Γιουγκοσλαβία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
κόσοβο σε κοσσυφοπέδιο |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 7:
Η '''Γιουγκοσλαβία''' ([[Σερβοκροατική γλώσσα|Σερβοκροατικά]]: ''Jugoslavija/Југославија'', [[Σλοβενική γλώσσα|Σλοβενικά]]: ''Jugoslavija'', {{Lang-mk|Југославија}}) ήταν ένα κράτος της [[Ευρώπη|Ευρώπης]] στο δυτικό μέρος των [[Βαλκάνια|Βαλκανίων]] κατά το μεγαλύτερο διάστημα του [[20ος αιώνας|20ου αιώνα]]. Σχηματίστηκε μετά τον [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο]] το [[1918]] με το όνομα '''Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων''' μετά τη συγχώνευση του προσωρινού [[Κράτος των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων|Κράτους των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων]] (που αυτοανακυρήχθηκε μετά την διάλυση της πρώην [[Αυστροουγγαρία|Αυστροουγγαρίας]]) με το ανεξάρτητο [[Βασίλειο της Σερβίας]]. Η σερβική [[Οίκος των Καραγεώργεβιτς|βασιλική οικογένεια των Καρατζόρτζεβιτς]] έγινε η δυναστεία του [[Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων|Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων]]. Το Βασίλειο κέρδισε τη διεθνή του αναγνώριση στις 13 Ιουλίου του [[1922]] στη Διάσκεψη των Πρεσβευτών στο [[Παρίσι]]. Η χώρα ονομάστηκε έτσι από τους [[Νότιοι Σλάβοι|Νότιους Σλαβικούς]] λαούς που σχημάτισαν την πρώτη τους ένωση, μετά από αιώνες στους οποίους τα εδάφη τους ήταν μέρος της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] και της [[Αυστροουγγαρία|Αυστροουγγαρίας]].
Μετονομάστηκε σε [[Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας|Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας]] στις 3 Οκτωβρίου 1929 και στις 6 Απριλίου [[1941]] οι δυνάμεις του Άξονα εισέβαλαν στην Γιουγκοσλαβία και τη διαμέλισαν. Το [[1943]] ανακηρύχθηκε η Δημοκρατική Ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία από τους [[Γιουγκοσλάβοι Παρτιζάνοι|Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους]]. Το [[1944]], ο βασιλιάς τους αναγνώρισε ως νόμιμη κυβέρνηση, αλλά το Νοέμβριο του [[1945]] η μοναρχία καταργήθηκε . Η Γιουγκοσλαβία μετονομάστηκε σε Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας το 1946, όταν και σχηματίστηκε η κομμουνιστική κυβέρνηση. Απέκτησε τα εδάφη της [[Ίστρια|Ίστριας]], της [[Ριέκα|Ριέκας]] και το [[Ζαντάρ]] από την [[Ιταλία]]. Ο κομματικός ηγέτης [[Γιόσιπ Μπροζ Τίτο]] κυβέρνησε τη χώρα ως πρόεδρος μέχρι το θάνατό του το [[1980]]. Το [[1963]], η χώρα μετονομάστηκε σε [[Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας]] (ΣΟΔΓ).
Οι [[Γιουγκοσλαβία#Η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας|έξι Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες]] που αποτελούσαν τη [[Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας]] ήταν η [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης|Σ.Δ. Βοσνίας-Ερζεγοβίνης]], η [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κροατίας|Σ.Δ. Κροατίας]], η [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Μαυροβουνίου|Σ.Δ. Μαυροβουνίου]], η [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Σλοβενίας|Σ.Δ. Σλοβενίας]], η [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Σερβίας|Σ.Δ. Σερβίας]] και η [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας|Σ.Δ. Μακεδονίας]]. Η Σερβία περιείχε δύο Σοσιαλιστικές Αυτόνομες Επαρχίες, την [[Σοσιαλιστική Αυτόνομη Επαρχία της Βοϊβοντίνας|Σ.Α.Ε. Βοϊβοντίνας]] και την [[Σοσιαλιστική Αυτόνομη Επαρχία του Κοσσυφοπεδίου|Σ.Α.Ε. Κοσσυφοπεδίου]] (η οποία μετά το [[1974]] ήταν σε μεγάλο βαθμό ίση με τα άλλα μέλη της ομοσπονδίας)<ref>{{Cite book|title=Clash of Civilizations|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|page=}}</ref>. Μετά από την οικονομική και πολιτική κρίση της δεκαετίας του [[1980]] και την άνοδο του [[Εθνικισμός|εθνικισμού]], η Γιουγκοσλαβία [[Διάλυση της Γιουγκοσλαβίας|διαλύθηκε]] και χωρίστηκε στις επιμέρους δημοκρατίες της, στα ήδη υπάρχοντα σύνορά τους, στην αρχή σε πέντε κράτη που τελικά οδηγήθηκαν σε πόλεμο μεταξύ τους.
Γραμμή 135:
===Η Αντίσταση===
Ένας σκληρός πόλεμος της αντίστασης οδήγησε σύντομα τους [[Γιουγκοσλάβοι Παρτιζάνοι|Παρτιζάνους]] με επικεφαλής τον κομμουνιστή ηγέτη [[Τίτο]], στο να αποτελέσουν το πιο σημαντικό κίνημα της αντίστασης. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας, που ιδρύθηκε μαζί με άλλα πολιτικά κόμματα, ''το Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο'' ''(Jedinstveni narodnooslobodilačk),'' αναπτύσσει το Νοέμβριο του 1942, ένα αντιπροσωπευτικό πολιτικό όργανο, το αντιφασιστικό ''Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας'' ''(Antifašističko V(ij)eće Narodnog Oslobođenja Jugoslavije).'' Από τις 21 έως 29 Νοεμβρίου 1943, το ''Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας '' στη δεύτερη συνεδρίασή του στο Γιάιτσε θεσπίζει ένα πολιτικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ομοσπονδιακού γιουγκοσλαβικού κράτους, τη ''Δημοκρατική Ομοσπονδία της Γιουγκοσλαβίας'', και επίσης τη διεξαγωγή μετά τον πόλεμο δημοψηφίσματος με το ερώτημα εάν θα πρέπει να διατηρηθεί η μοναρχία. Δημιουργείται μια προσωρινή κυβέρνηση, ''η Εθνική Επιτροπή για την Απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας (Nacionalni Komitet Oslobođenja Jugoslavije)''. Ο Τίτο, ανακηρύσσεται σε στρατάρχη της Γιουγκοσλαβίας και είναι ο πρωθυπουργός της χώρας.
Η [[διάσκεψη της Τεχεράνης]], η οποία πραγματοποιήθηκε την ίδια στιγμή, παρέχει ένα αποφασιστικό πλεονέκτημα στους Παρτιζάνους, οι οποίοι αναγνωρίζονται από τους Συμμάχους ως το νόμιμο κίνημα αντίστασης, σε βάρος των [[Τσέτνικ]]. Τον Ιούνιο του 1944, ο βασιλιάς [[Πέτρος Β']] αναγνωρίζει με τη σειρά του τον Τίτο ως νόμιμο ηγέτη των Γιουγκοσλαβικών ενόπλων δυνάμεων. Με μια συμφωνία που επετεύχθη με τον Ιβάν Σούμπασιτς (Ivan Subasic), πρωθυπουργό της εξόριστης μοναρχικής κυβέρνησης σχηματίζεται μια μεταπολεμική κυβέρνηση συνασπισμού, με τον Σούμπασιτς να είναι Υπουργός Εξωτερικών. Οι αντάρτες κερδίζουν σταθερά έδαφος και το φθινόπωρο του 1944, συνεπικουρούμενοι από τον [[Κόκκινος Στρατός|Κόκκινο Στρατό]] ελευθερώνουν το [[Βελιγράδι]]. Την άνοιξη του 1945, οι δυνάμεις του Άξονα και οι συνεργάτες τους έχουν ηττηθεί. Ο Τίτο σχηματίζει επίσημα την κυβέρνησή του στις 8 Μαρτίου. Οι τελευταίες συγκρούσεις λαμβάνουν χώρα το Μάιο του 1945 όταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος φτάνει στο τέλος του και επίσημα στην Ευρώπη. Τις επόμενες εβδομάδες με την εισβολή των Παρτιζάνων στη Σλοβενία, ο Τίτο ισχυρίζεται ότι απελευθερώνονται οι γιουγκοσλάβοι πρόσφυγες από την αυστριακή Καρινθία. Περίπου 12.000 με 15.000 Σλοβένοι (συμπεριλαμβανομένων των μελών της Εθνικής Φρουράς της Σλοβενίας), περίπου 7.000 Σέρβοι και οι 150.000 με 200.000 Κροάτες (περίπου 40.000 Ουστάσι) αναγκάζονται από τους Βρετανούς για να διασχίζουν τα σύνορα.
| |||