Κιλκίς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το 1892 ο ιδιοκτήτης τσιφλικιού στο γειτονικό Γιάννες ή Ενέσοβο (σημ. [[Μεταλλικό Κιλκίς|Μεταλλικό]]) Κωνσταντίνος Χατζηλαζάρου έγραφε στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών [[Στέφανος Δραγούμης|Στέφανο Δραγούμη]] ότι το Κιλκίς είχε πληθυσμό περίπου 6.000, από τους οποίους χίλιοι περίπου ήταν μουσουλμάνοι, χίλιοι ουνίτες, τέσσερεις χιλιάδες εξαρχικοί και ελάχιστοι ορθόδοξοι «κατ'από όνομα μεν δυο τρεις, κατ' ουσίαν δε ουδείς», και λειτουργούσε ωςτο κέντροφόβο της βουλγαρικήςΒουλγαρικής δράσηςτρομοκρατίας.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=281-2, 308-9}}</ref> ΣεΚατά όλατη ταδιάρκεια έγγραφατου πρακτόρωνΜακεδονικού τηςΑγώνα ελληνικής[[1904]] δράσης στη Μακεδονία το Κιλκίς μαζί με την πέριξ αγροτική χώρα, ο έλεγχος της οποίας επηρέαζε τον έλεγχο και της γειτονικής Θεσσαλονίκης, περιγράφεται ως στερούμενο- [[Έλληνες Μακεδόνες|ελληνικού ή ελληνίζοντος πληθυσμού1908]], στηνοι παρουσία[[Έλληνες'' του οποίουΚιλκίς στηρίζοντανκαι τατης εθνολογικάγύρω επιχειρήματαπεριοχής τηςφαίνεται ότι ελληνικήςσυρρικνώθηκαν πλευράςδραστικά. Από το Κιλκίς κατάγονταν και εκεί μεγάλωσαν σημαίνοντα στελέχη της [[ΕΜΕΟ]], όπως ο [[Ιβάν Χατζηνικόλωφ]] και ο [[Γκότσε Ντέλτσεφ]].<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=280, 282}}</ref>

Όταν στις αρχές του 1901 οι οθωμανικές αρχές έλαβαν τελικά έκτακτα μέτρα για να καταστείλουν τη δράση της [[ΕΜΕΟ]] που κατατρομοκρατούσε τους χριστιανικούς πληθυσμούς, προβαίνοντας σε συλλήψεις, φυλακίσεις και συνοπτικές καταδίκες ανταρτών[[κομιτατζής|κομιτατζήδων]], μελών και συμπαθούντων της οργάνωσης ιδίως στην περιοχή του Κιλκίς, και συλλαμβάνοντας 25 [[κομιτατζήδες|μέλη των Κομιτάτων]] στην πόλη, αξιωματούχοι του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και ο [[επισκοπή Πολυανής|επίσκοπος Πολυανής]] [[Παρθένιος Γκόλιας|Παρθένιος]] θεώρησαν τη στιγμή κατάλληλη γιαώστε να προσπαθήσουναναθαρρήσει σεο συνεργασίαΕλληνισμός μετης τιςπόλης οθωμανικέςκαι αρχέςτης να ανακαταλάβουν το χαμένο έδαφος στην περιοχήπεριοχής του Αβρέτ-Ισάρ και ιδίως στο Κιλκίς, που ήταν κέντρο διάδοσηςτων τηςΒουλγαρικών βουλγαρικής δράσηςβιαιοτήτων.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=283-8}}</ref> Το Μάρτιο του 1901 ο Παρθένιος επισκέφθηκε το Κιλκίς και έλαβε τη διαβεβαίωση από έναν ντόπιο δάσκαλο ότι θα ήταν δυνατό να συγκεντρωθούν 20 υπογραφές ντόπιων ότι ήτανντόπιοι Ορθόδοξοι πατριαρχικοί ώστε να δημιουργηθεί και πάλι η ελληνική κοινότητα στην πόλη.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=293-4}}</ref> Σε ανταπόκριση της αθηναϊκής εφημερίδας ''Εμπρός'' στις 21 Μαρτίου 1901 γράφηκε ότι στο Κιλκίς, «ακρόπολι του [[Βούλγαροι Μακεδόνες|Βουλγαρισμού της Μακεδονίας]]», 42 οικογένειες αιτήθηκαν την επάνοδό τους στην Ορθοδοξία.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=290-1}}: «[...] Εις το περίφημο αυτό Κιλκίσιον, 42 οικογένειαι υπέβαλον αιτήσεις προς τον Επίσκοπον Πολυανής κ. Παρθένιον, δι' ων δηλούσι την απόφασίν των να επανέλθωσιν εις την Ορθοδοξίαν, προσκαλούσι δε την Α. Πανιερότητα εις την πόλιν των. [...]»</ref><ref name="impk.gr"/> Όταν ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, στον οποίον είχε απευθυνθεί ο Παρθένιος, έστειλε έναν επίτροπό του στην πόλη τον επόμενο μήνα, 16 αρχηγοί οικογενειών, εκπρόσωποι 41 ατόμων, υπέγραψαν μια αναφορά με την οποία ζητούσαν την αποστολή πατριαρχικού ιερέα και τη σύσταση σχολείου.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=289-90}}</ref> Καθώς, ωστόσο, δεν τους καταβλήθηκαν προκαταβολικάτηρήθηκαν τα υπεσχημένα ποσά, δεν παρουσιάστηκαν στον [[καϊμακάμης|καϊμακάκη]] για να ζητήσουν την αλλαγή της καταχώρησης του [[μιλλέτ]] τους από «[[Βουλγαρική Εξαρχία|μπουλγκάρ]]» σε «[[ρουμ μιλλέτ|ρουμ]]» στα διαμονητήριά τους («νουφούζια») και το Μάιο ο αρχιερατικός επίτροπος εγκατέλειψε την προσπάθεια.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=293-8}}</ref> Τον Ιούλιο το έργο της σύστασηςανασύστασης ελληνικής κοινότητας ανέλαβε ένας αρχιμανδρίτης του Πατριαρχείου που υπηρετούσε ως αρχιερατικός επίτροπος στα [[Σκόπια]], που λίγο μετά την άφιξή του συνέταξε ένα πολυδάπανο σχέδιο δράσης σε μία έκθεση προς το ελληνικό προξενείο Θεσσαλονίκης, το οποίο, όμως, κρίθηκε αμφίβολης αποτελεσματικότητας από τον υπουργό Εξωτερικών [[Άθως Ρωμανός|Άθω Ρωμανό]].<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=298-308}}</ref> Το 1903 στάλθηκε ένας νέος αρχιερατικός επίτροπος στο Κιλκίς για να μη χαθεί η ελπίδα ανάκτησήςδιατήρησης τουτης απόελληνικής την ελληνική πλευράκοινότητας και το 1904 έγινε προσπάθειαδιαμαρτυρία σε συνεννόηση μεπρος το Γενικό Διοικητή Μακεδονίας [[Χιλμή πασάς|Χιλμή πασά]] να αλλαχθεί ο εχθρικά διακείμενοςφιλοβούλγαρος καϊμακάμης του Κιλκίς.<ref>{{harvnb|Καράβας|2014|p=311-3}}</ref>