Βικιπαίδεια

Αλέξιος Α΄ Κομνηνός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
μ μ. επιμέλεια
Γραμμή 18:
|διάδοχος2 =
|σύζυγος = [[Ειρήνη Δούκαινα]]
|επίγονοι = [[Άννα Κομνηνή|Άννα]]<br /> Μαρία<br />[[Ιωάννης Β´ Κομνηνός]]<br /> [[Ανδρόνικος Κομνηνός (γιος του Αλέξιου Α΄)|Ανδρόνικος]]<br /> [[Ισαάκιος Κομνηνός (υιός Αλεξίου Α΄)|Ισαάκιος Κομνηνός]]<br /> Ευδοκία<br /> [[Θεοδώρα Κομνηνή (κόρη του Αλεξίου Α΄)|Θεοδώρα]]<br /> Ζωή
|βασιλικός_οίκος = [[Δυναστεία Κομνηνών|Κομνηνών]]
|πατέρας = [[Ιωάννης Κομνηνός (πατέρας του Αλεξίου Α΄)|Ιωάννης Κομνηνός]]
|μητέρα = [[Άννα Δαλασσηνή]]
|ημ_γέννησης = [[1048]]/[[1056]]
|τόπος_γέννησης =
|ημ_θανάτου = [[15 Αυγούστου]] [[1118]]
Γραμμή 33:
 
== Άνοδος στο θρόνο ==
Καταγόταν από την μεγάλη αριστοκρατική στρατιωτική οικογένεια των Κομνηνών, που κατείχε μεγάλες εκτάσεις στην Κασταμώνα της Παφλαγονίας.<ref>Παπαρρηγόπουλος, Βιβλίον 12, κεφ. Α΄, υποκεφ. 1. Γλύκατζη-Αρβελέρ, ''Η πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, εκδ. Ψυχογιός 1988, σ. 82. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, σχετικό λήμμα</ref> Ήταν τρίτος γιος του [[Ιωάννης Κομνηνός πατήρ Αλεξίου Α'|Ιωάννη Κομνηνού]], αδελφού του αυτοκράτορα [[Ισαάκιος Α΄|Ισαάκιου Α΄ Κομνηνού]], και της [[Άννα Δαλασσηνή|Άννας Δαλασσηνής]]<ref>Donald Nicol, Βιογραφικό Λεξικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μτφρ. Ευγένιος Πιερρής, εκδ. Ελληνική Ευρωεκοδοτική, Αθήνα, 1993, σελ.42</ref>. Ο Αλέξιος από πολύ νωρίς κατατάχθηκε στον αυτοκρατορικό στρατό και αντιμετώπισε αρκετούς στασιαστές και διεκδικητές του αυτοκρατορικού θρόνου. Επί Μιχαήλ Ζ΄στάλθηκε ως στρατηγός αυτοκράτορας στην Μικρά Ασία και κατόρθωσε να του παραδοθεί από τους Σελτζούκους Τούρκους ο στασιαστής αρχηγός των Νορμανδών μισθοφόρων Ρουσέλ ντε Μπαγιέλ (Roussel de Bailleul, Ρουσέλιος κατά Ζωναράν ή Ουρσέλιος κατά την Άννα Κομνηνή), τον οποίο έφερε στην Κωνσταντινούπολη. Το [[1078]] ορίστηκε αρχηγός του στρατού ([[δομέστικος των σχολών]]) της Δύσης από τον αυτοκράτορα [[Νικηφόρος Γ΄|Νικηφόρο Γ΄ Βοτανειάτη]] Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του ήταν η νίκη και σύλληψη πρώτα του [[Νικηφόρος Βρυέννιος ο Νεότερος|Νικηφόρου Βρυέννιου]] και αργότερα του [[Βασιλάκιος|Νικηφόρου Βασιλάκιου]]. Κέρδισε την εύνοια της αυτοκράτειρας Μαρίας της Αλανίας, συζύγου των αυτοκρατόρων [[Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας|Μιχαήλ Ζ]]´ και [[Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης|Νικηφόρου Γ]]´ που τον υιοθέτησε και τον βοήθησε στην προσπάθεια ανόδου του στην στρατιωτική ιεραρχία.<ref>Άννα Κομνηνή 2,1,5 και 2,4,1. Παπαρρηγόπουλος, Βιβλίον 12, κεφ. Α΄, υποκεφ. 12. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, σχετικό λήμμα</ref> Το [[1081]] στασίασε και ο ίδιος με τους αδερφούς του και πήρε το θρόνο από το Νικηφόρο Γ΄ μετά από παρότρυνση και με τη βοήθεια του Ιωάννη Δούκα, θείου του [[Μιχαήλ Ζ´|Μιχαήλ Ζ´ Δούκα]]. Μετά από την άνοδό του στο θρόνο παντρεύτηκε την [[Ειρήνη Δούκαινα]], εγγονή του Ιωάννη Δούκα, θείου του Μιχαήλ Ζ΄. Για να εξασφαλίσει την υποστήριξη των [[Δούκας|Δουκών]] επανέφερε τον [[Κωνσταντίνος Δούκας (γιος Μιχαήλ Ζ΄)|Κωνσταντίνο Δούκα]], γιο του Μιχαήλ Ζ΄ και της Μαρίας της Αλανής ως συναυτοκράτορα. Μάλιστα αργότερα τον αρραβώνιασε με την πρωτότοκη κόρη του, [[Άννα Κομνηνή|Άννα]]. Η γέννηση του γιου του Αλέξιου, [[Ιωάννης Β΄ Κομνηνός|Ιωάννη]], το [[1087]] τερμάτισε την αναγνώριση του Κωνσταντίνου ως συναυτοκράτορα. Ο Κωνσταντίνος, όμως, συνέχισε να έχει φιλικές σχέσεις με τον αυτοκράτορα μέχρι το θάνατό του, περίπου το [[1095]].
 
== Οικονομικά και διοικητικά μέτρα ==
 
Ως αυτοκράτορας ο Αλέξιος προσπάθησε να συγκρατήσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις των τοπικών αρχόντων στις επαρχίες, να εξυγιάνει αναζωογονήσει την οικονομία και το εμπόριο αλλά και να σταματήσει το κατρακύλισμα του βυζαντινού νομίσματος. Η κοπή του υποτιμημένου σε μεγάλο βαθμό ''[[σόλιδος|σόλιδου]]'' σταμάτησε και ένα καινούριο χρυσό νόμισμα κόπηκε, το ''[[υπέρπυρον]]''. Για να ισχυροποιήσει τη συνοχή του κράτους και το στρατό στράφηκε στην αριστοκρατία η οποία ενισχύθηκε πολύ στην εποχή των Κομνηνών. Για να βρει πόρους αναγκάστηκε να επιβάλει επιπλέον φόρους στο λαό. Νέοι αυλικοί και διοικητικοί τίτλοι εφευρέθηκαν όπως αυτός του ''σεβαστοκράτορα'' για να αντικαταστήσουν τους παλιούς, που είχαν χάσει τη αξία τους με την πρακτική των προηγούμενων αυτοκρατόρων να τους μοιράζουν αφειδώς, αλλά και για να ικανοποιήσει και για να εντάξει στον κρατικό μηχανισμό όσα περισσότερα μέλη της αριστοκρατίας μπορούσε. Παράλληλα έπρεπε να αντιμετωπίσει σωρεία συνωμοσιών και εξωτερικών απειλών.
 
== Εξωτερικές απειλές τα πρώτα χρόνια ==
 
[[Αρχείο:Byzantium1081.png|thumb|right|300px|Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1081.]]
 
Γραμμή 47 ⟶ 45 :
 
== Η Πρώτη Σταυροφορία και οι συνέπειές της ==
 
[[Αρχείο:Godefroy de Bouillon.jpg|250px|right|thumb|Ο Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν και οι άλλοι βαρώνοι της Πρώτης Σταυροφορίας στο αυτοκρατορικό παλάτι του Αλέξιου Κομνηνού.]]
 
Γραμμή 53 ⟶ 50 :
Η [[Σταυροφορία του λαού|Σταυροφορία του Λαού]], με κυριότερο αρχηγό τον [[Σταυροφορία του λαού#Προσκήνιο|Πέτρο τον Ερημίτη]] ήταν το πρώτο μεγάλο σώμα σταυροφόρων που έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, τον Αύγουστο του [[1096]]. Η πλειοψηφία των σταυροφόρων που συμμετείχαν στη σταυροφορία του Πέτρου του Ερημίτη δεν είχαν κάποια στρατιωτική πείρα ή εκπαίδευση ή τον κατάλληλο εξοπλισμό. Μάλιστα, πολλοί από τους σταυροφόρους ήταν γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι. Είχαν προξενήσει αναταραχή και καταστροφές στην πορεία τους προς την Κωνσταντινούπολη και η παραμονή τους στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης ήταν επίσης προβληματική. Ο Αλέξιος τους παραχώρησε πλοία για να περάσουν στην Μικρά Ασία και τους προειδοποίησε να περιμένουν τους υπόλοιπους σταυροφόρους πριν επιτεθούν στους Τούρκους γιατί δεν ήταν αρκετά ισχυροί. Οι προστριβές ανάμεσα στους σταυροφόρους και η διαίρεσή τους σε μικρότερες ομάδες συνετέλεσαν στην καταστροφή τους και στο σφαγιασμό τους από τους Τούρκους. Οι λίγοι που γλίτωσαν επέστρεψαν στην Κωνσταντινούπολη.
 
Το Νοέμβριο του [[1096]] άρχισαν να φτάνουν στην Κωνσταντινούπολη νέα σώματα σταυροφόρων, άλλοι από τα σύνορα με την [[Ουγγαρία]] και άλλοι από τις δυτικές ακτές της αυτοκρατορίας. Αυτή τη φορά επρόκειτο για οργανωμένα σώματα πολεμιστών. Σημαντικότεροι αρχηγοί τους ήταν ο [[Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν]], ο [[Ραϋμόνδος Δ΄ της Τουλούζης]] και ο [[Βοημούνδος του Τάραντα]]. Διάφορα επεισόδια λεηλασιών και συγκρούσεων και με το νέο κύμα σταυροφόρων έπεισαν τον Αλέξιο να ακολουθήσει επιθετική πολιτική όσο οι σταυροφόροι δεν ήταν ακόμη τόσοι πολλοί ώστε να τον απειλήσουν και να τους αρνηθεί τη βοήθεια του. Ακόμη διέταξε το στρατό στην Κωνσταντινούπολη να επαγρυπνεί. Χαρακτηριστικότερο το επεισόδιο του με τον Σταυροφόρο [[Ούγος των Βερμαντουά|Ούγο των Βερμαντουά]], αδελφό του βασιλιά της Γαλλίας. Αυτά τα μέτρα πέτυχαν και έπειτα από πολλές διαπραγματεύσεις και μικροσυγκρούσεις οι αρχηγοί των σταυροφόρων δήλωσαν υποταγή και υποσχέθηκαν όσα εδάφη κατελάμβανανκαταλάμβαναν από τους Τούρκους και προηγουμένως ανήκαν στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία να τα παραδώσουν σε βυζαντινή διοίκηση (δηλαδή όλα τα εδάφη από τη [[Νίκαια (Μικρά Ασία)|Νίκαια]] ως την [[Αντιόχεια]]). Από την μεριά του, ο Αλέξιος υποσχέθηκε να τους παραχωρήσει πλοία για να περάσουν στην Μικρά Ασία,τρόφιμα και οδηγούς. Με αυτό τον τρόπο ο Αλέξιος προσπαθούσε να ελέγξει τους σταυροφόρους και να τους θέσει κάτω από βυζαντινή κηδεμονία.
 
Την άνοιξη του [[1097]] οι σταυροφόροι είχαν πλέον συγκεντρωθεί όλοι στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης και ο Αλέξιος τους έδωσε καράβια για να μεταφερθούν στην απέναντι ακτή και ένα μικρό εκστρατευτικό σώμα υπό τον στρατηγό Τατίκιο για να τους οδηγήσει μέχρι την Αντιόχεια. Εκεί, κατάφεραν να νικήσουν τους Τούρκους της Νίκαιας και απέκλεισαν την πόλη. Οι Τούρκοι όμως ήρθαν σε συνεννόηση με τους Βυζαντινούς, οι οποίοι διέσχισαν με πλοιάρια τη λίμνη στην πίσω μεριά της πόλης, και τους παρέδωσαν τη Νίκαια χωρίς να μπορέσουν να αντιδράσουν σε αυτό οι σταυροφόροι. Αυτό το συμβάν ψύχρανε τελείως τις σχέσεις των σταυροφόρων και Βυζαντινών.
Γραμμή 93 ⟶ 90 :
 
== Οικογένεια ==
 
Από τον γάμο του με την Ειρήνη Δούκα, ο Αλέξιος απέκτησε τα εξής παιδιά:<ref>http://genealogy.euweb.cz/byzant/byzant1.html</ref>
 
 
* [[Άννα]] η ιστορικός, παντρεύτηκε τον ''καίσαρα'' [[Νικηφόρος Βρυέννιος|Νικηφόρο Βρυέννιο]], τον ιστορικό.
Γραμμή 101 ⟶ 96 :
* [[Ιωάννης Β΄ Κομνηνός|Ιωάννης Β΄]] Αυτοκράτορας των Ρωμαίων.
* [[Ανδρόνικος Κομνηνός (γιος του Αλέξιου Α΄)|Ανδρόνικος]], ''σεβαστοκράτωρ''. Νυμφεύτηκε την Ειρήνη των Ρουρικιδών, κόρη του [[Βολοντάρ του Περεμύσλ|Βολοντάρ]], πρίγκιπα του Περεμύσλ.
* [[Ισαάκιος Κομνηνός (υιός Αλεξίου Α΄)|Ισαάκιος]], ''σεβαστοκράτωρ''. Ο γιος του [[Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός]] ΑυτοκράτoραςΑυτοκράτορας των Ρωμαίων είχε γιο τον [[Μανουήλ Κομνηνός|Μανουήλ]], γενάρχη των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντος.
* Ευδοκία, παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Ιασίτη.
* [[Θεοδώρα Κομνηνή (κόρη του Αλεξίου Α΄)|Θεοδώρα]], παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον Κωνσταντίνο Κουρτίκη και σε δεύτερο γάμο τον [[Κωνσταντίνος Άγγελος|Κωνσταντίνο Άγγελο]]. Εγγονοί της είναι ο [[Ισαάκιος Β΄ Άγγελος]] και ο [[Αλέξιος Γ΄ Άγγελος]] Αυτοκράτορες των Ρωμαίων, ο [[Μιχαήλ Α΄ Δούκας|Μιχαήλ Α΄ Άγγελος]] και o [[Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας|Θεόδωρος Α΄ Άγγελος]] δεσπότες της Ηπείρου, κά.
Γραμμή 107 ⟶ 102 :
 
==Νομίσματα==
 
Ο Αλέξιος Α΄ πραγματοποίησε μεγάλη νομισματική μεταρρύθμιση το 1092, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει την πτώση της περιεκτικότητας σε χρυσό του ''ισταμένου''.<ref>David R. Sear, Byzantine coins & their values, Seaby Ltd., 2nd edition 1996</ref>
 
Γραμμή 162 ⟶ 156 :
 
== Δείτε επίσης ==
 
* [[Δυναστεία Κομνηνών]]
* [[Βυζαντινό νόμισμα]]
Γραμμή 172 ⟶ 165 :
*[[Άννα Κομνηνή]], [[Αλεξιάδα]]
* Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, ''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους''
* F. Chalandon, Essai sur le regne d΄Alexis Ier Comnène , (Παρίσι, 1900)
*Donald Nicol, Βιογραφικό Λεξικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μτφρ. Ευγένιος Πιερρής, εκδ. Ελληνική Ευρωεκοδοτική, Αθήνα, 1993, σελ.42-44
 
==Λογοτεχνικές αναπλάσεις==
[[Μάρω Δούκα]], Ένας Σκούφος από πορφύρα, εικοστή έκδοση σ.510, εκδ. Κέδρος, 1995 ISBN 960-04-1059-3
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Αλέξιος_Α΄_Κομνηνός"