Νομός Κιλκίς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Την κλασική περίοδο, η περιοχή εισέρχεται στο βασίλειο των [[Αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]] και έκτοτε ακολουθεί τη μοίρα της υπόλοιπης [[Ελλάδα]]ς. Οι Παίονες περιορίζονται στην περιοχή της Δοβήρου (Δοϊράνη). Ιδρύονται σημαντικές ελληνικές πόλεις όπως η Μόρρυλος ή Μορρία Ύλη (σημερινοί Άνω Απόστολοι) με το περίφημο [[Ασκληπιός|Ασκληπιείο]], η Καλλίνδοια και η [[Δήμος Ευρωπού|Ευρωπός]]. Σημαντικός οικισμός υπήρχε επίσης και στο σημερινό [[Μικρόδασος Κιλκίς|Μικρόδασος]], όπου ταυτοποιείται ναός του [[Απόλλων]]ος. Μετά την έλευση των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]], η περιοχή πέφτει σε δυσμένεια λόγω των πολλαπλών και συνεχών επιδρομών από βόρειους λαούς. Σημαντική πόλη όμως, παραμένει το Ίωρον. Επίσης ιδρύεται το [[Κολχίδα Κιλκίς|Κάλλικουμ, ''Callicum'']] (ή μετέπειτα Γκάλλικουμ, ''Gallicum''), κοντά το σημερινό [[Κιλκίς]], που αποτελεί σημαντικό κέντρο συλλογής χρυσού, προερχόμενου από τον ποταμό [[Εχέδωρος|Εχέδωρο]] (σημερινό Γαλλικό). Οι ''Ρωμαίοι'' ιδρύουν επίσης, τα Ταυριανά (Tauriana), το σημερινό [[Πολύκαστρο]]. Με τον ερχομό του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] ιδρύονται δύο επισκοπές στην περιοχή: η ''Επισκοπή Δοβήρου'' (2ος μ.Χ. αιώνας) με έδρα τη [[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρο]] και η ''Επισκοπή Καλλίκου'' με έδρα την [[Κολχίδα Κιλκίς|Κάλλικο]]<ref name="promocross.eu">[http://promocross.eu/catalog/poi/2/27 Ιστορική εξέλιξη Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου, Μιχαήλ Τρίτος Καθηγητής ΑΠΘ Κοσμήτωρ Θεολογικής Σχολής]{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref>. Οι επιδομές των [[Σλάβοι|Σλάβων]] κατά τους 6ο και 7ο αιώνα, αν και προκάλεσαν πολλές καταστροφές, δεν άλλαξαν την εθνική και θρησκευτική κατάσταση στην περιοχή, καθώς προσπέρασαν και δεν έδωσαν δείγματα μετέπειτα εγκατάστασης ή παρουσίας. Τον ένατο αιώνα εγκαθίστανται στην κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]], οι ''[[Βαρδάροι]]'', [[Πέρσες|Περσικής]] καταγωγής που εκχριστιανίστηκαν και χρησιμοποιούνταν μισθοφορικά από το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] Αυτοκράτορα [[Θεόφιλος (αυτοκράτορας)|Θεόφιλο]]. Οι ''Βαρδάροι'', έκτοτε αναφερόμενοι ως ''Βαρδαριώτες'', που εξαιτίας τους ονομάστηκε αργότερα και ο [[Αξιός]] ''Βαρδάρης'', ήταν κλειστή κοινωνία και δεν έρχονταν σε επαφή με τους γύρω [[Έλληνες]]. Έκτοτε η αρχαία ''Καραβία'' μετονομάστηκε σε ''[[Λιμνότοπος Κιλκίς|Βάρδαινα]]'' και το 10ο αιώνα ιδρύεται η ''Επισκοπή Βαρδαριωτών'' με έδρα τη [[Λιμνότοπος Κιλκίς|Βάρδαινα]]. Το 10ο αιώνα επιδράμουν στην περιοχή ''[[Βούλγαροι]]'' και τη λεηλατούν. Τότε παύει και η ''Επισκοπή Καλλίκου'', καταστρέφεται η Κάλλικος και πολλοί κάτοικοι καταφέυγουν στη Μονή της Παναγίας Καλλικούς, στο σημερινό [[Κιλκίς]]. Λίγο αργότερα τον 11ο αιώνα, ο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινός]] Αυτοκράτορας [[Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας]] εγκατέστησε επίσης στην κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]] [[Ογούζοι Τούρκοι|Ογούζους Τούρκους]] (Ούγγρους όπως αποκαλούνταν) που επέδραμαν από Βορρά, προκειμένου να εκχριστιανιστούν και να πάψουν τις λεηλασίες. Αυτοί αναμείχθηκαν με τους Βαρδάρους, και έκτοτε αναφέρονται συνολικά ως [[Βαρδαριώτες]]. Το 13ο αιώνα παύει και η Επισκοπή Δοβήρου, καθώς η [[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρος]] καταστρέφεται μετά της άλωση της [[Κωνσταντινούπολη]]ς από τους [[Δ΄ Σταυροφορία|Σταυροφόρους]].<ref name="promocross.eu"/><ref name="proti-selida.gr">{{Cite web |url=http://www.proti-selida.gr/%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/29-%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/5133-%CE%9C%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%9A%CE%B9%CE%BB%CE%BA%CE%AF%CF%82-%284%29.html |title=Μια σύντομη αναφορά στην Εκκλησιαστική Ιστορία του Κιλκίς, Κωνσταντίνος Βαστάκης, θεολόγος |accessdate=2015-03-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160307123208/http://www.proti-selida.gr/%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/29-%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/5133-%CE%9C%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%9A%CE%B9%CE%BB%CE%BA%CE%AF%CF%82-(4).html |archivedate=2016-03-07 |url-status=dead }}</ref> Κατά την τελευταία [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινή περίοδο]] και ενώ οι επιδρομές από βορρά συνεχίζονται, γίνονται κάποια αμυντικά έργα. Οχυρώνεται ξανά ή Βαϊρός (Κάστρο) και χτίζεται το [[Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς|Γυναικόκαστρο]].