Ποδόσφαιρο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Γύρω από το ποδόσφαιρο έχει αναπτυχθεί ένα ιδιαίτερο σύνολο συμπεριφορών, που μπορεί να ονομαστεί ποδοσφαιρικός πολιτισμός ή ποδοσφαιρική κουλτούρα. Σε πολλές χώρες, το ποδόσφαιρο είναι βαθιά ριζωμένο στη μαζική εθνική κουλτούρα καταλαμβάνοντας κεντρική θέση στην καθημερινότητα μέσω καθημερινών ποδοσφαιρικών εφημερίδων,<ref>{{cite web |url=http://epltalk.com/2008/01/14/best-british-newspapers-soccer-football-news/ |title=Top 10 Online British Daily Newspapers for Soccer News |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last= |first= |date=14 Ιανουαρίου 2008 |publisher=The Gaffer |language=Αγγλικά |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130425090603/http://epltalk.com/2008/01/14/best-british-newspapers-soccer-football-news/ |archivedate=2013-04-25 |url-status=dead }}</ref> ποδοσφαιρικών περιοδικών<ref>{{cite web |url=http://worldsoccer.about.com/od/soccercultur1/tp/magazines.htm |title=Top 5 Soccer Magazines |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last=Coggin |first=Stewart |date= |publisher=worldsoccer.about.com |language=Αγγλικά}}</ref> και ειδικών ποδοσφαιρικών μεταδόσεων και εκπομπών ανάλυσης στην τηλεόραση. Λόγω της δημόσιας προβολής, πολλοί ποδοσφαιριστές, ειδικά των κορυφαίων πρωταθλημάτων, γίνονται διάσημοι και λειτουργούν ως πρότυπα για τους φιλάθλους και ειδικά για τα παιδιά, ακόμη και σε θέματα που δεν σχετίζονται με το ποδόσφαιρο.<ref name="Role1">{{cite web |url=http://www.contra.gr/Soccer/England/Premiership/article1077515.ece |title=Οι Άγγλοι ποδοσφαιριστές θέτουν λάθος πρότυπα για το γάμο στα παιδιά |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last=ΝΑΤΟΥ |first=ΓΙΑΝΝΗΣ |date=30 Δεκεμβρίου 2010 |publisher=contra.gr}}</ref> Λόγω της μεγάλης αίγλης του αθλήματος, πολλά παιδιά που ασχολούνται με το ποδόσφαιρο φιλοδοξούν να αποκτήσουν τη λάμψη και τον πλούτο των κορυφαίων ποδοσφαιριστών.<ref name="Role2">{{cite web |url=http://www.sentragoal.gr/article.asp?catid=10520&subid=2&pubid=129023069 |title=«Σκάλωσε» με Μέσι... (vds) |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last= |first= |date=25 Απριλίου 2012 |publisher=sentragoal.gr }}{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}</ref> Το ποδόσφαιρο έχει επίσης συνδεθεί διαχρονικά με φαινόμενα της πολιτικής και της θρησκείας. Τέλος, για το ποδόσφαιρο ή για σημαντικά ποδοσφαιρικά γεγονότα έχουν γραφτεί βιβλία και δημιουργηθεί ταινίες. Στην ποδοσφαιρική κουλτούρα μπορούν να διακριθούν ζητήματα που σχετίζονται με τους οπαδούς, τους ποδοσφαιριστές ή τις ομάδες.

Η συμπεριφορά των οπαδών των ποδοσφαιρικών ομάδων αποτελεί μια διάσταση του ποδοσφαιρικού πολιτισμού. Οι οπαδοί μιας ομάδας μπορεί να είναι οργανωμένοι σε ειδικούς συνδέσμους φιλάθλων, να διοργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις στις κερκίδες κατά τη διάρκεια αγώνων, αλλά και πριν και μετά από αυτούς, να τοποθετούν πανό στις κερκίδες,<ref>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130224084056/http://www.attikipress.gr/29389/pano-78-xiliometrwn-apo-toys-opadoys-ths-river-pleit|title=Πανό 7.8 χιλιομέτρων από τους οπαδούς της Ρίβερ Πλέιτ!|last=|first=|date=9 Οκτωβρίου 2012|website=|publisher=attikipress.gr|archiveurl=|archivedate=|accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013}}</ref> να φοράνε φανέλες και κασκόλ της ομάδας τους,<ref>{{cite web |url=http://www.onsports.gr/Opinion/Th-Kaisarhs/item/49024-Mia-megalh-oikogeneia |title=Μια μεγάλη οικογένεια |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last=Καίσαρης |first=Θέμης |date=16 Απριλίου 2011 |publisher=onsports.gr |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110821034508/http://www.onsports.gr/Opinion/Th-Kaisarhs/item/49024-Mia-megalh-oikogeneia |archivedate=2011-08-21 |url-status=dead }}</ref> να τραγουδούν ή να φωνάζουν συνθήματα για να ενθαρρύνουν την ομάδα τους, να προσβάλλουν τους αντιπάλους ή απλά να κάνουν θόρυβο.<ref name="Fans2">{{cite web |url=http://www.ole24.gr/soccer/laliga/1031-ta-sinthimata-twn-opadwn-tis-ispanias.html |title=Τα συνθήματα των οπαδών της Ισπανίας... (vids) |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last=Σταυρούσης |first=Γιώργος |date=24 Νοεμβρίου 2011 |publisher=ole24.gr |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130731132653/http://www.ole24.gr/soccer/laliga/1031-ta-sinthimata-twn-opadwn-tis-ispanias.html |archivedate=2013-07-31 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.asxetos.gr/articles/glossa-ellhnikh/podosfairo-mpala-ghpedo-synthimata-opadon.html#axzz2KFdDR21f |title=Οπαδοί εν χορώ: προσέγγιση στα συνθήματα των Ελλήνων οπαδών |accessdate=4 Φεβρουαρίου 2013 |last=Κατσώχης |first=Κατσώχης |date=1 Νοεμβρίου 2011 |publisher=asxetos.gr |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130216070026/http://www.asxetos.gr/articles/glossa-ellhnikh/podosfairo-mpala-ghpedo-synthimata-opadon.html#axzz2KFdDR21f |archivedate=2013-02-16 |url-status=dead }}</ref> Σε τέτοιες εκδηλώσεις δεν είναι σπάνια τα ρατσιστικά φαινόμενα, τα οποία οι διοικητικές αρχές του ποδοσφαίρου προσπαθούν να αντιμετωπίσουν.<ref name="Fans2"/> Η [[FIFA]], η [[UEFA]] και η [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] υποστηρίζουν την [[εκστρατεία ενάντια στο ρατσισμό στην Ευρώπη]] (Football Against Racism in Europe-FARE) στοχεύοντας στην εξάλειψη του φαινομένου.<ref>{{cite web |url=http://www.farenet.org/ |title=Football Against Racism in Europe |publisher=Farenet.org |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117023653/http://www.farenet.org/ |archivedate=2013-01-17 |url-status=dead }}</ref> Το πάθος με το οποίο οι οπαδοί υποστηρίζουν τις ποδοσφαιρικές ομάδες σε μερικές περιπτώσεις οδηγεί σε επιθετικές συμπεριφορές και βίαιες συγκρούσεις μεταξύ οπαδών. Υπάρχουν περιπτώσεις με συνδέσμους φιλάθλων που έχουν εκφυλιστεί σε οργανωμένες συμμορίες και αναζητούν βίαιες συγκρούσεις με αντίπαλες συμμορίες οπαδών. Η συμπεριφορά αυτή έγινε γνωστή σαν «English Disease» μετά τις καταστροφές που προκάλεσαν οι Άγγλοι οπαδοί σε ταξίδια στο εξωτερικό για να υποστηρίξουν είτε τις ομάδες τους είτε την [[Εθνική Αγγλίας (ποδόσφαιρο ανδρών)|Εθνική Αγγλίας]] τις δεκαετίας του 1970 και 1980.<ref>{{cite web |url=http://www.popcenter.org/problems/spectator_violence/PDFs/Garland_and_Rowe.pdf |title=The 'English Disease' —Cured or in Remission? An Analysis of Police Responses to Football Hooliganism in the 1990s |accessdate=14 Φεβρουαρίου 2013 |last1=Garland |first1=Jon |last2=Rowe1 |first2=Michael |publisher=Crime Prevention and Community Safety: An International Journal |language=Αγγλικά |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100626113138/http://www.popcenter.org/problems/spectator_violence/PDFs/Garland_and_Rowe.pdf |archivedate=2010-06-26 |url-status=dead }}</ref> Το φαινόμενο αυτό είναι γενικότερα γνωστό σαν [[χουλιγκανισμός]]. Η βία μεταξύ των οπαδών κυμαίνεται από μικρές αψιμαχίες μέχρι πολέμους που καταλήγουν σε τραγωδίες (όπως η [[τραγωδία του Χέιζελ]]). Οι τρεις προκριματικοί αγώνες μεταξύ τους για το [[Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1970]] θεωρούνται ευρέως ότι ήταν η αφορμή για τον [[Πόλεμος του ποδοσφαίρου|πόλεμο του ποδοσφαίρου]] τον Ιούνιο του 1969 μεταξύ του [[Ελ Σαλβαδόρ]] και της [[Ονδούρα]]ς.<ref name="guardian2007"/>

Η δημοτικότητα του ποδοσφαίρου είναι τόσο μεγάλη που μερικοί ποδοσφαιριστές είναι περισσότερο γνωστοί για τις εξωγηπεδικές τους δραστηριότητες. Διάσημοι ποδοσφαιριστές πρωταγωνιστούν στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων και περιοδικών, ακόμη και για θέματα άσχετα με το ποδόσφαιρο.<ref name="CR1">{{cite news |url=http://www.oneman.gr/keimena/men_s_only/mpales/sto-gkaraz-toy-car7.1657678.html |title=Στο γκαράζ του CAR7! |publisher=oneman.gr |last=Κρεκούκιας |first=Θανάσης |accessdate=5 Φεβρουαρίου 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120501193848/http://www.oneman.gr/keimena/men_s_only/mpales/sto-gkaraz-toy-car7.1657678.html |archive-date=2012-05-01 |url-status=dead }}</ref> Οργανισμοί, εταιρίες, διαφημιστές και κατασκευαστές αθλητικών ειδών κλείνουν συμφωνίες με ποδοσφαιριστές για διαφήμιση των προϊόντων τους έναντι μεγάλης αμοιβής<ref>{{cite web|url=http://in.rediff.com/sports/2005/nov/08adi.htm|work=The Journal|title=How Adidas and Puma were born|author=Erik Kirschbaum|accessdate=6 Ιανουαρίου 2013|date=8 Νοεμβρίου 2005|language=Αγγλικά|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080117230846/http://in.rediff.com/sports/2005/nov/08adi.htm|archivedate=2008-01-17|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.journalonline.co.uk/Magazine/50-6/1001918.aspx#.UOtHCHeAFBg|work=The Journal|title=Don't mention the boot war|author=Bruce Caldow |accessdate=7 Ιανουαρίου 2013 |date=20 Ιουνίου 2005 |language=Αγγλικά}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.sentragoal.gr/article.asp?catid=16494&subid=2&pubid=7354865 |title=Η Nike χρυσοπληρώνει τον Ρονάλντο |accessdate=5 Φεβρουαρίου 2013 |date=25 Φεβρουαρίου 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100227052557/http://www.sentragoal.gr/article.asp?catid=16494&subid=2&pubid=7354865 |archivedate=2010-02-27 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gossip-tv.gr/sports/story/185290/Backstage-apo-tin-nea-diafimisi-toy-Ronalnto-gia-trapeza |title=Backstage από την νέα διαφήμιση του Ρονάλντο για τράπεζα |publisher=gossip-tv.gr |accessdate=5 Φεβρουαρίου 2013|date=29 Απριλίου 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.woop.gr/content/76245/neimar-kata-tes-pituridas-video |title=Νεϊμάρ κατά της... πιτυρίδας (video) |publisher=woop.gr |accessdate=5 Φεβρουαρίου 2013 |date=31 Ιουλίου 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130731131236/http://www.woop.gr/content/76245/neimar-kata-tes-pituridas-video |archivedate=2013-07-31 |url-status=dead }}</ref> ή για προώθηση φιλανθρωπικού έργου (για παράδειγμα ποδοσφαιριστές-πρεσβευτές της [[UNICEF]]).

Φαινόμενα που συγκλονίζουν τον ποδοσφαιρικό κοινό αποτελούν οι περιπτώσεις θανάτων ή θανάσιμων τραυματισμών ποδοσφαιριστών στον αγωνιστικό χώρο,<ref name="Field">{{cite news|url=http://www.star-fm.gr/?p=53650|title=Πεθαίνοντας στον αγωνιστικό χώρο…|publisher=star-fm.gr|date=15 Απριλίου 2012|accessdate=13 Φεβρουαρίου 2013|first=Χρήστος|last=Μίμης}}{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref> όπως και άλλες καταστροφές που έχουν συμβεί μακριά από τον αγωνιστικό χώρο. Οι πιο σημαντικές είναι η αεροπορική τραγωδία του 1949 στο [[Τορίνο]] όπου έχασαν τη ζωή τους όλοι οι ποδοσφαιριστές της [[Τορίνο Φ.Κ.|Τορίνο]],<ref>{{cite news|url=http://www.contra.gr/Soccer/Italy/SerieB/article1085599.ece|title=Πέρασαν 62 χρόνια από την τραγωδία της Τορίνο στη Σουπέργκα (video)|publisher=contra.gr|last=ΚΩΣΤΑΣ |first=ΜΠΡΑΤΣΟΣ |date=04 Μαΐου 2012|accessdate=13 Φεβρουαρίου 2013}}</ref> το [[Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ#Η τραγωδία του Μονάχου|αεροπορικό δυστύχημα στο Μόναχο]] το 1958 όπου σκοτώθηκαν 8 ποδοσφαιριστές της [[Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ]]<ref>{{cite news|url=http://www.sansimera.gr/articles/218|title=Η Αεροπορική Τραγωδία του Μονάχου|publisher=sansimera.gr|date=|accessdate=13 Φεβρουαρίου 2013}}</ref> και η αεροπορική τραγωδία του 1993 στις ακτές της [[Γκαμπόν]] όπου έχασαν τη ζωή τους όλοι οι ποδοσφαιριστές της [[Εθνική Ζάμπιας (ποδόσφαιρο ανδρών)|Εθνικής Ζάμπιας]].<ref>{{cite news|url=http://www.contra.gr/Soccer/Africa/CopaAfrica/article1642961.ece|title=Ζάμπια 1993-2012: Η θάλασσα των δακρύων έφερε την ποδοσφαιρική χαρά|publisher=contra.gr|date=15 Φεβρουαρίου 2012|accessdate=13 Φεβρουαρίου 2013}}</ref>

Τις τελευταίες δεκαετίες, το ποδόσφαιρο επηρεάστηκε και επηρεάζεται από το φαινόμενο της [[παγκοσμιοποίηση]]ς.<ref name="Pagkosmiopoiisi">{{Cite news | url=http://www.monthlyreview.gr/antilogos/greek/periodiko/arxeio/article_fullstory_html?obj_path=docrep/docs/arthra/MR65_Melas_FS/gr/html/index | title=Η μετανάστευση της αθλητικής ποδοσφαιρικής εργατικής δύναμης του Νότου στο Βορρά | publisher=monthlyreview.gr | date= | accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190226031519/http://www.monthlyreview.gr/antilogos/greek/periodiko/arxeio/article_fullstory_html?obj_path=docrep%2Fdocs%2Farthra%2FMR65_Melas_FS%2Fgr%2Fhtml%2Findex | archive-date=2019-02-26 | url-status=dead }}</ref><ref name="Pagkosmiopoiisi2">{{Cite news |url=http://www.monde-diplomatique.gr/spip.php?article275 |title=Ο μαφιόζικος βούρκος του παγκόσμιου ποδοσφαίρου |publisher=monde-diplomatique.gr |date=16 Ιουνίου 2002 |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110917083939/http://www.monde-diplomatique.gr/spip.php?article275 |archive-date=2011-09-17 |url-status=dead }}</ref><ref name="Pagkosmiopoiisi3">{{Cite news| url=http://www.sday.gr/Articles/Xristos-Xaralampopoulos/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%83%CE%B7,-%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1.aspx |title=Παγκοσμιοποίηση, ποδόσφαιρο και εθνική ταυτότητα |publisher=sday.gr |date= |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013}}{{Dead link|date=June 2015}}</ref> Οι ποδοσφαιριστές έχουν το δικαίωμα να αγωνίζονται σε διάφορες χώρες, πέρα από τη χώρα καταγωγής τους.<ref name="Pagkosmiopoiisi"/> Μάλιστα, οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές του πλανήτη απολαμβάνουν μισθούς εκατομμυρίων.<ref>{{Cite news| |url=http://www.onsports.gr/Podosfairo/Eyrwph/Ispania/item/292127-Real-Madriths-Ananewnei-o-Ronalnto |title=Ρεάλ Μαδρίτης: Ανανεώνει ο Ρονάλντο |publisher=onsports.gr |date=5 Φεβρουαρίου 2013 |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130206072210/http://www.onsports.gr/Podosfairo/Eyrwph/Ispania/item/292127-Real-Madriths-Ananewnei-o-Ronalnto |archive-date=2013-02-06 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite news| |url=http://thebest.gr/news/index/viewStory/149190 |title=Η Μπαρτσελόνα θέλει να ανανεώσει το συμβόλαιο του Μέσι |publisher=thebest.gr |date= |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121113212405/http://thebest.gr/news/index/viewStory/149190 |archive-date=2012-11-13 |url-status=dead }}</ref> Επιπρόσθετα, οι ομάδες επωφελούνται και αυτές από την παγκοσμιοποίηση του ποδοσφαίρου. Πολλές ομάδες έχουν αποκτήσει ευρεία στήριξη από οπαδούς πέρα από την περιοχή που εδρεύουν και συχνά πραγματοποιούν περιοδείες στις χώρες αυτές, έχοντας και οικονομικά οφέλη.<ref>{{Cite news| url=http://www.iefimerida.gr/news/60528/%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%87%CE%AE-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CF%84%CF%83%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81-%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%AC%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%BD%CF%84-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF |title=Αποθεωτική υποδοχή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην Κίνα |publisher=iefimerida.gr |date=23 Ιουλίου 2012 |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013}}</ref><ref>{{Cite news |url=http://www.sday.gr/Cosmos-Football/Spain/%CE%A3%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%91%CF%83%CE%B9%CE%B1-%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B7-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%9C%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%84%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B1.aspx |title=Στην Ασία η καλοκαιρινή περιοδεία της Μπαρτσελόνα! |publisher=sday.gr |date=01 Απριλίου 2012 |accessdate=6 Φεβρουαρίου 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120403100912/http://www.sday.gr/Cosmos-Football/Spain/%CE%A3%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%91%CF%83%CE%B9%CE%B1-%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B7-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%9C%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%84%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B1.aspx |archive-date=2012-04-03 |url-status=dead }}</ref>

Ωστόσο, πολλές ομάδες αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Για παράδειγμα, η [[Λιντς Γιουνάιτεντ]] ξόδεψε αρχικά πολλά χρήματα και είχε επιτυχίες για μερικές περιόδους, σύντομα όμως τα χρέη της ομάδας έγιναν ανεξέλεγκτα, οι επιτυχημένοι ποδοσφαιριστές πουλήθηκαν και τελικά η ομάδα υποβιβάστηκε δύο φορές από την [[Πρέμιερ Λιγκ]] στην [[Τσάμπιονσιπ]] και ακολούθως στην [[Φούτμπολ Λιγκ Ουάν]].<ref name="Leeds">{{cite news| |url=http://www.england365.gr/article/43171/%CE%97-%CE%9B%CE%B9%CE%BD%CF%84%CF%82-%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%AC-%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%AF-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CE%BA%CE%B5%CE%B9 | title=Η Λιντς ξανά εκεί που ανήκει |publisher=england365.gr |last=Σωτηρακόπουλος |first=Χρήστος |accessdate=9 Φεβρουαρίου 2013 | date=30 Ιανουαρίου 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130203081132/http://www.england365.gr/article/43171/%CE%97-%CE%9B%CE%B9%CE%BD%CF%84%CF%82-%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%AC-%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%AF-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CE%BA%CE%B5%CE%B9 |archive-date=2013-02-03 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.sportreview.gr/article/250/%CE%9B%CE%B9%CE%BD%CF%84%CF%82_%CE%93%CE%B9%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%AC%CF%8A%CF%84%CE%B5%CE%BD%CF%84____%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%B1_%CE%B3%CE%B5%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B1_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1 |title=Λιντς Γιουνάϊτεντ: «Παγώνια» γεμάτα από ιστορία |publisher=sportreview.gr |last=Τσίλιος |first=Γιώργος |accessdate=9 Φεβρουαρίου 2013 |date=23 Οκτωβρίου 2010 }}{{Dead link|date=Απρίλιος 2020 }}</ref> Το 2012, η [[Σκωτία|σκωτσέζικη]] [[Ρέιντζερς Γλασκώβης]] υποβιβάστηκε από την πρώτη κατηγορία της Σκωτίας στην τέταρτη, λόγω χρεών.<ref>{{cite news| url=http://www.sport24.gr/football/Scotland/h_reintzers_sthn_tetarth_kathgoria.1853843.html | title=Η Ρέιντζερς στην τέταρτη κατηγορία! |publisher=sport24.gr |last= |first= |accessdate=9 Φεβρουαρίου 2013 | date=13 Ιουλίου 2012}}</ref>

Μια κινηματογραφική ταινία που στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα είναι η ταινία του 1981, «Escape to Victory» («Η Μεγάλη Απόδραση των 11»).<ref>{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt0083284/ |title=Internet Movie Database – «Victory» |publisher=Imdb.com |accessdate=12 Ιουνίου 2009}}</ref> Η ταινία βασιζόταν στην αληθινή ιστορία του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], όπου 11 ποδοσφαιριστές της [[ΦΚ Ντιναμό Κιέβου]] και της [[Λοκομοτίβ Κιέβου]] που ήταν αιχμάλωτοι στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ντάρμιτσα, κέρδισαν τη γερμανική [[Βέρμαχτ]], που αποτελείτο από επαγγελματίες Γερμανούς ποδοσφαιριστές που υπηρετούσαν τη θητεία τους. Οι ποδοσφαιριστές της νικήτριας ομάδας αθέτησαν διαταγή των Γερμανών, όπως χάσουν τον αγώνα και στη συνέχεια εκτελούνται.<ref name="Dinamo1">{{cite web |url=http://www.onalert.gr/stories/Ntermpi_thanatoyEnas_istorikos_podosfairikos_agonas_BINTEO |title=Ντέρμπι θανάτου!Ένας ιστορικός ποδοσφαιρικός αγώνας .ΒΙΝΤΕΟ |publisher=onalert.gr |date=6 Αυγούστου 2012 |accessdate=10 Φεβρουαρίου 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130118183648/http://www.onalert.gr/stories/Ntermpi_thanatoyEnas_istorikos_podosfairikos_agonas_BINTEO |archivedate=2013-01-18 |url-status=dead }}</ref> Η ίδια ιστορία εξιστορείται στο βιβλίο «Dynamo» του [[Άντι Ντούγκαν]].<ref name="Dinamo2">{{cite web |url=http://www.dioptra.gr/ |title=ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ |publisher=dioptra.gr |date=6 Αυγούστου 2012 |accessdate=10 Φεβρουαρίου 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130216003247/http://dioptra.gr/ |archivedate=2013-02-16 |url-status=dead }}</ref>