{{άλλεςχρήσεις4|την αρχαία πόλη|τον σύγχρονο οικισμό|Ανθηδόνα Εύβοιας}}
[[Αρχείο:Map of cities in ancient boeotia greek.png|250px|right|thumb|Χάρτης της αρχαίας Βοιωτίας]]
Η '''ΑνθηδόναΑνθηδών''' ήταν ομηρική [[Αρχαία Βοιωτία|Βοιωτικήβοιωτική]] πόλη, στα παράλια του βορείου [[Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος|Ευβοϊκού κόλπου]]. Τα ερείπιά της βρίσκονται περίπου 15 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της [[Χαλκίδα|Χαλκίδας]]. Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία της πόλης σύμφωνα με τον Παυσανία τον περιηγητή. Ονομάστηκε έτσι από μια νύμφη με το όνομα ΑνθηδόναΑνθηδών ή από τον Άνθα τον, γιο του θεού Ποσειδώνα και της Αλκυόνης, της κόρης του τιτάνα Άτλαντα.
==Ιστορία==
Πρώτη αναφορά για την πόλη κάνει ο [[Όμηρος]] στην [[Ιλιάδα]] και συγκεκριμένα στην ραψωδία Β', στον [[νεών κατάλογος|κατάλογο των πλοίων]]<ref>[[s:Ιλιάς/Β|Ομήρου Ιλιάς/Β]] οἵ τε πολυστάφυλον Ἄρνην ἔχον, οἵ τε Μίδειαν
Νῖσάν τε ζαθέην Ἀνθηδόνα τ' ἐσχατόωσαν·</ref>. Μάλιστα ο Όμηρος της δίνει το προσωνύμιο "εσχατόωσαν" που σημαίνει η πιο απομακρυσμένη από γεωγραφικής άποψης πόλη των Βοιωτών προς τον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο. Η ΑνθηδόναΑνθηδών αποτελούσε το λιμάνι (''επίνειον'') των [[Αρχαία Θήβα|Θηβών]] στον βόρειο Ευβοϊκό. Σημαντικό μυθολογικό πρόσωπο από την Ανθηδόνα ήταν ο [[Γλαύκος ο Ανθηδόνιος]], ο οποίος ήταν θαλασσινή θεότητα. Ήταν ένα είδος [[Τρίτων|Τρίτωνα]], από την μέση και πάνω άνδρας και από την μέση και κάτω [[ψάρι]]. Σώζεται αρχαίο νόμισμα που φέρει στη μία όψη του τη μυθολογική παράσταση του Γλαύκου στο αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας.
Σημαντικός αρχαιολογικός οδηγός για τη πόλη της ΑνθηδόναςΑνθηδόνος αποτελεί ο αρχαίος Έλληνας περιηγητής [[Παυσανίας]] με το έργο του "''Ελλάδος Περιήγησις"περιήγησις'' και συγκεκριμένα τον τόμο "Βοιωτικά". Με τις ανασκαφές που έχουν πραγματοποιηθεί έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων ναοί των Καβείρων, της θεάς Δήμητρας και της [[Περσεφόνη|Περσεφόνης]]. Επίσης, κοντά στο λιμάνι της πόλης έχει βρεθεί και παλαιοχριστιανική βασιλική εκκλησία, των υστερορρωμαϊκώνυστερορωμαϊκών χρόνων. Το λιμάνι της ΑνθηδόναςΑνθηδόνος ήταν ευρύχωρο για τα δεδομένα της εποχής, διέθετε ακόμα και δύο λιμενοβραχίονες, το στόμιο των οποίων μπορούσε να κλείνει με αλυσίδα με σκοπό τη προστασία του λιμένος από εχθρικές επιδρομές, όπως επίσης και από τους ισχυρούς βοριάδες. Η πόλις επήλθε σε παρακμή κατά τη διάρκεια της Βυζαντινήςβυζαντινής περιόδου, λόγω των επιδρομών [[πειρατεία|πειρατών]]. Αυτό ανάγκασε τους κατοίκους της να αποτραβηχτούν προς το εσωτερικό και συγκεκριμένα στις βόρειες υπώρειες του όρους [[Μεσσάπιο|Μεσσαπίου]] (σημερινήόρους ονομασία(σημερινού [[Κτυπάς|Κτυπά]]) και να ιδρύσουν έναν κτηνοτροφικό οικισμό που αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής κοινότητας των Λουκισίων. Κατά τη μετάβασή τους από την παραλία στις υπώρειες του όρους, μετέφεραν οικοδομικό υλικό από τα προγενέστερα κτίσματα με το οποίο κτίστηκε εν μέρει χτιστηκε ο μικρόςτο ναόςναΰδριο του Αγ.Αγίου Γεωργίου, ευρισκόμενος σήμεραευρισκόμενο έξω από το χωριό Λουκίσια. Το ναικόναϊκό αυτό οικοδόμημα παρέχει πολύτιμα στοιχεία για τη μελέτη της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και έχει αποκαταστάθεί από το ΥΠΠΟ (Ιούλιος 2010).
Ανασκαφές στο χώρο του αρχαίου λιμένος έχουν παραγματοποιηθεί από Έλληνες, αλλά και από Γερμανούς και Αμερικάνους ανασκαφείς.
