Αγησίλαος Β΄ της Σπάρτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{πληροφορίες προσώπου}}

O '''Αγησίλαος Β'''' ([[444 π.Χ.]] - [[360 π.Χ.]]) ήταν βασιλιάς της [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτης]],19ος από το γένος των Ευρυποντιδών, ο οποίος κυβέρνησε από το 398 μέχρι και το θανάτο του το 360 π.Χ. Ο Πλούταρχος στην ομώνυμη βιογραφία του για τον Αγησίλαο τον ονομάζει ως " τον ηγεμόνα και βασιλιά όλης της Ελλάδας"<ref>{{Cite book|title=Πλούταρχου, Βίοι , Αγησίλαος|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref> και σε όλη τη διάρκεια της βασιλείας του ταυτίστηκε με τις τύχες και τα επιτεύγματα της πατρίδας του. Μικρός στο ανάστημα και κουτσός από τη γέννηση του ο Αγησίλαος έγινε βασιλιάς εντελώς απροσδόκητα στην ηλικία των 45- 46 ετών. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του διεξήγαγε επιτυχείς εκστρατείες στη Μικρά Ασία εναντίον των Περσών και αντιμετώπισε με επιτυχία τον αντι-σπαρτιατικο συνασπισμό των ελληνικών πόλεων στη διάρκεια του Κορινθιακού πολέμου. Ωστόσο ατυχείς διπλωματικές ενέργειες του, οδήγησαν στην ήττα των Σπαρτιατών στα Λεύκτρα το 371 π.Χ. και την απώλεια της ηγεμονίας τους στον ελληνικό χώρο. Η δεκαετία 371-362 αποδείχθηκε κρίσιμη για την επιβίωση της Σπάρτης ως ανεξάρτητης πόλης-κράτους και ο Αγησίλαος έγινε μάρτυρας αυτών των δυσάρεστων για την πατρίδα του γεγονότων. Πέθανε στα 84 χρόνια στην Κυρηναϊκή κατά το ταξίδι της επιστροφής από την εκστρατεία του στην Αίγυπτο, όπου είχε πάει μαζί με άλλους Έλληνες μισθοφόρους για να βοηθήσει τον Αιγύπτιο Φαραώ Τάχω και Νεκτανεβω Β΄ στην επανάσταση τους εναντίον των Περσών.<ref>{{Cite book|title=Πλούταρχου, Βίοι, Αγησίλαος|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref>

 

Ο Αγησίλαος ήταν γιος του Αρχιδάμου Β΄ (βασιλιάς το 476-427 π.Χ).και της δεύτερης γυναίκας του, Ευπώλιας, ετεροθαλής αδελφός του Άγη Β΄(βασιλιάς το 427-401/400 π.Χ.) και αδελφός της Κυνίσκας της πρώτης γυναίκας που πέτυχε νίκη στους Ολυμπιακούς αγώνες.<ref>{{Cite book|title=Πλούταρχου, Βίοι, Αγησίλαος, και του ίδιου Λακωνικά Αποφθέγματα|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref> Μας έχουν διασωθεί λίγες πληροφορίες για τα νεανικά χρόνια του Αγησίλαου. Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως ήταν κουτσός από το ένα πόδι και ότι δεν προοριζόταν για βασιλιάς μιας και είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό τον Άγη Β΄, ο οποίος είχε ήδη ένα γιο τον Λεωτυχίδα. Ο Αγησίλαος έλαβε την τυπική διαπαιδαγώγηση από την οποία περνούσε κάθε ένας Σπαρτιάτης ("αγωγή") και όταν πέθανε ο αδελφός του, Άγης Β΄ ανέκυψε θέμα διαδοχής μιας και ο Λεωτυχιδας παραμερίστηκε ως μη γνήσιο παιδί του Άγη Β΄ (φήμες θέλανε τη μητέρα του Τιμαία να ισχυρίζεται, ότι τον είχε αποκτήσει από τον Αθηναίο στρατηγό και πολιτικό Αλκιβιάδη, ο οποίος είχε βρει καταφύγιο στη Σπάρτη το 415 π.Χ.). Ωστόσο η άνοδος του Αγησίλαου στο θρόνο υποβοηθήθηκε σημαντικά και από την παρέμβαση του Λύσανδρου, ο οποίος έχοντας αποκτήσει τεράστια επιρροή στην πολιτική ζωή της πόλης του πίστευε πως ο νέος βασιλιάς θα ήταν υποχείριο του.<ref>{{Cite book|title=Πλούταρχου, Βίοι, Αγησίλαος. Ξενοφώντος Ελληνικά Βιβλίο Γ΄|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref> Ο Λύσανδρος και ο Αγησίλαος είχαν αναπτύξει μια πολύ στενή φιλία (η οποία έφτανε μέχρι τα όρια της σχέσης εραστή και ερωμένου) και αυτή η σχέση αποδείχθηκε καταλυτική για τη μετέπειτα πορεία του Αγησιλάου.<ref>{{Cite book|title=Πλούταρχου, Βίοι, Αγησίλαος|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref>

 

== Μικρασιατική εκστρατεία (396-394 π.Χ.) ==

Στο πρώτο έτος της βασιλείας του, η Σπάρτη συγκλονίστηκε από την αποκάλυψη της συνωμοσίας του Κινάδωνα, στόχος της οποίας ήταν η ανατροπή του πολιτικού και κοινωνικού καθεστώτος.<ref>{{Cite book|title=Ξενοφώντος, Ελληνικά Βιβλίο Γ΄|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref> Λίγο αργότερα το 396 π.X. οι Σπαρτιάτες πληροφορήθηκαν, ότι οι Πέρσες επιδίδονται σε μεγάλες ναυτικές προετοιμασίες και αποφάσισαν να στείλουν τον Αγησίλαο με ένα εκστρατευτικό σώμα στη Μικρά Ασία με σκοπό την υποστήριξη και απελευθέρωση των ελληνικών πόλεων της Ιωνίας. Το σώμα αυτό αποτελούνταν από 30 Σπαρτιάτες, 2000 νεοδαμώδεις και 6000 συμμάχους στρατιώτες. Θέλοντας να δώσει πανελλήνια χροιά στην εκστρατεία του, ο Αγησίλαος ήρθε στην Αυλίδα και θυσίασε στην Άρτεμη μιμούμενος τον Αγαμέμνονα. Η ευσεβής αυτή πράξη αμαυρώθηκε ωστόσο από τη συμπεριφορά των Βοιωταρχών, οι οποίοι τον πρόσταξαν να μην πραγματοποιήσει τη θυσία και πέταξαν τα θυσιαζόμενα σφάγια από το βωμό<ref>{{Cite book|title=Ξενοφώντος Ελληνικά Βιβλίο Γ΄.|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref>. Το 396 π.Χ. έφθασε στην [[Έφεσος|Έφεσο]] και εκεί τον συνάντησαν απεσταλμένοι του σατράπη Τισσαφέρνη θέλοντας να εξακριβώσουν το σκοπό της άφιξης του. Ο Αγησίλαος απάντησε "''για να γίνουν ανεξάρτητες οι πόλεις της Ασίας όπως είναι και στην υπόλοιπη Ελλάδα''"<ref>{{Cite book|title=Ξενοφώντος, Ελληνικά Βιβλίο Γ΄.|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref> Ο Τισσαφέρνης του πρότεινε τρίμηνη ανακωχή με σκοπό να ενημερώσει τον Μεγάλο Βασιλιά και ο Αγησίλαος αποδέχτηκε την πρόταση του. Ωστόσο καθ' όλη τη διάρκεια της ανακωχής ο Πέρσης σατράπης ζητούσε ενισχύσεις παραβιάζοντας ουσιαστικά την ανακωχή και απαίτησε από τον Αγησίλαο - όταν ισχυροποίησε τη θέση του - να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς, αφού ενίσχυσε το στράτευμα του, ξεκίνησε την προέλαση του προς την Ελλησποντιακή Φρυγία. Κυριεύοντας όσες πόλεις συναντούσε στο δρόμο του, συγκεντρωσε πάρα πολλά λάφυρα και έφτασε στο Δασκύλειο την έδρα του σατράπη Φαρνάβαζου Β΄. Στην ιππομαχία που ακολούθησε οι Έλληνες είχαν μικρές απώλειες και μόνο με την παρέμβαση του ίδιου του Αγησιλάου, οι δυνάμεις των Περσών υποχώρησαν. Ωστόσο ο Έλληνας ηγεμόνας συνειδητοποίησε, ότι για να έχει ελπίδες επιτυχίας έπρεπε να αναπληρώσει την έλλειψη ισχυρού ιππικού. Γι αυτό υποχώρησε προς τα παράλια και ξεκίνησε την συγκρότηση ιππικού με τη συνεισφορά των πλουσίων κατοίκων των Ιωνικών πόλεων. Για να τονώσει το ηθικό των ανδρών του καθιέρωσε βραβεία και έπαθλα για τα στρατιωτικά σώματα που θα διακρίνονταν στην στρατιωτική εκπαίδευση και έδωσε εντολή να πουλούν τους αντίπαλους αιχμαλώτους γυμνούς για να φαίνονται τα αγύμναστα κορμιά τους.<ref>{{Cite book|title=Ξενοφώντος, Ελληνικά Βιβλίο Γ΄.|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref> Την άνοιξη-καλοκαίρι του 395 π.Χ. ο Αγησίλαος προέλασε προς τις Σάρδεις. Εκεί κοντά στην πόλη έδωσε μάχη εναντίον των δυνάμεων του Τισσαφέρνους και κατήγαγε περιφανή νίκη, αποκομίζοντας πάμπολλα λάφυρα.Η ήττα μοιραία έφερε και την πτώση του σατράπη. Ο Πέρσης Βασιλιάς τον θεώρησε υπεύθυνο για την αποτυχία και έστειλε τον Τιθραύστη με εντολή να αποκεφαλίσει και να αντικαταστήσει τον Τισσαφέρνη. Ο νέος σατράπης αξίωσε από τον Αγησίλαο να εγκαταλείψει τα εδάφη του βασιλιά με την υπόσχεση οι ελληνικές πόλεις να είναι μεν αυτόνομες αλλά να συνεχίσουν την καταβολή φόρου στους Πέρσες. Ο Αγησίλαος απάντησε ότι έπρεπε να πάρει τη συγκατάθεση της πατρίδας του για να δώσει την τελική του απάντηση και ο Τιθράυστης αφού του έδωσε τριάντα τάλαντα για τη συντήρηση του στρατού, τον έπεισε να αποχωρήσει στη Φρυγία ( που ήταν η περιοχή του Φαρνάβαζου Β΄), μέχρι να έρθουν εντολές από τη Σπάρτη.<ref>{{Cite book|title=Ξενοφώντος, Ελληνικά Βιβλίο Γ΄.|first=|last=|publisher=|isbn=|year=|location=|page=|quote=}}</ref>

== Μάχη της Κορώνειας ==

{{κύριο|Μάχη της Κορώνειας}}

== Αρετές ==

Ο [[Ξενοφών]], ο οποίος πολέμησε υπό τις διαταγές του Σπαρτιάτη βασιλιά στην [[μάχη της Κορώνειας]], επαινεί τις αρετές του Αγησιλάου Β΄ στο έργο ''«Αγησίλαος»''. Στην αρχή, ο Ξενοφών δηλώνει ότι είναι δύσκολο να γράψει κανείς αντάξιο έπαινο για τον Αγησίλαο Β΄, παρ' όλα αυτά επιχείρησε να το κάνει.<ref>Ξενοφών, [[s:Αγησίλαος (Ξενοφώντος)#1|Αγησίλαος 1]]</ref>

<references />

{{Βικιθήκη|Αγησίλαος}}

{{Πλούταρχος Βίοι Αγησίλαος}}

{{Αρχαίοι και μυθικοί βασιλείς της Σπάρτης}}

{{Αρχαία Σπάρτη}}

{{Πλούταρχος}}

{{DEFAULTSORT:Αγησιλαος Β}}

[[Κατηγορία:Βασιλείς της αρχαίας Σπάρτης]]

[[Κατηγορία:Πρωταγωνιστές του Κορινθιακού Πολέμου]]

{{στρατιωτικός-επέκταση}}