Τετραγράμματο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
Διάσωση 16 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
Γραμμή 93:
====Ιστορικό χρήσης====
Στα αρχαιότερα χειρόγραφα της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|μετάφρασης των Εβδομήκοντα]] περιλαμβάνονται Βιβλικά αποσπάσματα που μεταγράφουν το [[Εβραϊκή γλώσσα|εβραϊκό]] Τετραγράμματο στα [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικά]] ως «Ιάω». Ο φωνηεντισμός της μορφής ''Ιεχωβά'' εμφανίζεται σε κείμενα του [[3ος αιώνας|3ου αιώνα]] [[Κ.Χ.]] Για παράδειγμα, σε πάπυρο του 3ου αιώνα υπάρχει η φράση «εληιε Ιεωα ρουβα», η οποία προέρχεται από τα εβραϊκά και σημαίνει «ο Θεός μου Ιεωά ισχυρότερος»<ref>''La prononciation 'Jehova' du tétragramme'' στο O.T.S. τομ. 5ος, 1948, σελ. 43-62. [Πάπυρος στα ελληνικά CXXI 1.528-540 (3ος αιώνας), Βιβλιοθήκη Βρετανικού Μουσείου]</ref>. Στο [[Γνωστικοί|Γνωστικό]] ''Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων'' γίνεται αναφορά στο μυστηριακό θεϊκό όνομα «Ιεηουωα»<ref>''The Nag Hammadi Library'', James M. Robinson, 1990, Harper Collins Publishers, σελ. 210.</ref>. Σε αυτή τη μορφή του ονόματος στα ελληνικά αναφέρεται προφανώς στις αρχές του 4ου αιώνα και ο [[Ευσέβιος ο Καισαρείας|Ευσέβιος Καισαρείας]] λέγοντας ότι «το όνομα [του Θεού] που δεν επιτρέπεται να προφέρεται έχει τέσσερις χαρακτήρες στα εβραϊκά και εφτά φωνήεντα στα ελληνικά»<ref>«<span lang="grc" dir="ltr">Πάλιν Ἑβραῖοι τὸ μὲν ἀνωτάτω τοῦ θεοῦ κύριον ὄνομα ἄρρητον εἶναι καὶ ἄφθεγκτον οὐδὲ φαντασίᾳ διανοίας ληπτὸν εἶναί φασιν· αὐτὸ δὲ τοῦτο καθ΄ ὃ θεὸν ὀνομάζομεν͵ Ἐλωεὶμ καλοῦσι͵ παρὰ τὸ ἤλ͵ ὡς ἔοικε· τοῦτο δ΄ ἑρμηνεύουσιν ἰσχὺν καὶ δύναμιν· ὥστ΄ εἶναι τοῦ θεοῦ τοὔνομα παρ΄ αὐτοῖς ἀπὸ τῆς ἀμφ΄ αὐτὸν δυνάμεώς τε καὶ ἰσχύος ἐπιλελογισμένον͵ δι΄ ἧς νοεῖται παντοδύναμος καὶ πάντα ἰσχύων͵ ὡς ἂν τὰ πάντα συστησάμενος. [...] Ἐπεὶ καὶ τῶν ἑπτὰ φωνηέντων τὴν ἐπὶ ταὐτὸ σύνθεσιν μιᾶς τινος ἀπορρή του προσηγορίας περιέχειν φασὶν ἐκφώνησιν, ἣν διὰ τεσσάρων στοιχείων παῖδες Ἑβραίων σημειούμενοι ἐπὶ τῆς ἀνωτάτω τοῦ θεοῦ δυνάμεως κατατάττουσιν, ἄλεκτόν τι τοῖς πολλοῖς καὶ ἀπόρρητον τοῦτ΄ εἶναι παῖς παρὰ πατρὸς εἰληφότες. Καὶ τῶν παρ΄ Ἕλλησι δὲ σοφῶν οὐκ οἶδ΄ ὁπόθεν τις τοῦτο μαθὼν ᾐνίξατο, ὧδέ πη δι΄ ἐπῶν φήσας· ἑπτά με φωνήεντα θεὸν μέγαν ἄφθιτον αἰνεῖ γράμματα͵ τὸν πάντων ἀκάματον πατέρα. Εἰμὶ δ΄ ἐγὼ πάντων χέλυς ἄφθιτος͵ ἣ τὰ λυρώδη ἡρμοσάμην δίνης οὐρανίοιο μέλη</span>». ([[Ευσέβιος ο Καισαρείας]], ''Ευαγγελική Προπαρασκευή'' 11.6.20, 36, 37)</ref>. Επίσης, ο Ευσέβιος αναφερόμενος σε πολύ αρχαίες πηγές παραθέτει τη μορφή «Ιευώ» όσον αφορά στο όνομα του Θεού των Ιουδαίων<ref>Ο [[Ευσέβιος ο Καισαρείας]] στις αρχές του 4ου αιώνα αναφέρει συγκεκριμένα: «<span lang="grc" dir="ltr">Ιστορεῖ δὲ τὰ περὶ Ἰουδαίων ἀληθέστατα, ὅτι καὶ τοῖς τόποις καὶ τοῖς ὀνόμασιν αὐτῶν τὰ συμφωνότατα, Σαγχουνιάθων ὁ Βηρύτιος, εἰληφὼς τὰ ὑπομνήματα παρὰ Ἱερομβάλου τοῦ ἱερέως θεοῦ '''Ἰευώ'''</span>». ([[Ευσέβιος ο Καισαρείας]], ''Ευαγγελική Προπαρασκευή'' 1.9.21, διαθέσιμο στα αγγλικά [http://www.tertullian.org/fathers/eusebius_pe_01_book1.htm εδώ] στον ιστότοπο [http://www.tertullian.org/ tertullian.org])</ref>. Συγγραφείς όπως ο [[Σεβήρος Αντιοχείας]] ([[465]]-[[538]]) και εκείνος του έργου ''Ευλογία του Ιωάννη του Βαπτιστή'', κάνουν χρήση της μορφής «Ιωά». Παρόμοια, στον Κοϊσλινιανό κώδικα (Codex Coislinianus) του [[6ος αιώνας|6ου αιώνα]], δίνεται η ερμηνεία διαφόρων θεοφορικών ονομάτων με τη χρήση της μορφής «Ιωά». Έκτοτε έχουν εμφανιστεί διάφορες μορφές απόδοσης στα Ελληνικά του Τετραγράμματου, όπως «Ιεβέ», «Ιαουέ», «Ιαβέ», «Ιαή» και «Ιαώ»<ref>* Ο [[Κλήμης ο Αλεξανδρεύς]] αναφέρει ότι το τετραγράμματο όνομα του Θεού "λέγεται '''Ιαουέ'''" και το ερμηνεύει ως "ο Ων και ο Εσόμενος", δηλαδή "Εκείνος που Είναι και Εκείνος που θα Είναι". Συγκεκριμένα, στο έργο του ''Στρωματείς'' αναφέρει: «<span lang="grc" dir="ltr">Πάλιν τὸ παραπέτασμα τῆς εἰς τὰ ἅγια τῶν ἁγίων παρόδου, κίονες τέτταρες αὐτόθι, ἁγίας μήνυμα τετράδος διαθηκῶν παλαιῶν, ἀτὰρ καὶ τὸ τετράγραμμον ὄνομα τὸ μυστικόν, ὃ περιέκειντο οἷς μόνοις τὸ ἄδυτον βάσιμον ἦν· λέγεται δὲ '''Ἰαουε''', ὃ μεθερμηνεύεται ὁ ὢν καὶ ὁ ἐσόμενος. Καὶ μὴν καὶ καθʼ Ἕλληνας θεὸς τὸ ὄνομα τετράδα περιέχει γραμμάτων</span>». (''Στρωματείς'' 5.6.34.5, στα αγγλικά [http://www.ccel.org/fathers2/ANF-02/anf02-65.htm#P7381_2229893 εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060808023109/http://www.ccel.org/fathers2/ANF-02/anf02-65.htm#P7381_2229893 |date=2006-08-08 }}, στον ιστότοπο της [http://www.ccel.org/ Christian Classics Ethereal Library])
* Ο αναθεματισθείς μετά θάνατον [[Ωριγένης]], στο σχολιολόγιό του ''Εις Ψαλμούς'', αναφέρει ότι το "Κύριος" αποτελεί μετάφραση της εβραϊκής λέξης ''Αδωνάι'' ενώ η λέξη "Κύριος" είχε χρησιμοποιηθεί για να υποκαταστήσει το εβραϊκό τετραγράμματο που το καταγράφει ως '''Ιαή''' (Ιεχωβά/Γιαχβέ). Επίσης, ο Ωριγένης κάνει φανερό ότι ως τις ημέρες του υπήρχαν χειρόγραφα των [[Παλαιά Διαθήκη|Εβραϊκών Γραφών]] στην ελληνική γλώσσα που περιείχαν το τετραγράμματο με αρχαίους εβραϊκούς χαρακτήρες: «<span lang="grc" dir="ltr">Διὸ λέγεται ταῦτα αὐτοὺς πεποιηκέναι "κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ". Οὐκ ἀγνοητέον δὲ περὶ τοῦ ἐκφωνουμένου παρὰ μὲν ῞ελλησι τῇ "Κύριος" προσηγορίᾳ, παρὰ δὲ Ἑβραίοις τῇ "Ἀδωναΐ". Δέκα γὰρ ὀνόμασι παρ΄ Ἑβραίοις ὀνομάζεται ὁ Θεὸς, ὧν ἐστιν ἓν τὸ "Ἀδωναῒ", καὶ ἑρμηνεύεται "Κύριος". Καὶ ἔστιν ὅπου λέγεται τὸ "Ἀδωναῒ" παρ΄ Ἑβραίοις, καὶ παρ΄ ῞ελλησι "Κύριος", τῆς λέξεως τῆς γεγραμμένης ἐν τῇ Γραφῇ τοῦτο ἀπαγγελλούσης. ῎εστι δὲ ὅτε τὸ '''Ἰαὴ''' κεῖται, ἐκφωνεῖται δὲ τῇ "Κύριος" προσηγορίᾳ παρ΄ ῞ελλησι, ἀλλ΄ οὐ παρ΄ Ἑβραίοις, ὡς ἐν τῷ "Αἰνεῖτε τὸν Κύριον, ὅτι ἀγαθὸς ψαλμός". Κύριον γὰρ ἐνθάδε ἀντὶ τοῦ '''Ἰαὴ''' εἴρηκεν. Καὶ ἔστιν ἡ ἀρχὴ τοῦ ψαλμοῦ παρ΄ Ἑβραίοις "Ἀλληλούϊα"· ἔστι δέ τι τετραγράμματον ἀνεκφώνητον παρ΄ αὐτοῖς, ὅπερ καὶ ἐπὶ τοῦ πετάλου τοῦ χρυσοῦ τοῦ ἀρχιερέως ἀναγέγραπται, καὶ λέγεται μὲν τῇ "Ἀδωναῒ" προσηγορίᾳ, οὐχὶ τούτου γεγραμμένου ἐν τῷ τετραγραμμάτῳ· παρὰ δὲ ῞ελλησι τῇ "Κύριος" ἐκφωνεῖται. Καὶ ἐν τοῖς ἀκριβεστέροις δὲ τῶν ἀντιγράφων Ἑβραίοις χαρακτῆρσι κεῖται τὸ ὄνομα, Ἑβραϊκοῖς δὲ οὐ τοῖς νῦν, ἀλλὰ τοῖς ἀρχαιοτάτοις. Φασὶ γὰρ τὸν ῎εσδραν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ ἑτέρους αὐτοῖς χαρακτῆρας παρὰ τοὺς προτέρους παραδεδωκέναι. Τούτων δὲ ὑπεμνήσθημεν, ἐπεὶ τὸ τετραγράμματον ὡς "Κύριος" κεῖται ἐν τῷ "Ἀλλ΄ ἢ ἐν νόμῳ Κυρίου"· καὶ ἐν τῷ "῞οτι γινώσκει Κύριος ὁδὸν δικαίων"· καὶ νῦν "Κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ"</span>». (''Σχόλια εις τους Ψαλμούς'' 12.1104.5-33)
* Επίσης, στο έργο του ''Κατά Κέλσου'' (Contra Celsum), ο Ωριγένης αναφέρεται στο όνομα του Θεού στις μορφές '''Ιαώ''' και '''Ιά''' (προφανής αναφορά στο ''[[Γιαχ]]'') το οποίο εμφανίζεται "στις [[Εβραϊκές Γραφές]]": «<span lang="grc" dir="ltr">Χρὴ μέντοι εἰδέναι ὅτι οἱ ταῦτα συνταξάμενοι, οὔτε τὰ μαγείας νοήσαντες οὔτε τὰ τῶν θείων γραφῶν διακρίναντες, πάντ΄ ἔφυραν· ἀπὸ μὲν μαγείας τὸν Ἰαλδαβαὼθ λαβόντες καὶ τὸν Ἀσταφαιὸν καὶ τὸν Ὡραῖον, ἀπὸ δὲ τῶν ἑβραϊκῶν γραφῶν τὸν '''Ἰαὼ''' ἢ '''Ἰὰ''' παρ΄ Ἑβραίοις ὀνομαζόμενον καὶ τὸν Σαβαὼθ καὶ τὸν Ἀδωναῖον καὶ τὸν Ἐλωαῖον. Τὰ δὲ ἀπὸ τῶν γραφῶν ληφθέντα ὀνόματα ἐπώνυμά ἐστι τοῦ αὐτοῦ καὶ ἑνὸς θεοῦ· ὅπερ μὴ συνέντες οἱ ἐχθροὶ θεῷ͵ ὡς καὶ αὐτοὶ ὁμολογοῦσιν͵ ᾠήθησαν ἄλλον μὲν εἶναι τὸν '''Ἰαὼ''' ἕτερον δὲ τὸν Σαβαὼθ καὶ τρίτον παρὰ τοῦτον τὸν Ἀδωναῖον͵ ὃν λέγουσιν αἱ γραφαὶ Ἀδωναΐ͵ καὶ ἄλλον τὸν Ἐλωαῖον͵ ὃν οἱ προφῆται ὀνομάζουσιν ἑβραϊστὶ Ἐλωαΐ</span>». (''Κατά Κέλσου'' 6.32.15-26)
Γραμμή 102 ⟶ 101 :
* Επίσης, ο Θεοδώρητος αναφέρεται στην μορφή '''Ιά''' (Γιαχ) ως απόδοση της έκφρασης ''αλληλούια'': «<span lang="grc" dir="ltr">Ἀλληλούϊα. Ἐνταῦθα σαφῶς ἐδιδάχθημεν τοῦ ἀλληλούϊα τὴν ἑρμηνείαν. Τὸ γὰρ Αἰνεῖτε τὸν Κύριον, Ἀλληλούϊα ὁ Ἑβραῖος λέγει· ὁ δὲ Σύμμαχος καὶ ἀνερμήνευτον αὐτὸ εἴασε· λέγει δὲ οὕτως, Ἀλληλούϊα, ὅτι ἀγαθὸς ψαλμός. Ὁ δὲ Θεοδοτίων, Αἰνεῖτε τὸν '''Ἰά'''· αἰνεῖν καὶ οὗτος τοίνυν ὁ ψαλμὸς παρακελεύεται</span>». (Θεοδώρητος, ''Ερμηνεία εις τους Ψαλμούς'' 80.1977.48-1980.5 [στον Ψαλμό 140])
* Τον [[9ος αιώνας|9ο αιώνα]] επί αυτοκρατορίας [[Μιχαήλ Γ΄]], ο Βυζαντινός χρονικογράφος [[Γεώργιος Μοναχός]] αναφέρεται στο τετραγράμματο, «<span lang="grc" dir="ltr">τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ</span>» «<span lang="grc" dir="ltr">τοῦ παντὸς Δημιουργόν τε καὶ Κύριον</span>» το οποίοι επιγραφόταν στο τουρμπάνι του Αρχιερέα του λαού Ισραήλ, αναφέροντας ότι οι μεν Σαμαρίτες το πρόφεραν '''Ιαβέ''' οι δε Ιουδαίοι '''Αειά''': «Επὶ δὲ τὴν κεφαλὴν ἐφόρει τελαμῶνα χρυσώνυμον ὁ ἀρχιερεὺς ἤτοι μίτραν καὶ κίδαριν λεγομένην, ἐν ᾗ πέταλον χρυσοῦν ἐπέκειτο πρὸς τὸ μέτωπον αὐτοῦ, ἐν ᾧ γράμμασιν ἱεροῖς τοῦ Θεοῦ τὸ ὄνομα ἐντετύπωτο, Μωϋσέα λέγων· «Ἐγώ εἰμι ὁ ὤν». Τοῦτο δὲ καθὼς αὐτὸς ἐδήλου τὴν ὀνομασίαν ταύτην͵ πρὸς παρ΄ Ἑβραίοις ἄφραστον ὀνομάζεται· ἀπείρητον γὰρ αὐτοῖς τοῦτο διὰ γλώττης προσφέρειν. Γράφεται δὲ διὰ τῶν τεσσάρων στοιχείων͵ ὅθεν καὶ τετράγραμμον αὐτὸ λέγουσιν. Καλοῦσι δὲ αὐτὸ Σαμαρεῖται μὲν '''ΙΑΒΕ''', Ἰουδαῖοι δὲ '''ΑΕΙΑ'''. Τῆς οὖν ἱερατικῆς ἐσθῆτος ἡ τετράριθμος χροιὰ σύμβολον τῶν τεσσάρων ἐτύγχανε στοιχείων͵ ἐξ ὧν τὰ πάντα συνέστηκεν͵ ἅπερ ὁ ἀρχιερεὺς μυστικῶς τε καὶ συμβολικῶς περιβαλλόμενος͵ καὶ εἰς τὰ ἅγια εἰσερχόμενος δι΄ αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ κόσμου τὸν τοῦ παντὸς Δημιουργόν τε καὶ Κύριον ἐξιλεοῦτο. [...] ἔχοντα καὶ τὸ χρυσοῦν ἐπ΄ αὐτῆς ἔλασμα͵ ᾧ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἐπεγέγραπτο». (Γεώργιος Μοναχός ο αποκαλούμενος και Αμαρτωλός, ''Χρονικόν Σύντομον'' [Chronicon Breve] 110.72.16-29, 51-73)
* Για τη μορφή '''Ιεβέ'' βλέπε το λήμμα «Ιαβέ» του ''Νεώτερου Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού Ήλιος'', Τόμ. 9ος, σελ. 745.</ref>.
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 95%; background:#FFFAF0; width:35em; max-width: 45%;" cellspacing="5"
Γραμμή 258 ⟶ 256 :
* Αρχιμανδρίτης [[Ιωήλ Γιαννακόπουλος]], ''Η Παλαιά Διαθήκη Κατά τους Ο' '', 1976<ref>«Το "Ιεδεδί" σημαίνει "πολυαγαπητός του Γιεχωβά". [...] Την αιωνιότητα του Ιεχωβά ο Μωυσής ψάλλων εν ψαλμώ [...] Ονόματά του υπάρχουν: Ελωΐμ, Γιεχωβά, "ο Ων"». (Αρχιμανδρίτης [[Ιωήλ Γιαννακόπουλος]], ''Η Παλαιά Διαθήκη Κατά τους Ο' '', Θεσσαλονίκη, 1976, Τόμ. 25ος, σελ. 3, 56, 142)</ref>.
* Λόγιος της Ελληνικής και μεταφραστής της ΚΔ [[Έντγκαρ Γκούντσπιντ]] , ''Η Ιστορία της Καινής Διαθήκης'', 1916<ref>«Στην πραγματικότητα, η ιδέα του αποκαλυπτόμενου Λόγου του Ιεχωβά εμφανίζεται κατά καιρούς στην Ιουδαϊκή γραμματεία και ο Ιουδαίος φιλόσοφος [[Φίλων]] τον είχε ήδη ταυτίσει με τον Λόγο της ελληνικής σκέψης». (Edgar J. Goodspeed, ''The Story of the New Testament'', Κεφ. 17ο «Το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο», διαθέσιμο στο ίντερνετ [http://www.religion-online.org/showchapter.asp?title=584&C=819 εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080119034536/http://www.religion-online.org/showchapter.asp?title=584&C=819 |date=2008-01-19 }})</ref>.
* Θεολόγος [[Τζον Γούεσλι]], ''Περί της Επί του Όρους Ομιλίας'', 1755<ref>«Μιλάει ο Δημιουργός των πάντων! Θεός, Θεός εμφανίζεται! Ναι, ο ΩΝ, το Ων των ώντων, ο ΙΕΧΩΒΑ, ο αυθύπρακτος, ο Υπέρτατος, ο Θεός που είναι πάνω από όλους, ευλογημένος για πάντα!» (John Wesley, ''Ομιλία 21'', «Περί της Επί του Όρους Ομιλίας», διαθέσιμο στο ίντερνετ [http://www.ccel.org/w/wesley/sermons/sermons-html/serm-021.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100113070159/http://www.ccel.org/w/wesley/sermons/sermons-html/serm-021.html |date=2010-01-13 }}, στον ιστότοπο της [http://www.ccel.org/ Christian Classics Ethereal Library])</ref>, ''Ύμνοι''<ref>«Ο ΓΙΑΧ, ο ΙΕΧΩΒΑ, είναι ο Κύριός μου», «Τον αληθινό και πιστό Μάρτυρα, ομολογούμε τον Γιο του Ιεχωβά· Και στο πρόσωπο του Ιησού βλέπουμε το χαμογελαστό πρόσωπο του Ιεχωβά», «Ιεχωβά σε Τρία Πρόσωπα, έλα, και πλησίασε, και ράντισέ μας, και σφράγισέ μας», «Ο Ιεχωβά στη λαμπρή θέση του, Ο Κατασκευαστής μας και ο Βασιλιάς μας», «Ο Κύριος Ιεχωβά βασιλεύει, Ο θρόνος του είναι χτισμένος ψηλά», «Στάσου μπροστά σφαγμένο Αρνί· Και τύλιξε με στον πορφυρό μανδύα σου, Και πες μου όλο το όνομά σου. Δείξε μου τον Ιεχωβά στο πρόσωπό σου, τον Ιεχωβά σταυρωμένο, και κατόπιν τον Θεό που ξέρω ότι συγχωρεί», «Διακήρυξε τη βασιλεία που σου ανήκει· Γιαχ, Ιεχωβά, Αιώνιε Θεέ, κατέβα!», «Παραμένει το παντοδύναμο διάταγμα! Θα γίνει το θέλημα του Ιεχωβά», «Ο Ποιμένας μου θα προμηθεύσει στις ανάγκες μου, ΙΕΧΩΒΑ είναι το όνομά του», «ΓΙΑΧ, ΙΕΧΩΒΑ, μεγαλειώδη ΕΙΜΑΙ, Μίλα στην ψυχή μου το όνομά σου». (John Wesley, ''Ύμνοι'', διαθέσιμοι [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg01/jwg0197.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070517051951/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg01/jwg0197.html |date=2007-05-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg06/jwg0673.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050217143433/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg06/jwg0673.html |date=2005-02-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg02/jwg0261.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070516220456/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg02/jwg0261.html |date=2007-05-16 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg02/jwg0262.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060105163233/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg02/jwg0262.html |date=2006-01-05 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg06/jwg0650.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070517065021/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg06/jwg0650.html |date=2007-05-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg01/jwg0128.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070417121814/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg01/jwg0128.html |date=2007-04-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg00/jwg0066.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070517042338/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg00/jwg0066.html |date=2007-05-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg01/jwg0197.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070517051951/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg01/jwg0197.html |date=2007-05-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg00/jwg0061.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070517050256/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg00/jwg0061.html |date=2007-05-17 }}, [http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg05/jwg0555.html εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070516121201/http://www.ccel.org/w/wesley/hymn/jwg05/jwg0555.html |date=2007-05-16 }}, [ εδώ])</ref>, κ.α.
* Θεολόγος [[Ρίτσαρντ Γουότσον]], ''Θεολογικά Θεσπίσματα'', 1851<ref>«Στην πραγματικότητα, αυτό το πρέπον όνομα του Θεού, στο οποίο απέδιδαν τόση τιμή οι Ιουδαίοι, το ''nomen tetragrammaton'' [τετραγράμματο όνομα], το οποίο αποδίδουμε ΙΕΧΩΒΑ, ήταν γνωστό μεταξύ των Εθνικών ότι αποτελούσε το όνομα με το οποίο οι Ιουδαίοι λάτρευαν τον υπέρτατο Θεό». (Richard Watson, ''Theological Institutes'', Τμ. 2ο, Κεφ. 3ο, διαθέσιμο στο ίντερνετ [http://wesley.nnu.edu/wesleyan_theology/watson/watson_p2_ch03.htm εδώ], στον ιστότοπο του [http://wesley.nnu.edu/ Wesley Center for Applied Theology])</ref>.
* Ανθρωπιστής και θεολόγος [[Ντεζιντέριους Έρασμος]], ''Μωρίας Εγκώμιον'', 1509<ref>«Τέλος, θεωρούν τους εαυτούς τους ότι είναι ανώτεροι από τους υπόλοιπους ανθρώπους καθώς συχνά θέλουν να τους χαιρετούν ευλαβώς με το όνομα "Κυριοί μας", έτσι ώστε να βαυκαλίζονται με τα ψέματά τους όπως συμβαίνει και με τον [ενν. όρο] "Ιεχωβά" των Ιουδαίων». (Ντεζιντέριους Έρασμος, ''Μωρίας Εγκώμιον'', διαθέσιμο στο ίντερνετ [http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/8efly10.txt εδώ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927045400/http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/8efly10.txt |date=2007-09-27 }} στον ιστότοπο του [http://www.gutenberg.org/ Gutenberg Project] και [http://www.fulltextarchive.com/page/The-Praise-of-Folly2/ εδώ] στον ιστότοπο [http://www.fulltextarchive.com/ fulltextarchive.com])</ref>.
Γραμμή 288 ⟶ 286 :
* [[Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ|Καρλ Γιουνγκ]], όρος της ψυχολογίας «[[κόμπλεξ του Ιεχωβά]]».
* [[Γιόχαν Γκίζελερ]], ''Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικής Ιστορίας'', 1857<ref>«Ο Ιουδαϊσμός έχαιρε σεβασμού από τους εθνικούς όντας παλιά και διαδεδομένη θρησκεία· και ο Ιεχωβά, ο Θεός των Ιουδαίων, λάβαινε -ειδικότερα από τους διάφορους κυβερνήτες της χώρας- τις ανάλογες τιμές όντας η θεότητα του τόπου. [...] Στην πραγματικότητα, πολλοί [ενν. εθνικοί] διέκριναν στον Ιεχωβά το δικό τους Δία ή Γιούπιτερ. [...] Αλλά πολλοί -ειδικά γυναίκες- προσκολλήθηκαν [ενν. στον Ιουδαϊσμό] αποβλέποντας στη λατρεία του Ιεχωβά ως του μόνου αληθινού Θεού». (Johann Karl Ludwig Gieseler, ''A Text-Book of Church History'', Harper & Bros Publ., 1857, Τόμ. 1ος, σ. 47, 48, 51)</ref>.
* [[Έντουαρντ Γκίμπον]] (Εδουάρδος Γίββων), ''Η Ιστορία της Παρακμής και της Πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας'', 1776-89<ref>«Οι Ισραηλίτες [...] συνεχώς ξέπεφταν σε στασιασμό εναντίον της ορατής μεγαλειότητας του Δαβιδικού Βασιλιά τους, έθεταν τα είδωλα των εθνών στο αγιαστήριο του Ιεχωβά [...] κάθε αρσενικό, τρεις φορές το χρόνο, έπρεπε να παρουσιάζεται ενώπιον του Κυρίου Ιεχωβά», «Οι πιο μετριοπαθείς Γνωστικοί θεωρούσαν τον Ιεχωβά, τον Δημιουργό, ως Ων μικτής φύσης Θεού και Δαίμονα», «Για μια παρόμοια ένωση της μωσαϊκής πίστης και της ελληνικής φιλοσοφίας ξεχωρίζουν τα έργα του Φίλωνα [...] Η υλική ψυχή του σύμπαντος πιθανώς θα αποτελούσε προσβολή για την ευσέβεια των Εβραίων· αλλά εφάρμοσαν τον χαρακτήρα του Λόγου στον Ιεχωβά του Μωυσή και των Πατριαρχών» και «Οι ηθικές ιδιότητες του Ιεχωβά δεν μπορούν εύκολα να συμβιβαστούν με το πρότυπο της ανθρώπινης αρετής». (Edward Gibbon, ''The Decline And Fall Of The Roman Empire'', [http://www.ccel.org/g/gibbon/decline/volume1/chap15.htm Τόμ. 1, κέφ. 15] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080514180424/http://www.ccel.org/g/gibbon/decline/volume1/chap15.htm |date=2008-05-14 }}, [http://www.ccel.org/ccel/gibbon/decline/volume1/nt15/029.htm Τόμ. 1, κέφ. 15, υποσ. 29] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140813192654/http://www.ccel.org/ccel/gibbon/decline/volume1/nt15/029.htm |date=2014-08-13 }}, [http://www.ccel.org/ccel/gibbon/decline/volume1/chap21.htm Τόμ. 1, κέφ. 21] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070423185609/http://www.ccel.org/ccel/gibbon/decline/volume1/chap21.htm |date=2007-04-23 }} και [http://www.ccel.org/ccel/gibbon/decline/volume2/chap50.htm Τόμ. 2, κέφ. 50] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070421003050/http://www.ccel.org/ccel/gibbon/decline/volume2/chap50.htm |date=2007-04-21 }}.</ref>.
* [[Τζορτζ Χέρμπερτ Γουέλς]], ''Επίτομη Παγκόσμια Ιστορία''<ref>Αναφορά του Γουέλς στον «Θεό του Αβραάμ, τον Ιεχωβά» μπορεί να βρεθεί [http://www.bartleby.com/86/22.html εδώ], στον ιστότοπο [http://www.bartleby.com/ bartleby.com]. (''A Short History of the World'', H.G. Wells, Penguin Books, 1922/1991, Κεφ. XXII, "Priests and Prophets in Judea", σελ. 83)</ref>, 1922.
* [[Νίκος Δήμου]], ''Ασκήσεις ελευθερίας'', 2006, εκδόσεις ''Τυπωθήτω''<ref>Για παράδειγμα, αναφέρει ο Νίκος Δήμου: «Άραγε έχει γίνει ποτέ δίωξη για προσβολή του [[Μωάμεθ]], του Ιεχωβά, ή του [[Βούδας|Βούδα]]; [...] Άλλες φορές βρεθήκαμε σε σύνθεση. Όπως στο έργο του Φίλωνα από την Αλεξάνδρεια, που έκανε τις πλατωνικές ιδέες, σκέψεις μέσα στη νόηση του Ιεχωβά». (''Ασκήσεις ελευθερίας'', σελ. 317, 339) Βλέπε, επίσης, σχετικά άρθρα του συγγραφέα στον [http://www.ndimou.gr/ ιστότοπό] του, όπως [https://archive.is/20120912103443/www.ndimou.gr/articledisplay.asp?time_id=433&cat_id=39 εδώ] και [https://archive.is/20120904175436/www.ndimou.gr/newsarticle_gr.asp?news_id=18 εδώ].</ref>.
| |||