Σαάμι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 354:
Δεν υπάρχει μια ενιαία Σααμική γλώσσα, αλλά μια ομάδα από δέκα ξεχωριστές Σααμικές γλώσσες Sámi. Έξι από αυτές τις γλώσσες έχουν το δικό τους τρόπο γραφής. Οι Σααμικές γλώσσες είναι σχετικά στενά συνδεδεμένες, αλλά όχι αμοιβαία κατανοητές. Για παράδειγμα οι ομιλούντες τη Νοτιοσααμική δεν καταλαβαίνουν τη Βόρειοσααμική. Ιδιαιτέρως παλαιότερα αυτές οι ξεχωριστές γλώσσες αναφέρονταν ως "διαλέκτοι", αλλά σήμερα αυτό θεωρείται λανθασμένο λόγω των μεγάλων διαφορών μεταξύ τους. Οι περισσότερες Σααμικές γλώσσες ομιλούνται σε πολλές χώρες, επειδή τα γλωσσικά σύνορα δεν αντιστοιχούν στα εθνικά σύνορα.
 
Όλες οι Σααμικές γλώσσες είναι σε κάποιο βαθμό απειλούμενες από εξαφάνιση, κυμαινόμενες από αυτό που η [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών|UNESCO]] ορίζει ως "σαφώς απειλούμενες" ως "εξαφανισμένες" [113]<ref name="F. Moseley 2010">{{cite web|title=UNESCO Interactive Atlas of the World's Languages in Danger |last=F. Moseley |first=Christopher |authorlink= |others= A large and geographically diverse group of regional editors and contributors, some of whom had already been involved in the previous two editions, worked with Christopher Moseley to provide and validate languages data and write essays.|year=2010 |publisher=UNESCO |url=http://www.unesco.org/culture/languages-atlas/index.php}}</ref>. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε νόμους κατά το παρελθόν, που απαγόρευαν τη χρήση των Σααμικών γλωσσών στα σχολεία και στο σπίτι στη Σουηδία και τη Νορβηγία. Οι Σααμικές γλώσσες και τα ιερά τραγούδια των Σαάμι, που λέγονται ''yoiks'', ήταν παράνομα στη Νορβηγία από το 1773 ως το 1958. Στη συνέχεια η πρόσβαση στη διδασκαλία στις γλώσσες αυτές στο πλαίσιο της σχολικής εκπαίδευσης δεν ήταν διαθέσιμη μέχρι το 1988. Δημιουργήθηκαν ειδικά σχολεία-οικοτροφεία για να αφομοιωθούν οι Σαάμι από την κυρίαρχη κουλτούρα. Αυτά αρχικά λειτουργούσαν από ιεραποστόλους, αλλά αργότερα ελέγχονταν από την κυβέρνηση. Για παράδειγμα στη Ρωσία τα παιδιά Σαάμι απομακρύνονταν από τα σπίτια τους σε ηλικίας 1-2 ετών και επέστρεφαν όταν ήταν 15-17 ετών χωρίς να έχουν γνώση της γλώσσας και των παραδοσιακών κοινοτήτων τους. Δεν έβλεπαν όλοι οι Σαάμι τα σχολεία αρνητικά και όλα τα σχολεία δεν ήταν καταπιεστικά. Ωστόσο η απομάκρυνση από το σπίτι και η απαγόρευση ομιλίας της Σααμικής γλώσσας οδήγησε σε πολιτισμική αλλοτρίωση, απώλεια της γλώσσας και μειωμένη αυτοεκτίμηση <ref>{{cite journal |title=Survivance in Sami and First Nations Boarding School Narratives |last=Kuokkanen |first=Rauna |year=2003 |publisher=[114[American Indian Quarterly]] |volume=27 |pages=697–726}}</ref>.
 
Οι Σααμικές γλώσσες ανήκουν στην [[Ουραλικές γλώσσες|Ουραλική]] γλωσσική οικογένεια, γλωσσικά σχετιζόμενες με τη [[Φινλανδική γλώσσα|Φινλανδική]], την [[Εσθονική γλώσσα|Εσθονική]] και την [[Ουγγρική γλώσσα|Ουγγρική]]. Λόγω της μακροχρόνιας επαφής και της εισαγωγής στοιχείων ξένων προς τον πολιτισμό των Σαάμι από τους γειτονικούς Σκανδιναβούς, υπάρχουν πολλά γερμανικά λεξιδάνεια στις Σααμικές γλώσσες, ιδιαίτερα για "αστικά" αντικείμενα. Η πλειοψηφία των Σαάμι μιλά πλέον τις πλειοψηφούσες γλώσσες των χωρών στις οποίες ζουν, δηλαδή Σουηδικά, Ρωσικά, Φινλανδικά και Νορβηγικά. Καταβάλλονται προσπάθειες να προωθηθεί η χρήση των Σααμικών γλωσσών μεταξύ των Σαάμι και των καταγόμενων από αυτούς. Παρά τις αλλαγές αυτές η κληρονομιά της πολιτιστικής καταπίεσης εξακολουθεί να υφίσταται. Πολλοί πιο ηλικιωμένοι Σαάμι εξακολουθούν να αρνούνται να μιλήσουν τη γλώσσα τους. Επιπλέον οι γονείς Σαάμι εξακολουθούν να αισθάνονται αποξενωμένοι από τα σχολεία και συνεπώς δεν συμμετέχουν όσο μπορούν κατά τη διαμόρφωση των σχολικών προγραμμάτων σπουδών και της σχετικής πολιτικής. [115]<ref>{{Cite journal|title=Norway's Sami Language Act': Emancipatory Implications for the World's Aboriginal Peoples. |last=Corson |first=David |year=1995|publisher=Language in Society 24 |location= |isbn= |pages=493–513 | url=}}</ref>
 
Στη Νορβηγία το όνομα της γλώσσας είναι ''samisk'' και το όνομα του λαού είναι ''Same''. Στη Φινλανδία το όνομα της γλώσσας είναι ''saame'' και το όνομα του λαού ''saamelainen''.
 
Ο Αμερικανός επιστήμονας Mάικλ E. Kράους δημοσίευσε το 1997 μια εκτίμηση του πληθυσμού των Σαάμι και των γλωσσών τους. [116]<ref [117]name="Krauss97">Krauss, M. E. 1997. The indigenous languages of the North: A report on their present state. In H. Shoji and J. Janhunen (eds.), ''Northern minority languages: Problems of survival'', pp. 1–34. Osaka and Fairbanks: National Museum of Ethnology and Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks.</ref><ref>{{cite web |url=http://camel.minpaku.ac.jp/dspace/bitstream/10502/1049/1/SES66_027.pdf |title=Language Proficiency and Ethnicity: The Sami Case by Håkan Rydving. In Senri Ethnological Studies (SES) No.66 Circumpolar Ethnicity and Identity. |date=February 20, 2004 |editor1-last=Irimoto |editor1-first=Takashi |editor2-last=Yamada |editor2-first=Takako}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|- valign=top
!colspan="1"|Group
!data-sort-type="number"|Population
!colspan="1"|Language group
!colspan="1"|Language
!data-sort-type="number"|Speakers (1997)<ref name="Krauss97"/>
!data-sort-type="number"|%
!data-sort-type="number"|Speakers (2010)<ref name="F. Moseley 2010"/>
!Status<ref name="F. Moseley 2010"/>
!colspan="1"|Most important territory
!colspan="1"|Other traditional territories
|----
 
|[[Northern Sami people|Northern Sami]]
|42 500
|[[Western Sami languages]]
|[[Northern Sami language]]
|21 700
|51%
|30,000
|definitely endangered
|[[Norway]]
|[[Sweden]], [[Finland]]
|----
 
|[[Lule Sami people|Lule Sami]]
|8 000
|[[Western Sami languages]]
|[[Lule Sami language]]
|2 300
|29%
|650 <ref>https://forskning.no/partner-sprak-nord-universitet/fant-hemmelighetene-i-lulesamenes-sprak/453480</ref>
|severely endangered
|[[Sweden]]
||[[Norway]]
|----
 
|[[Pite Sami people|Pite Sami]]
|2 000
|[[Western Sami languages]]
|[[Pite Sami language]]
|60
|3%
|20
|critically endangered
|[[Sweden]]
|[[Norway]]
|----
 
|[[Southern Sami people|Southern Sami]]
|1 200
|[[Western Sami languages]]
|[[Southern Sami language]]
|600
|50%
|500
|severely endangered
|[[Sweden]]
|[[Norway]]
|----
 
|[[Ume Sami people|Ume Sami]]
|1 000
|[[Western Sami languages]]
|[[Ume Sami language]]
|50
|5%
|20
|critically endangered
|[[Sweden]]
|[[Norway]]
|----
 
|[[Skolts|Skolt Sami]]
|1 000
|[[Eastern Sami languages]]
|[[Skolt Sami language]]
|430
|43%
|300
|severely endangered
|[[Finland]]
|[[Russia]], [[Norway]]
|----
 
|[[Kildin Sami people|Kildin Sami]]
|1 000
|[[Eastern Sami languages]]
|[[Kildin Sami language]]
|650
|65%
|787
|severely endangered
|[[Russia]]
|
|----
 
|[[Inari Sami people|Inari Sami]]
|900
|[[Eastern Sami languages]]
|[[Inari Sami language]]
|300
|33%
|400
|severely endangered
|[[Finland]]
|
|----
 
|[[Ter Sami people|Ter Sami]]
|400
|[[Eastern Sami languages]]
|[[Ter Sami language]]
|8
|2%
|2
|critically endangered
|[[Russia]]
|
|----
 
|[[Akkala Sami people|Akkala Sami]]
|100
|[[Eastern Sami languages]]
|[[Akkala Sami language]]
|7
|7%
|0
|extinct
|[[Russia]]
|
|----
|}
 
[[File:Corrected sami map 4.PNG|thumb|Geographic distribution of the Sami languages: {{ordered list
|1=Southern Sami
|2=Ume Sami
|3=Pite Sami
|4=Lule Sami
|5=Northern Sami
|6=Skolt Sami
|7=Inari Sami
|8=Kildin Sami
|9=Ter Sami
}} Darkened area represents municipalities that recognize Sámi as an official language.]]
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σαάμι"