Ρωσική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Διάσωση 10 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
Γραμμή 36:
}}
Η '''Ρωσική γλώσσα''' ({{lang-ru|''русский язык''}}, μεταγραφή με λατινικούς χαρακτήρες: ''russkij'' ή ''ruskii yazyk'', προφορά (σύμφωνα με το [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο]]): [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk]) είναι η πιο διαδεδομένη γεωγραφικά γλώσσα της Ευρασίας, η περισσότερο ομιλούμενη των Σλαβικών γλωσσών<ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/subgroups/slavic-0|title=Slavic|date=2015|editor=Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, Charles D. Fennig|work=[[Ethnologue|Ethnologue: Languages of the World]] (18th Ed.)|location=Dallas|publisher=[[SIL International]]|lang=en|accessdate=2016-10-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150906054415/http://www.ethnologue.com/subgroups/slavic-0|archivedate=2015-09-06|url-status=dead}}</ref>, και η μεγαλύτερη μητρική γλώσσα στην Ευρώπη.
Ανήκει στην ανατολική ομάδα των [[Σλαβικές γλώσσες|σλαβικών γλωσσών]], είναι η επίσημη γλώσσα της [[Ρωσία]]ς και κατατάσσεται στην πέμπτη θέση στον κόσμο κατ' αριθμό ομιλητών μετά την κινέζικη, την αγγλική, τη [[Χίντι]] και την ισπανική.
Γραμμή 48:
Το ''λεξιλόγιο'' (κυρίως αφηρημένες και λόγιες λέξεις), οι κανόνες σχηματισμού των λέξεων, και, καθ' έναν βαθμό, οι καταλήξεις των λέξεων και το λογοτεχνικό ύφος της Ρωσικής έχουν επηρεαστεί επίσης από την [[Αρχαία εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα|Αρχαία εκκλησιαστική Σλαβονική]], σε μια αναπτυγμένη και εν μέρει υιοθετημένη της μορφή από τη [[Νοτιοσλαβικές γλώσσες|Νότιο Σλαβική]] η οποία είναι η [[Εκκλησιαστική Σλαβονική γλώσσα]], χρησιμοποιηθείσα από τη [[Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία]] ως λειτουργική γλώσσα. Εντούτοις, οι μορφές της Ανατολικής Σλαβικής είχαν την τάση να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά σε διάφορες διαλέκτους, οι οποίες γνωρίζουν μια γρηγορότατη παρακμή. Σε μερικές περιπτώσεις τόσο οι τύποι των Ανατολικών Σλαβικών γλωσσών όσο και αυτοί της ''Εκκλησιαστικής Σλαβονικής'' χρησιμοποιούνται με πολύ διαφορετικές σημασίες.
Η ρωσική φωνολογία και το συντακτικό (ειδικά στις βόρειες διαλέκτους) έχουν επίσης επηρεασθεί καθ' έναν βαθμό από το πλήθος των Φιννικών γλωσσών της [[Φιννοουγγρικές γλώσσες|Φιννοουγγρικής υποοικογένειας]]: όπως οι γλώσσες ''Μέργια'', ''Μόκσα'', ''Μουρόμιαν'' και η γλώσσα της ''Μεστσέρα'' και η ''Βεπς'' και ούτω καθεξής. Μερικές γλώσσες αυτών πλέον εξαφανισμένες ομιλούνταν στο κέντρο και το βορρά όπου σήμερα είναι το Ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας. Ήλθαν σε επαφή με τις [[Ανατολικές Σλαβικές γλώσσες]] περί τα πρώιμα χρόνια του Μεσαίωνα και στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκαν ως υπόστρωμα για τη σύγχρονη Ρωσική γλώσσα. Οι ρωσικές διάλεκτοι, ομιλούμενες βόρεια, βορειοανατολικά και βορειοδυτικά της [[Μόσχα]]ς έχουν ένα σημαντικό αριθμό λέξεων Φιννοουγγρικής προέλευσης.<ref>{{cite web|title=Academic credit|publisher=Вопросы языкознания. - М., № 5. - С. 18–28| year = 1982 | url=http://www.philology.ru/linguistics2/filin-82.htm|accessdate= 2006-04-29}}</ref><ref>{{cite web|title=Academic credit|publisher=Прибалтийско-финский компонент в русском слове |url=http://www.ksu.ru/f10/publications/konf/articles_1_1.php?id=5&num=17000000|accessdate= 2006-04-29}}</ref>. Στο πέραμα των αιώνων, το λεξιλόγιο και το λόγιο ύφος της Ρωσικής γλώσσας έχουν επίσης επηρεαστεί από γλώσσες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, όπως είναι η [[Πολωνική γλώσσα|Πολωνική]], τα [[Λατινική γλώσσα|Λατινικά]], η [[Ολλανδική γλώσσα|Ολλανδική]], η [[Γερμανική γλώσσα|Γερμανική]], η [[Γαλλική γλώσσα|Γαλλική]] και η [[Αγγλική γλώσσα|Αγγλική]].<ref>{{cite web | title=Encyclopaedia Britannica 1911 | url=http://www.1911encyclopedia.org/Russian_Language | accessdate=2009-03-29 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216033223/http://www.1911encyclopedia.org/Russian_Language | archivedate=2008-02-16 | url-status=dead }}</ref>
=== Επιδράσεις της Ελληνικής ===
Γραμμή 54:
Με τον εκχριστιανισμό της Ρωσίας άρχισαν να διεισδύουν στη Ρωσική (μέσω της εκκλησιαστικής σλαβονικής) ελληνικά στοιχεία, κατά κύριο λόγο λεξικά δάνεια. (Οι ονομασίες των μηνών π.χ. ενσωματώθηκαν στη ρωσική γλώσσα όχι απ΄ ευθείας από τη Λατινική αλλά μέσω της Ελληνικής, αυτό εξηγεί γιατί μοιάζουν περισσότερο στον ελληνικό τύπο παρά στον λατινικό. Το λατινικό Augustus έγινε ''Август'', προφέρεται σύμφωνα με το [[ΔΦΑ]]: [ˈavgʊst] ≈ ''άβγκουστ'', σύμφωνα με την ελληνική γραφή). Το Βυζάντιο έπαιξε σημαντικό ρόλο σ΄ αυτή τη διαδικασία. Την περίοδο μεταξύ 10ου και 17ου αι. διείσδυσαν στη Ρωσική πολλές ελληνικές λέξεις κυρίως από τη σφαίρα '''α΄.''' της θρησκείας, π.χ. ''ад, анафема, ангел, епископ, демон, икона, монах, монастырь, лампада, архимандрит, дьяк, игумен'' (άδης, ανάθεμα, άγγελος, επίσκοπος, δαίμων, εικόνα, μοναχός, μοναστήρι, λαμπάδα, αρχιμανδρίτης, διάκος, ηγούμενος), '''β΄.''' της καθημερινής ζωής, π.χ. ''известь, сахар, скамья, тетрадь, фонарь, кровать, крокодил, кукла, магнит, саван, уксус'' (ασβέστης, ζάχαρη, σκάμνος, τετράδιο, φανάρι, κράββατος, κροκόδειλος, κούκλα, μαγνήτης, σάβανο, ξίδι "όξος"), '''γ΄.'''της τέχνης και των επιστημών, π.χ. ''мантия, комедия, стих, логика, аналогия'' (μανδύας, κωμωδία, στίχος, λογική, αναλογία), '''δ΄.''' ονομασίες ζώων και φυτών όπως για παράδειγμα ''буйвол, фасоль'' (βούβαλος, φασόλι). Εκτός αυτού η Ελληνική δάνεισε στη Ρωσική και ορισμένα προσφύματα, κατά κύριο λόγο προθήματα όπως λόγου χάριν: ''а-, анти-, архи-, пан-''(α-, αντι-, αρχι-, παν-) , τα οποία χρησιμεύουν μέχρι σήμερα στην παραγωγή και σύνθεση.<ref>[http://proza.ru/2008/06/19/343 Греческие префиксы в русском языке]</ref> Η συντριπτική πλειοψηφία των ρωσικών χριστιανικών κυρίων ονομάτων είναι δάνεια από την Ελληνική: ''Александр, Алексей, Андрей, Аркадий, Василий, Геннадий, Георгий, Дмитрий, Евгений, Кирилл, Кузьма, Леонид, Лука, Макар, Никита, Николай, Пётр, Степан, Тимофей, Фёдор, Филипп, Анастасия, Варвара, Екатерина, Елена, Зоя, Ирина, Ксения, Пелагея, Прасковья, Софья'', (Αλέξανδρος, Αλέξιος, Ανδρέας, Αρκάδιος, Βασίλειος, Γεννάδιος, Γεώργιος, Δημήτριος, Ευγένιος, Κύριλλος, Κοσμάς, Λεωνίδας, Λουκάς, Μακάριος, Νικήτας, Νικόλαος, Πέτρος, Στέφανος, Τιμόθεος, Θεόδωρος, Φίλιππος, Αναστασία, Βαρβάρα, Αικατερίνη, Ελένη, Ζωή, Ειρήνη, Ξένια, Πελαγία, Παρασκευή, Σοφία). Μέσω της Ελληνικής διείσδυσαν στη Ρωσική και πολλά χριστιανικά κύρια ονόματα εβραϊκής προέλευσης όπως ''Вениамин, Даниил, Иван, Илья, Матвей, Михаил, Осип, Семён, Яков; Анна, Елизавета, Мария, Марфа'' (Βενιαμίν, Δανιήλ, Ιωάννης, Ηλίας, Ματθαίος, Μιχαήλ, Ιωσήφ, Συμεών, Ιάκωβος, Άννα, Ελισάβετ, Μαρία, Μάρθα).
Σύμφωνα με πολλούς επιφανείς Ρώσους ανθρώπους των γραμμάτων και των επιστημών η Ελληνική έπαιξε πολύ σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη της Ρωσικής. Ο μεγάλος Ρώσος επιστήμονας [[Μιχαήλ Λομονόσοφ|Μ.Β. Λομονόσοφ]] (το όνομα του οποίου φέρει και το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ρωσίας), ο εθνικός ποιητής Α.Σ. Πούσκιν και πολλοί άλλοι έγραψαν γι΄ αυτό το θέμα. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του ποιητή [[Βασίλι Ζουκόφσκι|Β.Α. Ζουκόφσκι]] σε μια από τις επιστολές του: ''«Σκέφτομαι με θαυμασμό την ελληνική γλώσσα, η οποία ήταν απαραίτητη για την τελειοποίηση της ρωσικής, διότι η ρωσική μας γλώσσα ανατράφηκε από την ελληνική από την οποία μεταφράστηκαν τα πρώτα μας βιβλία...»'' Ο [[Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν|Α.Σ. Πούσκιν]] έγραψε: ''«Η Σλαβορωσική (έτσι αποκαλεί ο ποιητής τη ρωσική λογοτεχνική γλώσσα) αναμφίβολα υπερτερεί όλων των άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών. Η Ρωσική στάθηκε εξαιρετικά τυχερή. Τον 11ο αιώνα η αρχαία ελληνική γλώσσα άνοιξε στη ρωσική τις πύλες του λεξιλογίου της, το θησαυροφυλάκιο της αρμονίας της, της δώρισε τους νόμους της τέλειας γραμματικής της, τους υπέροχους τρόπους της, τον μεγαλοπρεπή λόγο της, με δυο λόγια η Ελληνική υιοθέτησε τη Ρωσική και τη γλίτωσε από τη διαδικασία της αργής εξέλιξης που επιφέρει ο χρόνος».''<ref>
== Μορφολογία ==
Γραμμή 280:
Η ρωσική γλώσσα ομιλείται κυρίως στη [[Ρωσία]], την [[Ουκρανία]], το [[Καζακστάν]] και τη [[Λευκορωσία]], και, σε μικρότερο βαθμό, και σε άλλες χώρες οι οποίες ήταν κάποτε συστατικά της μέρη, δηλ. δημοκρατίες της [[Σοβιετική Ένωση|Σοβιετικής Ένωσης]]. Στη διάρκεια της Σοβιετικής περιόδου, η πολιτική για τις γλώσσες των διαφόρων εθνικών ομάδων είχε διακυμάνσεις στην πράξη. Αν και κάθε μια των δημοκρατιών είχε τη δική της επίσημη γλώσσα, ο ενοποιητικός ρόλος και ένα καθεστώς υπεροχής επιφυλάσσονταν για την Ρωσική. Ακολουθώντας την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991, πολλά από τα νέα ανεξάρτητα κράτη ενεθάρρυναν τις εθνικές τους γλώσσες, γεγονός που εν μέρει αντέστρεψε το προνομιακό καθεστώς της Ρωσικής, αν και ο ρόλος της ως γλώσσας στην μετα-Σοβιετική εθνική επικοινωνία συνεχίστηκε.
Στη [[Λετονία]] η επίσημη αναγνώρισή της και η νομιμότητα χρήσης της στις σχολικές αίθουσες αποτελεί ένα θέμα σημαντικού διαλόγου όπου περισσότερο του ενός τρίτου του πληθυσμού είναι ρωσόφωνο. Παρομοίως, στην [[Εσθονία]] οι ρωσόφωνοι αποτελούν το 25.6% του τρέχοντος πληθυσμού της χώρας και το 58.6% του πληθυσμού των ιθαγενών Εσθονών μπορεί επίσης να μιλήσει ρώσικα.<ref name="PopLangEE">{{cite web|title=Population census of Estonia 2000. POPULATION BY MOTHER TONGUE, COMMAND OF FOREIGN LANGUAGES AND CITIZENSHIP|publisher=Statistics Estonia|url=http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/varval.asp?ma=PC227&ti=POPULATION+BY+MOTHER+TONGUE%2C+COMMAND+OF+FOREIGN+LANGUAGES+AND+CITIZENSHIP&path=../I_Databas/Population_census/08Ethnic_nationality._Mother_tongue._Command_of_foreign_languages/&lang=1|accessdate=
Στο [[Καζακστάν]] και στην [[Κιργιζία]], η ρωσική παραμένει από κοινού επίσημη γλώσσα με την [[Καζακική γλώσσα|καζακική]] και την [[Κιργιζική γλώσσα|κιργιζική]] αντίστοιχα. Μεγάλες ρωσόφωνες κοινότητες υπάρχουν ακόμη στο βόρειο Καζακστάν, και οι κατ΄εθνικότητα Ρώσοι αποτελούν το 25.6 % του πληθυσμού της χώρας.<ref>{{cite news |first= |last= |author= |agency= [[Kazakhstan News Bulletin]]|title=Kazakhstan's News Bulletin, April 20, 2007 |work= |page= |date= April 20, 2007|accessdate=May 16, 2009 |quote= |url= http://prosites-kazakhembus.homestead.com/042007.html}}</ref>
Όσοι την μιλούν ως μητρική ή δεύτερη γλώσσα στην [[Λιθουανία]] αντιπροσωπεύουν κατά προσέγγιση το 60% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Επίσης περισσότερο του ημίσεως του πληθυσμού των Βαλτικών χωρών μιλούν την ρωσική.<ref name="PopLangEE" /><ref>{{cite web|title=Population by other languages, which they know, by county and municipality|publisher=Statistics Lithuania|url=http://stat.gov.lt/en/pages/view/?id=1738|accessdate=
Στον 20ο αιώνα, η ρωσική διδάχτηκε σε ευρεία κλίμακα στα σχολεία των χωρών του παλαιού [[Σύμφωνο της Βαρσοβίας|Συμφώνου της Βαρσοβίας]] και σε άλλες χώρες που συνήθως ήταν σύμμαχες με την [[ΕΣΣΔ]]. Συγκεκριμένα, σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνεται η [[Πολωνία]], η [[Βουλγαρία]], η [[Τσεχία]], η [[Σλοβακία]], την [[Ουγγαρία]], την [[Αλβανία]] και την [[Κούβα]]. Εν τούτοις, οι νεότερες γενεές δεν είναι συνήθως εξοικειωμένες με αυτήν, επειδή η ρωσική δεν είναι πλέον υποχρεωτική στα σχολεία τους. Αυτή τη στιγμή είναι η πιο ευρέως διδασκόμενη γλώσσα στην [[Μογγολία]] και έχει γίνει υποχρεωτική από τα 7 και πάνω ως δεύτερη ξένη γλώσσα από το 2006.<ref>{{cite news |first= |last= |author= |agency= [[New York Times]]|title=For Mongolians, E Is for English, F Is for Future |work= |page= |date= February 15, 2005|accessdate=May 16, 2009 |quote= |url=http://nytimes.com/2005/02/15/international/asia/15mongolia.html?_r=2&pagewanted=all}}</ref><ref>{{cite news
Η ρωσική ομιλείται επίσης και στο [[Ισραήλ]] από τουλάχιστον 750,000 εθνικής καταγωγής [[Εβραίοι|Εβραίους]] μετανάστες από την πρώην [[Σοβιετική Ένωση]] (απογραφή 1999). Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης και οι ιστοσελίδες πολύ συχνά δημοσιεύουν υλικό στα Ρώσικα.<ref>[http://portal.idc.ac.il/en/schools/Communications/conf/ComCul/Documents/Abstract_Natalia_Narspy_Zilberg.pdf Changes and developments in Russian media in Israel]</ref><ref>[http://gaz.sagepub.com/cgi/content/abstract/64/6/537 The Red, the White and the Blue: The Russian Media in Israel]</ref>
Γραμμή 399:
* [http://www.russki-mat.net/gr.html Γλωσσάριο βρισιών στα Ρώσικα]
* [http://www.educational.gr/gr/russian_history.html Ιστορία ρωσική γλώσσας]
* [https://web.archive.org/web/20101222210350/http://www.orthgymn.ru/publish/rodnoeslovo/grechesk.php КАК ОБОГАЩАЛСЯ РУССКИЙ ЯЗЫК]
* [http://www.orthedu.ru/nev/2-63-07/pushkin.htm К 170-летию со дня кончины А.С. Пушкина]
* [http://www.lekcio.ru/catalog-29.html Ιστορία ρωσικής ορθογραφίας]
Γραμμή 409:
* [http://dialect.philol.msu.ru/index.php Фонетика русских диалектов]
* [[:de:Russische_Rechtschreibreform_von_1918|Russische_Rechtschreibreform_von_1918]]
* [https://web.archive.org/web/20070927005528/http://www.uni-klu.ac.at/eeo/Russisch.pdf 409 Russisch του Branko Tošović]
* [http://www.rusf.ru/books/yo/history.html#CITE1 Σύντομη ιστορία του γράμματος Ё]
* [http://www.rusf.ru/books/yo/local1seprecenzia.html история буквы Ё]
| |||