Σαάμι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι Σαάμι της Αρκτικής Ευρώπης έχουν ζήσει και εργαστεί σε μια περιοχή που εκτείνεται στα βόρεια τμήματα των περιοχών που σήμερα είναι γνωστές ως Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία και Ρωσική [[Χερσόνησος Κόλα]]. Κατοικούν τις βόρειες αρκτικές και υποαρκτικές περιοχές της Φινοσκανδίας επί 3.500 χρόνια. <ref name=":0">{{Cite journal|last=Schiffels|first=Stephan|last2=Krause|first2=Johannes|last3=Haak|first3=Wolfgang|last4=Onkamo|first4=Päivi|last5=Pääbo|first5=Svante|last6=Kelso|first6=Janet|last7=Sajantila|first7=Antti|last8=Weihmann|first8=Antje|last9=Ongyerth|first9=Matthias|date=2018-11-27|title=Ancient Fennoscandian genomes reveal origin and spread of Siberian ancestry in Europe|journal=Nature Communications|language=en|volume=9|issue=1|pages=5018|doi=10.1038/s41467-018-07483-5|issn=2041-1723|pmc=6258758|pmid=30479341|bibcode=2018NatCo...9.5018L}}</ref> Προγενέστερα πιθανότατα ζούσαν στη Φινοουγγρική πατρίδα τους.<ref name=":0" /><ref>{{Cite journal|last=Saag|first=Lehti|last2=Laneman|first2=Margot|last3=Varul|first3=Liivi|last4=Malve|first4=Martin|last5=Valk|first5=Heiki|last6=Razzak|first6=Maria A.|last7=Shirobokov|first7=Ivan G.|last8=Khartanovich|first8=Valeri I.|last9=Mikhaylova|first9=Elena R.|date=2019-05-20|title=The Arrival of Siberian Ancestry Connecting the Eastern Baltic to Uralic Speakers further East|journal=Current Biology|volume=29|issue=10|pages=1701–1711.e16|doi=10.1016/j.cub.2019.04.026|pmid=31080083|issn=0960-9822|pmc=6544527}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last=Tambets|first=Kristiina|last2=Metspalu|first2=Mait|last3=Lang|first3=Valter|last4=Villems|first4=Richard|last5=Kivisild|first5=Toomas|last6=Kriiska|first6=Aivar|last7=Thomas|first7=Mark G.|last8=Díez-del-Molino|first8=David|last9=Crema|first9=Enrico Ryunosuke|date=2019-05-20|title=The Arrival of Siberian Ancestry Connecting the Eastern Baltic to Uralic Speakers further East|url=https://www.cell.com/current-biology/abstract/S0960-9822(19)30424-5|journal=Current Biology|language=English|volume=29|issue=10|pages=1701–1711.e16|doi=10.1016/j.cub.2019.04.026|issn=0960-9822|pmid=31080083|pmc=6544527}}</ref> Οι Σαάμι συγκαταλέγονται στους λαούς της [[Αρκτική]]ς και ανήκουν στις ομάδες του πολικού κύκλου όπως η Γραμματεία του Συμβουλίου των ΑυτόχθονωνΑυτοχθόνων Λαών της Αρκτικής <ref>{{cite web|title=IPS Arctic Council Indigenous Peoples' Secretariat |authorlink= |year=2010 |publisher=Arctic Council |url=http://www.arcticpeoples.org/home}}</ref>.

Στο Καλλάκ (''Gállok'') μια ομάδα αυτόχθονωναυτοχθόνων και μη αυτοχθόνων ακτιβιστών διαμαρτυρήθηκαν για να σταματήσουν την επιχείρηση εξόρυξης ''Beowulf'' με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο να πραγματοποιήσει ένα πρόγραμμα γεωτρήσεων σε χειμερινά βοσκοτόπια ταράνδων <ref>{{cite web|title=Sweden: Ongoing Road Blockade Against Mining in Saami Territory |year=2013 |location= |isbn= |page= |pages=|url =http://intercontinentalcry.org/sweden-ongoing-road-blockade-against-mining-in-saami-territory-19953/}}</ref>. Υπάρχει συχνά τοπική αντίδραση σε νέα έργα εξόρυξης, όπου οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θεωρούνται πολύ μεγάλες. Τα νέα σύγχρονα ορυχεία εξαλείφουν την ανάγκη πολλών τύπων θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων. .<ref>{{cite web|title=Motion 2011/12:N232 Ändring i minerallagen – riksdagen.se |year=2011 |location= |isbn= |page= |pages=|url =http://www.riksdagen.se/sv/Dokument-Lagar/Forslag/Motioner/ndring-i-minerallagen_GZ02N232/?text=true}}</ref> Η Σύμβαση 169 της [[Διεθνής Οργάνωση Εργασίας|ΔΟΕ]] πρόκειται να παράσχει δικαιώματα στους Σαάμι στη γη τους και να τους δώσει εξουσίες σε θέματα που επηρεάζουν το μέλλον τους <ref>{{cite web|title=Finnish colonization – Irish invasion | work=Save the Baltic |year=2010 |location= |isbn= |page= |pages=|url =http://savethebaltic.wordpress.com/2014/05/25/finnish-colonization-irish-invasion/}}</ref>. Οι σουηδικοί φόροι επί των ορυκτών είναι χαμηλοί συγκριτικά διεθνώς, προκειμένου να αυξηθούν οι έρευνες των ορυκτών. Υπάρχουν επίσης ορισμένα σχέδια για την αποκατάσταση των ορυχείων.

Οι τάρανδοι έχουν μεγάλη πολιτιστική και οικονομική σημασία για τους αυτόχθονες πληθυσμούς του Βορρά. Τα ανθρωποοικολογικά συστήματα στο Βορρά, όπως η κτηνοτροφία ταράνδων, είναι ευαίσθητα στην αλλαγή, ίσως περισσότερο από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη περιοχή του πλανήτη, λόγω εν μέρει της ποικιλότητας του αρκτικού κλίματος και οικοσυστήματος και των χαρακτηριστικών τρόπων ζωής των αυτόχθονωναυτοχθόνων λαών της Αρκτικής. .<ref>{{cite web|title=Reindeer Herders Vulnerability Network Study |author=EALÁT |year=2010 |publisher=EALÁT |location= |isbn= |page= |pages=|url= http://icr.arcticportal.org/index.php?option=com_content&view=article&id=245&Itemid=86&lang=en}}</ref>

Το Σύνταγμα του 1993 στο Αρθρο 69 αναφέρει ότι «η Ρωσική Ομοσπονδία εγγυάται τα δικαιώματα των μικρών αυτόχθονωναυτοχθόνων λαών σύμφωνα με τις γενικά αποδεκτές αρχές και πρότυπα του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών της Ρωσικής Ομοσπονδίας» <ref name="Osherenko" /><ref>{{cite book|title=Land Reform in Russia: Legal Theory and Practice|last=Bystrov |first=G.E. |year=2000 |publisher=4 GosuDARSTvo I PRAvo |pages=46–58}}</ref> Για πρώτη φορά στη Ρωσία τα δικαιώματα των αυτόχθονωναυτοχθόνων μειονοτήτων θεσπίστηκαν στο Σύνταγμα του 1993.

Ο Γεωκώδικας της Ρωσικής Ομοσπονδίας ενισχύει τα δικαιώματα των αριθμητικά μικρών λαών ("αυτόχθονες μειονότητες") να χρησιμοποιούν τόπους που κατοικούν και να συνεχίζουν τις παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες χωρίς να πληρώνουν ενοίκια . <ref>{{cite book|title=Northern peoples of Russia on the path to the new millennium |author=PV. Sulyandziga & O.A. Murashko eds. |date=April 1, 2000}}</ref> Τέτοιες εκτάσεις δεν μπορούν να διατεθούν για μη συναφείς δραστηριότητες (που μπορεί να περιλαμβάνουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ανάπτυξη ορυκτών ή τουρισμό) χωρίς τη συναίνεση των αυτόχθονωναυτοχθόνων λαών. Επιπλέον οι εγχώριες μειονότητες και οι εθνοτικές ομάδες επιτρέπεται να χρησιμοποιούν περιοχές περιβαλλοντικά προστατευόμενες και δεσμευμένες ως καταφύγια άγριας ζωής για να ασχολούνται με τους παραδοσιακούς τους τρόπους χρήσης της γης.

Σε όλο το Ρωσικό Βορρά οι αυτόχθονες και οι ντόπιοι έχουν δυσκολίες στην άσκηση ελέγχου επί των πόρων από τους οποίους οι ίδιοι και οι πρόγονοί τους εξαρτώνται επί αιώνες. Ωστόσο η αποτυχία προστασίας του τρόπου ζωής των αυτόχθονωναυτοχθόνων δεν πηγάζει από την ανεπάρκεια των υπαρχόντων νόμων, αλλά από την αποτυχία της εφαρμογής τους. Δυστυχώ, συνεχίζονται οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών και η ανάπτυξη πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών και άλλες δραστηριότητες (εξόρυξη, κοπή ξυλείας, εμπορική αλιεία και τουρισμός) που φέρνουν ξένο νόμισμα στη ρωσική οικονομία υπερισχύουν του κράτους δικαίου.

Οι τρόποι ζωής και η οικονομία των αυτόχθονωναυτοχθόνων λαών του Ρωσικού Βορρά βασίζονται στην εκτροφή ταράνδων, στο ψάρεμα, στο κυνήγι χερσαίων και θαλάσσιων θηλαστικών και στην παγίδευση ζώων. Πολλές ομάδες της Ρωσικής Αρκτικής είναι ημινομαδικές, κινούμενες εποχιακά σε διαφορετικές περιοχές κυνηγιού και αλιείας. Αυτές οι ομάδες εξαρτώνται από διαφορετικούς τύπους περιβάλλοντος σε διαφορετικές χρονικές στιγμές του έτους και όχι από την εκμετάλλευση ενός μόνο προϊόντος μέχρις εξάντλησης. <ref>{{cite book|title=Aboriginal Peoples and the Law: Indian, Metis and Inuit rights in Canada |year=1985 |publisher=Bradford W. Morse ed}}</ref> Σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Σιβηρία η ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχει διαταράξει τα βοσκοτόπια και υπονόμευσε την ικανότητα των αυτοχθόνων πληθυσμών να συνεχίσουν το κυνήγι, την αλιεία, την παγίδευση ζώων και τις δραστηριότητες εκτροφής. Οι δρόμοι που κατασκευάζονται για την εξερεύνηση και την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου καταστρέφουν και υποβαθμίζουν τα βοσκοτόπια,<ref>{{cite book|title=Tundra Disturbance Studies, III: Short-term Effects of Aeolian Sand and Dust, Yamal Region, Northwest Siberia |year=1995 |publisher=22 ENVTL. CONS. |location=Copenhagen |pages=335–44}}</ref> προγονικούς τόπους ταφής και ιερές τοποθεσίες και αυξάνουν το κυνήγι από πετρελαϊκούς εργάτες στην περιοχή που χρησιμοποιούν οι αυτόχθονες πληθυσμοί. <ref>{{cite book|title=Not by Oil Alone |year=1989 |publisher=Moscow News Weekly No. 2, reprinted in IWGIA Newsletter |location=Copenhagen}}</ref>

*Ολε Χένρικ Μάγκα (1947-), πολιτικός, Ο πρώτος Πρόεδρος του Νορβηγικού Κοινοβουλίου των Σαάμι και πρώτος Πρόεδρος του Μόνιμου Φόρουμ του ΟΗΕ για τα Θέματα των ΑυτόχθονωνΑυτοχθόνων.