Πρωτόνιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Σύμφωνα με το καθιερωμένο μοντέλο αποτελείται από τρία [[κουάρκ]], δύο ''"πάνω"'' (''up'') και ένα ''"κάτω"'' (''down'') που συνδέονται με την [[ισχυρή αλληλεπίδραση]] του πυρήνα των ατόμων, που είναι υπεύθυνη για τις δυνάμεις που συγκρατούν τα πρωτόνια με νετρόνια, καθώς και με άλλα πρωτόνια. Στην πραγματικότητα,ένα [[πρωτόνιο]] αποτελείται από αναρίθμητα (''up'') και (''down'') κουάρκ και αντικουάρκ, με την προϋπόθεση ότι τα (''up'') κουάρκ είναι πάντα κατά δύο περισσότερα από ότι τα αντίστοιχα (''up'') αντικουάρκ και τα (''down'') κουάρκ είναι κατά ένα περισσότερα από ότι τα αντίστοιχα (''down'') αντικουάρκ. Παράλληλα το πρωτόνιο αποτελείται και από αναρίθμητα [[γκλουόνια]] ή γλοιόνια,που λειτουργούν ως φορείς της ισχυρής αλληλεπίδρασης μεταξύ των κουάρκ.

Ο αριθμός των πρωτονίων στον πυρήνα ενός ατόμου ονομάζεται '''«ατομικός αριθμός»''' είναι μοναδικός για κάθε [[χημικό στοιχείο]] και επομένως καθορίζει το είδος του ατόμου και κατά συνέπεια τις χημικές του ιδιότητες. Ο πυρήνας όλων των ατόμων [[Υδρογόνο|Υδρογόνου]], για παράδειγμα, περιλαμβάνει ένα πρωτόνιο. Αυτός όλων των ατόμων [[Ήλιο|Ηλίου]] περιλαμβάνει δύο και όλων ατόμων [[Λίθιο|Λιθίου]] τρία πρωτόνια (τα [[ισότοπα|ισότοπά]] τους διαφέρουν κατά τον αριθμό [[νετρόνιο|νετρονίων]] που περιλαμβάνει ο πυρήνας). Ο [[περιοδικός πίνακας]] των στοιχείων ταξινομεί τα άτομα με βάση τον [[ατομικός αριθμός|ατομικό τους αριθμό]], που ταυτίζεται με τον αριθμό των πρωτονίων που έχει το καθένα. Στα ηλεκτρικά ουδέτερα άτομα ο αριθμός των πρωτονίων είναι πάντοτε ίσος με τον αριθμός των [[ηλεκτρόνιο|ηλεκτρονίων]] και λόγω αυτού ο ατομικός αριθμός Ζ δηλώνει συγχρόνως και τον αριθμό των ηλεκτρονίων που περιφέρονται γύρω από τον ατομικό πυρήνα λόγω της ελκτικής ηλεκτρικής δυνάμεως που τους ασκείται από τα πρωτόνια (διότι είναι δύο ετερώνυμα φορτισμένα σωματίδια). Το πρωτόνιο είναι θετικά φορτισμένο σωμάτιο, με [[ηλεκτρικό φορτίο|φορτίο]] αντίθετο από το φορτίο του ηλεκτρονίου (ίσο με 1.602 × 10^-19 [[Κουλόμπ (μονάδα μέτρησης)|Cb]], θεωρείται ως η στοιχειώδης μονάδα θετικού [[ηλεκτρισμός|ηλεκτρισμού]] ή θετικού [[ηλεκτρικό φορτίο|ηλεκτρικού φορτίου]] (και αντίστοιχα το ηλεκτρόνιο θεωρείται ως η στοιχειώδης μονάδα αρνητικού ηλεκτρισμού.

Έχει μάζα 938,3 M[[eV]]/[[ταχύτητα του φωτός|c]]² (1,67262158 × 10⁻²⁷ [[χιλιόγραμμο|kg]]), ή περίπου 1.836 φορές τη μάζα του ηλεκτρονίου (η [[ατομική μονάδα μάζας]] (''AMU'') είναι 1,66053886 × 10⁻²⁷ kg). Η μάζα ενός πρωτονίου είναι ελάχιστα μικρότερη από την μάζα ενός [[νετρόνιο|νετρονίου]] (το [[νετρόνιο]] έχει μάζα ίση με περίπου 1,674 × 10⁻²⁷ kg), συμβατικά θεωρούμε ότι έχουν ίσες μάζες.

Το πρωτόνιο έχει απροσδιόριστα μεγάλο χρόνο ζωής (ο ελάχιστος πιθανός [[χρόνος ημιζωής]] έχει υπολογιστεί σε 10³⁵ έτη). Στο [[καθιερωμένο μοντέλο]] θεωρείται απολύτως σταθερό, πρόβλεψη που συμφωνεί με τα μέχρι τώρα πειραματικά δεδομένα. Τα πρωτόνια παρότι είναι και αυτά σωματίδια που διαθέτουν [[ηλεκτρικό φορτίο]], όπως και τα [[ηλεκτρόνιο|ηλεκτρόνια]], εντούτοις δεν συμμετέχουν στα φαινόμενα [[ηλέκτριση|ηλέκτρισης]] της ύλης για δύο λόγους: Πρώτος λόγος είναι το γεγονός ότι τα πρωτόνια έχουν πολύ μεγαλύτερη [[μάζα]] από ότι τα [[ηλεκτρόνιο|ηλεκτρόνια]] (περίπου 1.836 φορές μεγαλύτερη), συνεπώς τα πρωτόνια έχουν και 1.836 φορές μεγαλύτερη [[αδράνεια]] από ότι τα [[Ηλεκτρόνιο|ηλεκτρόνια]] (διότι η μάζα λειτουργεί ως μέτρο αδράνειας-[[Νόμοι κίνησης του Νεύτωνα|δεύτερος νόμος του Νεύτωνα]], άρα πιο εύκολα μετακινούνται τα ηλεκτρόνια από άτομο σε άτομο παρά τα πρωτόνια. Δεύτερος (και κυριότερος) λόγος είναι το γεγονός ότι τα πρωτόνια βρίσκονται εγκλωβισμένα στον ατομικό πυρήνα, ως [[νουκλεόνια]], άρα τους ασκείται συνεχώς η [[ισχυρή πυρηνική δύναμη]] (που ασκείται μεταξύ δύο οποιονδήποτε νουκλεονίων), η οποία και εμποδίζει τα πρωτόνια να διαφύγουν από τα όρια του πυρήνα. Συνεπώς η ηλέκτριση των σωμάτων οφείλεται καθαρά και μόνο στην μετακίνηση ηλεκτρονίων,όπου αντίστοιχα όταν από ένα ηλεκτρικά ουδέτερο άτομο "φεύγουν" ηλεκτρόνια,τότε έχουμε έλλειμμα ηλεκτρονίων και υπερισχύει το θετικό φορτίο των πρωτονίων(δημιουργείται [[κατιόν]], ενώ στα ηλεκτρικά ουδέτερα άτομα που εισέρχονται επιπλέον ηλεκτρόνια έχουμε πλεόνασμα ηλεκτρονίων και υπερισχύει το αρνητικό φορτίο των ηλεκτρονίων(δημιουργείται [[ανιόν]]).