Κομητεία της Αραγωνίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Κομητεία της Αραγωνίας''' ήταν μια μικρή [[Φράγκοι|Φραγκική]] [[κομητεία]] της περιοχής της [[Ισπανική Μαρκιωνία|Μαρκίας]], στην κεντρική κοιλάδα του ποταμού [[Ποταμός Αραγών|Αραγών]], στην περιοχή των [[Πυρηναία|Πυρηναίων.]] Περιλάμβανε τους οικισμούς [[Ανσό]], [[Έτσο]] και [[Κανφράνκ]] με επίκεντρο την μικρή πόλη [[Χάκα (Αραγωνία)|Χάκα]] (''Iacca'' στα [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] και ''Chaca'' στην [[αραγωνική γλώσσα]]), μια περιοχή που σήμερα αποτελεί μέρος της [[Ισπανία|Ισπανίας]]ς. Δημιουργήθηκε από τους [[Δυναστεία των Καρολιδών|Καρολίδες]] στα τέλη του [[8ος αιώνας|8ου]] ή τις αρχές του [[9ος αιώνας|9ου]] αιώνα, αλλά σύντομα έπεσε υπό την επιρροή του [[Βασίλειο της Παμπλόνα|Βασιλείου της Παμπλόνα]], στο οποίο και ενσωματώθηκε το 922. Αργότερα, τον [[11ος αιώνας|11ο αιώνα]], θα συνθέσει τον πυρήνα του [[Βασίλειο της Αραγωνίας|Βασιλείου της Αραγωνίας]].

Η Κομητεία της Αραγωνίας αρχικά προορίζονταν για την προστασία των περασμάτων των κεντρικών Πυρηναίων από τους [[Μαυριτανοί|Μαυριτανούς,]] κατά όμοιο τρόπο όπως το [[Δουκάτο της Γασκώνης|Δουκάτο της Βασκωνίας]] και η [[Ισπανική Μαρκιωνία]] προστάτευαν την δύση και την ανατολή. Η Αραγωνία ωστόσο παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό εκτός της επιρροής των ονομαστικών της [[Δυναστεία των Καρολιδών|Καρολίδων]] αρχόντων, αν και ήταν σαφέστατα ένα Φραγκικό δημιουργία και όχι μία διακριτή περιοχή κάποιας εθνότητας. Ο νωρίτερος πιστοποιημένος τοπικός άρχοντας ήταν ο [[Αουρέλιο της Αραγωνίας|Αουρέλιο]] (807), που πιθανώς ήταν Φράγκος, [[Βησιγότθοι|Βισιγοτθικής]] ή Ισπανο-[[Ρωμαίοι|Ρωμαικής]] καταγωγής. Η Αραγωνία αυτή φαίνεται με βεβαιότητα πως ήταν ένα συνδυαστικό δημιούργημα από την μία των προσπαθειών της Φραγκοκρατίας για την [[Χριστιανική ανακατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου|Ανακατάκτηση εδαφών,]] και από την άλλη της δραστηριότητας της τοπικής Ισπανο-Βισιγοτθικής ελίτ να ενώσει τον αγροτικό πληθυσμό εναντία στους Μαυριτανούς από την [[Έβρος (Ισπανία)|κοιλάδα του Έβρου]].

Στο πρώτο μισό του 9ου αιώνα, υπό τους ισχυρούς Καρολίδες όπως ο [[Καρλομάγνος]], η κομητεία της Αραγωνίας ήταν πολιτισμικά προσανατολισμένη προς τον βορρά, μέσω των σημαντικών περασμάτων στο Έτσο και το [[Κανφράνκ]]. Το [[μοναστήρι του Αγίου Πέτρου της Σιρέσα]], που ιδρύθηκε εκείνη την εποχή περίπου, ήταν ένας οίκος [[Τάγμα των Βενεδικτίνων|Βενεδικτίνων]] που συντηρούταν από τις μεταρρυθμίσεις του [[Βενέδικτου της Ανιάν]]. Το πολιτιστικό κληροδότημα της μονής ήταν ιδιαίτερα εκτενές. Από το 848 η συλλογή της από χειρόγραφα περιλάμβανε έργα του [[Βιργίλιος|Βιργίλου]], του [[Οράτιος|Οράτιου]], του [[Γιουβενάλης|Γιουβενάλη]], του [[Πορφύριος|Πορφύριου]], του [[Aldhelm]], και την [[Πόλη του Θεού]]  (''De Civitate Dei'') του [[Αυγουστίνος Ιππώνος|Αυγουστίνου Ιππώνου]].

Στο τέλος του 9ου αιώνα, οι Καρολίδες έπαψαν να είναι ισχυροί άρχοντες στις εξωτερικές περιοχές της αυτοκρατορίας τους, ενώ ταυτόχρονα οι [[Μαυριτανοί]] της κοιλάδας του Έβρου έπαψαν να είναι απειλή για το Χριστιανικό πληθυσμό στα βόρεια. Καθώς η Καρολίγγεια επιρροή εξασθενούσε, οι κόμητες της Αραγωνίας αναζήτησαν νέους συμμάχους. Το 820 ο υποτελής του Καρλομάγνου, κόμης [[Αθνάρ Α΄ Γκαλίντεθ της Αραγωνίας|Αθνάρ Α΄ Γκαλίντεθ]], εκδιώχθηκε από την κομητεία από τον γαμπρό του, [[Γκαρθία Γκαλίντεθ της Αραγωνίας|Γκαρθία «τον Κακό»]], που ανέβηκε στην εξουσία με την υποστήριξη των στρατευμάτων που του παρείχε ο [[Ίνιγο Αρίστα της Παμπλόνα|Ίνιγο Αρίστα,]] ο διοικητής του νεοσύστατου [[Βασίλειο της Παμπλόνα|Βασιλείου της Παμπλόνα]]. Στη συνέχεια αποκήρυξε τη γυναίκα του για να παντρευτεί την κόρη του Ίνιγο. Το 844, ο [[Γκαλίντο Α΄ Αθνάρεθ της Αραγωνίας|Γκαλίντο]] γιος του Αθνάρ, αναγκάστηκε να γίνει υποτελής του Ίνιγο, προκειμένου να εξασφαλίσει την επιστροφή του και τη διαδοχή την κομητεία. Έπειτα ο κόμης [[Αθνάρ Β´ Γκαλίντεθ της Αραγωνίας|Αθνάρ Β΄ Γκαλίντεθ]] έχοντας βλέψεις προς το νότο, πάντρεψε την κόρη του με τον ''[[Βαλής|Βαλή]]'' της [[Ουέσκα|Ουέσκας]]ς, [[Μοχάμετ αλ-Ταβίλ]].

Κατά τη διάρκεια του αιώνα της άμεσης Ναβαρρέζικης κυριότητας, η μικρή πλέον κομητεία της Αραγωνίας διατήρησε μια ξεχωριστή διοίκηση και στα καταστατικά της αναφερόταν ως «''Γη των αρχόντων της Αραγωνίας''», ενώ οι κόμητες της διορίζονταν από τους βασιλιάδες, ξεκινώντας με γαμπρό του τελευταίου αυτόνομου κόμη. Τον 10ο αιώνα, το θρησκευτικό κέντρο της κομητείας μεταφέρθηκε νότια, στην [[Μοναστήρι του Σαν Χουάν ντε λα Πένια|μονή του Σαν Χουάν ντε λα Πένια]]. Η μονή του Σαν Χουάν, σε αντίθεση με την μονή του Αγίου Πέτρου της Σιρέσα, είχε ιδρυθεί από τους χριστιανούς πρόσφυγες από τη Μαυριτανική [[Σαραγόσα]] και το μοναστήρι είχε ένα Βισιγοτθικό στρατιωτικό χαρακτήρα. Ενστερνίστηκαν τον πόλεμο με τους Μουσουλμάνους και η [[Βισιγοτθική ιεροτελεστία]] αποτέλεσε τον καθιερωμένο τύπο λατρείας.

* Bisson, Thomas N. ''Το Μεσαιωνικό Στέμμα της Αραγωνίας: Μια Σύντομη Ιστορία''. Οξφόρδη: Clarendon Press, 1986. ISBN 0-19-821987-3. Για την κομητεία, βλ. σελ.  10&#x2013ndash;11.