Δούκισσα της Πλακεντίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Μετά το χαμό της πολυαγαπημένης της κόρης Ελίζας κατά την περιοδεία της στην οθωμανική [[Ασία]] και την επιστροφή της στην [[Αθήνα]], πληθώρα μαρτυριών και μυθοπλασίες άρχισαν να περιβάλλουν την εκκεντρική της προσωπικότητα, καθιστώντας την παρουσία της στην Πεντέλη κατά την εποχή της δράσης των ληστών, μυστηριώδη και αινιγματική.

Η δούκισσα γεννήθηκε τον [[Απρίλιος|Απρίλιο]] το [[1785]] στη [[Φιλαδέλφεια (ΗΠΑ)|Φιλαδέλφεια]] των [[Η.Π.Α.|ΗΠΑ]]. Ήταν κόρη του επιτετραμμένου Γάλλου διπλωμάτη Φραγκίσκου Μπαρμπέ ντε Μαρμπουά και της Αμερικανίδας Ελίζαμπεθ Μουρ, κόρης του κυβερνήτη της [[Πενσιλβάνια]]. Το 1804 παντρεύτηκε τον στρατηγό [[Κάρολος Λεμπρέν|Κάρολο Λεμπρέν]], υπασπιστή του [[Ναπολέων|Ναπολέοντα]], ο οποίος ήταν γιος του υπουργού οικονομικών. Ο Κάρολος είχε οριστεί [[Δούκας]] της [[Πλακεντία|Πιατσέντζα]], μικρής πόλης της βόρειας [[Ιταλία]]ς που είχε κατακτήσει ο Ναπολέων [[1796]]. Μαζί με τη σύζυγό του τη Σοφί απέκτησαν το 1804 μια κόρη, την Ελίζα. Η συμβίωση τους ήταν προβληματική και σύντομα κατέληξαν να ζουν σε διάσταση χωρίς ποτέ να εκδοθεί διαζύγιο. Στο [[Παρίσι]] διατηρούσε φιλολογικό σαλόνι στο οποίο σύχναζαν πολλοί διανοούμενοι της εποχής όπως, ο Ντελαβίν, ο Λαμαρτίνος και ο [[Βίκτωρ Ουγκώ|Ουγκώ]]. Η Σοφί εγκατέλειψε τη [[Γαλλία]] και διέμεινε στην [[Ιταλία]], επειδή διαφωνούσε με το σύζυγό της αλλά κι επειδή αντιπαθούσε τους [[Οίκος των Βουρβόνων|Βουρβόνους]] οι οποίοι είχαν επανακάμψει μετά την πτώση του Ναπολέοντα.<ref>Φίφη Δεμίρη, Νίκος Κουτσούμπος, «Σοφία ντε Μπαρμπούα, δούκισσα Πλακεντίας», στο Συλλογικό: Γυναίκες φιλέλληνες, Ε Ιστορικά, τ/χ.228 (18 Μαρτίου 2004), σελ.14-15</ref>

Ένα πρόσωπο το οποίο εντυπωσίασε την Δούκισσα, λόγω της μόρφωσης του, ήταν ο [[Ιωάννης Καποδίστριας|Καποδίστριας]], τον οποίο συνάντησε το 1826 στο [[Παρίσι]]<ref>Ελένη Κούκου, Ιωάννης Καποδίστριας. Ο άνθρωπος, ο διπλωμάτης:1800-1828, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 1978,σελ.263 </ref>. Η Σοφία εγκαταστάθηκε το [[1829]] στο [[Ναύπλιο]], πόλη που όρισε ο Καποδίστριας ως την πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού έθνους. Συμμετείχε ενεργά στο συντονισμένο κίνημα των Γάλλων φιλελλήνων, ενώ το [[1834]] μετακόμισε στην [[Αθήνα]], επενδύοντας σε γη. Το [[Μέγαρο Δούκισσας της Πλακεντίας|σπίτι]] της σώζεται μέχρι σήμερα. Ενίσχυσε οικονομικά την τότε νεοσύστατη δημοτική εκπαίδευση και ανέλαβε την επιμόρφωση 12 θυγατέρων αγωνιστών. Παρακολουθώντας τα τεκταινόμενα στην [[Ελλάδα]], αναγκάσθηκε αντιπολιτευόμενη τον Κυβερνήτη να μετατραπεί σε μισητό του εχθρό. Έπειτα από παραμονή 17 μηνών, η Σοφία αναχώρησε με την κόρη της για την [[Ιταλία]]. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια το [[1831]], διένειμε η ίδια φυλλάδια στη [[Γαλλία]] για τον αήθη κατά τη γνώμη της τρόπο που ο Καποδίστριας κυβερνούσε την Ελλάδα, υπερασπιζόμενη τους [[Μαυρομιχάλης|Μαυρομιχαλαίους]] δολοφόνους του<ref>Κωνσταντίνος Κιουπκιόλης, «Η Δούκισσα της Πλακεντίας εναντίον του Καποδίστρια», Ιστορία Εικονογραφημένη, τ/χ.6 (Δεκέμβριος 1968), σελ.136-143</ref>.

Στην Αθήνα ανέγειρε την ιδιωτική της κατοικία, την [[Μέγαρο Δούκισσας της Πλακεντίας|Βίλα Ιλίσσια]], έργο του διάσημου αρχιτέκτονα [[Σταμάτης Κλεάνθης|Σταμάτιου Κλεάνθη]]. Στην προσπάθειά της να αγοράσει εκτάσεις στο Πεντελικό, συνάντησε την αντίδραση της [[Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης|Ιεράς Μονής Πεντέλης]] που είχε θέσει άτυπα ολόκληρο το όρος υπό τη διακυβέρνησή της, λόγω της εξάπλωσης του ασκητισμού από το [[μεσαίωνας|μεσαίωνα]]. Το τίμημα που ζητούσε η Μονή ήταν απρόσιτο και χρειάστηκε η παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης και ιδίως του γαλλόφιλου [[Ιωάννης Κωλέττης|Κωλέττη]], ώστε να προωθηθεί η αγορά, υποσχόμενη η Δούκισσα την πραγματοποίηση έργων κοινής ωφέλειας στην περιοχή. Το 1840 περιήλθε στην κυριότητα της έκταση 1738 στρεμμάτων στην περιοχή, αντί τιμήματος 7.512 δραχμών. Ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Κλεάνθη την οικοδόμηση του περιβόητου [[Καστέλλο της Ροδοδάφνης|Καστέλλου της Ροδοδάφνης]], γνωστό ως ''[[Πύργος της Πλακεντίας]]'', καθώς και τρία σπίτια, τη Maisonette (Μεζονέτα), την Plaisance (Πλακεντία) και τον Tourelle (Πυργίσκο). Για την κατασκευή τους συνεργάστηκαν ο [[Χανς Κρίστιαν Χάνσεν]] και ο μηχανικός [[Αλέξανδρος Γεωργαντάς]]. Η Δούκισσα προχώρησε στην κατασκευή μαρμάρινης πεντάτοξης γέφυρας πάνω από ρεματιά της πεντελικής γης, κρηνών, δύο λατομείων μαρμάρου, ενός κοιτώνα για τους λατόμους, ενώ χρηματοδότησε και τη διάνοιξη δρόμων στην Πεντέλη.

Η Δούκισσα της Πλακεντίας θεωρείτο εκκεντρική προσωπικότητα, με πολλούς μύθους να περιβάλλουν το πρόσωπό της και να τη συσχετίζουν με τους ληστές που κατοικούσαν στην αττική ύπαιθρο και ταλάνιζαν την Αθήνα. Στην αρχή απαρνιέται τον χριστιανισμό και ασπάζεται την ιουδαϊκή θρησκεία. Οι κοινωνικές συναναστροφές και οι πολιτικές ιδέες της την οδήγησαν να εισάγει στην [[Ελλάδα]] μια νέα θεοκρατική κοινωνική οργάνωση μεταβάλλοντας το μέγαρό της των Ιλισίων σε κέντρο διάφορων Ελλήνων και ξένων λογίων, διανέμοντας κτήματα και τίτλους ευγενείας σε εξέχουσες μεν ελληνικές οικογένειες, στερούμενη όμως από τη πρότερη αγαθοποιό κοινωφελή δράση της. Αυτό είχε ως συνέπεια να αποξενωθεί ακόμα περισσότερο. Τον Ιούνιο του 1846 η Σοφία φέρεται να αιχμαλωτίστηκε από τον Λήσταρχο [[Σπύρος Μπίμπισης|Σπύρο Μπίμπιση]] (με τον οποίον φημολογείτο πως είχε κρυφή σχέση) αλλά ελευθερώθηκε ύστερα από επέμβαση των Χαλανδριωτών. Ακολούθησαν άλλες ιστορίες, αναδιαρθρώνοντας κάθε φορά ιστορικά γεγονότα. Γεγονός πάντως είναι πως με δικά της έξοδα ανακατασκεύασε το 1854 τη [[Συναγωγή]] στη [[Χαλκίδα]], ενώ συνέχισε με δικά της έξοδα τη δεύτερη έκδοση των ''Χρονικών'' του [[Μεσολόγγι|Μεσολογγίου]].

Στα τελευταία χρόνια της ζωής της δεν δεχόταν καμία επίσκεψη εκτός από τη Δεσποινίδα των Τιμών της Βασίλισσας Αμαλίας, τη Φωτεινή Μαυρομιχάλη, την οποία και η ίδια είχε αναθρέψει, και την Ελένη Καψάλη, κόρη του ήρωα του Μεσολογγίου [[Χρήστος Καψάλης|Χρήστου Καψάλη]]. Απεβίωσε τον Μάϊο του 1854 σε ηλικία 69 χρονών, όπως αναγράφεται επάνω στον τάφο της που επιμελήθηκε σε αρχαιότροπο μαρμάρινο ύφος ο Γεώργιος Σκουζές σε σχέδια του Σταμάτη Κλεάνθη. Ο τάφος της βρίσκεται σήμερα στην [[Πεντέλη Αττικής|Πεντέλη]] και μάλιστα κοντά στην Πλατεία, υπάρχει ευμεγέθης πινακίδα που οδηγεί σε αυτόν. Ο κληρονόμος ανεψιός της, ερχόμενος από Γαλλία πούλησε τα περισσότερα των κτημάτων της στο Ελληνικό Δημόσιο. Η Δούκισσα της Πλακεντίας διέθεσε πάνω από 40.000 δραχμές για λογαριασμό της [[Ελλάδα]]ς.