Σεισμός της Βαλδίβια (1960): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 4 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:1960 05 22 loc.png|μινιατούρα|225px250px|Το επίκεντρο του σεισμού]]
Ο '''Μεγάλος σεισμός της Χιλής''' ([[ισπανικά]]: ''Gran terremoto de Chile'') συνέβη στις [[22 Μαΐου]] του [[1960]] και είναι ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα, με μέγεθος 9,5 στην [[κλίμακα μεγέθους ροπής]] (''moment magnitude scale'', ''MMS'').<ref name="usgs9.5">U.S. Geological Survey (7 Μαρτίου 2006). [http://earthquake.usgs.gov/regional/world/events/1960_05_22.php Historic Earthquakes - Chile - 1960 May 22 19:11:14 GMT- Magnitude 9.6: The Largest Earthquake in the World.] Retrieved on 2007-01-09</ref> Ο σεισμός έγινε τις απογευματινές ώρες (19:11 GMT, 14:11 τοπική ώρα) και το [[τσουνάμι]] που προκάλεσε έγινεέφτασε αισθητόως στητη νότια [[Χιλή]], τη [[Χαβάη]], την [[Ιαπωνία]], τις [[Φιλιππίνες]], την ανατολική [[Νέα Ζηλανδία]], τη νοτιοανατολική [[Αυστραλία]], καθώς και στα Αλεούτια νησιά της [[Αλάσκα]]ς.
 
Το επίκεντρο του σεισμού καταγράφηκε κοντά στην περιοχή Κανιέτε, 900 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] (km) νότια από το [[Σαντιάγο]]. Αν και η μεγαλύτερη εγγύτερη πόλη ήταν το [[Τεμούκο]], η πόλη με τις μεγαλύτερες καταστροφές ήταν η [[Βαλδίβια]]. Ο σεισμός προκάλεσε τοπικά [[τσουνάμι]] που επεκτάθηκαν κατά μήκος της χιλιανής ακτογραμμής με ύψος κυμάτων ως και 25 μέτρα. Το κύριο τσουνάμι ταξίδεψε στον [[Ειρηνικός ωκεανός|Ειρηνικό ωκεανό]] και έπληξε το Χίλο στη [[Χαβάη]], ενώ σε απόσταση 10.000 km από το επίκεντρο (στην [[Ιαπωνία]] και στις [[Φιλιππίνες]]) καταγράφηκαν κύματα με ύψος 10,7 μέτρα.
 
Ο σεισμός δεν ήταν αισθητός σε όλη την περιοχή με την ίδια ένταση. Με βάση την [[κλίμακα Μερκάλι]], περιοχές με τεκτονικές πιέσεις είχαν μεγαλύτερες καταστροφές. Οι δύο πιο έντονα πληγείσες περιοχές ήταν αυτές της Βαλδίβια και του Πουέρτο Οκτάι κοντά στη βορειοδυτική ακτή της λίμνης Γιανκίουε. Η συνολική εικόνα των καταστροφών δείχνει ότι το Πουέρτο Οκτάι ήταν το κέντρο μίας ελλειπτικής περιοχής στον άξονα βορρά-νότου, στην οποία η ένταση του σεισμού ήταν μέγιστη, αν δεν συνυπολογιστεί η λεκάνη του ποταμού Βαλδίβια. Το μέγιστο επίπεδο αντιληπτής έντασης του σεισμού, επίσημα έφτασε στο επίπεδο έντασης XI (11) της κλίμακας Μερκάλι, δηλαδή «ασύλληπτα καταστροφικός», αλλά σε κάποιες τοπικές περιοχές έφτασε το μέγιστο επίπεδο στην κλίμακα Μερκάλι, το XII (12), δηλαδή «ολική καταστροφή».
 
Ο συνολικός απολογισμός σε ανθρώπινες απώλειες και οικονομική καταστροφή δεν είναι ακριβής. Έχουν δημοσιευτεί διάφορες εκτιμήσεις για τον αριθμό των νεκρών από τον σεισμό και τα τσουνάμι ενώ το [[United States Geological Survey|USGS]] αναφέρει μελέτες με αριθμούς νεκρών από 2.231, 3.000, ή 5.700 άτομα.<ref name="USGS_articles">{{cite web | url = http://neic.usgs.gov/neis/eq_depot/world/1960_05_22_articles.html | accessdate = 2007-01-11 | publisher = U.S. Geological Survey | title = The Largest Earthquake in the World - Articles | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070107005353/http://neic.usgs.gov/neis/eq_depot/world/1960_05_22_articles.html | archivedate = 2007-01-07 | url-status = dead }}</ref> Ενώ μια άλλη πηγή αναφέρει εκτίμηση για 6.000 νεκρούς.<ref name="CRED">{{cite web | url = http://www.em-dat.net | accessdate = 2007-01-09 | publisher = Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED) | title = Emergency & Disasters Data Base | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070621052601/http://www.em-dat.net/ | archivedate = 2007-06-21 | url-status = dead }}</ref> Το κόστος της καταστροφής έχει εκτιμηθεί από διάφορες πηγές μεταξύ 400 εκατομμύρια έως 800 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ<ref name="USGS_articles"/> ή 2,9 έως 5,8 δισεκατομμύρια [[Δολάριο ΗΠΑ|δολάρια ΗΠΑ]] με προσαρμογή σε τιμές του [[2010]].
Γραμμή 17 ⟶ 19 :
 
Εκατοντάδες άνθρωποι είχαν ήδη αναφερθεί ως νεκροί όταν χτύπησε το τσουνάμι. Το πλοίο ''Ελ Κανέλο'' βυθίστηκε μετά από μία διαδρομή 1,5 km στον ποταμό Βαλδίβια. Ιστορικά ισπανικά οχυρά της αποικιοκρατικής περιόδου καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ οι καθιζήσεις κατέστρεψαν κτίρια, βάθυναν τις κοίτες των ποταμών, και δημιούργησαν βάλτους στις περιοχές [[Ρίο Κρούσες]] και [[Τσοροκομάγιο]]. Εκτεταμένες περιοχές της πόλης Βαλδίβια πλημμύρισαν, ενώ τα ηλεκτρικά δίκτυα και τα δίκτυα ύδρευσης της πόλης καταστράφηκαν. Μαρτυρίες ανέφεραν ότι υπόγεια νερά ανάβλυζαν στην επιφάνεια μέσα από το έδαφος. Ο ποταμός μετέφερε τις επόμενες μέρες ιζήματα από κατολισθήσεις και στα νερά επέπλεαν υπολείμματα της καταστροφής, ακόμα και ολόκληρα σπίτια. Η έλλειψη πόσιμου νερού αποτέλεσε βασικό πρόβλημα.
 
Ο σεισμός δεν ήταν αισθητός σε όλη την περιοχή με την ίδια ένταση. Με βάση την [[κλίμακα Μερκάλι]], περιοχές με τεκτονικές πιέσεις είχαν μεγαλύτερες καταστροφές. Οι δύο πιο έντονα πληγείσες περιοχές ήταν αυτές της Βαλδίβια και του Πουέρτο Οκτάι κοντά στη βορειοδυτική ακτή της λίμνης Γιανκίουε. Η συνολική εικόνα των καταστροφών δείχνει ότι το Πουέρτο Οκτάι ήταν το κέντρο μίας ελλειπτικής περιοχής στον άξονα βορρά-νότου, στην οποία η ένταση του σεισμού ήταν μέγιστη, αν δεν συνυπολογιστεί η λεκάνη του ποταμού Βαλδίβια.
 
Δύο μέρες μετά το σεισμό, η ηφαιστειακή εστία του [[Πουγέγουε-Κορντόν Κάουγε|Κορδόν Κάουγιε]], κοντά στο [[ηφαίστειο]] Πουγιέγουε, εξερράγη. Είναι πιθανό να ακολούθησαν και εκρήξεις άλλων ηφαιστείων, αλλά λόγω της απουσίας επικοινωνιών δεν ήταν δυνατό να καταγραφούν.