Σαάμι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 661:
 
Παραδείγματα ενεργειών που εισάγουν διακρίσεις περιλαμβάνουν το πρόγραμμα του ''Statens institut för rasbiologi'' (Κρατικό Ινστιτούτο Φυλετικής Βιλογίας) υποχρεωτικής στείρωσης για τις γυναίκες Σαάμι, που συνεχίστηκε μέχρι το 1975,,<ref>{{Cite news|url=http://www.thelocal.se/20070109/6041|title=Sweden's 'dark legacy' draws crowds to museum|date=9 Jan 2007|newspaper=The Local|author=Paul O'Mahony}}</ref> και η σύληση τάφων των Σαάμι για την παροχή ερευνητικού υλικού <ref>{{Cite news|title=University in quest to return Sami bones |last=Savage |first=James |authorlink= |date=31 May 2010 |publisher=The Local: Sweden's News in English |location= |isbn= |page= |pages= |url=http://www.thelocal.se/26954/20100531/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100818181436/https://www.thelocal.se/26954/20100531/ |archive-date=18 August 2010 |df= }}</ref><ref>{{Cite news|title=Sami jaw bones found in display case |date=22 February 2007 |work=The Local: Sweden's News in English |location= |isbn= |page= |url=http://www.thelocal.se/6487/20070222/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110427073507/http://www.thelocal.se/6487/20070222/ |archive-date=27 April 2011 |df= }}</ref><ref name="BBC News">{{cite news|title=Norway returns skulls of Lappish dead |date=December 15, 1997 |work=BBC News |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/39626.stm}}</ref>, της οποίας τα υπολείμματα και τα τεχνουργήματα από αυτή την περίοδο από όλη τη Σάπμι μπορούν ακόμα να βρεθούν σε διάφορες κρατικές συλλογές. <ref name="ReferenceA">{{Cite news|title= Discrimination of the Sami – the rights of the Sami from a discrimination perspective |year=2008 |publisher= |location= |isbn=978-91-973654-4-4 |page= |pages=}}</ref><ref name="BBC News"/><ref>{{Cite book|title=Skeletal Remains of Norwegian Saami |last=Sellevold |first=Berit |authorlink= |year=2002 |publisher= Routledge|location= |isbn= |page= |pages=|url=}}</ref><ref>{{Cite news|title=Samis Want Bones Returned from Swedish Museums |last=Savage |first=James |authorlink= |date=20 March 2009 |publisher=Radio Sweden |location= |isbn= |page= |pages= |url=http://mobil.sr.se/site/index.aspx?artikel=2713215&unitid=2054&offset=0 }}{{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> Στα τέλη του 19ου αιώνα το αποικιακό ενδιαφέρον για τους λαούς της Αρκτικής οδήγησε στην έκθεση ανθρώπων σε [[Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι|ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους]]. Οι Σαάμι εξετίθεντο με τις παραδοσιακές τους σκηνές ''lavvu'', τα όπλα και τα έλκηθρά τους, δίπλα σε μια ομάδα ταράνδων στο Ζωλογικό Κήπο Χάγκενμπεκ ([[Αμβούργο]]) <ref>{{Cite book|title= Human Zoos |author1=Nicolas Bancel |author2=Pascal Blanchard |author3= Sandrine Lemaire|year=2000 |publisher=Le Monde diplomatique |location= |isbn= |page= |pages=}}</ref> και σε άλλους ζωολογικούς κήπους ανά τον κόσμο.
 
==Σημαντικοί άνθρωποι καταγωγής Σαάμι===
 
===Επιστήμη===
*Λούιζ Μπέκμαν (1926-) Γεννήθηκε στο Τέρναμπι, μιλάει την Ούμε Σααμική. Επίτιμη καθηγήτρια. Έχει πραγματοποιήσει αρκετές μελέτες για την προχριστιανική θρησκεία και έχει συμβάλει σημαντικά σε αρκετούς άλλους συναφείς τομείς.
*Ίνγκα Μαρία Μουλκ (1950-) Έχει δημοσιεύσει αρκετές σημαντικές εργασίες αρχαιολογίας, ιστορικής γεωγραφίας, εθνογραφικών μελετών κλπ. και μιλάει τη Λούλε Σααμική.
*Ισραελ Ρούονγκ (1903-1986) Γεννήθηκε στο Αργεπλογκ. Σουηδός Σαάμι γλωσσολόγος, πολιτικός και καθηγητής γλωσσών και πολιτισμού των Σαάμι στο [[Πανεπιστήμιο της Ουψάλας]] στη Σουηδία. μιλούσε την την Πίτε Σααμική ως μητρική του γλώσσα.
*Aντε Σόμπι (1958) Γεννήθηκε στο Μπούολματ. Πανεπιστημιακός ερευνητής, καλλιτέχνης.
*Ζακλίν Μαρεσάλ (1987-) Γεννήθηκε στο [[Κάλγκαρι]], γεωλόγος.
 
===Εξερευνητές===
*Σάμουελ Μπάλτο (1861-1921) εξερευνητής της Αρκτικής, ένας από τους πρώτους, που διέσχισαν τη Γροιλανδία με σκι (μαζί με το [[Φρίντγιοφ Νάνσεν|Νάνσεν]]) και χρυσοθήρας. Το πολύ διάσημο σκυλί Μπάλτο (1919-1933) πήρε το όνομά του από αυτόν.
*Λαρς Μόνσεν (1963-) εξερευνητής, δημοσιογράφος και συγγραφέας. <ref>[https://web.archive.org/web/20070629102620/http://www.nrk.no/kanal/nrk_sami_radio/1.3583287 NRK.no] {{no icon}} Retrieved from Internet Archive January 12, 2014.</ref>
 
===Λογοτεχνία===
[[File:Nils-Aslak-Valkeapaa.jpg|thumb|upright|Νιλς-Ασλακ Βαλκεάπε, Σαάμι συγγραφέας, μουσικός και καλλιτέχνης από τη Φινλανδία]]
*Ελα Χολμ Μπουλ (1929-2006), συγγραφέας, μουσικός, δάσκαλος.
*Αντερς Φγέλνερ (1795-1876), [[Προτεσταντισμός|προτεστάντης]] ιερέας και ποιητής. Κατέγραψε το παραδοσιακό τραγούδι που ενέπνευσε τη σημαία των Σαάμι .
*Αιλο Γκάουπ (1944-2014), συγγραφέας και νεοσαμάνος, που συμμετείχε στην ίδρυση του Σααμικού θεάτρου Μπεάιβας.
*Ισακ Μίκαλ Σάμπα (1875-1925), πολιτικός και συγγραφέας. Ήταν ο πρώτος Σαάμι βουλευτής ([[Εργατικό Κόμμα (Νορβηγία)|Νορβηγικό Εργατικό Κόμμα]]) και έγραψε τον εθνικό ύμνο των Σαάμι.
*Ολαους Σίρμα (1655-1719), ο πρώτος επώνυμος ποιητής Σαάμι.
*Γιόχαν Τούριi (1854-1936), έγραψε το πρώτο κοσμικό βιβλίο στη Σααμική γλώσσα [156].
*Νιλς-Ασλακ Βαλκεάπε (1943-2001), μουσικός, ποιητής και καλλιτέχνης.
*Γκλάντις Κόσκι Χολμς (1932-2005), ένας Σααμιαμερικανός καλλιτέχνης, συγγραφέας και ποιητής. Ο Χολμς κέρδισε βραβεία ποίησης και εξέδωσε ένα παιδικό βιβλίο.
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σαάμι"