Ωστενίτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''ωστενίτης''' ή ''γ''-Fe είναι αλλοτροπική μορφή του [[σίδηρος|σιδήρου]] που κρυσταλλώνεται στο [[εδροκεντρωμένο κυβικό σύστημα]]. Στην περίπτωση του καθαρού [[σίδηρος|σιδήρου]], ο ωστενίτης είναι σταθερός από τους 912 έως τους 1394°C. Όταν ο [[σίδηρος]] δεν είναι καθαρός αλλά περιέχει [[κράμα|κραματικά]] [[χημικό στοιχείο|στοιχεία]], τότε η θερμοκρασιακή [[ζώνη σταθερότητας]] του ωστενίτη εκτείνεται ή περιορίζεται.

Ο ωστενίτης ονομάστηκε έτσι από τον [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανό]] πρωτοπόρο της μικροσκοπίας [[Χένρυ Κλίφτον Σόρμπυ]] ([[w:en:Henry Clifton Sorby|Henry Clifton Sorby]]: [[1826]]&ndash;[[1908]])<ref>Ο Χένρυ Σόρμπυ επινόησε επίσης τα ονόματα ''[[φερρίτης (μεταλλουργία)|φερρίτης]]'' (από το [[λατινική γλώσσα|λατινικό]] ferrum, που σημαίνει [[σίδηρος]]) και ''[[περλίτης (μεταλλουργία)|περλίτης]]'' (από το [[αγγλική γλώσσα|αγγλικό]] perl, που σημαίνει [[μαργαριτάρι]]). Για τον Σόρμπυ, βλ. [http://www.sorby.org.uk/hcsorby.shtml Valerie Clinging, "Henry Clifton Sorby: Sheffield's greatest scientist." The Sorby Natural History Society, Sheffield, UK (2005)] (Ανακτήθηκε στις 10/12/2007.)</ref> προς τιμήν του συμπατριώτη του [[μεταλλουργία|μεταλλουργού]] [[Γουίλλιαμ Τσάντλερ Ρόμπερτς-Ώστεν]] ([[w:en:William Chandler Roberts-Austen|Sir William Chandler Roberts-Austen]]: [[1843]]&ndash;[[1902]]), ο οποίος παρουσίασε το πρώτο [[διάγραμμα φάσεων]] [[σίδηρος|Fe]]&ndash;[[άνθρακας|C]] το [[1897]]<ref>Για περισσότερα για τον Ρόμπερτς-΄Ωστεν, βλ. F. X. Kayser and J. W. Patterson, "Sir William Chandler Roberts-Austen: His role in the development of binary diagrams and modern physical metallurgy," ''Journal of Phase Equilibria'', vol. 19 (1998), no. 1, pp.&nbsp;11&ndash;18.</ref>.

Ο ωστενίτης είναι όλκιμος και η [[σκληρότητα υλικού|σκληρότητά]] του κυμαίνεται από 250 έως 300 HB ([[Brinell]]). Για θερμοκρασίες χαμηλότερες από 912°C, ο ''γ''-Fe μετασχηματίζεται σε χωροκεντρωμένο [[φερρίτης (μεταλλουργία)|φερρίτη]] ή ''α''-Fe. Επίσης, για θερμοκρασίες υψηλότερες από 1394°C, μετασχηματίζεται σε χωροκεντρωμένο ''δ''-Fe, που αποκαλείται επίσης [[φερρίτης (μεταλλουργία)|φερρίτης]]. Σε αντίθεση με τον [[φερρίτης (μεταλλουργία)|φερρίτη]], ο ωστενίτης είναι ελάχιστα μαγνητικός ([[παραμαγνητικό υλικό|παραμαγνητικός]]).

Στους κοινούς ανθρακούχους [[χάλυβας|χάλυβες]], η θερμοκρασιακή ζώνη σταθερότητας του ωστενίτη εξαρτάται από τον περιεχόμενο [[άνθρακας|άνθρακα]], όπως φαίνεται και στο [[διάγραμμα φάσεων]] [[σίδηρος|Fe]]&ndash;[[άνθρακας|C]]. Η περιεκτικότητα του ωστενίτη σε [[άνθρακας|άνθρακα]] φτάνει και 2,1% κ.β. στους 1153°C. Στους κραματωμένους [[χάλυβας|χάλυβες]], η σταθερότητα του ωστενίτη ευνοείται από την παρουσία ορισμένων [[χημικό στοιχείο|στοιχείων]], όπως το [[μαγγάνιο]], το [[νικέλιο]] και το [[κοβάλτιο]], που αποκαλούνται ''γάμμα φερρογόνα''. Έτσι, π.χ., ο [[ανοξείδωτος χάλυβας]] «18/8» (18% κ.β. [[χρώμιο|Cr]], 8% κ.β. [[νικέλιο|Ni]]) είναι ωστενιτικός ακόμα και σε θερμοκρασία δωματίου. Ορισμένα άλλα [[χημικό στοιχείο|στοιχεία]], όπως το [[μολυβδαίνιο]], το [[χρώμιο]] και το [[πυρίτιο]], περιορίζουν την σταθερότητα του ωστενίτη.

Σημειώνεται ότι ωστενίτης μπορεί να υπάρχει σε [[χάλυβας|χάλυβες]] ή [[χυτοσίδηρος|χυτοσιδήρους]] ακόμα και μετά από [[βαφή (μεταλλουργία)|βαφή]] και [[επαναφορά (μεταλλουργία)|επαναφορά]]. Ο υπολειπόμενος ωστενίτης έχει την μορφή λεπτών στρωμάτων στον χώρο ανάμεσα στους επιμήκεις κόκκους του [[μαρτενσίτης|μαρτενσίτη]] ή του [[μπαινίτης|μπαινίτη]]. Ο υπολειπόμενος ωστενίτης μετασχηματίζεται σε [[σεμεντίτης|σεμεντίτη]], που μπορεί να προκαλέσει εσωτερικές ρωγματώσεις και να κάνει το κράμα εύθρυπτο.