Σοσιαλδημοκρατία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Ως πολιτική, κοινωνική και οικονομική φιλοσοφία υποστηρίζει οικονομικές και κοινωνικές παρεμβάσεις για την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης στο πλαίσιο μιας φιλελεύθερης δημοκρατίας και μιας καπιταλιστικής μικτής οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο, η σοσιαλδημοκρατία σκοπεύει να δημιουργήσει τις συνθήκες που θα οδηγήσουν σε περισσότερη δημοκρατία, ισότητα και αλληλεγγύη. Ιστορικά, η σοσιαλδημοκρατία ήταν ένα [[σοσιαλισμός|σοσιαλιστικό]] κίνημα που υποστήριζε τη δημιουργία μιας σοσιαλιστικής οικονομίας, με τη στενή έννοια του όρου, μέσα από τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες επρόκειτο να επιτευχθούν με την [[ταξική πάλη]]. Στηρίχθηκε στα σοσιαλιστικά δόγματα του 19ου αιώνα, δηλαδή αυτά των Μαρξ και Ένγκελς, και είχε κοινές ιδεολογικές ρίζες με τον κομμουνισμό, αλλά χωρίς την πολεμικότητα και τον ολοκληρωτισμό του τελευταίου.Στις αρχές του 20ου αιώνα, ωστόσο, μια σειρά σοσιαλιστικών κομμάτων στη Δυτική Ευρώπη απέρριψε την [[επανάσταση]] και άλλες παραδοσιακές ιδέες του μαρξισμού, όπως η ταξική πάλη, και έλαβε πιο μετριοπαθείς θέσεις. Αυτές οι μετριοπαθείς θέσεις περιλαμβάνουν την πεποίθηση ότι ο [[ρεφορμισμός]] είναι ένας επιθυμητός δρόμος προς την επίτευξη του σοσιαλισμού. Γι'αυτό, η σοσιαλδημοκρατία συνδέθηκε με τον αναθεωρητισμό, αφού άλλαξε το βασικό δόγμα του μαρξισμού, δηλαδή τη χρήση της επανάστασης για την εγκαθίδρυση σοσιαλιστικής κοινωνίας<ref>[https://www.britannica.com/topic/social-democracy Encycopedia Brittanica]</ref>. Αντιθέτως, πραγματικές βελτιώσεις στις συνθήκες διαβίωσης όλων των κοινωνικών τάξεων θα μπορούσαν να επιτευχθούν με σταδιακό και ειρηνικό τρόπο<ref>Judt, Tony (2012).''Η Ευρώπη μετά τον Πόλεμο''. Εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Αγγλική έκδοση Penguin Press, Penguin USA, 2005. ISBN 978-960-221-574-6., σ.363</ref>. Μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, εξάλλου, παγιώθηκαν οι αρχές της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας, δηλαδή η μικτή οικονομία με την υπεροχή της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και τον περιορισμό του κράτους μόνο στην ιδιοκτησία των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και των δημοσίων υπηρεσιών, η υιοθέτηση της κευνσιανής οικονομικής θεωρίας, ο κρατικός παρεμβατισμός και, κυρίως, το κράτος πρόνοιας. Οι σοσιαλδημοκράτες πίστευαν πλέον ότι οι ιδέες τους μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με τη μεταρρύθμιση και όχι την καταστροφή του καπιταλισμού<ref>Miller, David (1998). "Social Democracy". Σε Craig, Edward (ed.). Routledge Encyclopedia of Philosophy. 8. Routledge. ISBN 978-0-415-18713-8., σ. 827</ref>.

==Οι διαφορές με τον μαρξισμό==

Ειδοποιός διαφορά της σοσιαλδημοκρατίας σε σχέση με τον επαναστατικό ή ριζοσπαστικό μαρξισμό είναι ότι στη θέση της «πάλης των τάξεων» τοποθετείται μια τρόπον τινά «διαπραγμάτευση των τάξεων». Η σημασία της ταξικής οργάνωσης και των εργατικών σωματείων είναι κεντρική στο σοδιαλδημοκρατικό κίνημα αλλά χαρακτηρίζεται από τον ταξικό συμβιβασμό και όχι την ταξική σύγκρουση. Συγκεκριμένα θεωρείται ότι, στο «μέτωπο» μεταξύ εργασίας-κεφαλαίου, οι [[συλλογικές διαπραγματεύσεις]] υπό συνθήκες εργασιακής ειρήνης και συνεργασίας είναι προς το συμφέρον των εργαζομένων και όχι η εχθρότητα μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Οι ταξικές ανισότητες υφίστανται, αλλά δεν μπορούν να ξεπεραστούν με άλλο τρόπο παρά μόνο με τη σταδιακή εξέλιξη και μεταρρύθμιση του καπιταλισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, η επαναστατική κατάλυση του [[κράτος δικαίου|κράτους δικαίου]], υπό τη συγκεκριμένη ιστορική μορφή του, δεν θεωρείται ότι είναι επιθυμητή ούτε σκόπιμη. Τουναντίον, η αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική δημοκρατία και το κράτος δικαίου είναι η μόνη αποδεκτή συνταγματική μορφή πολιτεύματος. Η κατάργηση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής ως τέτοιου δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά σκοπός είναι η κατάργηση των οικονομικών ανισοτήτων. Για παράδειγμα, η αντικατάσταση της καπιταλιστικής παραγωγής με κεντρικά σχεδιασμένη δεν έχει κανένα νόημα αν εξακολουθούν να υπάρχουν διακρίσεις μεταξύ των ελίτ και της μάζας των βιομηχανικών εργατών ή αν το γενικό επίπεδο ευημερίας είναι χαμηλό.