Μαντείο των Δελφών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στην ίδια περιοχή ενδέχεται να προϋπήρχε λατρευτικό κέντρο, στο οποίο τιμούσαν τη [[Γαία (μυθολογία)|θεά Γη]] ήδη από τη [[μυκηναϊκή εποχή]]. Οι ανασκαφές στο ιερό της Αθηνάς Προναίας έχουν αποκαλύψει μυκηναϊκά ειδώλια τα οποία έχουν κατά καιρούς συσχετιστεί με τη λατρεία αυτή.<ref>Ενδεικτικό είναι ειδώλιο καθιστό σε τριποδικό κάθισμα, που έχει θεωρηθεί από αρκετούς μελετητές ως προάγγελος της Πυθίας </ref>. Η ίδρυση του μαντείου θεωρείται ότι οφειλόταν στην ύπαρξη ενός χάσματος, από το οποίο έβγαιναν αέρια, τα οποία, εισπνεόμενα, έκανε να περνούν οι άνθρωποι σε μια κατάσταση [[έκσταση]]ς. Σύμφωνα με τον μύθο, μάλιστα, την ιδιότητα αυτή ανακάλυψε ένα κατσίκι, το οποίο πλησίασε στο χάσμα και άρχισε στη συνέχεια να συμπεριφέρεται περίεργα. Ο βοσκός, παρατηρώντας το, πλησίασε κι αυτός και στη συνέχεια άρχισε να προφέρει ακατάληπτα λόγια. Σύμφωνα με μια νεώτερη έρευνα η ύπαρξη χάσματος αμφισβητείται ενώ υποστηρίζεται ότι η συμπεριφορά της κατσίκας και όλη η μαντική διαδικασία της Πυθίας βασιζόταν στις φαρμοκολογικές ιδιότητες των φύλλων ροδοδάφνης (Nerium oleander)<ref>{{Cite journal|title=Harissis, Haralampos V. A Bittersweet Story: The True Nature of the Laurel of the Oracle of Delphi|dateurl=2014|doi=10https://muse.1353jhu.edu/pbmcontent/crossref/journals/perspectives_in_biology_and_medicine/v057/57.20143.0032|accessdate=harissis.html|quotejournal=Perspectives in Biology and Medicine, vol. |date=2014|issn=1529-8795|pages=351–360|volume=57 no. |issue=3, |doi=10.1353/pbm.2014, p.0032|language=en|first=Haralampos 351-360V.|last=Harissis}}</ref>. Σύμφωνα με τη μυθολογία, φύλακας της Κασταλίας πηγής, που επίσης συνδεόταν με τη χρησμοδοτική ικανότητα του μαντείου, ήταν ο δράκος Πύθωνας, τον οποίο σκότωσε ο Απόλλων με το τόξο και τα βέλη του. Αυτή η πράξη σήμανε την ήττα των προηγούμενων λατρειών. Έκτοτε η λατρεία του Απόλλωνα κυριάρχησε. Η μεταστροφή αυτή τοποθετείται στην Υπομυκηναϊκή ή πρώιμη [[Γεωμετρική περίοδος|Γεωμετρική περίοδο]]. Στην [[Ιλιάδα]] αναφέρεται ήδη σαν ένας πλούσιος και ιερός χώρος.

Οι επισκέπτες που ζητούσαν χρησμό από την [[Πυθία]] ονομάζονταν ''θεοπρόποι'' και κατά το τελετουργικό του Μαντείου έπρεπε να καθαριστούν αρχικά με νερό από την [[Κασταλία πηγή]], πληρώνοντας έναν ορισμένο αντίτιμο, το λεγόμενο ''πελανόν'', που δεν ήταν ίδιο για όλους, ενώ έπρεπε να προσφέρουν και θυσία στο ναό του Απόλλωνα, συνήθως ένα [[κατσίκι]]. Το ζώο έπρεπε να μην είχε κάποιο ελάττωμα, ενώ απαραίτητος [[οιωνός]] για να μπορέσει η Πυθία να δώσει χρησμό, ήταν να αρχίσει το ζώο να τρέμει. Για το λόγο αυτό κατάβρεχαν το θύμα με κρύο νερό. Σύμφωνα με μια νεώτερη έρευνα η συμπεριφορά της κατσίκας εξηγείται από τις φαρμοκολογικές ιδιότητες των φύλλων ροδοδάφνης (Nerium oleander), εκχύλισμα των οποίων δινόταν δοκιμαστικά στην κατσίκα πριν το πιεί η Πυθία<ref>{{Cite journal|title=A Bittersweet Story: The True Nature of the Laurel of the Oracle of Delphi|url=https://muse.jhu.edu/content/crossref/journals/perspectives_in_biology_and_medicine/v057/57.3.harissis.html|journal=Perspectives in Biology and Medicine|date=2014|issn=1529-8795|pages=351–360|volume=57|issue=3|doi=10.1353/pbm.2014.0032|language=en|first=Haralampos V.|last=Harissis}}</ref>. Ανάμεσα στους θεοπρόπους υπήρχε μια ιεράρχηση, σχετικά με το ποιος προηγούνταν στη χρησμοδοσία. Οι πρώτοι που δικαιούνταν να λάβουν χρησμό ήταν οι κάτοικοι των Δελφών. Ακολουθούσαν όσοι είχαν τιμηθεί από του Δελφούς με το προνόμιο της ''[[προμαντεία]]ς'' και έπειτα οι υπόλοιποι. Μέσα στις δύο τελευταίες ομάδες, η σειρά κανονιζόταν με κλήρο.