Λουθηρανισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 72:
Αυτή η ''Αφύπνιση'' σάρωσε όλη τη Σκανδιναβία αλλά όχι την Ισλανδία. <ref name="Latourette p.165">[[Kenneth Scott Latourette|Latourette, Kenneth Scott]]. ''Christianity in a Revolutionary Age, Volume II, The Nineteenth Century in Europe''. Westport, Connecticut: Greenwood Press. p. 165.</ref> Αναπτύχθηκε τόσο από το Γερμανικό Νεολουθηρανισμό όσο και από τον Ευσεβισμό. Ο Δανός πάστορας και φιλόσοφος Ν. Φ. Σ. Γκρούντβιγκ ανάπλασε την εκκλησιαστική ζωή σε όλη τη Δανία μέσα από ένα μεταρρυθμιστικό κίνημα που ξεκίνησε το 1830. Έγραψε επίσης περίπου 1.500 ύμνους, συμπεριλαμβανομένου του ''Ο Λόγος του Θεού Είναι η Μεγάλη Μας Κληρονομιά''.<ref name = Gritsch182>Gritsch, Eric W. [https://books.google.com/books?id=fIhb4-iBk6EC&pg=PA182 A History of Lutheranism]. Minneapolis: Fortress Press, 2002. p. 182.</ref>
Στη Νορβηγία ο Χανς Νήλσεν Χάουγκε, ένας λαϊκός ιεροκήρυκας του δρόμου, τόνισε την πνευματική πειθαρχία και πυροδότησε το Χαουγκενικό κίνημα<ref name= Gritsch183>Gritsch, Eric W. [https://books.google.com/books?id=fIhb4-iBk6EC&pg=PA183 A History of Lutheranism]. Minneapolis: Fortress Press, 2002. p. 183.</ref> , που το ακολούθησε η ''Γιονσονιακή Αφύπνιση'' μέσα στην κρατική εκκλησία. <ref>[https://books.google.com/books?id=6QszAQAAQBAJ&pg=PA22&dq=%22usually+referred+to+as+the+%27Johnsonian+awakening%27%22&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjSiZam6OffAhULCawKHYOvBGYQ6AEIKDAA#v=onepage&q=%22usually%20referred%20to%20as%20the%20'Johnsonian%20awakening'%22&f=false Building God’s Kingdom: Norwegian Missionaries in Highland Madagascar 1866–1903] by Karina Hestad Skeie, p. 22</ref> Η ''Αφύπνιση'' οδήγησε στην ανάπτυξη
[[File:Olbers.jpg|thumb|left|Το '' Olbers '', ένα από τα πλοία που μετέφεραν τους ''Παλαιούς Λουθηρανούς'' στο Δυτικό Ημισφαίριο.]]
Το 1817 ο [[Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄ της Πρωσίας]] διέταξε τις Λουθηρανικές και τις [[Μεταρρυθμισμένες εκκλησίες]] της επικράτειάς του να ενωθούν, σχηματίζοντας την Πρωσική Ένωση Εκκλησιών. Η ενοποίηση των δύο κλάδων του Γερμανικού Προτεσταντισμού πυροδότησε το Σχίσμα των Παλαιών Λουθηρανών. Πολλοί Λουθηρανοί, που ονομάστηκαν "Παλαιού Λουθηρανοί", επέλεξαν να εγκαταλείψουν τις κρατικές εκκλησίες παρά τη φυλάκιση και τη στρατιωτική βία. [25] Κάποιοι σχημάτισαν ανεξάρτητα εκκλησιαστικά σώματα ή «ελεύθερες εκκλησίες» στην πατρίδα, ενώ άλλοι έφυγαν για τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Αυστραλία. Μια παρόμοια νομοθετική συγχώνευση στη [[Σιλεσία]] ώθησε χιλιάδες να ενταχθούν στο κίνημα των Παλαιών Λουθηρανών. Η διαμάχη για τον οικουμενισμό επισκίασε άλλες αντιπαραθέσεις μέσα στο Γερμανικό Λουθηρανισμό [32].
Παρά την πολιτική εμπλοκή στην εκκλησιαστική ζωή οι τοπικοί και εθνικοί ηγέτες επεδίωξαν να αποκαταστήσουν και να ανανεώσουν το Χριστιανισμό. Τόσο ο Νεολουθηρανός [[Γιόχαν Λέε|Γιόχαν Κόνραντ Βίλχελμ Λέε]] όσο και ο ηγέτης Παλαιολουθηρανικής ελεύθερης εκκλησίας Φρήντριχ Αουγκουστ Μπρυν [33] έστειλαν νέους στο εξωτερικό για να υπηρετήσουν ως πάστορες σε Γερμανοαμερικανούς, ενώ η ''Εσωτερική Ιεραποστολή'' επικεντρώθηκε στην ανανέωση της κατάστασης στην πατρίδα. Ο [[Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ]], εκκλησιαστικός επιθεωρητής στη [[Βαϊμάρη]] και μέλος του κινήματος ''Εσωτερική Ιεραποστολή'', συνδέθηκε με το κίνημα του Ρομαντισμού στην προσπάθειά του να διασώσει το ανθρώπινο συναίσθημα και την εμπειρία από το Ρασιοναλισμό [35].
Ο Ερνστ Βίλχελμ Χένγκστενμπεργκ, αν και ανατράφηκε ως [[Μεταρρυθμισμένες εκκλησίες|Μεταρρυθμιστής]], νεαρός πλέον πείσθηκε για την αλήθεια του ιστορικού Λουθηρανισμού [36]. Ηγήθηκε της Νεολουθηρανικής θεολογικής ''Προσχωρητικής Σχολής'', που υποστήριζε την επιστροφή στους ορθόδοξους θεολόγους του 17ου αιώνα και ήταν αντίθετη στη σύγχρονη ερμηνεία της Βίβλου. [37] Ως συντάκτης του περιοδικού ''Evangelische Kirchenzeitung'' το κατέστησε μείζονα υποστηρικτή της Νεολουθηρανικής αναγέννησης και το χρησιμοποίησε για να επιτεθεί σε όλες τις μορφές θεολογικού φιλελευθερισμού και ρασιοναλισμού. Παρότι υπέστη μεγάλη συκοφαντία και χλευασμό επί σαράντα χρόνια ως επικεφαλής της αναγέννησης, ποτέ δεν εγκατέλειψε τις θέσεις του. [36]
Η θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου του [[Έρλανγκεν]] στη Βαυαρία αποτέλεσε άλλη μία μεταρρυθμιστική δύναμη. [36] Εκεί ο καθηγητής Αντολφ φον Χάρλες, αν και προηγουμένως οπαδός του ρασιοναλισμού και του [[Γερμανικός ιδεαλισμός|Γερμανικού ιδεαλισμού]], έκανε το Έρλανγκεν μαγνήτη για τους θεολόγους τους προσανατολισμένους στην αναγέννηση [38]. Ονομαζόμενοι ''Θελογική Σχολή του Έρλανγκεν'', ανέπτυξαν μια νέα εκδοχή της [[ενανθρώπηση]]ς[38], που αισθάνονταν ότι τόνιζε καλύτερα την ανθρώπινη ουσία του Ιησού καλύτερα από τα [[Σύμβολο της Πίστεως|Σύμβολα της Πίστεως]] [39]. Ως θεολόγοι χρησιμοποίησαν τόσο τις σύγχρονές τους ιστορικές κριτικές όσο και τις [[Εγελιανισμός|Εγελιανές]] φιλοσοφικές μεθόδους αντί να προσπαθήσουν να αναβιώσουν την ορθοδοξία του 17ου αιώνα [40].
Ο Φρήντριχ Γιούλιους Σταλ ηγήθηκε των ''Λουθηρανών της Ανω Εκκλησίας''. Αν και ανατράφηκε ως Εβραίος, βαφτίστηκε Χριστιανός στην ηλικία των 19 ετών, επηρεασμένος από της Λουθηρανική σχολή που παρακολούθησε. Ως ηγέτης ενός νεοφεουδαρχικού Πρωσικού πολιτικού κόμματος, αγωνίστηκε για το [[ελέω Θεού]] των βασιλιάδων, την εξουσία των ευγενών και την επισκοπική διοίκηση της εκκλησίας. Μαζί με τον Τέοντορ Κλήφοτ και τον Αουγκουστ Φρίντριχ Κρίστιαν Βίλμαρ προώθησε συμφωνία με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία όσον αφορά την αυθεντία της θεσμικής εκκλησίας, την ''ex opere operato'' αποτελεσματικότητα των μυστηρίων και τη θεία εξουσία των κληρικών. Αντίθετα από τους Καθολικούς, ωστόσο, απαιτούσαν επίσης την πλήρη συμφωνία με το Βιβλίο του Concord [39].
== Λουθηρανικός κόσμος ==
| |||