Βικιπαίδεια

Μεξικό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ ενημ. πληθ.
Διαγραφή όλου του περιεχομένου της σελίδας
Ετικέτες: Άδειασμα περιεχομένου σελίδας άδειασμα του λήμματος άδειασμα
Γραμμή 1:
{{coord|56.00|-109.00|type:country|format=dms|display=title}}
{{Πληροφορίες_Χώρας
| εθνικό_όνομα = ''Estados Unidos Mexicanos''
| εθνικό όνομα ελληνικά = Ηνωμένες Μεξικανικές Πολιτείες
| σημαία = Flag of Mexico.svg
| άρθρο σημαίας = Σημαία του Μεξικού
| εθνόσημο = Coat_of_arms_of_Mexico.svg
| άρθρο εθνόσημου = Εθνόσημο του Μεξικού
| εθνικό_σύνθημα =
| εθνικός_ύμνος = [[Εθνικός ύμνος του Μεξικού|Himno Nacional Mexicano]]<br /><center>[[File:Himno Nacional Mexicano instrumental.ogg]]</center>
| χάρτης = MEX orthographic.svg
| λεζάντα_χάρτη = Η θέση του Μεξικού (πράσινο)
| πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη = [[Πόλη του Μεξικού]]
| πληθυσμός_πρωτεύουσας =
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας = {{coord|19|03|N|99|22|W|type:city|format=dms|display=inline|name=Πόλη του Μεξικού}}
| μεγαλύτερη πόλη =
| επίσημες_γλώσσες = [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]]
| πολίτευμα = [[Ομοσπονδιακό κράτος|Ομοσπονδιακή]] [[Προεδρική Δημοκρατία]]
| τίτλοι_ηγετών = [[Πρόεδρος του Μεξικού|Πρόεδρος]]
| ονόματα_ηγετών = [[Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ]]
| τύπος_κυριαρχίας = [[Ανεξαρτησία]]<br />Ανακήρυξη<br />Αναγνώριση<br />Ισχύον [[Σύνταγμα]]
| γεγονός_κυριαρχίας =
| ημερομηνίες_κυριαρχίας = από την [[Ισπανία]]<br />[[16 Σεπτεμβρίου]] [[1810]]<br /> [[27 Σεπτεμβρίου]] [[1821]]<br />[[5 Φεβρουαρίου]] [[1917]]
| θέση_έκτασης = 14
| έκταση = 1.964.375<ref>[http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/nueva_estruc/AEGEUM_2017/702825097912.pdf Επίσημη εκτίμηση]</ref>
| ποσοστό_νερού = 2,5
| σύνορα = 4.353
| ακτογραμμή = 9.330
| θέση_πληθυσμού = 10
| πληθυσμός = 112.336.538<ref name="Απογραφή 2010">[http://www.inegi.org.mx/sistemas/mexicocifras/Default.aspx?i=i& Απογραφή 2010]</ref>
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 2010
| πυκνότητα_πληθυσμού = 65,1
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 149
| εκτίμηση_πληθυσμού = 127.792.286<ref name="stats">[http://www.conapo.gob.mx/work/models/CONAPO/Mapa_Ind_Dem18/index_2.html Επίσημη εκτίμηση]</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 2020
| χρονιά_ΑΕΠ = 2018
| ΑΕΠ = {{nowrap|$2,575 τρις<ref name="imf-mx">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?sy=2018&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=4&c=273&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Μεξικό |publisher=ΔΝΤ |accessdate=2017-05-12}}</ref><!--end nowrap:-->}}
| θέση_ΑΕΠ = 11
| ΑΕΠ_κατακεφαλή = 20.645 $<ref name="imf-mx"/>
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή = 60
| χρονιά_ΑΕΠ_Ον = 2018
| ΑΕΠ_Ον = 1,199 τρις $<ref name="imf-mx"/>
| θέση_ΑΕΠ_Ον = 14
| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον = 9.614 $<ref name="imf-mx"/>
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον = 60
| HDI_έτος = 2018
| HDI = {{decrease}} 0,767<ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2019_overview_-_english.pdf |title=2019 Human Development Report |year=2018 |accessdate=9 Δεκεμβρίου 2019 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>
| HDI_κατάταξη = 76
| HDI_κατηγορία = <span style="color:#009900;">υψηλός</span>
| νόμισμα = [[Μεξικάνικο πέσο|Πέσο Μεξικού]]
| κωδικός_νομίσματος = MXN
| ώρα_ζώνης =
| διαφορά_UTC = -6 έως -8
| θερινή_διαφορά_UTC = -5 έως -7
| top_level_domain = [[.mx]]
| οδηγούν_από = δεξιά
| κωδικός_κλήσης = 52
| σημειώσεις =
}}
 
Το '''Μεξικό''' ([[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]]: '''México''' ή '''Méjico'''<ref>Στα ισπανικά της Ισπανίας χρησιμοποιείται επίσης η γραφή '''Méjico'''. Σύμφωνα με το Diccionario panhispánico de dudas της [[Βασιλική Ισπανική Ακαδημία|Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας]], αν και θεωρείται σωστή και η χρήση του ''j'', συστήνεται η γραφή με ''x'' για χρήση στην Ισπανία και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής (Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2005). «[http://lema.rae.es/dpd/?key=M%C3%A9xico México]». Diccionario panhispánico de dudas (1.ª edición).)</ref>) είναι χώρα του νότιου τμήματος της [[Βόρεια Αμερική|Βόρειας Αμερικής]]. Το επίσημο όνομά της είναι '''Estados Unidos Mexicanos''' (Ηνωμένες Μεξικανικές Πολιτείες). Βρέχεται από τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]] και [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό ωκεανό]]. Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της Μεξικάνικης Χερσονήσου που ενώνει τη Βόρεια με τη [[Νότια Αμερική]]. Συνορεύει βόρεια με τις [[ΗΠΑ]], νοτιοανατολικά με τη [[Γουατεμάλα]] και τη [[Μπελίζ]]. Έχει έκταση 1.964.375 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και [[πληθυσμός|πληθυσμό]] 127.792.286 σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2020.<ref name="stats"/> Πρωτεύουσα είναι η [[πόλη του Μεξικού]]. Άλλες πόλεις είναι: η [[Γουαδαλαχάρα (Μεξικό)|Γουαδαλαχάρα]], το [[Μοντερρέι]], το [[Ακαπούλκο]], το [[Μεξικάλι]], η [[Τορρεόν]], η [[Μέριδα (Μεξικό)|Μέριδα]], η [[Τιχουάνα]], το [[Σαν Λουίς Ποτοσί]], η [[Σιουδάδ Χουάρες]] κτλ. Επίσημη γλώσσα είναι η [[Ισπανική γλώσσα|ισπανική]], ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού έχει ασπαστεί το [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία|χριστιανικό ρωμαιοκαθολικό δόγμα]]. [[Νόμισμα (νομισματική μονάδα)|Νομισματική μονάδα]] είναι το [[πέσο]]. To Μεξικό είναι η πολυπληθέστερη ισπανόφωνη χώρα. Η χώρα διαιρείται σε 31 ομόσπονδες πολιτείες και μία ομοσπονδιακή περιοχή.
== Ετυμολογία ==
Μετά την ανεξαρτησία της Νέας Ισπανίας από την Ισπανία, αποφασίστηκε ότι η νέα χώρα θα πάρει το όνομά της από την πρωτεύουσά της, την Πόλη του Μεξικού, η οποία ιδρύθηκε το 1524 στη θέση της αρχαίας πρωτεύουσας των αυτοχθόνων [[Αζτέκοι|Αζτέκων]] Μέξικο-Τενοτστιτλάν. Η ονομασία αυτή προέρχεται από τη [[Νάουατλ γλώσσα|γλώσσα Νάουατλ]] αλλά η σημασία της δεν είναι γνωστή. Η προέλευσή της εικάζεται ότι είναι η λέξη Μέξτλι ή Μεχίτλι, η οποία αποδίδεται ως ιερή ονομασία για το θεό του πολέμου και πατριάρχη των Αζτέκων, τον [[Ουιτζιλοπότστλι]]. Με βάση αυτή την προσέγγιση, η λέξη Μέξικο σημαίνει τον χώρο που ζει ο Μεχίτλι. Μια εναλλακτική υπόθεση αναφέρει ότι η λέξη Μεξικό σημαίνει «το μέρος του κέντρου της Σελήνης» ή «το μέρος του κέντρου της λίμνης της Σελήνης» αναφερόμενη στη λίμνη Τεξκόκο. Το όνομα της πόλης μεταφράστηκε στην ισπανική γλώσσα και με βάση τις ισπανικές φωνητικές αξίες ως «Μεξικό».
 
Η επίσημη ονομασία του κράτους άλλαξε μαζί με τη μορφή του πολιτεύματος. Σε δύο περιπτώσεις (1821-1821 και 1863-1867), η χώρα ήταν γνωστή ως «Μεξικανική Αυτοκρατορία» (Imperio Mexicano ''Ιμπέριο Μεχικάνο''). Και οι τρεις συνταγματικές αναθεωρήσεις (1824, 1857 και 1917, η ισχύουσα) χρησιμοποίησαν την ονομασία «Ηνωμένες Πολιτείες του Μεξικού» (Estados Unidos Mexicanos ''Εστάδος Ουνίδος Μεχικάνος''). Η ονομασία «Δημοκρατία του Μεξικού» είχε χρησιμοποιηθεί στη συνταγματική αναθεώρηση του 1836.
 
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:El Castillo Stitch 2008 Edit 1.jpg|thumb|250px|Το [[Τσιτσέν Ιτζά]].]]
Τα παλαιότερα ανθρώπινα τέχνεργα που έχουν βρεθεί στο Μεξικό είναι πέτρινα εργαλεία που βρέθηκαν στην κοιλάδα του Μεξικού και κατασκευάστηκαν πριν περίπου 10.000 χρόνια.<ref name="Werner2001">{{cite book|author=Michael S. Werner|title=Concise Encyclopedia of Mexico|url=https://books.google.com/books?id=Qxp-GWiDPioC&pg=PA386|date=Ιανουάριος 2001|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-57958-337-8|pages=386–}}</ref> Το Μεξικό είναι η περιοχή όπου εξημερώθηκε το [[καλαμπόκι]], η [[ντομάτα]] και τα [[φασόλι]]α, με αποτέλεσμα την μετατροπή των κοινωνιών κυνηγών-συλλεκτών σε μόνιμα αγροτικά χωριά περίπου το 5000 ΠΚΕ.<ref name="EvansWebster2013">{{cite book|author1=Susan Toby Evans|author2=David L. Webster|title=Archaeology of Ancient Mexico and Central America: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=6ba_AAAAQBAJ&pg=PT54|year=2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-80186-0|page=54}}</ref> Ανάμεσα στους πρώτους σύνθετους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στο Μεξικό ήταν οι [[Ολμέκοι]], οι οποίοι άκμασαν στις ακτές του κόλπου το 1500 ΠΚΕ.<ref>Diehl, Richard A. (2004). ''The Olmecs : America's First Civilization.'' London: Thames and Hudson. pp. 9–25.</ref>
 
Στην επακόλουθη προκλασική περίοδο, οι [[Μάγια]] και οι [[Ζαποτέκοι]] ανέπτυξαν περίτεχνα κέντρα στο [[Καλακμούλ]] και στο [[Μόντε Αλμπάν]] αντίστοιχα. Την ίδια περίοδο αναπτύσσονται τα πρώτα πραγματικά μεσοαμερικανικά συστήματα γραφής. Η γραπτή παράδοση έφτασε στη κορωνίδα της με την κλασσική ιερογλυφική γραφή των Μάγια.<ref>Sampson, Geoffrey; ''Writing Systems: A Linguistic Introduction'', Hutchinson (London), 1985.</ref> Στο κεντρικό, η κλασσική περίοδος είδε την άνοδο του [[Τεοτιουακάν]], μια στρατιωτική και εμπορική αυτοκρατορία της οποίας η πολιτική επιρροή έφτανε μέχρι τους Μάγια στο νότο. Το Τεοτιουακάν, με περισσότερους από 150.000 κατοίκους, έχει μερικές από τις μεγαλύτερες πυραμίδες στην προκολομβιακή Αμερική.<ref>{{cite journal |author=Cowgill, George |year=1997 |title=State and Society at Teotihuacan, Mexico |journal=Annual Review of Anthropology |url=https://www.worldcat.org/title/annual-review-of-anthropology/oclc/610393066 |format=PDF online reproduction |volume=26 |issue=1 |pages=129–161|location=Palo Alto, CA |publisher=[[Annual Reviews|Annual Reviews Inc]] |doi=10.1146/annurev.anthro.26.1.129 |issn=0084-6570 |oclc=202300854}}</ref> Μετά την πτώση του Τεοτιουακάν το 600 ΚΕ, αναδείχθηκαν άλλα κέντρα, όπως το Σοτσικάλκο.
 
Υπήρχαν δύο πολιτιστικά κέντρα πριν από την [[Ισπανία|ισπανική]] κατοχή, ένα στο βορρά, των [[Τολτέκοι|Τολτέκων]] και ένα στο νότο, των [[Μάγια]]. Τα δύο βασίλεια διατηρούσαν μεταξύ τους καλές σχέσεις. Το βασίλειο όμως των Τολτέκων καταστράφηκε από τις επιδρομές των διάφορων φυλών από το βορρά και από τις δικές του εσωτερικές αντιθέσεις, γύρω στο 12ο - 13ο αιώνα. Την ίδια εποχή εμφανίζεται και η φυλή των [[Αζτέκοι|Αζτέκων]], που ανήκαν στην ίδια φυλή με τους Τολτέκους.
 
Στα 1519 αποβιβάστηκε στο Μεξικό ο [[Ερνάν Κορτές]] με 500 [[κονκισταδόρ]] και αναζητώντας χρυσό, αποφάσισε να κατακτήσει την αυτοκρατορία των Αζτέκων.<ref>{{cite book |author=Hassig, Ross |year=2006 |title=Mexico and the Spanish Conquest |edition=2nd |location=Norman |publisher=University of Oklahoma Press |isbn=978-0-8061-3793-3 |oclc=64594483}}</ref> Εκμεταλλευόμενος τις αντιθέσεις των φυλών, κατάκτησε για λογαριασμό της [[Ισπανία]]ς το μεγαλύτερο μέρος του Μεξικού, προσηλυτίζοντας τους Μεξικανούς δια πυρός και σιδήρου και με την [[Ιερά Εξέταση]] στο [[Χριστιανισμός|χριστιανισμό]]. Ο [[Μοντεζούμα Β΄]] προσπάθησε ανεπιτυχώς να τον σταματήσει προσφέροντάς του δώρα. Λίγο αργότερα ακολούθησε επιδημία [[ευλογιά]]ς, την οποία μετέφεραν οι Ισπανοί και για την οποία οι Μεσοαμερικανικοί δεν είχαν ανοσία, αποδεκατίζοντάς τους.<ref>{{cite book|last=True Peters|first=Stephanie|title=Smallpox in the New World|year=2004|publisher=Marshall Cavendish|isbn=978-0-7614-1637-1|url=https://books.google.com/?id=v0zEiM_hijsC&pg=PA18&lpg=PA18&dq=small+pox+killing+aztecs#v=onepage&q=small%20pox%20killing%20aztecs&f=false}}</ref> Σύμφωνα με κάποια υποτυπώδη απογραφή που έγινε, ο πληθυσμός στα 1670 - 1690 δεν ξεπερνούσε το 1 εκατομμύριο περίπου από τα 8-9 που υπήρχαν πριν 100 χρόνια. Οι Ισπανοί ονόμασαν την περιοχή [[Νέα Ισπανία]] και έκτισαν την πόλη του Μεξικού στη θέση του [[Τενοτστιτλάν]], πρωτεύουσας των Αζτέκων.
 
Το 1810 ένας μιγάς ιερέας, o [[Μιγκέλ Ιδάλγο ι Κοστίγια]] (Miguel Hidalgo y Costilla) κήρυξε την επανάσταση εναντίον των Ισπανών, αλλά τον συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν τις 31 Ιουλίου 1811. Την ηγεσία ανέλαβε ο [[Χοσέ Μαρία Μορέλος]] καταλαμβάνοντας πόλεις κλειδιά. Μέχρι το 1820, η επανάσταση είχε καταπνιγεί, μέχρι που ο [[Αγουστίν δε Ιτουρμπίδε]] πήρε το μέρος του [[Βισέντε Γκερρέρο]] και τις 24 Αυγούστου 1821, ο τελευταίος Ισπανός διοικητής υπόγραψε το διάταγμα της ανεξαρτησίας του Μεξικού. Ο Ιτουρμπίδε αυτοανακυρήχθηκε αυτοκράτορας, αλλά μια εξέγερση εναντίον του το 1823 δημιούργησε τις Ηνωμένες Πολιτείες του Μεξικού. Πρώτος πρόεδρος ορίστηκε ο [[Γουαδελούπε Βικτόρια]]. Το 1829, ο Γκερρέρο κατήργησε τη δουλεία.
 
Το 1836, στην εξουσία ανέβηκε ο [[Αντόνιο Λόπες ντε Σάντα Άννα]]. Σε αντίδραση για την αναστολή του συντάγματος, παραμελημένες ακριτικές περιοχές αποσχίστηκαν, σχηματίζοντας τη [[Δημοκρατία του Τέξας]], τη Δημοκρατία του Ρίο Γκράντε και τη Δημοκρατία του Γιουκατάν. Το Τέξας αργότερα εντάχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη συνέχεια ακολούθησε [[Αμερικανομεξικανικός πόλεμος]] την περίοδο 1846-48, με την λήξη του οποίου το Μεξικό αναγκάστηκε να παραχωρήσει περίπου το ένα τρίτο των εδαφών του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανάμεσα στις οποίες ήταν η Άνω [[Καλιφόρνια]] και το [[Νέο Μεξικό]]. Οι Αμερικανοί αγόρασαν το 1854 τμήματα της σημερινής [[Αριζόνα]] και του Νέου Μεξικού.<ref>{{cite journal|last=McCarthy|first=Robert J.|title=Executive Authority, Adaptive Treaty Interpretation, And The International Boundary And Water Commission, US&nbsp;— Mexico|journal=University of Denver Water Law Review|date=Άνοιξη 2011|issue=197|url=http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1839903}}</ref> Μετά την ανατροπή του Σάντα Άννα το 1857 ακολούθησε τριετής εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα σε συντηρητικούς και φιλελεύθερους, ο οποίος έληξε με νίκη των φιλελευθέρων του [[Μπενίτο Χουάρες]].
[[Αρχείο:Emiliano Zapata en la ciudad de Cuernavaca.jpg|thumb|250px|Ο [[Εμιλιάνο Ζαπάτα]] εισέρχεται στην [[Κουερναβάκα]] το 1911]]
Το [[1859]] προσφέρθηκε στον [[Μαξιμιλιανός Α΄ του Μεξικού|Μαξιμιλιανό της Αυστρίας]] το στέμμα του Μεξικού, το οποίο όμως αρχικά αρνήθηκε. Τελικά το [[1863]] ύστερα από πιέσεις του [[Ναπολέων Γ΄|Ναπολέοντα Γ΄]] δέχθηκε την πρόταση. Το [[1864]], ο [[γαλλία|γαλλικός]] στρατός καταλαμβάνει το Μεξικό για να απελευθερωθεί και πάλι 3 χρόνια αργότερα από το Χουάρες. Με την αποχώρηση του γαλλικού στρατού ο Μαξιμιλιανός τουφεκίστηκε στο Κερέταρο στις 19 Ιουνίου του 1867. Ο [[Πορφίριο Ντίας]] ήταν ηγετική μορφή στην πολιτική ζωή της χώρας στο τέλος του 19ου αιώνα. Η περίοδος εξουσίας του σημαδεύτηκε από οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη αλλά και από κοινωνική ανισότητα και πολιτική καταστολή. Η αποτυχία να βρεθεί ο διάδοχός του στον προεδρικό θώκο και καταγγελίες για νοθεία στις εκλογές του 1910 οδήγησαν στην [[Μεξικανική Επανάσταση]] το 1910, αρχικά υπό την ηγεσία του πολιτικού αντιπάλου του Ντίας, [[Φρανσίσκο Μαδέρο]]. Ο Μαδέρο εξελέγη πρόεδρος, αλλά ανατράπηκε και δολοφονήθηκε το 1913 και η επανάσταση αναζωπυρώθηκε, και ο [[Πάντσο Βίγια]] και ο [[Εμιλιάνο Ζαπάτα]] σχημάτισαν τους δικούς τους στρατούς. Μια τρίτη δύναμη, ο συνταγματικός στρατός του [[Βενουστιάνο Καρράνσα]] κατάφερε να λήξει τον πόλεμο το 1920, τροποποιώντας το σύνταγμα του 1857. Υπολογίζεται ότι ο πόλεμος οδήγησε στο θάνατο 900.000 ανθρώπων σε σύνολο πληθυσμού 15 εκατομμυρίων το 1910.<ref>{{cite web|url=http://www.pbs.org/opb/historydetectives/investigations/505_mexicanrevolution.html |title=The Mexican Revolution |publisher=Public Broadcasting Service |date=1910-11-20 |accessdate=2013-07-17}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hist.umn.edu/~rmccaa/missmill/ |title=Missing millions: the human cost of the Mexican Revolution |author=Robert McCaa |publisher=University of Minnesota Population Center |accessdate=2013-07-17}}</ref>
 
Τον Καρράνσα διαδέχθηκε στην προεδρία ο [[Άλβαρο Ομπρεγόν]] και το 1924 ο [[Πλούταρκο Ελίας Κάγιες]]. Το 1929, ο Κάγιες ίδρυσε το Εθνικό Επαναστατικό Κόμμα (αργότερα Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα - PRI), το οποίο κυβέρνησε το Μεξικό μέχρι το 2000. Ανάμεσα στο 1940 και το 1980, το Μεξικό βίωσε περίοδο οικονομικής ανάπτυξης,<ref>{{cite web|title=The Mexican Miracle: 1940–1968|work=World History from 1500|publisher=Emayzine|url=http://www.emayzine.com/lectures/mex9.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070403000322/http://www.emayzine.com/lectures/mex9.html|archivedate=2007-04-03|accessdate=2007-09-30}}</ref> αλλά οι κοινωνικές ανισότητες παρέμειναν. Επιπλέον, η εξουσία του PRI έγινε αυταρχικά και ακόμη και καταπιεστική.<ref>{{cite web|last=Krauze|first=Enrique|title=Furthering Democracy in Mexico|date=January–February 2006|publisher=Foreign Affairs|url=http://www.foreignaffairs.org/20060101faessay85106/enrique-krauze/furthering-democracy-in-mexico.html?|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060110074536/http://www.foreignaffairs.org/20060101faessay85106/enrique-krauze/furthering-democracy-in-mexico.html|archivedate=2006-01-10|accessdate=2007-10-07|url-status=dead}}</ref> Το 1994, η οικονομία του Μεξικού κατέρρευσε, με αποτέλεσμα την αποστολή πακέτου βοηθείας από τον Αμερικανό πρόεδρο [[Μπιλ Κλίντον]], αλλά μετά από μακροοικονομικές μεταρρυθμίσεις ανέκαμψε το 1999 είχε ρυθμό ανάπτυξης σχεδόν 7%.<ref>{{cite web|last=Cruz Vasconcelos|first=Gerardo|title=Desempeño Histórico 1914–2004|url=http://www.imef.org.mx/NR/rdonlyres/F722BEDD-A8DE-49BA-AF4F-1A00889CE618/1192/CAPITULOI1.pdf|format=PDF|accessdate=2007-02-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060703181721/http://www.imef.org.mx/NR/rdonlyres/F722BEDD-A8DE-49BA-AF4F-1A00889CE618/1192/CAPITULOI1.pdf |archivedate=2006-07-03|language=ισπανικά}}</ref> Το 2000, για πρώτη φορά μετά από 71 χρόνια, το PRI έχασε τις προεδρικές εκλογές, από το Κόμμα Εθνικής Δράσης και τον [[Βισέντε Φοξ]]. Το 2006 τον διαδέχθηκε ο [[Φελίπε Καλδερόν]]. Στις εκλογές του 2012, το PRI νίκησε πάλι και πρόεδρος ανακηρύχθηκε ο [[Ενρίκε Πένια Νιέτο]].
Το 2018 νικητής των προεδρικών εκλογών αναδείχθηκε ο [[Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ]].
 
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Mexico topographic map-blank.svg|thumb|250px|Τοπογραφικός χάρτης του Μεξικού]]
Η χώρα γενικά αποτελείται από απέραντες πεδιάδες, ψηλά οροπέδια, οροσειρές και υψίπεδα. Το έδαφος χωρίζεται σε δύο σχεδόν ίσα μέρη από τον [[Τροπικός του Καρκίνου|Τροπικό του Καρκίνου]]. Τα δύο τρίτα της επιφάνειας του Μεξικού είναι ορεινά και καταλαμβάνονται από οροπέδια και βουνά. Στο Βόρειο τμήμα βρίσκονται οι μεγαλύτεροι ορεινοί όγκοι και επικρατούν διάφορα είδη κάκτων, καθώς και άλλα είδη που έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες της ξηρασίας και των λίγων βροχών. Αντίθετα η βλάστηση στα παράλια, καθώς και στο νότιο τμήμα του οροπεδίου, είναι τελείως διαφορετική. Στα χαμηλότερα επικρατεί κυρίως η σαβάνα, στα ψηλότερα επικρατούν τα αειθαλή και τα φυλλοβόλα, στα νότια και στα νοτιοανατολικά τα τροπικά δάση, στην πλευρά του [[Ατλαντικός|Ατλαντικού]] τα υγρά αειθαλή δάση και στην πλευρά του [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικού]] δάση από φυλλοβόλα δέντρα.
 
Οι περισσότερες οροσειρές ακολουθούν κατεύθυνση από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά, με εξαίρεση την [[Κορδιλιέρα Νεοβολκάνικα]], ηφαιστειογενή οροσειρά στην οποία βρίσκονται τα ψηλότερα βουνά του Μεξικού, με ψηλότερα το [[Πίκο ντε Ορισάμπα]] ή Σιτλατέπετλ (5.636 μ.) και το [[Ποποκατέπετλ]] (5.426 μ). Η σημαντικότερη πάντως είναι η [[Δυτική Σιέρρα Μάδρε]] στα δυτικά, που ακολουθεί πορεία παράλληλη με την ακτογραμμή του Ειρηνικού Ωκεανού και αποτελεί τμήμα των [[Βραχώδη Όρη|Βραχωδών Ορέων]]. Οι κορυφές τις ξεπερνούν τα 3.000 μ. ιδιαίτερα στις περιοχές [[Ταραουμάρα]] και [[Τεπεουάνες]]. Η λιγότερο απόκρημνη [[Ανατολική Σιέρρα Μάδρε]] φτάνει σε μέσο ύψος τα 2.000-2.500 μ.. Η [[Νότια Σιέρρα Μάδρε]] είναι επέκταση της [[Σιέρρα ντε Μπάχα Καλιφόρνια]].
 
Το κλίμα στα παράλια είναι υποτροπικό με πολύ θερμά και υγρά καλοκαίρια ενώ στο εσωτερικό είναι ηπειρωτικό. Βασικό όμως στοιχείο, για τη διαμόρφωση του κλίματος, είναι η απόσταση από τη θάλασσα και το υψόμετρο. Η πανίδα του Μεξικού αποτελείται από διάφορα τρωκτικά, στα ορεινά δάση υπάρχουν [[αρκούδα|αρκούδες]], [[πάνθηρας|πάνθηρες]], [[πούμα]], [[λύγκας|λύγκες]], [[ελάφι]]α, [[μυρμηγκοφάγος|μυρμηγκοφάγοι]] κλπ. Στα νότια μπορεί να συναντήσει κανείς [[πίθηκος|πιθήκους]], [[Τάπιρος|τάπιρους]] και [[ιαγουάρος|ιαγουάρους]].
 
Εκτός από το υψόμετρο, κι άλλοι τοπικοί παράγοντες είναι σημαντικοί για το υφιστάμενο κλίμα, όπως το γεωγραφικό πλάτος. Στις χαμηλές ζώνες, νότια του τροπικού, επικρατεί τροπικό κλίμα µε ετήσιες βροχοπτώσεις που κυμαίνονται από 1.000 έως πάνω από 2.500 χλστ. το έτος και μέση ετήσια θερμοκρασία άνω των 22&nbsp;°C. Η τυπική βλάστηση είναι αυτή του τροπικού δάσους της βροχής, πυκνότερη εκεί όπου οι βροχοπτώσεις είναι πιο έντονες, όπως στην πεδιάδα του [[Ταμπάσκο (πολιτεία)|Ταμπάσκο]] και σε ορισμένα τμήματα του [[Καμπέτσε]] και του [[Γιουκατάν]]. Χαρακτηριστικά [[σαβάνα]]ς επικρατούν στη βύθιση της Μπάλσας, τις παράκτιες πεδιάδες της [[Βερακρούς]], καθώς και στα κεντρικά και βόρεια της χερσονήσου του Γιουκατάν. Επίσης, [[εύκρατο κλίμα]] παρατηρείται στο οροπέδιο του Ανάχουακ και σε άλλες επίπεδες περιοχές µε μέτριο υψόμετρο και µε μέση θερμοκρασία από 15 ως 22&nbsp;°C, με ετήσιες βροχοπτώσεις 700 χλστ.
 
=== Προστατευόμενες περιοχές ===
Στην περιοχή της χερσονήσου της [[Μπάχα Καλιφόρνια]] βρίσκονται οι [[εθνικός δρυμός|εθνικοί δρυμοί]] του κόλπου της Καλιφόρνια και του δέλτα του [[ποταμός Κολοράντο|ποταμού Κολοράντο]], των νησιών του κόλπου της Καλιφόρνια και του Ελ Βισκαϊνο όπου συναντάται πολλά είδη [[Φάλαινα|Φαλαινών]]. Υπάρχει, επίσης, το Εθνικό Πάρκο της Οροσειράς του Σαν Πέντρο Μάρτιρ. Στα βόρεια της χώρας συναντώνται επίσης πλήθος προστατευόμενων περιοχών: το Ελ Πινακάτε και η Μεγάλη Έρημος του Αλτάρ στη Σονόρα, τα δάση των κορυφών της Μαχάλκα και η ξηρόφιλη ενδημική βλάστηση της βύθισης του Μαπιμί στην [[Τσιουάουα (πολιτεία)|Τσιουάουα]], η όαση του Νοβίγιος, σε μια άγονη περιοχή της [[Κοαουίλα]], το Λα Μιτοιλία, στο [[Ντουράνγκο]], και ο δρυμός του Ελ Σιέλο στην [[Ταμαουλίπας]]. Στις κεντρικές περιοχές ξεχωρίζουν ο δρυμός της οροσειράς [[Μασατλάν]], στο [[Χαλίσκο]] και στην [[Κολίμα]], το Εθνικό Πάρκο Νεβάδο ντε Κολίµα, στην ίδια περιοχή, και οι λίμνες της Σεμποάλα, στο [[Ιδάλγο (πολιτεία)|Ιδάλγο]], σε μια από τις κοιλάδες της Κορδιλιέρας Νεοβολκάνικα.
 
== Οικονομία ==
Το Μεξικό έχει το 15ο μεγαλύτερο ονομαστικό ΑΕΠ και την 11η μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη. Η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ την περίοδο 1995-2002 ήταν 5,1%. Μέχρι το 2050, το Μεξικό μπορεί να έχει γίνει η πέμπτη με έβδομη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.
 
Το Μεξικό είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο στην εξαγωγή [[άργυρος|αργύρου]], πέμπτη στο [[χρυσός|χρυσό]], δεύτερη στο [[χαλκός|χαλκό]], [[μόλυβδος|μόλυβδο]] και [[ψευδάργυρος|ψευδάργυρο]]. Υπάρχουν ακόμη τεράστια κοιτάσματα κάρβουνου, τσίγκου, [[κάδμιο|καδμίου]], ενώ ακόμη εξορύσσονται [[βισμούθιο]], [[ουράνιο]], [[αντιμόνιο]], [[σιδηρομετάλλευμα]], [[μολυβδένιο]], [[υδράργυρος]], [[πετρέλαιο]] και [[φυσικό αέριο]].
 
Η βιομηχανία ηλεκτρονικών του Μεξικού έχει αναπτυχθεί ιλιγγιωδώς την τελευταία δεκαετία. Το Μεξικό αποτελεί τον έκτο μεγαλύτερη παραγωγό ηλεκτρονικών στον κόσμο και τα ηλεκτρονικά αποτελούν το 30% των εξαγωγών της χώρας.<ref name="prnewswire.com">{{cite web|url=http://www.prnewswire.com/news-releases/mexican-consumer-electronics-industry-second-largest-supplier-of-electronics-to-the-us-market-131233479.html |title=Mexican Consumer Electronics Industry Second Largest Supplier of Electronics to the U.S – MEXICO CITY, Oct. 6, 2011 /PRNewswire-USNewswire/ |publisher=Prnewswire.com |date=2011-10-06 |accessdate=2014-04-23}}</ref> Επίσης, το Μεξικό παράγει τα περισσότερα αυτοκίνητα από οποιαδήποτε χώρα στη βόρεια Αμερική.<ref>{{cite web|url=http://www.upi.com/Business_News/2008/12/11/Mexico_tops_US_Canadian_car_makers/UPI-17741229011704/ |title=Mexico tops U.S., Canadian car makers |publisher=Upi.com |date=2008-12-11 |accessdate=2010-05-30}}</ref>
 
Η παραγωγή ενέργειας στο Μεξικό ελέγχεται από δύο κρατικές επιχειρήσεις, την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ηλεκτρισμού και την Pemex. Η Pemex είναι υπεύθυνη για την εξόρυξη, μεταφορά και διακίνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και είναι μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στο κόσμο όσον αφορά τα έσοδα, τα οποία έφτασαν τα 86 δις δολάρια ΗΠΑ το 2010.<ref>{{cite web|url=http://www.americaeconomia.com/PLT_WRITE-PAGE.asp?SessionId=&Language=0&Modality=0&DateView=&NamePage=SearchResultArti&Section=1&Content=28380&Style=15624|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929094218/http://www.americaeconomia.com/PLT_WRITE-PAGE.asp?SessionId=&Language=0&Modality=0&DateView=&NamePage=SearchResultArti&Section=1&Content=28380&Style=15624|archivedate=2007-09-29 |title=Top 500 Companies in Latin America |accessdate=2007-02-16 |author=América Economia |format=Requires subscription}}</ref><ref name=fortune>{{cite news|url=http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2010/snapshots/6385.html |title=Fortune Global 500 2010: 64. Pemex |work=Fortune |accessdate=2010-07-26}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ft.com/cms/s/2/5de6ef96-8b95-11db-a61f-0000779e2340.html|title=FT Non-Public 150&nbsp;– the full list|date=2006-12-14|accessdate=2010-07-26}}</ref> Το Μεξικό είναι ο έκτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου παγκοσμίως, με ημερήσια παραγωγή 3,7 εκατομμυρίων βαρελιών.<ref>{{cite web|url=http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/topworldtables1_2.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070216112638/http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/topworldtables1_2.html|archivedate=2007-02-16 |title=Top World Oil Net Exporters and Producers |accessdate=2007-02-16 |author=Energy Information Administration}}</ref>
 
Εξαιτίας της πλούσιας ιστορίας και πολιτισμού του, το Μεξικό διαθέτει τον έκτο μεγαλύτερο αριθμό [[μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς|μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς]] της UNESCO και τον μεγαλύτερο στη Βόρεια Αμερική. Το 2015 ήταν ο 9ος δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός παγκοσμίως, με 32,1 εκατομμύρια διεθνές αφίξεις.
 
== Ανθρώπινα δικαιώματα ==
Τα τελευταία χρόνια η χώρα συγκλονίζεται από δολοφονίες μεταξύ μελών συμμοριών. Τουλάχιστον 33 δολοφονίες έγιναν στο βόρειο Μεξικό εξαιτίας του πολέμου των εμπόρων ναρκωτικών, οι οποίοι ανταγωνίζονται στο λαθρεμπόριο παράνομων ουσιών προς τις [[ΗΠΑ]], το Νοέμβριο του 2008.<ref>[http://www.in.gr/news/quicknews.asp?lngEntityid=960896 in.gr] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090213182635/http://www.in.gr/news/quicknews.asp?lngEntityid=960896 |date=2009-02-13 }}, 24 Νοεμβρίου 2008.</ref>
 
Τον Ιανουάριο του 2009 εκδηλώθηκε και η πρώτη στα χρονικά επίθεση (με χειροβομβίδες) κατά τηλεοπτικού σταθμού, την ώρα της προβολής του νυχτερινού δελτίου ειδήσεων του Grupo Televisa, στο [[Μοντερρέι]]. Μόνο το 2008, έχασαν τη ζωή τους 5.700 άτομα στον πόλεμο ανάμεσα σε συμμορίες εμπόρων ναρκωτικών και του στρατού.<ref>[http://world.flash.gr/cosmosl/2009/1/7/41133id/ Flash.gr]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}, ''Επίθεση με χειροβομβίδα κατά του μεγαλύτερου τηλεοπτικού σταθμού την ώρα του βραδινού δελτίου στο Μεξικό'', 8 Ιανουαρίου 2009. Υπάρχουν αρκετά καρτέλ ναρκωτικών τα οποία δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένες πολιτείες όπως η Σονόρα, Ταμαουλίπας, Γκερρέρο, η περιοχή της Μπάχα Καλιφόρνια</ref>
 
== Διακυβέρνηση ==
Αρχηγός κράτους και κυβέρνησης είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική αλλά δεν επιβάλλεται. Η μορφή διακυβέρνησης έχει εγκαθιδρυθεί βάσει του [[Σύνταγμα|Συντάγματος]] του 1917, το οποίο καθορίζει τρία επίπεδα: την ομοσπονδιακή, την πολιτειακή και την δημοτική. Όλοι οι αξιωματούχοι και των τριών επιπέδων εκλέγονται από το εκλογικό σώμα μέσω αναλογικής είτε ενισχυμένης αναλογικής είτε μέσω επιλογής δια μέσω άλλων ανώτερων εκπροσώπων.
 
== Εκλογές ==
{{Κύριο|Εκλογές στο Μεξικό}}
Διεξάγονται προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν τον [[Μεξικανικές γενικές εκλογές (2018)|Ιούλιο του 2018]], οπότε εξελέγησαν ο Πρόεδρος και τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας.
 
== Δημογραφία ==
Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού ήταν ιδιαίτερα έντονος μετά το 1921. Το 1900 ο πληθυσμός έφτανε τα 13.600.000 κατοίκους και το 1921 τα 14.300.000, ενώ τις δύο επόμενες δεκαετίες (1921-1940) ο ρυθμός αύξησης διατηρήθηκε σε μέτρια επίπεδα και ο πληθυσμός έφτασε το 1940 τα 19,6 εκατομμύρια. Μετά το 1940 ο ρυθμός αύξησης ήταν ραγδαίος και μάλιστα το 1970 σχεδόν διπλασιάστηκε. Τη δεκαετία του 1970 αυξήθηκε ακόμη περισσότερο (40%), ενώ το η αύξηση μετριάστηκε τη δεκαετία του 1980, αλλά συνέχιζε και ήταν σημαντική. Τα αίτια θα πρέπει να αναζητηθούν στα υψηλά ποσοστά γεννήσεων, από τα πιο υψηλά σε χώρα µε τέτοια έκταση, και στη μείωση των θανάτων που από το 33,6% το 1900 σε επίπεδα της τάξης του 5% στα τέλη του 20ου αιώνα. Σε αυτή την αύξηση συνέβαλε επίσης η παρατεταμένη ειρήνη που ακολούθησε τη Μεξικανική Επανάσταση και η οποία δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες για να σταματήσει η μετανάστευση.
 
Το [[προσδόκιμο ζωής]] στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016 του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας]] ήταν 76,6 χρόνια (74 χρόνια οι άνδρες και 79,2 οι γυναίκες).<ref>[http://apps.who.int/gho/data/view.main.SDG2016LEXv?lang=en Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα]</ref>
 
== Πολιτισμός και τέχνες ==
 
===Μουσική===
Η Μεξικανική μουσική αποτελείται από τεράστια ποικιλία μουσικών ειδών και επιρροών. Μερικές κατηγορίες παραδοσιακής μεξικάνικης μουσικής είναι οι μουσικές Μαριάτσι, Μπάντα, Νορτένι, Ραντσέρα και Κορίδος. Η παραδοσιακή μουσική παίζει σημαντικό ρόλο στους Μεξικανούς και είναι παρούσα σε κάθε σημαντικό γεγονός, όπως οι γάμοι, οι γιορτές κλπ. Σε καθημερινή βάση, οι περισσότεροι Μεξικανοί ακούν σύγχρονα μουσικά είδη όπως ποπ και ροκ μουσική, τόσο στα αγγλικά όσο και στα ισπανικά. Το Μεξικό έχει τη μεγαλύτερη βιομηχανία στο χώρο του θεάματος στη Λατινική Αμερική. Κάθε χρόνο εξάγεται η μουσική Μεξικανών καλλιτεχνών τόσο σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, όσο και της Ευρώπης, ιδίως στην Ισπανία.
 
Μερικοί γνωστοί καλλιτέχνες Μεξικανικής καταγωγής είναι ο Λουίς Μιγκέλ, ο [[Αλεχάντρο Φερνάντες]], ο Μάρκο Αντόνιο Σολίς και η [[Χουλιέτα Βενέγας]]. Στην παραδοσιακή μουσική οι πιο διακεκριμένοι καλλιτέχνες είναι η Λίλα Ντάουνς και ο Βισέντε Φερνάντες. Δημοφιλή συγκροτήματα είναι οι Καφέ Τακούμπα, Καμίλα και Μολότοβ, μεταξύ άλλων. Μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 1990 είχε και η τραγουδίστρια [[Σελίνα]], η οποία δολοφονήθηκε το 1995, προκαλώντας εθνικό πένθος. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η μεξικανική ροκ γνώρισε μεγάλη επιτυχία σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο με βασικούς εκπρόσωπους του είδους το συγκρότημα «Μανά». Στο χώρο της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας, το Μεξικό έχει επίσης εξάγει μεγάλα μουσικά αστέρια με σημαντική καριέρα στο εξωτερικό, όπως ο [[Κάρλος Σαντάνα]] και η [[Ταλία]].
 
Η πιο αντιπροσωπευτική μουσική του Μεξικού θεωρείται η μουσική των Μαριάτσι, που έγινε πολύ δημοφιλής στις Η.Π.Α. και διεθνώς τη δεκαετία του 1970 με καλλιτέχνες όπως [[Πέδρο Ινφάντε]], [[Χόρχε Νεγρέτε]], [[Χοσέ Αλφρέδο Χιμένες]], [[Πέπε Αγκιλάρ]] και [[Μιγκέλ Ασέβες Μεχία]]. Τα κομμάτια «La cucaracha», «Besame mucho» και «Jarabe Tapatío» θεωρούνται κλασσικά και διαχρονικά κομμάτια Μεξικανικής μουσικής.
 
Στην κλασσική μουσική, ξεχώρισαν συνθέτες όπως ο Χουάν Γκουτιέρρες δε Παδίγια και ο Χερνάντο Φράνκο.
 
== Μεταφορές ==
Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
 
== Δείτε επίσης ==
* [[Πόλεμος των Ναρκωτικών στο Μεξικό]]
 
== Παραπομπές ==
<references />
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Μεξικό}}
{{commons|México}}
{{commons|Atlas of Mexico|Atlas of Mexico<br/>(Άτλας του Μεξικό)}}
* {{dmoz}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Οι επαναστάτες της Οαχάκα - Μεξικό (''μέρος 1ο'')|αριθμός = 36888}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Οι επαναστάτες της Οαχάκα - Μεξικό (''μέρος 2ο'')|αριθμός = 36889}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Οι επαναστάτες της Οαχάκα - Μεξικό (''μέρος 3ο'')|αριθμός = 36895}}
 
 
{{Βόρεια Αμερική}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Αμερική}}
 
[[Κατηγορία:Μεξικό| ]]
[[Κατηγορία:Χώρες της Βόρειας Αμερικής]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Μεξικό"