Χαλκίδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Χαλκίδα''' είναι η [[πρωτεύουσα]] και ο κύριος [[λιμένας]] της [[Νομός Εύβοιας|Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας]], στην [[περιφέρειες της Ελλάδας|Περιφέρεια]] [[Στερεά Ελλάδα|Στερεάς Ελλάδας]]. Βρίσκεται κτισμένη στις δύο πλευρές του [[Πορθμός του Ευρίπου|Πορθμού του Ευρίπου]], όπου ένα μέρος της καταλαμβάνει τμήμα της νήσου [[Εύβοια|Ευβοίας]]ς, το δε άλλο έχει κτιστεί στη [[Στερεά Ελλάδα]]. Στην ηπειρωτική πλευρά της, στον λόφο της [[Κάνηθος Εύβοιας|Κανήθου]], δεσπόζει το Οθωμανικό κάστρο του Καράμπαμπα, το οποίο , μαζί με τη Γέφυρα του Ευρίπου και το μοναδικό φαινόμενο αλλαγής της κατεύθυνσης των υδάτων, ανά έξι ώρες και ενδιάμεσα (περίπου) ένα δεκάλεπτο στασιμότητας ([[παλίρροια του Ευρίπου]]), αποτελούν τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της. Σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]], η Χαλκίδα έχει πληθυσμό 59.125 κατοίκους.

Ο Δήμος Χαλκιδέων συστάθηκε το 1835 και συμπεριλάμβανε τη [[Χαλκίδα]], έδρα του Δήμου, καθώς και τους οικισμούς Ανεμόμυλο, Αφράτι, [[Βασιλικό Εύβοιας|Βασιλικό]], Δοκό, Καράμπαμπας, [[Φύλλα Εύβοιας|Φύλλα]], Πετρωτό, Άγιο Νικόλαο και [[Μύτικας Ευβοίας|Μύτικας]].

Στα κλασσικά χρόνια η Χαλκίδα βοήθησε στον κοινό αγώνα κατά των [[Πέρσες|Περσών]] με τη συμμετοχή της στις ναυμαχίες του [[ναυμαχία του Αρτεμισίου|Αρτεμισίου]], της [[Ναυμαχία της Σαλαμίνας|Σαλαμίνας]] και στη [[μάχη των Πλαταιών]], ενώ φαίνεται πως συμμετείχε και στην [[Α'Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία]]. Η προσπάθειά της να αποσπαστεί από τη Συμμαχία είχε ως απoτέλεσμα την καθυπόταξή της από τους Αθηναίους και την εγκατάσταση αθηναίων κληρούχων στα εδάφη της. Στα χρόνια του [[πελοποννησιακόςΠελοποννησιακός πόλεμος|Πελοποννησιακού πολέμου]] υπήρξε σημαντική στρατιωτική και ναυτική βάση. Τα χρόνια που ακολουθούν ως το [[342 π.Χ.]] είναι ιδιαίτερα ταραγμένα, οπότε και δημιουργείται το «[[Κοινό των Ευβοέων]]» και έτσι γίνεται προσπάθεια μιας σταθεροποίησης των καταστάσεων. Πρωτεύουσα στο Κοινό είναι η πόλη της Χαλκίδας, αλλά ακολουθούν πολλές περιπέτειες ως την εμφάνισή των [[Αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]].

Στα μέσα περίπου του [[4ος αιώνας π.Χ.|4ου αιώνα π.Χ.]] και μετά την ενοποίηση όλων των ελληνικών πόλεων κάτω από τη Μακεδονική δύναμη και ως τη Ρωμαϊκή κατάκτηση η περίοδος είναι γεμάτη από συγκρούσεις, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και ανακοπή της ανάπτυξης της πόλης και της καλλιτεχνικής της προόδου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το [[323 π.Χ.]] έρχεται στη Χαλκίδα ο Σταγειρίτης φιλόσοφος [[Αριστοτέλης]] για να πεθάνει τον επόμενο χρόνο στο σπίτι της μητέρας του. Τότε κατά την ελληνιστική εποχή άποικοι από την Χαλκίδα, ίδρυσαν την '''[[Χαλκίς Συρίας|Χαλκίδα]]''' στην [[Συρία]], κατά διαταγή του [[Σέλευκος Α'Α΄ Νικάτωρ|Σελεύκου Α΄]], από την οποία άποικοι ίδρυσαν μιαν άλλη '''[[Χαλκίς Κοίλης Συρίας|Χαλκίδα]]''' στην κοιλάδα του [[Λίβανος|Λιβάνου]], καθώς και μια ακόμη '''[[Χαλκίς Αραβίας|Χαλκίδα]]''' στην [[Αραβία]].

Το [[200 π.Χ.]] η πόλη καταστρέφεται από τον Ρωμαίο στρατηγό [[Γάιος Σουλπίκιος Γάλλος|Γάιο Σουλπίκιο Γάλβα]] και έτσι εγκαινιάζεται η ρωμαϊκή κατοχή της Εύβοιας, ενώ το [[146 π.Χ.]] με την ολοκληρωτική κατάκτηση του ελλαδικού χώρου από τους [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαίους]] η Χαλκίδα επανιδρύεται, όπως έγινε και με άλλες πόλεις. Τα χρόνια της ρωμαιοκρατίας για την πόλη είναι και αυτά στο σύνολό τους χρόνια ακμής και προόδου τόσο για την πόλη της Χαλκίδας, όσο και γενικά για την Εύβοια, όπου έχει την μόνιμη και αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία.

Με το τέλος των Ρωμαϊκών χρόνων και την είσοδο στα πρώιμα [[βυζαντινήΒυζαντινή αυτοκρατορίαΑυτοκρατορία|βυζαντινά χρόνια]] η πόλη γίνεται η πρώτη [[επισκοπή]] που ανήκει στη δικαιοδοσία του μητροπολίτη της Αχαΐας, όπως και διοικητικά ανήκει στην επαρχία της Αχαΐας. Η περίοδος των βυζαντινών χρόνων χαρακτηρίζεται από τη μεταφορά της πόλης πιο κοντά προς τη θάλασσα, στη θέση που βρίσκεται σήμερα, με σημαντικό λιμάνι της εκείνο του Αγίου Στεφάνου. Η πόλη οχυρώθηκε εκ νέου στα χρόνια του [[Ιουστινιανός Α'Α΄|Ιουστινιανού]], πιθανώς για να αντιμετωπίσει τις διάφορες εχθρικές επιδρομές. Έτσι η πόλη επέζησε των [[επιδρομές των Αράβων στην Ελλάδα|αραβικών επιδρομών]] του 7ου αιώνα. Η Χαλκίδα συνέχισε να είναι σημαντικός εμπορικός σταθμός σε όλη τη διάρκεια των βυζαντινών και υστεροβυζαντινών χρόνων, ώσπου καταστράφηκε από τις νορμανδικές επιθέσεις το [[1146]] που διευθύνονταν από τον Ρογήρο της Σικελίας.

Το [[1204]], με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους [[Σταυροφόροι|Σταυροφόρους]], η Εύβοια δόθηκε ως [[φέουδο]] στον Φλαμανδό ιππότη [[Ιάκωβος Β΄ ντ' Αβέν|Ζακ ντ' Αβέν]] (''Jacques d’ Avesnes'') για λίγο, καθώς αργότερα χωρίστηκε σε τρία μέρη και το καθένα δόθηκε σε [[λομβαρδίαΛομβαρδία|Λομβαρδούς]] ιππότες: στον [[Ραβάνο νταλε Κάρτσερι|ντελλε Κάρτσερι]] (''Delle Carceri''), στον [[Πεκοράρο ντε Μερκανουόβο|Πεκοράρι]] (''Pecorari'') και η βαρωνία της Χαλκίδας (Negroponte) στον [[Γκιμπέρτο Α΄ ντα Βερόνα]]. Αυτοί ήταν οι ονομαστοί ''[[Τριτημόριοι της Εύβοιας|τριτημόριοι]]''. Τον Γκιμπέρτο Α'Α΄ διαδέχθηκε ο γιος του [[Γκουλιέλμο Α΄ ντα Βερόνα|Γουλιέλμος Α'Α΄]] και αυτόν ο γιος του [[Γκουλιέλμο Β΄ ντα Βερόνα|Γουλιέλμος Β'Β΄]]. Τα χρόνια της [[Φραγκοκρατία]]ς είναι χρόνια ακμής για τη βαρωνίαβαρονία της Χαλκίδας τόσο λόγω του ανεπτυγμένου εμπορίου, όσο και από την κατεργασία της [[Πορφύρα (χρωστική)|πορφύρας]] και τη λειτουργία των τραπεζικών οργανισμών των [[Βενετοί|Βενετών]]. Σταδιακά η εξουσία της Εύβοιας πέρασε στη Βενετία και ο [[βάιλος]] διοικούσε το νησί. Μετά την ανακατάληψη μάλιστα της Κωνσταντινούπολης το [[1261]], ο λατίνος πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα. Στα χρόνια αυτά ως το [[1470]], που η πόλη πέρασε στους [[Τούρκος|Τούρκους]], έμεινε στα χέρια των Βενετών κυρίων της και δεν ήταν λίγες οι φορές που υπέφερε από τους [[πειρατές]].
[[Αρχείο:Χαλκίδα 9803.jpg|εναλλ.=|μικρογραφία|200x200εσ|Παραλία Χαλκίδας]]
Την περίοδο της [[Τουρκοκρατία|Τουρκοκρατίας]] λόγω της επίκαιρης θέσης της κατέστη έδρα του Καπουδάν Πασά και το [[Πασαλίκι]] του Εγρίπου ήταν διοικητική διαίρεση που συμπεριελάμβανε όλη σχεδόν τη [[Στερεά Ελλάδα]]. Στην περίοδο εκείνη ως τον [[17ος αιώνας|17ο αιώνα]] περίπου ο πλούτος της Εύβοιας προσείλκυεπροσείλκυσε την εγκατάσταση σε αυτήν [[αγάς|αγάδων]], αλλά παράλληλα πολλές φορές υπήρξε και στόχος πειρατικός. Στα τέλη του 17ου αιώνα πολιορκήθηκε η Χαλκίδα από το γνωστό βενετό ναύαρχο [[Φραντσέσκο Μοροζίνι|Μοροζίνι]], χωρίς όμως αποτέλεσμα. Κατά την έκρηξη της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|ελληνικής επανάστασης το 1821]] και παρά το γεγονός ότι το νησί της Εύβοιας έγινε θέατρο πολλών μαχών, οι ισχυρές τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονταν στο νησί δεν επέτρεψαν την οριστική του απελευθέρωση. Από τον τουρκικό ζυγό απαλλάχθηκε οριστικά με την παράδοση της Χαλκίδας στις [[7 Απριλίου]] [[1833]] και της [[Κάρυστος|Καρύστου]] δύο μέρες αργότερα για να ενταχθεί στα όρια του νεοϊδρυθέντος ελληνικού κράτους.

[[Αρχείο:Κάστρο Καράμπαμπα 0025.jpg|εναλλ.=|μικρογραφία|200x200εσ|Το κάστρο Καράμπαμπα στην Κάνηθο Χαλκίδας]]

Το φρούριο που σώζεται σήμερα οικοδομήθηκε από τους Τούρκους το [[1684]], με σκοπό την προστασία της Χαλκίδας από τους Βενετούς. Σχεδιάστηκε από τον Βενετό Gerolimo Galopo και η αρχιτεκτονική του είναι περισσότερο Ευρωπαϊκή και λιγότερο Τουρκική, με στενόμακρο περίβολο, προσανατολισμένο Α-Δ, με προτείχισμα στη βόρεια πλευρά, τρεις προμαχώνες και έναν μεγάλο πύργο. Το νότιο τμήμα του τοίχου διατηρείται σε κακή κατάσταση. Αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη έχουν εντοιχισθεί σε αρκετά σημεία του περιβόλου. Ο πιο σύνθετος, εξαγωνικός προμαχώνας βρίσκεται στην ανατολική πλευρά, προς τη Χαλκίδα. Στις επάλξεις διατηρούνται δύο ρωσικά κανόνια του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]]. Η μοναδική πύλη του φρουρίου βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά του τείχους, ενώ γύρω της έχουν οικοδομηθεί κτήρια στρατιωτικού χαρακτήρα. Στον ανατολικό τοίχο του περιβόλου, μεταξύ της πύλης και του ανατολικού πύργου, βρίσκεται κωδωνοστάσιο, κτισμένο στη θέση όπου βρισκόταν η καμπάνα του συναγερμού του φρουρίου. Το μόνο καλά σωζόμενο κτίσμα μέσα στον περίβολο είναι ναός αφιερωμένος στον [[Ηλίας (προφήτης)|Προφήτη Ηλία]], που χρονολογείται το [[1895]]. Το δυτικό άκρο του τείχους καταλαμβάνει επτάπλευρος πύργος, η μεγαλοπρεπέστερη αμυντική κατασκευή του φρουρίου. Η είσοδος στον πύργο γίνεται από στενό καμαροσκεπή διάδρομο, που θυμίζει [[λαβύρινθος|λαβύρινθο]].

Το φρούριο πολιορκήθηκε ανεπιτυχώς από τον [[Φραντσέσκο Μοροζίνι|Μοροζίνι]] το [[1688]] και οι Τούρκοι κατόρθωσαν να διατηρήσουν την κυριότητά του έως την απελευθέρωση της Ελλάδας, οπότε και το παρέδωσαν στο Ελληνικό κράτος.

[[Αρχείο:Αγία Παρασκευή Χαλκίδα 2617.jpg|εναλλ.=|μικρογραφία|200x200εσ|Η [[Ναός της Αγίας Παρασκευής (Χαλκίδα)|εκκλησία της Αγίας Παρασκευής]], πολιούχου της Χαλκίδας]]

Η περιοχή Δύο Δέντρα είναι προάστιο της Χαλκίδας, με περίπου 2.000 κατοίκους.{{πηγή}} Τα Δύο Δέντρα είναι ένας πεδινός οικισμός αλλά ένα μεγάλο τμήμα του βρίσκεται στο λόφο Βαθροβούνι. Ο οικισμός αυτός πήρε το όνομά του από δύο μεγάλα δέντρα κοντά στη [[ΔΕΗ]] τα οποία είναι περίπου 500 χρονών. Στα Δύο Δέντρα βρίσκονται η ΔΟΥ Χαλκίδος, η ΔΕΗ και το 23ο [[Δημοτικό Σχολείο]] Χαλκίδας και το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης "Η ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ".

* [[:en:Eirini_Aindili|Ειρήνη Αϊνδιλή]] (Αθλήτρια, Ολυμπιονίκης)

* [http://dimoschalkideon.gr/#toppage Ο επίσημος ιστοτόπος του Δήμου Χαλκιδέων]