Νίκολας Γουίντον

Ο Νίκολας Γουίντον (Sir Nicholas George Winton ; 19 Μαΐου 1909 – 1 Ιουλίου 2015) ήταν Βρετανός ανθρωπιστής που ίδρυσε έναν οργανισμό διάσωσης παιδιών σε κίνδυνο από την ναζιστική Γερμανία. Γεννημένος από Γερμανο-Εβραίους γονείς που είχαν μεταναστεύσει στην Μεγάλη Βρετανία, ο Γουίντον επέβλεψε την διάδωση 669 παιδιών, τα περισσότερα από τα οποία ήταν εβραιόπουλα, από την Τσεχοσλοβακία την παραμονή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Γουίντον βρήκε σπίτια για τα παιδιά και εξασφάλισε την ασφαλή μετάβασή τους στην Βρετανία. Αυτή η δραστηριότητα έγινε αργότερα γνωστή ως η τσέχικη 'Kindertransport' (γερμανικός όρος για την "μεταφορά παιδιών").

Το έργο του πέρασε απαρατήρητο από την παγκόσμια κοινότητα για πάνω από 50 χρόνια, μέχρι το 1988 όταν προσκλήθηκε από την τηλεοπτική εκπομπή του BBC That's Life!, στην οποία επανενώθηκε με αρκετά από τα παιδιά που είχε σώσει. Ο βρετανικός τύπος του απέδωσε το όνομα του "Βρετανού Σίντλερ". Το 2003, ο Γουίντον έλαβε το αξίωμα του ιππότη από την βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ για "τις υπηρεσίες του στην ανθρωπότητα, σώζοντας εβραιόπουλα από την κατεχόμενη από τους ναζιστές Τσεχοσλοβακία". Στις 28 Οκτωβρίου 2014, βραβεύτηκε με την ύψιστη τιμή από την Τσεχική Δημοκρατία, το Βραβείο του Λευκού Λιονταριού, από τον Τσέχο πρωθυπουργό Μίλος Ζέμαν. Πέθανε το 2015 σε ηλικία 106 ετών.

Βιογραφία

Ο Γουίντον γεννήθηκε στις 19 Μαΐου 1909 στο Λονδίνο από τους Εβραίους γονείς Rudolph Wertheim (1881-1937), διευθυντή τράπεζας, και την Barbara (1888-1978). Ήταν το δεύτερο από τα τρία παιδιά της οικογένειας. Η μεγαλύτερη αδερφή του ήταν η Charlotte (1908-2001) και ο μικρότερος αδερφός του ήταν ο Robert (1914-2009). Οι γονείς του ήταν Γερμανο-Εβραίοι και είχαν μετακομίσει στο Λονδίνο δυο χρόνια νωρίτερα. Το όνομα της οικογένειας ήταν Wertheim αλλά το άλλαξαν σε Γουίντον σε μια προσπάθεια ενσωμάτωσης. Επίσης ασπάστηκαν τον χριστιανισμό και ο Γουίντον βαφτίστηκε.

Το 1923 ο Γουίντον γράφτηκε στο Stowe School, το οποίο είχε μόλις ξεκινήσει την λειτουργία του. Παράτησε το σχολείο χωρίς να λάβει κάποια διάκριση και ξεκίνησε να φοιτά σε νυχτερινό σχολείο ενώ παράλληλα εργαζόταν εθελοντικά στην Midland Bank. Αργότερα μετακόμισε στο Αμβούργ, όπου εργάστηκε στην Behrens Bank ενώ ακολούθησε η Wasserman Bank στο Βερολίνο. Το 1931, μετακόμισε στην Γαλλία και εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα Συναλλάγματος στο Παρίσι. Στην Γαλλία έλαβε μια διάκριση για την εργασία του στον τραπεζικό τομέα. Με την επιστροφή του στο Λονδίνο, έγινε χρηματιστής στο London Stock Exchange. Παράλληλα, ο Γουίντον ήταν "ένας ένθερμος σοσιαλιστής που έγινε στενός φίλος με τους ιδρυτές του Εργατικού Κόμματος Aneurin Bevan, Jennie Lee και Tom Driberg". Χάρη σε έναν σοσιαλιστή φίλο, τον Μάρτιν Μπλέικ, ο Γουίντον τάχθηκε στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος και ανησυχούσε για τους κινδύνους που έθεταν οι ναζιστές.

Στο σχολείο, ήταν ένας εξαιρετικός ξιφομάχος και επιλέχθηκε για την εθνική ομάδα της Μεγάλης Βρετανίας το 1938. Ήλπιζε ότι θα συμμετείχε στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1940, όμως οι Αγώνες ακυρώθηκαν εξαιτίας του πολέμου.

Έργο διάσωσης

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα 1938, ο Γουίντον σχεδίαζε να ταξιδέψει στην Ελβετία για διακοπές. Ωστόσο αποφάσισε να επισκεφτεί την Πράγα και να βοηθήσει τον Μάρτιν Μπλέικ, που ήταν ήδη εκεί ως εκπρόσωπος της Βρετανικής Επιτροπής για τους Μετανάστες από την Τσεχοσλοβακία (η χώρα ήταν τότε σε μια κατάσταση ημι-κατοχής από την Γερμανία) και είχε προσκαλέσει τον Γουίντον να τον βοηθήσει με τους Εβραίους. Ο Γουίντον ίδρυσε έναν οργανισμό για να βοηθήσει τα παιδιά των εβραϊκών οικογενειών, που κινδύνευαν από τους ναζί. Το γραφείο του βρισκόταν σε μια τραπεζαρία στο ξενοδοχείο του στην Wenceslas Square. Τον Νοέμβριο 1938, μετά το Kristallnacht στην ναζιστική Γερμανία, η Βουλή των Αντιπροσώπων επικύρωσε μια μεταρρύθμιση σύμφωνα με την οποία θα επιτρεπόταν η είσοδος στην Βρετανία στους μετανάστες που ήταν κάτω των 17 ετών, με την προϋπόθεση ότι είχαν ένα μέρος να μείνουν και μια εγγύηση £50 κατατέθηκε για μια ενδεχόμενη επιστροφή τους στην χώρα τους.

Σημαντικοί άνθρωποι που έχουν διασωθεί :

• Alf Dubs, Baron Dubs (γενν. 1932), Βρετανός πολιτικός του Εργατικού Κόμματος και πρώην μέλος του Κοινοβουλίου
• Heini Halberstam (1926-2014), μαθηματικός
• Renata Laxova (γενν. 1931), παιδίατρος
• Gerda Mayer (γενν. 1927), ποιητής
• Karel Reisz (1926-2002), κινηματογραφιστής
• Joe Schlesinger (1928-2019), Καναδός δημοσιογράφος της τηλεόρασης και συγγραφέας
• Yitzchok Tuvia Weiss (γενν. 1926), αρχιραββίνος στην Ιερουσαλήμ

Από τα 669 παιδιά που διασώθηκαν από το Ολοκαύτωμα χάρη στις προσπάθειες του Γουίντον, περισσότερα από 370 δεν βρέθηκαν ποτέ. Το BBC News δήλωσε το 2015 ότι ίσως δεν γνωρίζουν την πλήρη ιστορία για το πώς επέζησαν του πολέμου.