Τετραγράμματο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 52 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Διάσωση 12 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Γραμμή 132:
Την ίδια περίοδο, ο επιφανέστερος για την εποχή του Γερμανός λόγιος της Εβραϊκής γλώσσας, [[Σεμπάστιαν Μούνστερ]], έκανε χρήση της μορφής '''Ιεχωβά''' (Iehova) στην ''Χαλδαϊκή Γραμματική'' (Chaldaica Grammatica) του. Ο [[Ουίλιαμ Τίντεϊλ]], ζηλωτής μεταφραστής της Βίβλου στην [[αγγλική γλώσσα]], χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το θεϊκό όνομα σε αγγλική Βίβλο το [[1530]] με τη μορφή '''Ιεχουά''' (Iehouah) και '''Ιεχωβά''' (Iehovah)<ref>''The New York Times'', 25 Απριλίου 1997, «[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E00E7DF1F3EF936A15757C0A961958260 Book Burning That Worked]» (Κάψιμο Βιβλίων που Έφερε Αποτελέσματα).</ref>. Οι περισσότερες αγγλικές μεταφράσεις εκείνης της εποχής περιλάμβαναν αυτή τη μορφή του θεϊκού ονόματος. Ο [[Ιωάννης Καλβίνος]] επίσης χρησιμοποιούσε τη μορφή '''Ιεχουά''' (Iehoua[h])<ref>Βλέπε για παράδειγμα το έργο του ''[http://www.ccel.org/ccel/calvin/calcom22.txt Σχολιολόγιο στον Ιεζεκιήλ]'' στον ιστότοπο της ''Christian Classics Ethereal Library'' ([http://www.ccel.org/ ccel.org]).</ref>. Ταυτόχρονα, εκτός από την αγγλική και τη γερμανική γλώσσα, ευρεία χρήση της μορφής αυτής γινόταν και στις γαλλικές εκδόσεις της Βίβλου. Παρόμοια διάδοση υπήρχε και στην [[σουηδική γλώσσα]]· μάλιστα, από το 1560 και έπειτα, αρκετοί Σουηδοί βασιλιάδες περιλάμβαναν το όνομα Ιεχωβά στα επίσημα ρητά τους, όπως για παράδειγμα το ρητό του [[Βασιλιάς Κάρολος Θ' της Σουηδίας|Βασιλιά Κάρολου Θ' της Σουηδίας]] ''"'''Iehovah''' solatium meum"'' που σημαίνει «ο Ιεχωβά είναι η Παρηγοριά μου».
 
Το [[1743]], λίγο πριν παρουσιάσει ο [[Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ|Χέντελ]] τον ''Μεσσία'' και άλλα [[Ορατόριο|ορατόριά]] του στο Βασιλικό Θέατρο του Κόβεντ Γκάρντεν του [[Λονδίνο]]υ, κάποιοι είχαν αντιδράσει στο θρησκευτικό περιεχόμενο των έργων του και στη χρήση του θεϊκού ονόματος σε αυτά, λέγοντας μεταξύ άλλων: «Αν δεν εκτελείται [το έργο] ως μια θρησκευτική πράξη, αλλά μόνο για ψυχαγωγία και διασκέδαση, τι βεβήλωση του Ονόματος του Θεού και του Λόγου είναι αυτή, χρησιμοποιώντας τα με τόσο ανάλαφρο τρόπο; Να μην πούμε πόσο πρέπει να προσβάλει έναν ευσεβή Ιουδαίο το να ακούει τραγούδια για τον μεγάλο '''Ιεχωβά''', ''το κύριο και πιο ιερό Όνομα του Θεού''»<ref>Πηγή: ''The Universal Spectator'', 19 Μαρτίου 1743. Παρατίθεται [http://www.sarasotachoralsociety.org/Messiah.htm εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071007081423/http://www.sarasotachoralsociety.org/Messiah.htm |date=2007-10-07 }}, στον ιστότοπο [http://www.sarasotachoralsociety.org/ sarasotachoralsociety.org].</ref>. Το [[1765]] ο [[Βολταίρος]], στο ''Φιλοσοφικό Λεξικό'' του, εξηγούσε ότι το όνομα του Θεού είναι '''Ιεχωβά'''<ref>Το ''Φιλοσοφικό Λεξικό'' του Βολταίρου αναφέρει: «ΙΕΧΩΒΑ, το αρχαίο όνομα του Θεού. [...] Όλα τα έθνη το προφέρουν ''ιε'' και όχι ''ζε'' [σημ. καθώς στα [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]] το "Jeová", προφέρεται ''Ζεοβά'']. Αυτό το ιερό όνομα σχηματιζόταν από τα φωνήεντα ''ι'', ''ε'', ''ο'', ''ου'' [σημ. ή ''β'' (w)] στη σειρά. Κάποιοι το πρόφεραν ''ιε'', ''εχ'' με δασεία προφορά, ''ι'', ''ε'', ''ο'', ''βα''». Το λεξικογραφικό αυτό έργο του Βολταίρου μπορεί να βρεθεί στην αγγλική έκδοση ''The Works of Voltaire, A Contemporary Version'' (New York: E.R. DuMont, 1901) [http://ebooks.adelaide.edu.au/v/voltaire/dictionary/chapter285.html εδώ], στον ιστότοπο του [http://ebooks.adelaide.edu.au/ Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας], και [http://oll.libertyfund.org/?option=com_staticxt&staticfile=show.php%3Ftitle=354&chapter=59132&layout=html&Itemid=27 εδώ], στην [http://oll.libertyfund.org/ The Online Library of Liberty].</ref>. Ήδη, ο [[Μπαρούχ Σπινόζα]], στο έργο του ''Tractatus Theologico-politicus''<ref>Σε απόσπασμα του έργου του Σπινόζα ''Θεολογικό-Πολιτική Πραγματεία'' αναφέρει: «Πρέπει να σημειώσουμε ότι η λέξη ''Ιεχωβά'' είναι η μοναδική που μπορεί να βρεθεί μέσα στη Γραφή με την έννοια της απόλυτης ουσίας του Θεού, χωρίς να αναφέρεται σε δημιουργήματα». (Μπαρούχ Σπινόζα, ''Tractatus Theologico-politicus'', Μέρος 3ο, Κεφάλαιο 8ο «Παρουσιάζεται ότι η Γραφή διδάσκει μόνο πολύ απλά δόγματα, τέτοια που να αρκούν για την ορθή διαγωγή», διαθέσιμο στο ιντερνέτ [http://www.fulltextarchive.com/page/A-Theologico-Political-Treatise-Part-III/ εδώ], στον ιστότοπο [http://www.fulltextarchive.com/ fulltextarchive.com])</ref> που εκδόθηκε το [[1670]] και στην ''Γραμματική της Εβραϊκής Γλώσσας'', χρησιμοποιούσε τη μορφή '''Ιεχωβά''' (Jehova). Την ίδια εποχή, ο Σερ [[Ισαάκ Νεύτων]] κατέγραφε στα θεολογικά έργα του το θεϊκό όνομα στη μορφή '''Ιεχωβά''' (Iehova/Iehovah), λέγοντας μάλιστα ότι «οι [[Πλατωνισμός|Πλατωνιστές]] με βάση τη φύση Του τον αποκαλούσαν "ο Ων"», «οι Ιουδαίοι "Ιαχ" και "'''Ιεχωβά'''"», «"Ιουβά" οι αρχαίοι Μαυριτανοί», «"Ιαώ" και "Ιαού" οι Έλληνες» και «"Ιευώ" οι Φοίνικες»<ref>Το απόσπασμα προέρχεται από το έργο του Νεύτωνα ''Η Καταγωγή των Θρησκειών'' και βρίσκεται διαθέσιμο στο ιντερνέτ [http://www.newtonproject.ox.ac.uk/view/texts/normalized/THEM00077 εδώ], στον ιστότοπο του [http://www.newtonproject.sussex.ac.uk/ The Newton Project]. Βλέπε, επίσης, έργα του Ισαάκ Νεύτων στα οποία εμφανίζεται το όνομα ''Ιεχωβά'' (έργα/χειρόγραφα ''[http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/texts/viewtext.php?id=THEM00077&mode=normalized The Original of Religions]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}'', ''[http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/texts/viewtext.php?id=THEM00180&mode=normalized Theological Notebook]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}'', ''[http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/texts/viewtext.php?id=THEM00064&mode=normalized Yahuda]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}'', ''[http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/texts/viewtext.php?id=THEM00003&mode=normalized Keynes]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}'', ''[http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/texts/viewtext.php?id=THEM00082&mode=normalized Babson] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060505095537/http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/texts/viewtext.php?id=THEM00082&mode=normalized |date=2006-05-05 }}'') στον ιστότοπο [http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/prism.php?id=1 The Newton Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070211093741/http://www.newtonproject.imperial.ac.uk/prism.php?id=1 |date=2007-02-11 }}. Μάλιστα, αναφέρεται ότι ο Νεύτων χρησιμοποιούσε έναν μεταγραμματισμό του ονόματός του στα λατινικά, ο οποίος περιλάμβανε το θεϊκό όνομα Ιεχωβά: ''Isaacus Neuutonus - Ieova Sanctus Unus''. (Βλέπε πηγή του [http://redalyc.uaemex.mx/redalyc/pdf/644/64407809.pdf Εθνικού Πανεπιστημιού του Μεξικό]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}). Επίσης, ''Newton on Mathematics and Spiritual Purity'', 2003, Ayval Leshem.</ref>. Τον Απρίλιο του [[1799]] ο [[Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης]] έστειλε μια επιστολή-πρόσκληση προς τους [[Εβραίοι|Εβραίους]] παροτρύνοντάς τους να διεκδικήσουν μαζί του την εθνική τους αυτονομία στη γη της Παλαιστίνης και να ασκήσουν το "απεριόριστο φυσικό δικαίωμα να λατρεύουν τον '''Ιεχωβά''' σε αρμονία με την πίστη τους"<ref>Στο ίντερνετ είναι διαθέσιμη αυτή η επιστολή του Ναπολέοντα [http://www.mideastweb.org/napoleon1799.htm εδώ], στον ιστότοπο της [http://www.mideastweb.org/ mideastweb.org]. Βλέπε επίσης ''A History of Israel: From the Rise of Zionism to Our Time'' (Howard M. Sachar, 1996), σελ. 22.</ref>.
 
[[Image:IEHOUAH Geneva Bible 1560 Psalm 83 18.PNG|thumb|280px|left|Η ''[[Βίβλος της Γενεύης]]'' (Geneva Bible), εκδόθηκε το [[1560]]. (Ψαλμός 83:18)]]
 
Στα τέλη του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]], καθώς το [[Σιωνισμός|σιωνιστικό]] κίνημα βρισκόταν σε δράση, [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαίοι]] λόγιοι οι οποίοι έκαναν προσπάθειες προσέγγισης με τον Χριστιανισμό, χρησιμοποιούσαν το όνομα ''Ιεχωβά''. Για παράδειγμα, ο Βιβλικός λόγιος [[Άλφρεντ Έντερσαϊμ]] χρησιμοποιεί ευρέως —στα σημαντικά για τον Βιβλικό Ιουδαϊσμό-Χριστιανισμό και το Ισραήλ έργα του— αυτή την μορφή του θεϊκού ονόματος<ref>Για παράδειγμα, στο έργο του ''The Bible History, Old Testament'' (Η Ιστορία της Βίβλου, Παλαιά Διαθήκη) [http://philologos.org/__eb-bhot/vol_I/ch07.htm Τόμ. 1, κεφ. 7], αναφέρει: «Στα Εβραϊκά δύο όροι χρησιμοποιούνται κυρίως για τον Θεό: ο ένας όρος, ''Ελοχίμ'', αναφέρεται στη δύναμή Του ως Άρχοντα και Κυρίου· ο άλλος όρος, ''Ιεχωβά'', αναφέρεται στον χαρακτήρα Του ως Θεού διαθήκης».</ref>. Την ίδια πρακτική ακολούθησε ο λόγιος του [[Ταλμούδ]] [[Τζόζεφ Ραμπίνοβιτς]] (Joseph Rabinowitz) ο οποίος «σύμφωνα με τον [[Ορθόδοξος Ιουδαϊσμός|Ορθόδοξο Ιουδαϊσμό]] πίστευε ότι μόνον όταν θα ερχόταν ο [[Μεσσίας]] θα μπορούσε να προφερθεί το όνομα του Θεού»<ref>Βλέπε ''Joseph Rabinowitz and the Messianic Movement: The Herzl of Jewish Christianity'' (Kai Kjaer-Hansen, 1994, Eerdmans Publications) και σχετική αναφορά [http://www.jewsforjesus.org/publications/bookreviews/mrb04-01/kjaer εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930185949/http://www.jewsforjesus.org/publications/bookreviews/mrb04-01/kjaer |date=2007-09-30 }}. Επίσης [http://the-gospel-herald.org/articles/from_judaism_to_christ.htm εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070110014101/http://the-gospel-herald.org/articles/from_judaism_to_christ.htm |date=2007-01-10 }} υπάρχει ένα ενδιαφέρον σχετικό απόσπασμα από το περιοδικό ''The Gospel Herald'' του 1903 και μια σύντομη βιογραφία του [http://www.messianicassociation.org/profiles.htm εδώ]. Στην ταφόπλακα του μνημείου του χαράχτηκαν σύμφωνα με την επιθυμία του τα εξής: «Ένας Ισραηλίτης που πίστευε στον Ιεχωβά και τον Χρισμένο Του, τον Γεσούα από την Ναζαρέτ, τον Βασιλιά των Ιουδαίων, Τζόζεφ, γιος του Ντέιβιντ, Ραμπίνοβιτς» (''Your People Shall Be My People'', σελ. 135, Don Finto, 2001).</ref>. Ο λόγιος [[Ντέιβιντ Μπάρον Γκίνσμπουργκ]] (David Baron Günzburg) χρησιμοποιούσε το όνομα ''Ιεχωβά'' και έγραψε μια ανάλυση στο 53ο κεφάλαιο του βιβλίου του [[Ησαΐας (βιβλίο)|Ησαΐα]] με τίτλο ''Ο Υπηρέτης του Ιεχωβά: Τα Παθήματα του Μεσσία και η Δόξα που θα Επακολουθούσε''<ref>Για τον Γκίνσμπουργκ βλέπε σύντομη βιογραφία του [https://web.archive.org/web/20080314225750/http://www.shalom.org.uk/Testimonies/David+Baron.htm εδώ], όπου περιλαμβάνεται η αναφορά του στον «Ιεχωβά ο Οποίος είναι ο Ένας και το Όνομα του είναι Ένα», [http://www.israelinprophecy.org/ENGLISH/live_site/brief_list-most_famous_messianic_jews.html εδώ] και [http://www.scofieldprophecystudies.org/Scofield%20Articles/baron.htm εδώ]{{Dead link|date=February 2011 }}. Έργα του είναι, μεταξύ άλλων, ''[http://www.israelunique.com/shop/books/visions_prophecies_zechariah.htm Τα Οράματα και οι Προφητείες του Ζαχαρία] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070912015219/http://www.israelunique.com/shop/books/visions_prophecies_zechariah.htm |date=2007-09-12 }}'' και ''[http://www.israelunique.com/shop/books/servant_of_Jehovah.htm Ο Υπηρέτης του Ιεχωβά] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070912034238/http://www.israelunique.com/shop/books/servant_of_Jehovah.htm |date=2007-09-12 }}''.</ref>. Αλλά και άλλοι Ιουδαίοι, οι οποίοι δεν απέβλεπαν σε προσέγγιση με τον Χριστιανισμό, χρησιμοποιούσαν το όνομα ''Ιεχωβά''. Για παράδειγμα, το [[1939]], η ''Επιτροπή για τη Διατήρηση των Εβραίων'' ανέφερε μεταξύ άλλων: «Οι Ιουδαίοι εκλέχτηκαν, όχι για δική τους χάρη, αλλά εκλέχτηκαν για να αποτελέσουν το μέσο που θα χρησιμοποιήσει ο Ιεχωβά για να απολυτρώσει την ανθρωπότητα. [...] Τι είναι συνεπώς ο Ιουδαϊσμός; Ιουδαϊσμός είναι η αντίληψη της αιώνιας και άπειρης ιδέας του Ιεχωβά και η προσπάθεια συνειδητοποίησης αυτής της ιδέας»<ref>Ραβίνος Χάρι Γουάτον (Harry Waton), Committee for the Preservation of the Jews, Νέα Υόρκη, 1939, διαθέσιμο [https://web.archive.org/web/20080501105105/http://users.cyberone.com.au/myers/religion.html στο ίντερνετ εδώ].</ref>. Στη Γερμανία, λίγα χρόνια πριν την επικράτηση του [[Ναζισμός|Ναζισμού]], λαϊκές [[Προτεσταντισμός|προτεσταντικές]] ομάδες διεξήγαν εκστρατείες στη γερμανική επικράτεια με σκοπό να εξαλειφθούν από τις θρησκευτικές ιστορίες και τη λατρεία «εβραϊσμοί» που περιλάμβαναν μεταξύ άλλων και το όνομα ''Ιεχωβά''<ref>Μάλιστα η [[Αντισημιτισμός|αντιεβραϊκή]] αυτή σταυροφορία εξελίχθηκε σύμφωνα με ένα έντυπο της Ένωσης Γερμανών Χριστιανών σε μάχη με «στρατηγό των Χριστό που ηγείται εναντίον του Ιεχωβά». (''Betrayal: German Churches and the Holocaust'', Robert P. Ericksen & Susannah Heschel, 1999, Augsburg Fortress Publishers, σελ. 47, 56.)</ref>.
 
[[Εικόνα:Sør-Fron church, IEHOVA.jpg|thumb|150px|right|Ναός στο Σερ-Φρον (Sør-Fron) της [[Νορβηγία]]ς<ref>Βλέπε και σχετική σελίδα στον ιστότοπο [http://www.divinename.no/sorfron.htm www.divinename.no] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927020705/http://www.divinename.no/sorfron.htm |date=2007-09-27 }}.</ref>, του [[1787]].]]
Γραμμή 147:
 
Η [[Ρωμαιοκαθολική εκκλησία]] έκανε για αιώνες χρήση αυτής της μορφής του ονόματος του Θεού, ενώ θεολόγοι της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης εκκλησίας]] φαίνεται ότι από τις αρχές του 19ου αιώνα άρχισαν να χρησιμοποιούν τη μορφή ''Ιεχωβά'' (Ιεοβά), και πιο πρόσφατα τη μορφή ''Γιαχβέ'' (Ιαβέ). [[Προτεσταντισμός|Προτεστάντες]] λόγιοι κάνουν χρήση αυτής της μορφής του ονόματος για αρκετούς αιώνες<ref>Οι μορφές ''Ιεοβά'' και ''Ιεωά'' επίσης εμφανίζονται στο περιοδικό ''Αστήρ της Ανατολής'', τεύχη [http://www.gec.gr/astir/JAN2000.htm Ιανουαρίου 2000] και [http://www.gec.gr/astir/march2003.htm Μαρτίου 2003], στην επίσημη ιστοσελίδα της [[Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία|Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας]]</ref>. Για παράδειγμα, το όνομα Ιεχωβά χρησιμοποιείται από τους [[Λουθηρανική Εκκλησία|Λουθηρανούς]], καθώς «με αυτό το όνομα αυτοπροσδιορίζεται ο Θεός», ως ο «Θεός της Ελπίδας», ο «Θεός της Διαθήκης» και ο «Θεός που απελευθερώνει το λαό Του»<ref>Βλέπε ''God’s Hand in Our Lives'', [http://www.clclutheran.org/sswebsite/oldtestament/cainandabel/cainandabelnotes.PDF σημειώσεις στην Παλαιά Διαθήκη] {{pdf}}, άρθρο «Ο Ιεχωβά είναι το Ενεργό Συστατικό στη Ζωή μας» [http://www.clclutheran.org/ministrybymail/archive/2003/10-26-03.htm εδώ], «Η αληθινή αγάπη εκπληρώνει τον Νόμο» [http://www.clclutheran.org/ministrybymail/archive/2003/11-02-03.htm εδώ], στον ιστότοπο [http://www.clclutheran.org/ clclutheran.org].</ref>. Οι [[Μάρτυρες του Ιεχωβά]] χρησιμοποιούν ευρέως το όνομα Ιεχωβά καθώς «ο συγκεκριμένος τύπος αυτού του ονόματος, «Ιεχωβά», χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες, και ο αντίστοιχος τύπος σε πολλές γλώσσες είναι ευρέως αποδεκτός σήμερα»<ref>Η θέση των Μαρτύρων του Ιεχωβά για τη χρήση και τη σημασία του ονόματος του Θεού, στην επίσημη ιστοσελίδα τους:
* Σειρά άρθρων [http://www.watchtower.org/g/20020515/article_02.htm «Ποιoς Είναι ο Θεός; Ο Θεός Έχει ένα Απαράμιλλο Όνομα»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930184613/http://www.watchtower.org/g/20020515/article_02.htm |date=2007-09-30 }} βάσει του τεύχους τής ''[[Σκοπιά]]ς'' 15 Μαΐου 2002, στην ελληνική.
* Σειρά άρθρων βάσει του έντυπου βιβλιαρίου [http://www.watchtower.org/library/na/index.htm «Το Θείο Όνομα που Θα Παραμείνει για Πάντα»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050729011947/http://www.watchtower.org/library/na/index.htm |date=2005-07-29 }}, στην αγγλική.</ref>. Επίσης, αναφορές του ονόματος Ιεχωβά υπάρχουν στο [[Το Βιβλίο του Μόρμον|Βιβλίο του Μόρμον]], τη Βίβλο της [[Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών|Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών]]<ref>Αυτή η θρησκευτική ομάδα χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά τόσο σε σχέση με τον Θεό-Πατέρα [http://scriptures.lds.org/en/tg/g/53] όσο και με τον Γιο-Ιησού Χριστό [http://scriptures.lds.org/en/tg/j/44]. Βλέπε [http://scriptures.lds.org/en/search?type=words&last=Jehovah&help=&wo=checked&search=Jehovah&do=Search&iw=scriptures&tx=checked&af=checked&hw=checked&sw=checked&bw=1 χρήση του ονόματος "Ιεχωβά"] στη βιβλιογραφία της Εκκλησίας των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (Αγία Γραφή και [[το Βιβλίο του Μόρμον]]).</ref>.
* Σειρά άρθρων βάσει του έντυπου βιβλιαρίου [http://www.watchtower.org/library/na/index.htm «Το Θείο Όνομα που Θα Παραμείνει για Πάντα»], στην αγγλική.
</ref>. Επίσης, αναφορές του ονόματος Ιεχωβά υπάρχουν στο [[Το Βιβλίο του Μόρμον|Βιβλίο του Μόρμον]], τη Βίβλο της [[Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών|Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών]]<ref>Αυτή η θρησκευτική ομάδα χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά τόσο σε σχέση με τον Θεό-Πατέρα [http://scriptures.lds.org/en/tg/g/53] όσο και με τον Γιο-Ιησού Χριστό [http://scriptures.lds.org/en/tg/j/44]. Βλέπε [http://scriptures.lds.org/en/search?type=words&last=Jehovah&help=&wo=checked&search=Jehovah&do=Search&iw=scriptures&tx=checked&af=checked&hw=checked&sw=checked&bw=1 χρήση του ονόματος "Ιεχωβά"] στη βιβλιογραφία της Εκκλησίας των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (Αγία Γραφή και [[το Βιβλίο του Μόρμον]]).</ref>.
 
Αυτή η μορφή του θεϊκού ονόματος χρησιμοποιείται από λόγιους του [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμού]] εδώ και αιώνες. Υπάρχουν αρκετές Ιουδαϊκές [[Βίβλος|Βιβλικές]] μεταφράσεις που χρησιμοποιούν το όνομα ''Ιεχωβά'', όπως του Σαμουέλ Καέν (Samuel Cahen, στα γαλλικά, 1836, μορφή "Iehovah"), του Αλεξάντερ Χάρκαβι (Alexander Harkavy, στα αγγλικά, 1936, μορφή "Jehovah"), του Τζόζεφ Μαγκίλ (Joseph Magil, στα αγγλικά, 1910, μορφή "Jehovah") και του Ραββί Λ. Γκόλσμιντ (Rabbi L. Golschmidt, στα γερμανικά, 1921, μορφή "Yehovah"). Μάλιστα, ακόμη και ορισμένες εκδόσεις του [[Ταλμούδ]] έχουν κάνει χρήση αυτής της μορφής<ref>''The Talmud'', H. Polano, Kessinger Publishing, 2003. Σε απόσπασμα του [[Ταλμούδ]] αναφέρεται: «Και ο Θεός απάντησε [στον Μωυσή]: "Έχω πολλά ονόματα. Ονομάζομαι 'Θεός Παντοδύναμος' (''Ελ-Σανταΐ''), 'Ο Κύριος των Δυνάμεων' (''Αδωνάι Ζεβαώθ''), 'Θεός' (''Ελοχίμ''). Όταν κρίνω τον πονηρό ονομάζομαι 'Ο Κύριος των Δυνάμεων', και όταν επιπλήττω τον αμαρτωλό ονομάζομαι 'Θεός Παντοδύναμος'. Όταν εκδηλώνω έλεος στο λαό μου ονομάζομαι 'Αιώνιος' (Ιεχωβά)"». (σελ. 146)</ref>. Εντούτοις, λόγω μεταγενέστερων παραδόσεων και προκαταλήψεων οι [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαίοι]] αποφεύγουν γενικότερα να προφέρουν το θεϊκό όνομα. Όσον αφορά τη μορφή ''Ιεχωβά'' η ''Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια'' (εκδ. 1901-1906) την χαρακτηρίζει 'εισαγωγή των Χριστιανών θεολόγων', η οποία «αψηφάται σχεδόν ολοκληρωτικά από τους Ιουδαίους»<ref>Βλ. Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια, λήμμα "Ιεχωβά", που υπάρχει [http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=206&letter=J εδώ] και σύμφωνα με το οποίο το Ιεχωβά είναι «μια αλλοιωμένη προφορά του εβραϊκού ΓΧΒΧ, που εισήγαγαν Χριστιανοί θεολόγοι, αλλά αψηφάται σχεδόν ολοκληρωτικά από τους Ιουδαίους».</ref> Η άποψη ότι η προφορά αυτή είναι «γραμματικώς αδύνατη» έχει αποδειχτεί ξεπερασμένη από νεώτερες έρευνες.
Γραμμή 230 ⟶ 229 :
(''The Columbia World of Quotations'', 1996, διαθέσιμο [http://education.yahoo.com/reference/quotations/quote/66142;_ylt=AiKr9Z1atKJKTOfv7gOYeyFYCc0F εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060222141839/http://education.yahoo.com/reference/quotations/quote/66142 |date=2006-02-22 }} στον ιστότοπο του [http://education.yahoo.com/ education.yahoo.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101106162151/http://education.yahoo.com/ |date=2010-11-06 }})</ref>.
* [[Ουμπέρτο Έκο]], ''Το Όνομα του Ρόδου''.
* [[Ράντγιαρντ Κίπλινγκ]], ''Οι Εφτά Θάλασσες''<ref>«Ιεχωβά των Βροντών, Κύριε Θεέ των Μαχών, βοήθησε! [...] Ιεχωβά των Βροντών, Κύριε Θεέ των Μαχών, άκουσε!» (Rudyard Kipling, ''The Seven Seas'', Hymn Before Action, διαθέσιμο [http://whitewolf.newcastle.edu.au/words/authors/K/KiplingRudyard/verse/volumeXI/hymnbeforeaction.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071114112631/http://whitewolf.newcastle.edu.au/words/authors/K/KiplingRudyard/verse/volumeXI/hymnbeforeaction.html |date=2007-11-14 }} και [http://www.fullbooks.com/Verses-1889-18964.html εδώ].</ref>.
* [[Μπαρτολομέους Κρασέλιους]], ''Ιεχωβά, Τώρα θα σε Λατρέψω'' (Jehovah, Let Me Now Adore Thee)<ref>Έργο του 1697. Το [http://www.ctsfw.edu/etext/hymnals/tlh/adore.tlh κείμενο του έργου] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070505145009/http://www.ctsfw.edu/etext/hymnals/tlh/adore.tlh |date=2007-05-05 }} μπορεί να βρεθεί στον ιστότοπο [http://www.ctsfw.edu/ Concordia Theological Seminary].</ref>.
* [[Τζακ Λόντον]], ''Ο Θαλασσόλυκος''<ref>«Ο Ιεχωβά ήταν ανθρωπόμορφος διότι μπορούσε να επικοινωνήσει με τους Εβραίους μόνο με τους όρους της δικής τους κατανόησης». (''The Sea Wolf'', διαθέσιμο [http://london.sonoma.edu/Writings/SeaWolf/chapter27.html εδώ], στον ιστότοπο [http://london.sonoma.edu/ london.sonoma.edu])</ref>, ''Η σιδερένια φτέρνα''<ref>Στο έργο του ''Η σιδερένια φτέρνα'' ([[1907]]) γράφει ο [[Τζακ Λόντον|Λόντον]]: «Εσείς, μπροστά στα μηχανήματα που εξοικονομούν χρόνο και μόχθο, μπροστά στην οργανωμένη παραγωγή, στην αυξημένη αποδοτικότητα των κοινοπραξιών, θέλετε να γυρίσετε μια γενιά πίσω τον ήλιο της οικονομίας, στον καιρό που δεν υπήρχαν μεγάλοι κεφαλαιοκράτες, δεν υπήρχαν μεγάλα μηχανήματα, σιδηρόδρομοι, τότε που ένα πλήθος μικροκεφαλαιοκρατών κονταροχτυπιούνταν μεταξύ τους μέσα σε μια οικονομική αναρχία, τότε που η παραγωγή, πρωτόγονη, σπάταλη, ανοργάνωτη, είχε μεγάλο κόστος. Πιστέψτε με, το κατόρθωμα του [[Ιησούς του Ναυή|Ιησού του Ναυή]] ήταν πιο εύκολο και τον βοήθησε κι ο Ιεχωβά. Αλλά ο Θεός έχει απαρνηθεί εσάς τους μικροκεφαλαιοκράτες. Ο ήλιος του μικροκεφαλαιοκράτη έχει δύσει. Και δεν θα ανατείλει ξανά. Ούτε έχετε τη δύναμη να τον ακινητοποιήσετε. Χάνεστε κι είστε καταδικασμένοι να χαθείτε ολότελα από το πρόσωπο της κοινωνίας». (''The Iron Heel'', διαθέσιμο [http://www.gutenberg.org/files/1164/1164-h/1164-h.htm εδώ], στον ιστότοπο [http://www.gutenberg.org/ gutenberg.org] και [http://london.sonoma.edu/Writings/IronHeel/chapter8.html εδώ])</ref>, κ.α.<ref>Βλέπε ψηφιακή αναπαραγωγή του έργου του ''The Heathen'' [http://etext.lib.virginia.edu/images/modeng/public/LonHeat/LonHe204.jpg εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111210212506/http://etext.lib.virginia.edu/images/modeng/public/LonHeat/LonHe204.jpg |date=2011-12-10 }}, στον ιστότοπο [http://etext.lib.virginia.edu/ lib.virginia.edu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061220160141/https://etext.lib.virginia.edu/ |date=2006-12-20 }}</ref>
* [[Τζον Μίλτον]], ''Ο Χαμένος Παράδεισος'' και ποιητικά έργα<ref>Στο έργο του ''Ο Χαμένος Παράδεισος'' (μπορεί να βρεθεί στο αγγλικό πρωτότυπο [http://oll.libertyfund.org/Home3/HTML-voice.php?recordID=0367 εδώ]{{Dead link|date=June 2015 }}) αναφέρει μεταξύ άλλων: «Και αντιμετωπίζοντάς τους σταθερός ο Ιεχωβά βροντάει από την Σιών, ενθρονισμένος ανάμεσα στο Χερουβίμ [...] Η Δημιουργία και οι Έξι ημέρες ψάλλουν, Μεγάλα είναι τα έργα σου, Ιεχωβά, αιώνιε». Επίσης, στα ''Ποιητικά Έργα'' του, κάνει χρήση του ονόματος Ιεχωβά εκτός των άλλων και στην απόδοση των Ψαλμών της Αγίας Γραφής (μπορούν να βρεθούν [http://oll.libertyfund/ εδώ]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}, στον ιστότοπο [http://oll.libertyfund.org/ The Online Library of Liberty]).</ref>.
* [[Τόμας Μουρ]], ''Το Άσμα της Μαριάμ''.
* [[Ονορέ ντε Μπαλζάκ]], ''Δύο Ποιητές'', ''Σεραφίτα'', κ.α.<ref>Στο έργο του ''Δύο Ποιητές'' αναφέρει ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ:<br>«Από την περίλαμπρη καρδιά του χειμάρρου της δόξας και του φωτός,<br>Μπροστά στον θρόνο του Ιεχωβά όπου οι άγγελοι στέκονται κοντά,<br>Ο καθένας με ένα χρυσαφένιο σείστρο επαναλαμβάνει τις προσευχές της νύχτας, [...]<br>Σήμερα αυτή η ποιητική ψευτορητορεία έχει αντικατασταθεί με τον Ιεχωβά, τους αγγέλους, στα σείστρα, τα στολίδια των σεραφείμ και όλα τα συμπράγκαλα του παραδείσου τα οποία φρεσκάρονται με μερικές νέες λέξεις όπως "τεράστιος, άπειρος, μοναδικός, ευφυΐα"». (Ονορέ ντε Μπαλζάκ, ''Δύο Ποιητές'', διαθέσιμη αυτή και άλλες αναφορές στο όνομα ''Ιεχωβά'' στο ίντερνετ στα Αγγλικά [http://www.gutenberg.org/dirs/1/4/4/1443/1443.txt εδώ], στον ιστότοπο του [http://www.gutenberg.org/ Gutenberg Project] και στα Γαλλικά [http://ancilla.unice.fr/~brunet/BALZAC/IP/IP265627.htm εδώ], [http://ancilla.unice.fr/~brunet/BALZAC/IP/IP265815.htm εδώ], [http://ancilla.unice.fr/~brunet/BALZAC/Se/Se356123.htm εδώ] και [http://ancilla.unice.fr/~brunet/BALZAC/Sp/Sp333966.htm εδώ])</ref>.
Γραμμή 313 ⟶ 312 :
=====Τέχνες=====
======Μουσική======
* [[Τζουζέπε Βέρντι]], ''Ναμπούκο''<ref>Το [http://www.impresario.ch/libretto/libvernab_i.htm λιμπρέτο του Ναμπούκο] μπορεί να βρεθεί στον ιστότοπο [http://www.impresario.ch/ impresario.ch]. Δημοσιεύματα που περιέχουν αναφορές στον Ιεχωβά από το έργο του Βέρντι που ανέβηκε από την Εθνική Λυρική Σκηνή τον Οκτώβριο του 2007 από την εφημερίδα ''[http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=5350&subid=2&pubid=136537 Έθνος]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}'' και τον ιστότοπο [http://news.classicalmusic.gr/article.php?id=1391 classicalmusic.gr] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071102104736/http://news.classicalmusic.gr/article.php?id=1391 |date=2007-11-02 }}.</ref>.
* [[Μπιλ Κλίντον]], ''Στην Παρουσία του Ιεχωβά'', μουσική συλλογή ''The Bill Clinton Collection''<ref>Διαθέσιμες πληροφορίες για το άλμπουμ στο [http://www.clintonmuseumstore.com/istar.asp?a=6&id=MMI-WJCCD!MMI&csurl=%2Fistar.asp%3Fa%3D29%26Search%3Dsbooks%2Bsaudiovideo%26 εδώ], στον ιστότοπο [http://www.clintonmuseumstore.com/ clintonmuseumstore.com] και σε άρθρο των ''Times'' [http://www.timesonline.co.uk/article/0,,11069-1736370,00.html εδώ].</ref>.
* [[Μοντέστ Πετρόβιτς Μούσοργκσκι|Μοντέστ Μούσοργκσκι]], ''Ιησούς του Ναυή''<ref>Στο έργο του ''Ιησούς του Ναυή'' ([[1877]]) ο Μούσοργκσκι επανειλημμένα χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά αναφερόμενος στη δύναμη ή το λόγο του Ιεχωβά («Ты сильной десницей врага Иеговы [...] В славу Иеговы сокрушить Израиль должен»).</ref>, ''Η Ήττα του Σενναχειρείμ''.
Γραμμή 380 ⟶ 379 :
Σύμφωνα με τον [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμό]], το τετραγράμματο {{Εβραϊκά1| יהוה}} είναι «το ξεχωριστό προσωπικό όνομα του Θεού του Ισραήλ», κατέχει δηλαδή τη «διακεκριμένη λειτουργία ως ο προσδιορισμός του Θεού του Ισραήλ»<ref>Walter A. Elwell, ''Evangelical Dictionary of Theology'' 2nd edition, Baker Academic, 2001, σελ. 507.</ref>. «Ο Θεός έδωσε στον λαό Ισραήλ ένα εξαιρετικό προνόμιο: τους αποκάλυψε το προσωπικό του όνομα»· αποτελούσε προνόμιο καθώς με αυτό τον τρόπο «δεν λάτρευαν μια ανώνυμη και απόμακρη θεότητα», αλλά έναν «προσωπικό μάλλον παρά υπερβατικό Θεό»<ref>Walter A. Elwell, ''Evangelical Dictionary of Theology'' 2nd edition, Baker Academic, 2001, σελ. 507, 1172.</ref>. Αυτή η γνώση μεταδιδόταν μέσω της εκπαίδευσης στα παιδιά τους<ref>«Η εκπαίδευση των Εβραίων ήταν ουσιαστικά θρησκευτική, η οποία αποσκοπούσε στο να παράγει ανθρώπους που ήταν κατά πρώτο λόγο υπηρέτες του Ιεχωβά και κατά δεύτερο λόγο καλοί πολίτες». (Shailer Mathews, A History of the New Testament Times in Palestine 175 B.C.-70 A.D., The MacMillan Company, 1929, σελ. 165, 166)</ref>. Η προφορά του Τετραγραμμάτου άρχισε να θεωρείται [[ταμπού]] πιθανώς από τον [[2ος αιώνας π.Χ.|2ο αιώνα]] [[ΠΚΧ]] και κατά συνέπεια οι Ορθόδοξοι Ιουδαίοι το αντικαθιστούν κατά την ανάγνωση των [[Τανάκ|Γραφών]] με τον τίτλο ''Αδωνάι'' (Κύριος) και στην καθημερινή ομιλία με τη λέξη ''χαΣέμ'', που σημαίνει «το Όνομα». Οι υπέρμαχοι της γλωσσικής καθαρότητας δεν κάνουν καμία απόπειρα ανακατασκευής του ονόματος και γράφουν απλώς τα τέσσερα σύμφωνα (JHVH/YHVH) ενώ άλλοι λόγιοι το αποδίδουν είτε ''Γιαχβέ'' (Jahveh/Yahveh) είτε με την πιο διαδεδομένη ως σήμερα μεταγραφή ''Ιεχωβά'' (Jehovah)<ref>''Jews, God, and History'', 2nd Edition, [[Max I. Dimont]], 2004, Signet Classics, ISBN 978-0451529404, σελ. 19.</ref>.
 
Όσον αφορά στο καθένα από τα ονόματα που αποδίδονται στον Θεό, η ''Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια'' αναφέρει ότι «είναι περισσότερα πράγματα από έναν απλό διακριτικό τίτλο. Αντιπροσωπεύει την εβραϊκή αντίληψη της θεϊκής φύσης ή χαρακτήρα, και της σχέσης του Θεού με το λαό Του. Αντιπροσωπεύει τη Θεότητα όπως αυτή είναι γνωστή στους λάτρεις της και όλα τα χαρακτηριστικά που φέρει ως προς εκείνους και τα οποία αποκαλύπτονται σε εκείνους μέσω της δράσης της για λογαριασμό τους»<ref>''Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια'', άρθρο «Τα ονόματα του Θεού» που υπάρχει [http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=52&letter=N εδώ] και [http://bible.tmtm.com/wiki/NAMES_OF_GOD_%28Jewish_Encyclopedia%29 εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071224002935/http://bible.tmtm.com/wiki/NAMES_OF_GOD_%28Jewish_Encyclopedia%29 |date=2007-12-24 }}.</ref>.
 
===Στον Χριστιανισμό===
Γραμμή 652 ⟶ 651 :
* [http://www.riifs.org/ Royal Institute for Interfaith Studies]
* [http://www.htmlbible.com/kjv30/easton/east2017.htm Easton's Bible Dictionary]
* [https://web.archive.org/web/20050424085025/http://www.nazarene.net/_halacha/Nazarenes_and_the_name.html Nazarenes and the Name of YHWH], an article by James Trimm
* [https://web.archive.org/web/20050404200822/http://www.eblaforum.org/library/bcah/intbibarch05.html The Rise of God]
* [http://www.newadvent.org/fathers/0211.htm Στο έργο του Κλήμη του Αλεξανδρέα]
Γραμμή 663 ⟶ 662 :
* http://www.yahweh.org
* [https://web.archive.org/web/20061018025225/http://www.yaim.com/Pages/missingJ.htm]
* https://web.archive.org/web/20051003235452/http://www.iahushua.com/ST-RP/name.htm
* http://www.divine-name.info/archaeology.htm
 
===Άρθρα σχετικά με την αντιπαράθεση των δυο μορφών του Τετραγράμματου: Ιεχωβά εναντίον Γιαχβέ===
*[https://web.archive.org/web/20071215051926/http://www.biblestudy.org/maturart/sacnam2.pdf A 23 pages article by Carl Franklin] supporting the Jehovah side
*[https://web.archive.org/web/20050714023340/http://www.watchtower.org/library/na/article_02.htm God's Name&mdash;Its Meaning and Pronunciation] - a link to the official web site of [[Jehovah's Witnesses]]. While not endorsing any particular pronunciation, this article acknowledges the "currency and familiarity" of the common ''Jehovah''. See also [https://web.archive.org/web/20060714195539/http://watchtower.org/library/na/index.htm?article=article_01.htm The Divine Name That Will Endure Forever] from the same site.
*[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=52&letter=N the Jewish Encyclopedia of] supporting the Yahweh side.
*[http://hebrew4christians.com/Names_of_G-d/YHVH/yhvh.html A brief overview of the Name YHVH and how neither 'Yahweh' nor 'Jehovah' is the correct transliteration.]