Διακοινοτικές Ταραχές του 1963|διακοινοτικών ταραχών]] που ξέσπασαν το 1963-1964, αλλά μεγιστοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1974 με την τουρκική εισβολή. Για την τύχη τους έχουν γίνει πολλές εικασίες. Η ελληνοκυπριακή πλευρά για πολύ καιρό (και εν μέρει ακόμα) υποστήριζε ότι οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι αγνοούμενοι ζουν και είναι αιχμάλωτοι στην Τουρκία. Πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί γύρω από το ζήτημα, ενώ φέρεται να έχει οργανωθεί και αποστολή με τη συμμετοχή πρακτόρων της ελληνικής [[ΕΥΠ]] στην [[Ανατολία]], προκειμένου να διερευνηθούν σχετικές πληροφορίες από «Κούρδους δραπέτες» που υποστήριξαν ότι ήταν συγκρατούμενοί τους. Αξιόπιστα στοιχεία που να στηρίζουν την εκδοχή ότι οι αγνοούμενοι είναι ζωντανοί δεν έχουν ως τώρα παρουσιαστεί<ref>[http://www.politis.com.cy/cgibin/hweb?-A=670412&-V=archivearticles&-p Άρθρο του Μακάριου Δρουσιώτη στην εφημερίδα ''Ο Πολίτης'' της 29/10/2006]</ref><ref>[http://www.politis.com.cy/cgibin/hweb?-A=670758&-V=archivecolumns Άρθρο του Μακάριου Δρουσιώτη στην εφημερίδα ''Ο Πολίτης'' της 31/10/2006]</ref>. Κάποιοι από αυτούς βρίσκονται σίγουρα σε ομαδικούς τάφους εκατέρωθεν της Πράσινης Γραμμής, οι οποίοι δεν έχουν ανοιχθεί ακόμη από καμιά από τις δυο πλευρές. Τα τελευταία 2-3 χρόνια καταβάλλονται προσπάθειες διαλεύκανσης των περιπτώσεων αγνοουμένων μέσω της κοινής διερευνητικής επιτροπής αγνοουμένων<ref>
Το καλοκαίρι του 2009 βρέθηκε ομαδικός τάφος 5 Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων οι οποίοι εκτελέστηκαν κατά την τουρκική εισβολή. Στη δημοσιότητα δόθηκε και μία φωτογραφία τους λίγη ώρα πριν την εκτέλεσή τους.
===Το πρόβλημα των προσφυγικών περιουσιών===
Ένα ακόμη πρόβλημα που παραμένει άλυτο από την τουρκική εισβολή είναι οι περιουσίες των προσφύγων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και κατέφυγαν στην άλλη μεριά του νησιού. Στα εγκαταλελειμμένα ακίνητα εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες της άλλης κοινότητας ή και έποικοι χωρίς να καταβληθεί αποζημίωση στους αρχικούς ιδιοκτήτες. Το πρόβλημα είναι εντονότερο για τους Ελληνοκύπριους, γιατί τους απαγορεύθηκε και απαγορεύεται ακόμη η εγκατάσταση στα Κατεχόμενα απο τις κατοχικές αρχές. Το [[1985]] η ΤΔΒΚ απέκτησε [[Σύνταγμα]], το οποίο στο άρθρο 159 προβλέπει ότι οι εγκαταλελειμμένες περιουσίες περιέρχονται στην κυριότητα της ΤΔΒΚ. Το [[Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου]] με την απόφασή του της [[28 Νοεμβρίου|28ης Νοεμβρίου]] [[1996]] στην υπόθεση ''«Τιτίνα Λοϊζίδου κατά Τουρκίας»'' έκρινε ότι το Σύνταγμα αυτό δεν έχει οποιαδήποτε ισχύ και ότι η Τουρκία ευθύνεται για παραβίαση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας των Ελληνοκυπρίων προσφύγων και την καταδίκασε σε καταβολή αποζημίωσης<ref>
Διαφορετικά είναι τα πράγματα στον Νότο. Αντίθετα με τον Βορρά, η εγκατάσταση Τουρκοκυπρίων στον Νότο δεν περιορίστηκε ποτέ νομικά από την Κυπριακή Κυβέρνηση μετά το 1974. Οι περιουσίες των Τουρκοκυπρίων που εγκατέλειψαν τον Νότο τέθηκαν από την Κυπριακή Κυβέρνηση υπό κηδεμονία σύμφωνα με τον νόμο περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών 139/91 μέχρις ότου επιτευχθεί τελική διευθέτηση του Κυπριακού Προβλήματος. Με απόφασή του της [[24 Σεπτεμβρίου|24ης Σεπτεμβρίου]] του [[2004]] στην υπόθεση ''«Arif Moustafa ν. Υπουργείου Εσωτερικών»'' το [[Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου]] έκρινε ότι από τη στιγμή που ένας Τουρκοκύπριος εγκατασταθεί οποτεδήποτε στις ελεύθερες περιοχές, έχει αξίωση επιστροφής της περιουσίας του από το κράτος<ref>[http://www.cylaw.org/cgi-bin/open.pl?file=aad/meros_4/2004/4-200409-125-2004.htm Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου, ''Arif Moustafa ν. Υπουργείου Εσωτερικών'']</ref>.
Γραμμή 381:
== Σχέδιο Ανάν και Ένταξη στην Ε.Ε.==
[[Εικόνα:Chypre-LigneVerte1.JPG|thumb|left|250 px|Λευκωσία, Πράσινη Γραμμή]]
Μια νέα δυναμική για επίλυση του κυπριακού προβλήματος με ενεργό ανάμιξη του διεθνούς παράγοντα δημιουργήθηκε με την αίτηση εισδοχής της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Καταβλήθηκαν τότε προσπάθειες από πολλές πλευρές να λυθεί το Κυπριακό πριν την ένταξη στην Ε.Ε., ώστε να μπει η Κύπρος ενωμένη στην Ενωμένη Ευρώπη. Αποκορύφωμα των προσπαθειών αυτών υπήρξε το σχέδιο που εκπόνησε ο [[ΟΗΕ]], γνωστό ως [[Σχέδιο Ανάν]]. Το Σχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία ενός ομοσπονδιακού κράτους με δύο ομόσπονδα κρατίδια, τον ελληνοκυπριακό Νότο και τον τουρκοκυπριακό Βορρά. Η εξουσία στην ομοσπονδία θα μοιραζόταν ανάμεσα στις δύο κοινότητες με ένα πολύπλοκο σχήμα και ο Πρόεδρος θα εναλλασσόταν ανά 20 μήνες, ενώ στο νομοθετικό σώμα οι δύο κοινότητες θα εκπροσωπούνταν ισοδύναμα. Το σχέδιο προέβλεπε αυστηρούς περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης μελών της εκάστοτε κοινότητας στο κρατίδιο της άλλης, προκειμένου να μην αλλοιωθεί η πληθυσμιακή καθαρότητα του κάθε κρατιδίου. Το σχέδιο υποβλήθηκε τον [[Απρίλιος|Απρίλιο]] του [[2004]] σε δύο ξεχωριστά δημοψηφίσματα, εγκρίθηκε από την τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά απορρίφθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων. Τα [[Κυπριακές Βουλευτικές εκλογές 2001|κοινοβουλευτικά κόμμα της περιόδου]] τοποθετήθηκαν ως εξής: Υπέρ του Σχεδίου Ανάν: [[Δημοκρατικός Συναγερμός]] και [[Ενωμένοι Δημοκράτες]]. Εναντίον του Σχεδίου Ανάν τάχθηκαν: [[Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού|ΑΚΕΛ]], [[Δημοκρατικό Κόμμα (Κύπρος)|ΔΗΚΟ]], [[Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών-ΕΔΕΚ|ΕΔΕΚ]], [[Νέοι Ορίζοντες (πολιτικός σχηματισμός)|Νέοι Ορίζοντες]] και [[Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών]].<ref>{{Cite web|url=http://www.rizospastis.gr/story.do?id=2286949|title=Οι τελικές θέσεις των κυπριακών κομμάτων|date=2004-04-23|website=ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ|archiveurl=
Μετά από αυτή την εξέλιξη το διεθνές ενδιαφέρον έχει εμφανώς ατονήσει. Ωστόσο το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλέον πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ συγχρόνως η Τουρκία διεκδικεί κι αυτή τη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει καταστήσει το κυπριακό πρόβλημα εσωτερικό ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με απρόβλεπτες συνέπειες.
Από τη μια η θετική στάση των Τουρκοκυπρίων στο δημοψήφισμα ενίσχυσε τη διάθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χαλαρώσει την απομόνωσή τους<ref>
==Το Κυπριακό από νομική άποψη==
Γραμμή 405:
* Στέλλα Σουλιώτη, ''Fettered Independence, Cyprus 1878-1964''
* Σπύρος Αθανασιάδης, ''Φάκελος ΤΜΤ'', Λευκωσία 1998
* Richard A. Patrick, ''Political geography and the Cyprus conflikt 1963 – 1971'', Waterloo/Ontario 1976 (U. of Waterloo Department of Geography publ. Series. 4) [https://web.archive.org/web/20070217204950/http://www.cyprus-conflict.net/www.cyprus-conflict.net/Patrick-chp%203.html Κεφ. 3 και 4 στο διαδίκτυο]
* Zenon Stavrinides, ''The Cyprus conflict: National identity and statehood'', 1976 [https://web.archive.org/web/20070209182048/http://www.cyprus-conflict.net/www.cyprus-conflict.net/zenon,%201963-74.html σσ. 55-87 στο διαδίκτυο]
* Αναφορά του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ της 15/6/1964 προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, έγγραφο υπ. αρ. S/5764.
* Αναφορά του ειδικού μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Κυπριακό Galo Plaza της 26/3/1965 προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ [https://web.archive.org/web/20070211150823/http://www.cyprus-conflict.net/www.cyprus-conflict.net/galo_plaza_report.html]
* Μακάριος Δρουσιώτης, ''Η πρώτη διχοτόμηση: Κύπρος 1963-1964'', Αλφάδι, Λευκωσία 2005 ISBN 9963-631-06-1 [http://www.enet.gr/online/online_issues?pid=51&dt=05/08/2005&id=20947872 ''Βιβλιοκριτική στο ένθετο «Βιβλιοθήκη» της Ελευθεροτυπίας της 5/8/05'']
* Χαράλαμπος Τσαρδανίδης, ''Η Κυπριακή εξωτερική πολιτική: 1960- 1974'', 2006 [
* Zenon Stavrinides, ''A Long Journey Into Night: The Cyprus Republic’s Pursuit of a "European" Solution to the Cyprus Problem'' [https://web.archive.org/web/20070221160147/http://www.cyprus-conflict.net/www.cyprus-conflict.net/Long%20Journey.doc]
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* [http://www.vimeo.com/23039422 Το σχέδιο Αννάν από το κ. Κλόκκαρη]
* [https://web.archive.org/web/20110725214327/http://www.cyprus-dispute.org/materials/echr/index.html Απόφαση Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κύπρος ν. Τουρκία, 1η και 2η Διακρατική Προσφυγή, 10 Ιουλίου 1976]
* [http://www.missing-cy.org/home.html The Missing Cypriots Page]
* [http://cyprus1974.org/ Κατεχόμενη Κύπρος: Οι Εκτοπισμένες Ελληνικές Κοινότητες]
* [http://www.cylaw.org/62007J0420ELHTML.htm Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Κοινοτήτων, Αποστολίδης ν. Όραμς, Υπόθεση Αρ. C-420/07, 28 Απριλίου 2009]
* [https://web.archive.org/web/20070926223826/http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=11.07.2006 ''Ελληνοκυπριακές σχέσεις: 50 χρόνια φαγούρας'', άρθρο του Μακάριου Δρουσιώτη στην Ελευθεροτυπία της 11.7.2006]
* [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32004R0866R(01):EL:HTML Κανονισμός 866/2004 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διέλευση προσώπων και αγαθών από την Πράσινη Γραμμή]
* [https://web.archive.org/web/20090201054635/http://www.tvxs.gr/v4186 "Αττίλας 1974"]
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Κύπρος ώρα μηδέν. Από την ΕΟΚΑ Β΄ στο πραξικόπημα|αριθμός = 71645}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ΟΗΕ και Κυπριακό|αριθμός = 7814}}
| |||