Θεοδόσιος Α΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Η θρησκευτική πολιτική του: Αλλαγή του e σε ε στη λέξη δεν... (Πριν ήταν δeν, προφανώς ήταν λάθος. |
μ. επιμέλεια |
||
Γραμμή 33:
Ο '''Θεοδόσιος Α΄''' (''Flavius Theodosius Augustus''<ref>Στα κλασικά λατινικά, το όνομα του Θεοδόσιου θα αναγραφόταν ως FLAVIVS THEODOSIVS AVGVSTVS.</ref>, [[11 Ιανουαρίου]] [[347]] – [[17 Ιανουαρίου]] [[395]]), γνωστός και ως '''Μέγας Θεοδόσιος''', ήταν [[Ρωμαίος αυτοκράτορας]] από το [[379]] έως το [[395]], ως ο τελευταίος αυτοκράτορας τόσο στο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|ανατολικό]] όσο και στο [[Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|δυτικό]] ήμισυ της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]. Αφού αποδέχθηκε το θρόνο, αγωνίστηκε εναντίον των [[Γότθοι|Γότθων]] και άλλων βαρβάρων που εισέβαλαν στην αυτοκρατορία.
Βασίλευσε ως συναυτοκράτορας αρχικά με το Γρατιανό και [[Ουαλεντινιανός Β΄|Ουαλεντινιανό Β΄]] μέχρι το [[383]], στη συνέχεια μόνο με τον Ουαλεντινιανό
== Η πολιτική του Θεοδοσίου ==
Γραμμή 40:
Ο Θεοδόσιος αντιμετώπισε επιτυχώς τις βαρβαρικές εισβολές, την διείσδυση [[Γότθοι|Γότθων]] κ.ά., οι οποίοι απειλούσαν ήδη την αυτοκρατορία με διάλυση (κάτι που για το δυτικό τμήμα του κράτους έγινε πραγματικότητα εκατό περίπου χρόνια μετά), και στερέωσε την αυτοκρατορία παραδίδοντας στους απογόνους κράτος στα όρια αυτού του Μεγάλου Κωνσταντίνου, με στρατιωτική και οικονομική ισχύ και, ακόμη περισσότερο, ενιαία και ισχυρή πολιτειακή ιδεολογία.
Κατά την απουσία του Θεοδόσιου στις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ιταλία και κατά την παραμονή του εκεί για επιβολή της ειρήνης, ο πληθυσμός της Θεσσαλονίκης στασίασε και σκότωσε τους στρατηγούς και τους μισθοφόρους Γότθους του αυτοκράτορα με τους οποίους ο Θεοδόσιος είχε κάνει συμφωνία για να σταματήσει τις επιθέσεις του, ο λαός έδεσε
Στις [[27 Φεβρουαρίου]] του [[380]] αναγνώρισε τον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] ως την επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας δηλώνοντας ''«επιθυμούμε όλα τα διάφορα υπήκοα έθνη [...] να ακολουθούν την Θρησκεία που παραδόθηκε στους Ρωμαίους από τον άγιο απόστολο Πέτρο»'' και στις [[8 Νοεμβρίου]] του [[392]] έθεσε εκτός νόμου τις αρχαίες θρησκείες.<ref>''[[Θεοδοσιανός Κώδιξ]]'' 16.1.2. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#1 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref><ref>Παναγιώτης Δρακόπουλος, ''Μεσαίωνας - Ελληνικός και Δυτικός (Φιλοσοφία και προφητεία)'', εκδ. Παρουσία, Αθήνα 2002. Διαθέσιμο απόσπασμα [http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/drakopoulos_secular.html εδώ], στον ιστότοπο [http://www.myriobiblos.gr myriobiblos.gr].</ref> Στις [[2 Μαΐου]] του [[381]] εξέδωσε το λεγόμενο «έδικτο κατά των αποστατών»<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.7.1. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#7 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref> με το οποίο τιμωρούσε με πλήρη στέρηση δικαιωμάτων δικαιοπραξίας όλους τους πρώην χριστιανούς που επέστρεφαν στην Εθνική Θρησκεία. Στις [[21 Δεκεμβρίου]] του [[382]] απαγόρευσε με ποινή θανάτου και δήμευση της περιουσίας των ενόχων Εθνικών (που χαρακτηρίζονται ''«παράφρονες»'' και ''«ιερόσυλοι»''), κάθε μορφή [[θυσία]]ς, μαντικής, ψαλμωδιών προς τιμή των Θεών ή τις απλές επισκέψεις σε αρχαίους Ναούς.<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.7. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref>
Το [[384]] διέταξε την κατεδάφιση ή το σφράγισμα ειδωλολατρικών Ιερών<ref>«Εάν κάποια αγάλματα βρίσκονται ακόμη μέσα στους Ναούς και τα Ιερά και έχουν δεχθεί ή δέχονται ακόμη την λατρεία των ειδωλολατρών, όπου κι αν συμβαίνει αυτό, θα ξεριζωθούν εκ θεμελίων, αναγνωρίζοντας ότι αυτό έχει διαταχθεί κατ' επανάληψη και πολύ συχνά. Τα ίδια τα κτίρια των Ναών που βρίσκονται μέσα σε πόλεις ή κωμοπόλεις, ή έξω από αυτές, θα παραδοθούν σε δημόσια χρήση και θα καταστραφούν οι ανά τόπους βωμοί». (''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.19. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].) «Απαγορεύουμε σε εκείνους που έχουν μιαρές ειδωλολατρικές πεποιθήσεις να προσφέρουν τις καταραμένες τους θυσίες και να ασκούν όλες τις άλλες καταδικαστέες πρακτικές τους. Διατάσσουμε δε όλα τα Ιερά και οι Ναοί τους που στέκουν ακόμη, να καταστραφούν με πρωτοβουλία των τοπικών διοικητών και να εξαγνισθούν τα απομεινάρια τους με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Όλοι ας γνωρίζουν ότι αν παραβάτης του παρόντος νόμου παραπεμφθεί με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον δικαστού, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου». (''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.25. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].)</ref><ref>Σύμφωνα με τις παραπομπές του Κυρ. Σιμόπουλου και άλλων ερευνητών, συγκεκριμένο διάταγμα για κατεδάφιση Ελληνικών ναών (με μικρή σχετικά εφαρμογή στην πράξη και αυτού ακόμη) εξεδόθη από τον Αρκάδιο και μετά, όχι από τον Μέγα Θεοδόσιο.</ref> και υπέγραψε νέα απαγόρευση των θυσιών, ενώ στις [[24 Φεβρουαρίου]] του [[391]] ανανέωσε την πλήρη απαγόρευση των θυσιών, των επισκέψεων σε ειδωλολατρικούς ναούς: ''«Κανείς δεν θα μολυνθεί με θυσίες και σφάγια, κανείς δεν θα πλησιάσει ή θα εισέλθει σε Ναούς, ούτε θα σηκώσει τα μάτια σε εικόνες φτιαγμένες από ανθρώπινο χέρι, διαφορετικά θα είναι ένοχος μπροστά στους ανθρώπινους και τους θεϊκούς νόμους»''.<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.10. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref> Ως συνέπεια της διογκούμενης έλλειψης ανεκτικότητας, το [[392]] καταστράφηκε ο μεγάλος ναός του [[Σέραπις|Σέραπι]] στην [[Αλεξάνδρεια (Αιγύπτου)|Αλεξάνδρεια]] της Αιγύπτου. Σταμάτησαν να δίνονται επιχορηγήσεις προς τα παγανιστικά ιερατεία, ενώ αυξήθηκε η [[οχλοκρατική βία]] εναντίον των παγανιστικών ναών και ομοιωμάτων με την υποκίνηση των [[
[[Αρχείο:Theodosius colum, Istanbul.jpg|thumb|230px|Ο Θεοδόσιος προσφέρει δάφνινο στεφάνι στον νικητή. Βαθύ ανάγλυφο στη βάση του οβελίσκου του ιππόδρομου (Κωνσταντινούπολη)]]
Γραμμή 64:
Ο Μέγας Θεοδόσιος κατά τα αρχικά έτη της διακυβέρνησής του, εφαρμοσε μια μετριοπαθή θρησκευτική πολιτική, κυρίως λόγω της παρουσίας ουκ ολίγου πληθυσμού, που εξακολουθούσε ακόμα να έχει ως πίστη την «εθνική» θρησκεία. Σε κάθε περίπτωση, ενίσχυσε περαιτέρω την χριστιανική πίστη, χωρίς να μεταβάλει ουσιαστικά με κάποια διάταξη το περιεχόμενο της πολιτικής αντιμετώπισης της «εθνικής» θρησκείας, με εξαίρεση το [[383]] όταν και απαγόρευσε με ποινή θανάτου και δήμευση της περιουσίας τους όποιον τελούσε προσφορές θυσιών. Λίγο νωρίτερα, το [[380]] σε συνεννόηση με το Γρατιανό, ο οποίος αν και δεν ήταν ο διάδοχος στο Δυτικό κομμάτι της Αυτοκρατορίας, κατείχε όμως στα χέρια του την εξουσία, είχε απαγορεύσει όλες τις θρησκείες πλην της χριστιανικής, που όμως λόγο της μετριοπαθούς πολιτικής του, δεν τις εξεδίωξε. H μεγαλύτερη σπουδή του Θεοδοσίου αφορούσε κατά κύριο λόγο την αντιμετώπιση των αιρετικών ομάδων, δηλαδή όσων διαφωνούσαν με τις αποφάσεις της [[Α' Οικουμενική Σύνοδος|Ά Οικουμενικής συνόδου]]. Έτσι θέλοντας να εξουδετερώσει την εσωτερική διάσπαση του Χριστιανισμού, συγκάλεσε, όπως και ο [[Μέγας Κωνσταντίνος|Κωνσταντίνος]], σύνοδο στην [[Κωνσταντινούπολη]] ([[Β΄ Οικουμενική Σύνοδος|Β’ Οικουμενική]]) το [[381]] για την καταπολέμηση των [[Αρειανισμός|Αρειανών]] –που δεν είχαν εκλείψει– η οποία συμπλήρωσε το [[Σύμβολο της Πίστεως|Σύμβολο της Πίστης]]. Ο διορισμός ως επάρχου της Ανατολής, του [[Ματέρνος Κυνήγιος|Ματέρνου Κυνηγίου]] το [[384]], φαίνεται πως αποτέλεσε την αφετηρία πιέσεων στους εναπομείναντες «εθνικούς» και ειδωλολάτρες. Την ίδια εποχή κατά τον ιστορικό Σωκράτη, καταστραφήκαν πολλοί ναοί των εθνικών και ειδωλολατρών, κατά κύριο λόγο στην [[Αρχαία Αίγυπτος|Αίγυπτο]] και τη [[Συρία]], ενώ πολλοί άλλοι μετατράπηκαν σε χριστιανικούς ναούς. Ο Θεοδόσιος αντιλαμβανόμενος όμως ότι αυτή η πολιτική ήταν αδιέξοδη, φρόντισε με το θάνατο του Κυνηγίου το [[388]], να τον διαδεχθεί ο [[Ευτόλμιος Τατιανός]], ο οποίος ήταν ιδιαίτερα μετριοπαθής σε θρησκευτικά ζητήματα και ο οποίος με την άνοδό του στο επαρχιακό αξίωμα, έπαυσε πλήρως τους διωγμούς, ενώ με διατάγματα υπό την ονομασία του Θεοδοσίου, απαγόρευε τις καταστροφές ναών.
Η πολιτική του Μεγάλου Θεοδοσίου όμως οξύνθηκε μετά το [[392]] όταν στη Δύση ο [[Φλάβιος Ευγένιος]] και πολλοί αριστοκράτες εθνικοί, με προεξάρχοντα τον στρατηγό Αρβογάστη, στήριξαν υποψηφιότητα για τον Αυτοκρατορικό θρόνο, τον πρώην έμπιστο του Θεοδοσίου και εθνικό [[Νοκόμαχος Φλαβιανός|Νικόμαχο Φλαβιανό]]. Ο ίδιος μάλιστα αγωνίστηκε με πάθος για την αναβίωση της παλαιάς θρησκείας, φτάνοντας σε σημείο να υποσχεθεί, πως σε περίπτωση εκλογής του, θα μετατρέψει σε στάβλους το χριστιανικό ναό του [[Αμβρόσιος Μεδιολάνων|Αμβροσίου]]. Η αντιπαράθεση αυτή έφτασε σε πολεμική σύρραξη στον ποταμό Φρίγδο της [[
== Υποσημειώσεις ==
Γραμμή 71:
{{Commonscat}}
* ''Γιάτσης Σωτήρης, ''Η σφαγή στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης το 390 μ.Χ. Ένα πολιτικό έγκλημα του Θεοδοσίου Α΄'', Εώα και Εσπερία, τομ. 6 (2004-2006),σελ.211-232''
* ''Runciman Steven Sir,
* ''Γιανναράς Χρήστος,
* ''Μεταλληνός Γεώργιος,
* ''Μαριάννα Κορομηλά,
* ''Ρωμανίδης Ιωάννης,
* ''Χατζηφώτης Ιωάννης,
* ''[[Δημήτρης Κιτσίκης|Κιτσίκης Δημήτρης]],
* ''Γεωργαλάς Γεώργιος,
* ''Γεωργαλάς Γεώργιος,
* ''Γεωργαλάς Γεώργιος,
* ''Σακκέτος Άγγελος,
* ''Σιμόπουλος Κυριάκος, «Ο μύθος των Μεγάλων της Ιστορίας», Αθήνα, 1995''
* ''Pharr C., «The Theodosian Code», Princeton, 1952''
Γραμμή 94:
* ''Εγκ. «Πάπυρος-Larousse-Britannica», λήμμα: «Θεοδόσιος»''
* ''Βλασίου Φειδά «Εκκλησιαστική Ιστορία», Αθήνα, 2002''
Γραμμή 100 ⟶ 99 :
| συναυτοκράτορας=συναυτοκράτορες: [[Γρατιανός]], [[Βαλεντινιανός Β']],
[[Αρκάδιος]], [[Ονώριος]] <br>
[[379]]-[[395]]
| επόμενος= [[Αρκάδιος]] και [[Ονώριος]] }}
{{Ρωμαίοι Αυτοκράτορες}}
|