Ιωάννινα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 50:
[[Αρχείο:Zosimaia.jpg|thumb|left|Η Ζωσιμαία σχολή τον 19ο αιώνα]]
[[Αρχείο:Protypo_Zosimaia.jpg.JPG|εναλλ.=|δεξιά|250x250εσ]]
Το 1828 ιδρύεται η [[Ζωσιμαία Σχολή]] με χορηγία των [[Ζωσιμάδες|αδελφών Ζωσιμά]] σε περίοδο δύσκολη για την πόλη. Η Σχολή αυτή συνεχίζει τη λειτουργία της μέχρι σήμερα ως «Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής" .Τα Ιωάννινα δεν περιήλθαν εντός της επικράτειας του νεοσύστατου [[Ελλάδα|ελληνικού κράτους]] (1832). Το 1869 μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε από πυρκαγιά, όμως ανακατασκευάστηκε γρήγορα. Ειδικά η αγορά κατασκευάστηκε με σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα [[Χολτς]], γενικό υπήρξε και το ενδιαφέρον των απόδημων Γιαννιωτών που συνέβαλλαν στη χρηματοδότηση για την ανέγερση πολλών ναών (Αγίου Νικολάου, Αγίας Μαρίνας κ.α.), σχολείων και άλλων κοινωφελών ιδρυμάτων. Στις 21

==== Φεβρουαρίου 1913 τα Ιωάννινα απελευθερώθηκαν κατά τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούςπόλεμοι Πολέμους]] και ενσωματώθηκαν στο Ελληνικό Κράτος. Μετά τη====
Κύριο λήμμα:[[ΜικρασιατικήΜάχη καταστροφή]]του (1922) και την [[ανταλλαγή πληθυσμώνΜπιζανίου]], οι περισσότερες τούρκικες οικογένειες αποχώρησαν για την [[Τουρκία]] και ταυτόχρονα εγκαταστάθηκαν στην πόληΑπελευθέρωση των Ιωαννίνων πολλοί Έλληνες πρόσφυγες από τη [[Μικρά Ασία]].
 
Τα Ιωάννινα απελευθερώθηκαν κατά τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς Πολέμους]] και ενσωματώθηκαν στο Ελληνικό Κράτος.Στις 19 Φεβρουαρίου 1913 ξεκίνησε κανιοβολισμούς το πυροβολικό.Την επόμενη,στις 20 Φεβρουαρίου 1913 ξεκίνησε η γενική επίθεση του ελληνικού στρατού.Παράλληλα αποκόπηκαν οι επικοινωνίες του τούρκικου στρατού.Στις 21 Φεβρουαρίου 1913,τις πρώτες πρωινές ώρες ο Εσσάτ Πασάς παρέδωσε την πόλη στον ελληνικό στρατό,ο οποίος εισήλθε μέσα στην πόλη.<ref>{{Cite web|url=https://www.sansimera.gr/articles/601|title=Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
 
==== Πρώτος παγκόσμιος πόλεμος ====
Οι ανταγωνισμοί Ελλάδος και Ιταλίας για την Αλβανία,οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα αλλά και ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος που ήταν σε εξέλιξη,οδήγησαν την Ιταλία στο να καταλάβει κομμάτι της Ηπείρου.Τα Ιωάννινα καταλήφθηκαν στις 28 Μαΐου 1917.Άμεσα εμφανίστηκαν προβλήματα με κύριο αυτό της τροφοδοσίας.Στα τέλη Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους μετά από διαβουλεύσεις με τις υπόλοιπες χώρες της Αντάντ οι Ιταλοί άρχισαν να αποχωρούν από το κομμάτι που είχαν καταλάβει.<ref>{{Cite web|url=https://argolikoslibrary.files.wordpress.com/2018/05/ceb7-ceaecf80ceb5ceb9cf81cebfcf82-cebaceb1cf84ceac-cf84cebfcebd-ceb1ce84-cf80ceb1ceb3cebacf8ccf83cebcceb9cebf-cf80cf8ccebbceb5cebccebf.pdf|title=Η Ήπειρος κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Η ιταλική κατοχή, 1917|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/6238/1/6.%20%CE%97%20%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%AE%20%CF%84%CE%BF%CF%85%201917-1919.pdf|title=Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΟΥ 1917-1919 ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΗΠΕΙΡΟΥ|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
 
Μετά τη [[Μικρασιατική καταστροφή]] (1922) και την [[ανταλλαγή πληθυσμών]], οι περισσότερες τούρκικες οικογένειες αποχώρησαν για την [[Τουρκία]] και ταυτόχρονα εγκαταστάθηκαν στην πόλη των Ιωαννίνων πολλοί Έλληνες πρόσφυγες από τη [[Μικρά Ασία]].Δημιουργήθηκαν προσφυγικά χωριά που σήμερα αποτελούν προάστια της πόλης των Ιωαννίνων όπως η [[Ανατολή Ιωαννίνων|Ανατολή]],η Μπάφρα και η [[Νεοκαισάρεια Ιωαννίνων|Νεοκαισάρεια]].<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20090608075446/http://www.anatoli.gov.gr/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=79&Itemid=210|title=Ιστορία|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
 
Το 1944, κατά τη διάρκεια της [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|γερμανικής Κατοχής]], σχεδόν το σύνολο της εβραϊκής κοινότητας της πόλης ([[Ρωμανιώτες]]), εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πολωνία και τη Γερμανία, από τους οποίους ελάχιστοι επέστρεψαν. Πολλές μαρτυρίες αναφέρουν ότι η κοινότητα είχε προειδοποιηθεί από Χριστιανούς των Ιωαννίνων και από το ΕΑΜ για τον επερχόμενο εκτοπισμό. Ωστόσο, πρόσωπα με μεγάλη επιρροή, όπως ο έμπορος και θρησκευτικός παράγων Σαμπεθάι Καμπιλή, πίστευαν ότι μπορούσαν να εξαγοράσουν τους Γερμανούς εφοδιάζοντας τους με ό,τι ζητούσαν, και προτίμησαν να παραμείνουν στην πόλη. Μερικοί Εβραίοι που φυγαδεύτηκαν διασώθηκαν από τον εκτοπισμό. Κατά τη Ρωμανιώτισα συγγραφέα Rae Dalven, "''η άμεση αιτία αυτής της τραγωδίας ήταν η ακούσια προδοσία ενός επίμονου και ισχυρογνώμονα θρησκευτικού ηγέτη [Καμπιλή]''."<ref>Ελένη Κουρμαντζή, "Γιωσέφ Ελιγιά - Σαμπεθάι Καμπιλή. Ιδεολογικά προβλήματα στην προπολεμική Ισραηλιτική κοινότητα Ιωαννίνων", ''Δωδώνη. Επιστημονική Επετηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων'', 24 (1993), σ. 205.</ref> Στη σύγχρονη εποχή διατηρείται η Εβραϊκή Συναγωγή Ιωαννίνων.