|
| Περιφέρεια = [[Μανιτόμπα]]
| Νομός =
| Πληθυσμός = 663705.617244
| Απογραφή = 20112016
| Έκταση = 464,01
| Υψόμετρο = 238
[[Αρχείο: Parliamentwinnipeg manitoba.jpg|right|250px|thumb|Γουίνιπεγκ: Το επαρχιακό κοινοβούλιο της Μανιτόμπα.]]
Η '''Γουίνιπεγκ''' ή '''Γουίννιπεγκ''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]] ''Winnipeg'') είναι πόλη του [[Καναδάς|Καναδά]] και πρωτεύουσα της επαρχίας της [[Μανιτόμπα]]ς.
Η πόλη βρίσκεται περίπου στο γεωγραφικό κέντρο της [[Βόρεια Αμερική|Βορείου Αμερικής]], στο σημείο όπου ενώνονται οι ποταμοί Κόκκινος (Red) και Ασσινιμπουάν (Assiniboine). Η Γουίνιπεγκ έχει πληθυσμό 663705.617244 κατοίκους (2011απογραφή 2016)<ref>{{cite web|url=https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/hlt-fst/pd-pl/Table.cfm?Lang=Eng&T=302&SR=1&S=3&O=D&RPP=9999&PR=46&CMA=0#tPopDwell |title=Πληθυσμοί και κατοικίες, για τον Καναδά, επαρχίες και εδάφη και υποδιαιρέσεις απογραφής (δήμοι), απογραφές 2016 και 2011 |publisher=Στατιστική Υπηρεσία Καναδά |date=February 8, 2017 |accessdate=February 8, 2017 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170211082610/http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/hlt-fst/pd-pl/Table.cfm?Lang=Eng&T=302&SR=1&S=86&O=A&RPP=9999&PR=48 |archivedate=February 11, 2017 |df= }}</ref>, ενώ ο πληθυσμός της ευρύτερης αστικής περιοχής ανέρχεται σε 730778.018489 κατοίκους (απογραφή [[20112016]]).<ref name=2016censusCMA>{{cite web|url=http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/hlt-fst/pd-pl/Table.cfm?Lang=Eng&T=205&S=3&RPP=100 |title=Πληθυσμοί και κατοικίες, απογραφές μητροπολιτικών περιοχών, απογραφές 2016 και 2011 |publisher=Στατιστική Υπηρεσία Καναδά |date=February 8, 2017 |accessdate=February 8, 2017 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170211082429/http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/hlt-fst/pd-pl/Table.cfm?Lang=Eng&T=205&S=3&RPP=100 |archivedate=February 11, 2017 |df= }}</ref>
Η Γουίνιπεγκ αποτελεί σημαντικό συγκοινωνιακό κόμβο του [[Καναδάς|Καναδά]], καθώς επίσης και σημαντικό κέντρο για την [[Καναδάς|καναδική]] [[γεωργία (δραστηριότητα)|γεωργία]]. Η πόλη βρίσκεται στο μέσο περίπου του [[Καναδάς|Καναδά]], περίπου 100 χλμ. βόρεια από τα σύνορα με τις [[Ηνωμένες Πολιτείες]] και 70 χλμ. νότια από την λίμνη Γουίνιπεγκ, που είναι η πέμπτη σε έκταση λίμνη του [[Καναδάς|Καναδά]] και η ενδέκατη σε έκταση λίμνη σε όλον τον κόσμο. Το όνομα της πόλης προέρχεται από την γλώσσα των αυτοχθόνων Κρι (Cree), και σημαίνει «λασπόνερα».
== Ιστορία ==
Τον 17ο αι., η περιοχή πέρασε στα χέρια της [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανικής]] Εταιρείας του Κόλπου Χάντσον (Hudson's Bay Company), που είχε τα αποκλειστικά δικαιώματα εμπορίου γούνας. Το [[1738]], [[Γαλλία|γάλλοι]] έποικοι έκτισαν στην περιοχή το Κόκκινο Οχυρό ([[γαλλική γλώσσα|γαλλ.]], Fort Rouge), για να το χρησιμοποιήσουν ως σταθμό για το εμπόριο γούνας, αλλά αργότερα το εγκατέλειψαν. Το [[1809]], η [[Μόντρεαλ|μοντρεαλίτικη]] εταιρεία North West Company έχτισε στην περιοχή τον εμπορικό σταθμό Οχυρό Γιβραλτάρ ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ.]], Fort Gibraltar). Το [[1816]], [[Σκωτία|Σκωτσέζοι]] έποικοι που δρούσαν για λογαριασμό της ανταγωνίστριας εταιρείας Hudson's Bay Company κατέλαβαν το Οχυρό Γιβραλτάρ και το κατέστρεψαν. Το οχυρό ξανακτίστηκε το [[1822]], μετά την υποχρεωτική συνένωση των εταιρειών North West Company και Hudson's Bay Company ([[1821]]), αλλά αυτή την φορά τού δόθηκε το όνομα Οχυρό Γκάρρυ ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ.]], Fort Garry). Το Οχυρό Γκάρρυ καταστράφηκε από πλημμύρα το [[1826]], αλλά ξανακτίστηκε και διατηρήθηκε για πολλές δεκαετίες μετά το τέλος του εμπορίου γούνας.
Το [[1869]], οι [[Μετίς (Καναδάς)|Μετί]] (μιγάδες από [[Γαλλία|γάλλους]] εποίκους και αυτόχθονες), με ηγέτη τον Λουί Ριέλ, επαναστάτησαν στην Γουίνιπεγκ κατά της κεντρικής κυβέρνησης του [[Καναδάς|Καναδά]]. Το αποτέλεσμα ήταν το [[1870]] να δημιουργηθεί η επαρχία της [[Μανιτόμπα|Μανιτόμπας]]ς. Ο δήμος της Γουίνιπεγκ συστάθηκε επισήμως το [[1873]].
Από το [[1890]] έως το [[1920]], η πόλη γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της να αυξηθεί από 25.000 κατοίκους το [[1891]] σε 200.000] κατοίκους το [[1921]]. Η άνθηση αυτή οφείλονταν κυρίως στην ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου του [[Καναδάς|Καναδά]] και στην ανάπτυξη της γεωργίας στις [[Καναδάς|καναδικές]] πεδιάδες. Η ραγδαία ανάπτυξη της Γουίνιπεγκ εκείνα τα χρόνια σήμερα διακρίνεται στα πολλά νεοκλασικά κτίρια που κτίστηκαν τότε. Μετά τηντη διάνοιξη της Διώρυγας[[Διώρυγα του [[ΠαναμάςΠαναμά|Διώρυγας του Παναμά]] ([[1914]]), η μεταφορά γεωργικών και άλλων προϊόντων από τις ανατολικές στις δυτικές ακτές της [[Βόρεια Αμερική|Βορείου Αμερικής]] διά θαλάσσης έγινε πιο οικονομική, και έτσι η Γουίνιπεγκ έπαψε να είναι ο κύριος εμπορικός σταθμός του [[Καναδάς|Καναδά]].
<div align="center">
</div>
Στα πρώτα χρόνια μετά τον [[Α'Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], η πόλη γνώρισε μία από τις μεγαλύτερες εργασιακές αναταραχές στην ιστορία του [[Καναδάς|Καναδά]]. Τον [[Μάιος|Μάιο]] του [[1919]], περίπου 30.000 εργάτες της πόλης κατέβηκαν σε γενική απεργία ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η επαρχιακή κυβέρνηση της [[Μανιτόμπα|Μανιτόμπας]]ς απάντησε λαμβάνοντας σκληρά μέτρα κατά των απεργών — μέτρα που έφτασαν μέχρι την σύλληψη και την απέλαση συνδικαλιστών ηγετών. Στις [[21 Ιουνίου]] του [[1919]], η Αστυνομία της Γουίνιπεγκ διέλυσε διά της βίας διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το δημαρχείο της πόλης, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο εργάτες και να τραυματιστούν άλλοι τριάντα. Το γεγονός αυτό έμεινε στην ιστορία της πόλης ως «Ματωμένο Σάββατο» (Bloody Saturday). Λίγα χρόνια μετά τα γεγονότα, το [[1932]], ένας από τους ηγέτες των απεργών, ο Τζέιμς Σέιβερ Γούντσγουορθ (James Shaver Woodsworth, 1874–1942) ίδρυσε το πρώτο [[σοσιαλισμός|σοσιαλιστικό]] κόμμα του [[Καναδάς|Καναδά]] με το όνομα «Ομοσπονδία Συνεταιριστικής Κοινοπολιτείας» ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ.]], Co-operative Commonwealth Federation ή CCF). Το κόμμα αυτό μετονομάσθηκε αργότερα σε «Νέο Δημοκρατικό Κόμμα» (New Democratic Party/Nouveau parti démocratique) και σήμερα αποτελεί το τρίτο ισχυρότερο ομοσπονδιακό κόμμα του [[Καναδάς|Καναδά]].
Κατά την δεκαετία του [[1930]], η Γουίνιπεγκ γνώρισε δύσκολες ημέρες. Η χρηματιστηριακή κρίση του [[1929]] είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των ανέργων. Επιπλέον, μία παρατεταμένη ξηρασία είχε καταστροφικές συνέπειες για τους αγροτικούς πληθυσμούς της περιοχής. Το [[1937]], οι δημοτικές Αρχέςαρχές της Γουίνιπεγκ αναγκάστηκαν να ζητήσουν την συμπαράσταση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του [[Καναδάς|Καναδά]], γιατί δεν διέθεταν πλέον πόρους για την εξυπηρέτηση των κατοίκων.
Η κατάσταση βελτιώθηκε μόνον με την έναρξη του [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], οπότε χιλιάδες άνεργοι δημότες της Γουίνιπεγκ κατατάχθηκαν στον [[Καναδάς|Καναδικό]] Στρατό. Μετά το τέλος του πολέμου, η πόλη γνώρισε μία σύντομη περίοδο οικοδομικής άνθησης, η οποία όμως διακόπηκε από πλημμύρα που συνέβη στις [[8 Μαΐου]] του [[1950]]. Μετά την πλημμύρα, γύρω από την πόλη κτίστηκε εκτεταμένο και πολύ δαπανηρό δίκτυο από φράγματα και κανάλια, έτσι ώστε να αποφευχθεί μία παρόμοια φυσική καταστροφή. Το αντιπλημμυρικό δίκτυο ολοκληρώθηκε το [[1968]] και έμεινε γνωστό ως «η τάφρος του Νταφ» ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ.]], Duff's Ditch), από το μικρό όνομα του πρωθυπουργού της επαρχίας, Νταφ Ρόμπλιν (Duff Roblin), που ξεκίνησε το έργο αυτό.
Το [[1971]], ο δήμος της Γουίνιπεγκ συνενώθηκε με άλλους προαστιακούς δήμους και έτσι η πόλη μεγάλωσε σημαντικά. Μεταξύ αυτών των δήμων που απορροφήθηκαν από τον δήμο της Γουίνιπεγκ, συμπεριλαμβάνεται και ο δήμος του Σαιντ Μπονιφάς ([[γαλλική γλώσσα|γαλλ.]], Saint-Boniface), όπου κατοικούν κυρίως [[γαλλική γλώσσα|γαλλόφωνοι]].
== Η σημερινή πόλη ==
Σήμερα, η πόλη αποτελεί σημαντικό εμπορικό, κατασκευαστικό και πνευματικό κέντρο του κεντρικού [[Καναδάς|Καναδά]], αλλά έχει πλέον υποσκελιστεί σε οικονομική δραστηριότητα από τις πόλεις του [[ΚάλγκαρυΚάλγκαρι]] και του [[Έντμοντον]]. Κύριοι εργοδότες της περιοχής είναι οι δημόσιες υπηρεσίες, ο στρατός, το Καναδικό Νομισματοκοπείο (Royal Canadian Mint/Monnaie royale du Canada), η αεροπορική βιομηχανία, οι σιδηρόδρομοι, κ.λπ.
Στην Γουίνιπεγκ βρίσκεται το Εθνικό Μικροβιολογικό Εργαστήριο (National Microbiology Laboratory/Laboratoire national de microbiologie) του [[Καναδάς|Καναδά]], ένα από τα 15 βιολογικά εργαστήρια του κόσμου, με τον τεχνικώς ύψιστο βαθμό ασφαλείας («Επίπεδο βιοασφάλειας 4») για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε βιολογικού κινδύνου.
Οι κάτοικοι της Γουίνιπεγκ είναι στην πλειονότητα (περίπου 60%) απόγονοι [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανών]] εποίκων. Στην πόλη επίσης κατοικούν 11% [[γαλλική γλώσσα|γαλλόφωνοι]] και 8,6% αυτόχθονες. Οι περισσότεροι κάτοικοι (περίπου 40%) είναι χριστιανοί προτεστάντες και ακολουθούν διάφορα δόγματα διαμαρτυρομένων, ενώ το 33% των κατοίκων είναι [[Καθολική Εκκλησία|χριστιανοί καθολικοί]]. Στην πόλη υπάρχει και μικρή [[Ελλάδα|ελληνική]] παροικία που αριθμεί περίπου 2.000 μέλη (σύμφωνα με την απογραφή του [[2001]], στην Γουίνιπεγκ υπάρχουν 1.225 [[ελληνική γλώσσα|ελληνόφωνοι]]).
Η πόλη διαθέτει δύο [[αγγλική γλώσσα|αγγλόφωνα]] πανεπιστήμια:
* το Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα, που ιδρύθηκε το [[1877]], και
* το Πανεπιστήμιο της Γουίνιπεγκ, που ιδρύθηκε το [[1967]] με την συνένωση δύο παλαιών κολεγίων.
Στην περιοχή επίσης υπάρχει και το [[γαλλική γλώσσα|γαλλόφωνο]] Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Σαιν Μπονιφάς.
Το όνομα της πόλης συνδέεται επίσης και με τον «[[Γουίνι]] το αρκουδάκι», γνωστό ήρωα κινουμένων σχεδίων του Ντίσνεϋ. Ο Γουίνιπεγκ ή χαϊδευτικά Γουίνι ήταν ένα πραγματικό αρκουδάκι που το είχαν ως μασκότ οι στρατιώτες ενός [[Καναδάς|καναδικού]] συντάγματος στην [[Ευρώπη]] κατά τον [[Α'Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]]. Το αρκουδάκι αυτό κατέληξε στον Ζωολογικό Κήπο του [[Λονδίνο|Λονδίνου]]υ. Εκεί το είδε το [[1924]], ο [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανός]] συγγραφέας [[Άλαν Αλεξάντερ Μάιλν]] (Alan Alexander Milne, 1882–1956) και εμπνεύστηκε την ιστορία με τον Γουίνι το αρκουδάκι (Winnie the Pooh).
== Κλίμα ==
== Συγκοινωνία ==
Η Γουίνιπεγκ συνδέεται με τον υπόλοιπο [[Καναδάς|Καναδά]] σιδηροδρομικώς, καθώς και αεροπορικώς μέσω του διεθνούς της αεροδρομίου (Winnipeg James Armstrong Richardson International Airport). Από την Γουίνιπεγκ ξεκινά ο σιδηρόδρομος που καταλήγει στο Τσώρτσιλ της ΒΑ [[Μανιτόμπα|Μανιτόμπας]]ς. Από την πόλη διέρχεται και ο Υπερκαναδικός Αυτοκινητόδρομος, που διασχίζει ολόκληρο τον [[Καναδάς|Καναδά]], από τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]] έως τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]].
Η πόλη της Γουίνιπεγκ διαθέτει αστικό δίκτυο μαζικής μεταφοράς από το [[1880]]. Το [[1891]], η Γουίνιπεγκ αντικατέστησε τις ιππήλατες άμαξες με δίκτυο [[τραμ]], το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το [[1955]]. Για μεγάλο διάστημα, η πόλη εξυπηρετούνταν και με ηλεκτροκίνητα τρόλεϊ, τα οποία όμως αντικαταστάθηκαν οριστικά το [[1970]] από ντιζελοκίνητα λεωφορεία.
==Σημειώσεις==
<references/>
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| 