Κητώδη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: προσθήκη σήμανσης επαληθευσιμότητας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 53:
'''β)''' Tα οδοντοφόρα κητώδη ή οδοντοκήτη. Χαρακτηριστικά οδοντοκήτη είναι τα [[δελφίνι]]α.
Τα μυστακοκήτη ή μπαλαινοφόρες φάλαινες έχουν αντί για δόντια δύο σειρές από κεράτινα ελάσματα, τις μπαλαίνες, (ή μπαλένες, ή μπανέλες). Οι μπαλένες 200 - 300 ανά πλευρά σαγονιού κρέμονται από τον ουρανίσκο και παγιδεύουν μικρά θηράματα όταν φιλτράρουν το θαλασσινό νερό, όπως για παράδειγμα [[
Τα οδοντοκήτη κυνηγούν κυρίως ψάρια και κεφαλόποδα, τα οποία συλλαμβάνουν με τα δόντια τους και τα καταπίνουν ολόκληρα χωρίς να τα μασήσουν. Αν πιάσουν μεγάλα θηράματα, όπως κάνει η [[Όρκα]], ή γράμπος η όποια κυνηγάει [[φώκια|φώκιες]] και πτηνά, κόβουν και καταπίνουν μεγάλα κομμάτια σάρκας. Τα οδοντoκήτη γενικά έχουν αναπτύξει αισθητήρες [[ηχοεντοπισμός|ηχοεντοπισμού]], οι οποίοι τους επιτρέπουν να αναγνωρίζουν το σχήμα, την απόσταση, το μέγεθος και την κίνηση ενός αντικειμένου. Με αυτήν την ικανότητα τα οδοντόκητη μπορούν να εντοπίσουν, να κυνηγήσουν και να πιάσουν γρήγορη λεία στο απόλυτο σκοτάδι. Μάλιστα, αυτή η ικανότητα είναι τόσο εξελιγμένη, ώστε να μπορούν να ξεχωρίσουν τη λεία τους από κάτι που δεν είναι, για παράδειγμα μία βάρκα.
Γραμμή 64:
Οι αρχαίοι πρόγονοι των κητώδων ανήκαν στην οικογενεία των [[Μεσονυχίδες|Μεσονυχίδων]], και πιο συγκεκριμένα στο γένος Μεσόνυξ, ένα ζώο που έμοιαζε με σκύλο και ήταν προσαρμοσμένα για τη ζωή στη ξηρά. Από αυτά τα ζώα μέχρι τα σύχγρονα κητώδη μεσολάβησαν πολλές ενδιάμεσες μορφές, όπως ο [[αμπουλόκητος]], ένα κήτος το οποίο μπορούσε να βαδίζει επειδή είχε πόδια και να κολυμπάει χάρις σε κυματοειδείς κινήσεις της σπονδυλικής στήλης. Αυτός και άλλα πρωτόγονα κητώδη ανήκουν στην υποκατηγορία των αρχαίοκητων. Τα πρώτα πραγματικά υδρόβια κητώδη εμφανίστηκαν 40 εκατομμύρια χρόνια πριν και περιλαμβάνουν τις [[δορουδόν|δορουδοντίδες]] και τις [[βασιλόσαυρος|βασιλοσαυρίδες]]. Τα πρώτα μέλη των σύγχρονων ταξινομηκών βαθμίδων εμφανίστηκαν κατά το [[Μειόκαινο]].
Μία ομάδα
Από αυτό το είδος εξελίχθηκαν δύο κατηγορίες, τα πρώιμα κητώδη, τα οποία σταδιακά άρχισαν να ζουν στο νερό και μία άλλη ομάδα με ζώα, που μοιάζουν με τα σημερινα γουρούνια, τα οποία ονομάζονται [[ανθρακόθηρα]] (anthracotheres). Από αυτά, παρήχθησαν 37 διαφορετικά γένη, αλλά το μόνο του επέζησε είναι ο [[ιπποπόταμος]].
Γραμμή 73:
[[Δελφίνι]]α αναφέρονται από την ελληνική μυθολογία στο μύθο του Αρίωνα, όπως επίσης και στην [[Οδύσσεια]], ως έμβλημα στο πλοίο του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] που ο ήρωας έβαλε από ευγνωμοσύνη, γιατί ένα δελφίνι είχε σώσει το γιο του Τηλέμαχο από πνιγμό. Γνωστή είναι η συνάντηση των στρατευμάτων του Μ. Αλεξάνδρου με τις [[φάλαινα|φάλαινες]], τις οποίες χαρακτήρισαν ως πλωτά νησιά. Συγκινητικές ιστορίες για φιλία δελφινιού και ανθρώπου αναφέρει ο Ρωμαίος [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιος]], ενώ πολύ γνωστό είναι το [[μυθιστόρημα]] του [[Χέρμαν Μέλβιλ]] "[[Μόμπυ Ντικ]]", σχετικά με το πλοίο που καταδιώκει τον ομώνυμο λευκό (αλφικό=albino) φυσητήρα.<br />
Το πιο διάσημο «κητολογικό» τέρας είναι ο [[Λεβιάθαν]], ο οποίος περιγράφεται στη [[Βίβλος|Βίβλο]]. Επίσης, μια άλλη αναφορά στη Βίβλο για τα κητώδη είναι η περιπέτεια του προφήτη [[Ιωνάς|Ιωνά]], ο οποίος παρέμεινε μέσα σε μία φάλαινα για τρεις μέρες όταν οι συνταξιδιώτες του τον πέταξαν στην θάλασσα ως υπαίτιο για την θεϊκή οργή. Όταν ξεβράστηκε στην ακτή ήταν εξαγνισμένος και αναγεννημένος χάρη σε αυτήν την εμπειρία.
== Δείτε επίσης ==
* [[Ωκεανογραφία]]
* [[Βιολογική ωκεανογραφία]]
== Πηγές ==
* "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ., σελ.689-690.▼
* {{cite book|title=Εισαγωγή στην Ωκεανογραφία (7η Έκδοση)|first=|author=Μιχάλης Καρύδης (Επιμέλεια ελληνικής έκδοσης)|publisher=ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε.|isbn=978-960-583-088-5|year=2017|location=|page=|quote=}}
* Gray S. John (Μεταφρασμένο) (2003). Θαλάσσια Οικολογία. Εκδόσεις University Studio Press. ISBN 978-960-121-195-4.
* {{cite book|title=Ωκεανογραφία: Εισαγωγή στο Θαλάσσιο Περιβάλλον|first=|author=Θεοδώρου, Α.|publisher=Εκδόσεις Σταμούλη Α.Ε.|isbn=978-960-351-540-1|year=2004|location=|page=|quote=}}
* {{cite book|title=Θαλάσσια Βιολογία: Μια Οικολογική Προσέγγιση|first=|author=Nybakken James (Μεταφρασμένο)|publisher=Εκδόσεις ΙΩΝ|isbn=960-411-511-1|year=2005|location=|page=|quote=Marine Biology: An Ecological Approach}}
* {{cite book|title=Ωκεανογραφία|first=|author=Σακελαρίδου, Φ. Λ.|publisher=Εκδόσεις Αθ. Σταμούλης|isbn=978-960-351-695-8|year=2007|location=|page=|quote=}}
* {{cite book|title=Θαλάσσια Bιολογία|first=|author=Peter Castro, Michael E. Huber (Μεταφρασμένο)|publisher=Εκδόσεις Utopia|isbn=978-618-80647-9-9|year=2015|location=|page=|quote=Marine Biology, 9th ed.}}
* {{cite book|title=Οικολογία υδρόβιων μικροοργανισμών|first=|author=Κωνσταντίνος Κορμάς|publisher=Εκδόσεις Γαρταγάνη|isbn=978-960-685-914-4|year=2010|location=|page=|quote=}}
* {{cite book|title=Invitation to Oceanography (8th Edition)|first=|author=Paul R. Pinet|publisher=Jones & Bartlett Learning|isbn=978-128-416-469-5|year=2019|location=|page=|quote=}}
* "Ο Κόσμος των Φυτών και των Ζώων" εκδ. Χρυσός Τύπος, - Αθήναι 1962, τομ.2ος, σελ.371.
* "Ο Κόσμος των θαλασσών" - Εγκυκλοπαίδεια Κουστώ", εκδ. Αλκυών -Αθήνα 1983, τομ.1ος, σελ. 54.
| |||