Βικιπαίδεια

Λάδι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
προσέθεσα περιεχομενο , παραπομπές
Copyvio http://www.dimosdelfon.gr/attachments/article/1990/6._%CE%9F_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%86%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%86%CE%BC%CF%86%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%82.PDF κ.ά sites
Ετικέτα: Αναίρεση
Γραμμή 1:
{{Πηγές|31|01|2018}}{{πληροφορίες}}
Το '''λάδι''' ή '''έλαιο''' είναι υγρό στις συνήθεις θερμοκρασίες περιβάλλοντος, το οποίο παράγεται είτε από ορυκτούς [[υδρογονάνθρακας|υδρογονάνθρακες]] είτε από [[φυτό|φυτά]] ή από ζώα, είτε συνθετικά όπως από σιλικόνη. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν αναμιγνύεται με το [[νερό]], συνήθως εύφλεκτο, και στην αφή δίνει την αίσθηση του "λιπαρού".
 
== Ιστορικά Στοιχεία ==
Ανάμεσα στα καρποφόρα δέντρα  της  ελληνικής φύσης που έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομία, στην κοινωνική εξέλιξη, αλλά  και στη  λατρεία, στις  δοξασίες και στα  έθιμα, την πρώτη θέση κατέχει η ελιά. Από τη Νεολιθική ακόμα  Εποχή φαίνεται ότι  μαζί με τους  καρπούς διαφόρων δέντρων θα  γινόταν και  συλλογή των  καρπών  της  αγριελιάς. Από την  περίοδο  μάλιστα  αυτή  έχουμε  και τα παλιότερα  ως  τώρα  δείγματα από γύρη ελιάς (Κρήτη-Βοιωτία).
 
Οι αρχές της  ελαιοκαλλιέργειας τοποθετούνται συνήθως  στην 3η χιλ. π.Χ. Ίσως  να προηγήθηκε  η Κρήτη. Τόσο η Κρήτη, όσο και η Ηπειρωτική  Ελλάδα από το 14ο και 13ο αι. π.Χ. μας δίνουν  μαρτυρίες για την  ελιά και το λάδι. Σε διάφορους οικισμούς βρέθηκαν ακέραιοι ελαιοπυρήνες που αποτελούσαν υπολείμματα τροφής. Επίσης  μικρές ποσότητες ελαιοκάρπου βρέθηκαν μέσα σε αγγεία. Χαρακτηριστική είναι  η περίπτωση  του ανακτόρου της Ζάκρου στην  [[ανατολική Κρήτη]], όπου ελιές που βρέθηκαν  μέσα σε  δεξαμενή νερού διέσωζαν ακόμα τη σάρκα τους  χάρη στις  ευνοϊκές συνθήκες διατήρησης.
 
Στο πρώτο είδος  ελληνικής  γραφής  (γραμμική Β) βρίσκουμε πληροφορίες για το λάδι, που το χρησιμοποιούσαν  βέβαια  και στη διατροφή, αλλά κυρίως ήταν είτε αρωματικό ή προοριζόταν ως  βάση  για αρώματα και αλοιφές του σώματος, που ίσως είχαν και θεραπευτικές ιδιότητες. Φαίνεται όμως  πως υπήρχαν  και  βιοτεχνικές χρήσεις  του λαδιού, π.χ. στη βυρσοδεψία και στην υφαντική. Κατάλληλο επίσης ήταν το λάδι  και ως  μέσο καθαρισμού, όπως το σαπούνι, αλλά και ως  συντηρητικό για προστασία διαφόρων  επιφανειών. Ακόμη το χρησιμοποιούσαν και για φωτισμό. Το ξύλο της ελιάς  χρησιμοποιήθηκε  και αυτό: στην οικοδομική, στην κατασκευή διαφόρων αντικειμένων  και ως καύσιμη βέβαια ύλη. Σ’ αυτή την  τόσο μακρινή  εποχή, έχουν αναγνωριστεί  και  ελαιοπιεστήρια, στην Κρήτη  κυρίως. Βρέθηκαν λίθινες βάσεις, στις οποίες υπήρχε ένα σημείο από το οποίο χυνόταν  το υγρό που συγκεντρωνόταν  σε δοχεία, για να  ακολουθήσει το στάδιο διαχωρισμού του  νερού από το λάδι. Για τη  συμπίεση  θα πρέπει να  χρησιμοποιούσαν  λίθινα βάρη, που τα κρεμούσαν από ξύλινα δοκάρια.
 
Η αποθήκευση του  λαδιού γινόταν σε πολύ μεγάλα πιθάρια, που τα γνωρίζουμε  κυρίως από τα  κρητικά ανάκτορα και τις  αγροικίες. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι οι δυτικές  αποθήκες του ανακτόρου της Κνωσού. Υπολογίστηκε ότι η συνολική τους χωρητικότητα θα  ξεπερνούσε τις 246.000 λίτρα.
 
Η ελιά ήταν παρούσα και στην τέχνη εκείνης της  εποχής. Απεικονίζεται σε τοιχογραφίες, αλλά και σε άλλα είδη τέχνης. Στη μινωική Κρήτη  φαίνεται ότι είχε ένα θρησκευτικό συμβολισμό, που  ήταν πλατιά διαδεδομένος στους ιστορικούς χρόνους και που ίσως ξεπήδησε  μέσα από τις ιδιότητες του ελαιόδεντρου (ανθεκτικότητα, μακροβιότητα, αειθαλές) και από τη σημασία  του καρπού και των παραγώγων του σε διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής. Ας μη  ξεχνάμε και τη στενή σύνδεση ελιάς και Αθηνάς, όπως  αυτή μας είναι γνωστή από τους  ιστορικούς χρόνους. Δε χωρά αμφιβολία ότι ακριβώς  λόγω του  σημαντικού ρόλου της  στην  αθηναϊκή οικονομία  αναδείχτηκε  η ελιά σε ιερό δέντρο της Αθηνάς.
 
Η καλλιέργεια της  ελιάς και η χρήση  του λαδιού συνεχίστηκαν  βέβαια και στα  ιστορικά χρόνια. Το λάδι εξακολούθησε να αποτελεί ένα πολύτιμο προϊόν, που έπαιζε σημαντικότατο  ρόλο στην οικονομία  της  εποχής  και  χρησιμοποιούταν  σε διάφορες περιπτώσεις. Για το λάδι της Θάσου δε γίνεται ιδιαίτερος λόγος, όπως π.χ. για το ξακουστό κρασί της. Πηγές μας για την περίοδο αυτή είναι τα ευρήματα των  ανασκαφών, οι  γραπτές  μαρτυρίες και οι παραστάσεις σε αγγεία.
 
Το ελαιόλαδο συνέχισε να χρησιμοποιείται στην παραγωγή αρωμάτων. Σε κείμενα  καταγράφονται  υλικά και συνταγές αρωματικού λαδιού. Στον ιπποκράτειο κώδικα συναντώνται πάνω  από 60  φαρμακευτικές χρήσεις. Φαίνεται πως το ελαιόλαδο ήταν ιδιαίτερα ενδεδειγμένο για τις ασθένειες του  δέρματος. Η εικονογραφία  του 6ου και 5ου αι. π.χ. δείχνει ότι το λάδι  ήταν μέσο καθαρισμού. Είναι γνωστή  μια παράσταση  σε αγγείο που βρίσκεται στο Βερολίνο, όπου απεικονίζεται ένας νέος που χύνει λάδι στο χέρι του  και στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει  ένα  ειδικό εργαλείο, τη  στλεγγίδα, για  να καθαριστεί. Χρησίμευε  ωστόσο και ως μέσο καλλωπισμού. Στην [[Οδύσσεια]] π.χ. ο Τηλέμαχος, όταν πήγε στη Σπάρτη, την  πρώτη νύχτα πλύθηκε με νερό και μετά αλείφτηκε  με ελαιόλαδο. Οι Έλληνες έβαζαν λάδι  στα μαλλιά τους και πιθανόν  στα ρούχα τους. Ο Πλούταρχος αναφέρει πως το ελαιόλαδο έδινε λάμψη  στα  λευκά ρούχα. Τόσο το ελαιόλαδο, όσο και τα  αρώματα  χρησιμοποιήθηκαν  και στις  νεκρικές τελετές. Οι γυναίκες  έπλεναν το σώμα του  νεκρού και μετά το άλειφαν με ελαιόλαδο ή αρωματισμένο λάδι. Αυτά μαζί με κρασί, μέλι και άλλα προϊόντα προσφέρονταν στους τάφους, δώρα για τους νεκρούς.
 
Αναρωτιέται κανείς τι γινόταν σε άλλους βασικούς  τομείς  κατανάλωσης λαδιού, όπως  στο φαγητό και στο φωτισμό. Το λάδι δεν ήταν  φαΐ του φτωχού. Η διατροφή των  ανθρώπων  στην κλασική  αρχαιότητα  βασιζόταν  κυρίως στα δημητριακά. Οι πλούσιοι είχαν το προνόμιο να καταναλώνουν λιγότερα δημητριακά  και να  τα αναπληρώνουν  με άλλα φαγητά  της προτίμησής  τους, ιδιαίτερα με λάδι, γαλακτοκομικά προϊόντα  και κρέας. Υπολογίστηκε ότι η κατανάλωση λαδιού για φαγητό από τους πλούσιους στην  αρχαιότητα ήταν περίπου 24-35 κιλά λάδι για κάθε άτομο το χρόνο. Όσο για το φωτισμό υποστηρίχτηκε ότι η  χρήση του  λαδιού στα λυχνάρια ήταν σπάνια μέχρι το τέλος του  7ου αι. Στην Οδύσσεια  γνωρίζουμε ότι ο  φωτισμός γινόταν  είτε με δάδες είτε  με τη βοήθεια  της εστίας. Το μόνο  λυχνάρι που καίει με ελαιόλαδο  είναι το  ιερό  φως της Αθηνάς. Μετά  τον 6ο αι. π.Χ. διαπιστώνεται μια  αύξηση της  χρήσης  του λαδιού στο φωτισμό. Ο πλούσιος τεχνητός  φωτισμός  τη νύχτα θα πρέπει  να ήταν προνόμιο μόνο  των πλουσίων στην  αρχαιότητα, καθώς  για να φωτιστεί ένα μεγάλο  σπίτι, χρειαζόταν πολλά λυχνάρια  και λάδι, που κόστιζε πολύ. Ωστόσο σε  όλο τον αρχαίο  ελληνικό κόσμο ο τομέας που σχετίζεται  ιδιαίτερα με το λάδι  είναι οι αθλητικές δραστηριότητες και η  σχέση αυτή ξεκινά από τη συνήθεια των  νέων και των  αθλητών  να αλείφουν  για λόγους υγιεινής  το σώμα  τους με λάδι  πριν από την καθημερινή άσκηση  στα γυμναστήρια. Αυτή τη συνήθεια  τη γνωρίζουμε  όχι μόνο  από τα αρχαία  κείμενα , αλλά και από άφθονες παραστάσεις  σε  αττικά  αγγεία. Στην Αθήνα  ειδικά  η σχέση του  λαδιού με τον αθλητισμό  ήταν πολύ  στενότερη.
 
Εκεί  στους  αθλητικούς αγώνες που γίνονταν κάθε  4 χρόνια  κατά τη διάρκεια  των  Παναθηναίων, της μεγάλης γιορτής  προς  τιμήν  της προστάτιδας  θεάς  Αθηνάς, το λάδι της ελιάς αποτελούσε το βραβείο που έπαιρναν  οι νικητές. Το παναθηναϊκό λάδι  μοιραζόταν  στους νικητές μέσα σε μεγάλα  και ζωγραφισμένα  πήλινα αγγεία, που τα ονόμαζαν  παναθηναϊκούς αμφορείς. Στη μια πλευρά  τους απεικόνιζαν   τη θεά Αθηνά ,στην άλλη  το αγώνισμα  στο οποίο  θα  δινόταν το αγγείο ως έπαθλο. Τα  αγγεία αυτά ήταν δημόσια  και την ευθύνη  της κατασκευής  και απονομής τους  είχαν τα αρμόδια  όργανα της  αθηναϊκής πολιτείας. Για  τις ποσότητες του  λαδιού που  έπαιρναν  ως βραβείο οι νικητές μας πληροφορεί μια σημαντικότατη επιγραφή του 380 π.Χ. περίπου από την  [[Ακρόπολη]], όπου  αναφέρεται  ο ακριβής  αριθμός  των  γεμάτων με λάδι  αγγείων που δίνονταν στον πρώτο και δεύτερο νικητή. Έτσι π.χ. βλέπουμε  ότι  ο νικητής  του  δρόμου ταχύτητας  έπαιρνε ως βραβείο  70 αμφορείς που ο καθένας  χωρούσε γύρω στα 35-45 κιλά λάδι. Θα κέρδιζε επομένως  γύρω στους 2,5 τόνους λάδι. Ο  πρώτος  νικητής  στην  αρματοδρομία  θα κέρδιζε περίπου 5 τόνους λάδι. Αυτές οι  τόσο μεγάλες ποσότητες λαδιού ήταν αδύνατο να καταναλωθούν  από τους ίδιους τους  νικητές. Πιθανότερο ήταν  ότι  μέρος του λαδιού διοχετευόταν  στην αγορά και μάλιστα  στην εξαγωγική. Γνωρίζουμε ακόμα  ότι οι  70  αμφορείς  απέδιδαν  840 δρχ. Με βάση  το ημερομίσθιο του τεχνίτη, που  ήταν  1 δρχ. γίνεται φανερό  ότι  πρόθυμα οι  νικητές θα πουλούσαν  τους  γεμάτους λάδι παναθηναϊκούς αμφορείς, για να  μετατρέψουν  σε  ρευστό το βραβείο τους. Με τη λογική αυτή  το έπαθλο  στην αρματοδρομία αντιστοιχούσε  με ημερομίσθια  τουλάχιστον  5 χρόνων. Τα ποσά  ωστόσο θα ήταν ακόμα  μεγαλύτερα, γιατί σε σχέση με το κοινό λάδι, το παναθηναϊκό  ήταν σίγουρα περιζήτητο κυρίως στις ξένες αγορές. Η φήμη των  Παναθηναίων, ο ιερός  χαρακτήρας  του λαδιού και η πώλησή  του από διάσημους  πολλές φορές αθλητές θα πρέπει να  ανέβαζαν  πολύ την τιμή του σε σχέση  με το κοινό λάδι και κατά συνέπεια  τα κέρδη  των νικητών. Αν προσθέσουμε  τα  έξοδα της  μεταφοράς, τα κέρδη  των  εμπόρων  κλπ., συμπεραίνουμε ότι μόνο πλούσιοι ξένοι θα  μπορούσαν να  κατέχουν αμφορείς με παναθηναϊκό λάδι. Το λάδι δε αυτό φαίνεται ότι  επανερχόταν στην αθλητική χρήση, ότι δηλ. οι νέοι και οι αθλητές άλειφαν  μ’ αυτό το  σώμα τους. Και ίσως  αθλητές σε  μακρινά γυμναστήρια, όπως π.χ. της Μασσαλίας ή της Κυρήνης  να καμάρωναν  που  αλείφονταν με  τέτοιο λάδι, όπως  σήμερα  καμαρώνουν τα  παιδιά, που φορούν  πανάκριβα αθλητικά παπούτσια, τα οποία διαφημίζονται από αστέρια του μπάσκετ ή του ποδοσφαίρου. Από τα δεδομένα που  υπάρχουν  συμπεραίνεται ότι η πόλη των  Αθηνών  έπρεπε κάθε 4 χρόνια  να μοιράζει στους αθλητές περίπου  1.840-2.000 παναθηναϊκούς αμφορείς. που για να γεμίσουν χρειάζονταν  γύρω στους  66-72 τόνους λάδι.
 
H σπουδαιότητα λοιπόν του λαδιού είναι φανερή  από την προϊστορική  ακόμα εποχή. Είναι ένα προϊόν που  συνδέεται και  σήμερα τόσο στενά με το νησί της Θάσου, μα και με ολόκληρη την Ελλάδα. Είναι το  προϊόν  ενός  δέντρου, που η  θεά Αθηνά πρόσφερε στους κατοίκους της Αττικής, σύμβολο ξέχωρης εύνοιας  θεϊκής  και που ένα κλαδάκι του στο στόμα  του περιστεριού έγινε για το  [[Νώε]]  σημάδι της ευσπλαχνίας του Θεού<ref>{{Cite web|url=https://www.thassos-island.gr/el/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/item/544-%CF%84%CE%BF-%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1.html|title=Το λάδι στην αρχαιότητα|last=User|first=Super|website=www.thassos-island.gr|language=el-gr|accessdate=2020-08-12}}</ref>.
 
== Διατροφικά Στοιχεία ==
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει ιδιαίτερα μεγάλη θρεπτική αξία. Περιέχει βιταμίνη Ε και Κ καθώς και ωφέλιμα λιπαρά οξέα.
 
Η διατροφική αξία από 100 γραμμάρια ελαιόλαδο είναι ως εξής:
 
* Κορεσμένα λιπαρά: 13.8%.
* Μονοακόρεστα λίπη: 73% (τα περισσότερα εκ των οποίων ολεϊκά οξέα 18 ανθράκων).
* [[Ωμέγα|Ωμέγα-6]]: 9.7%.
* [[Ωμέγα|Ωμέγα-3]]: 0.76%.
* [[Βιταμίνη C|Βιταμίνη E]]: 72% of the RDA.
* Βιταμίνη K: 75% of the RDA.
 
Η μεγάλη διαφορά όμως όσον αφορά τη διατροφική αξία του ελαιόλαδου βρίσκεται στα αντιοξειδωτικά που περιέχει.
 
Οι συγκεκριμένες φυτοχημικές ενώσεις είναι βιοενεργές και πολλές από αυτές λειτουργούν προστατευτικά για μια σειρά από ασθένειες και βλάβες της υγείας.
 
Εάν από τα βασικά αντιοξειδωτικά στοιχεία του ελαιόλαδου με αντιφλεγμονώδη δράση είναι η ολεοκανθάλη και η ελαιοευρωπεΐνη, φυτοχημικά στοιχεία που αποτρέπουν την οξείδωση της «κακής» LDL χοληστερίνης.
 
Αρκετοί υποστηρίζουν πως ένα «πρόβλημα» με το ελαιόλαδο είναι το υψηλό ποσοστό ωμέγα 6 προς ωμέγα 3 λιπαρών (άνω του 10:1).
 
Ωστόσο το συνολικό ποσό των πολυακόρεστων λιπαρών στο ελαιόλαδο είναι σχετικά χαμηλό. Πράγμα που δε πρέπει να προκαλεί ανησυχία.
 
Σε γενικές γραμμές για να συνοψίσουμε το ελαιόλαδο είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε ωφέλιμα μονοακόρεστα λιπαρά ενώ περιέχει μικροποσότητες από βιταμίνη Ε και Κ.
 
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι φορτωμένο με πολύτιμα αντιοξειδωτικά που έχουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία.
 
== Οφέλη για την υγεία ==
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο περιέχει αντιφλεγμονώδη συστατικά. Η χρόνια φλεγμονή είναι ανάμεσα στις κυριότερες αιτίες πολλών ασθενειών στις μέρες μας. Μερικές από αυτές είναι καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, διαβήτης, μεταβολικά σύνδρομα, αρθρίτιδα και Αλτσχάϊμερ.
 
Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς πίσω από τα πολλαπλά οφέλη του ελαιόλαδου είναι η καταπολέμηση της φλεγμονής.
 
Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις πως από μόνο του το ολεϊκό οξύ που βρίσκεται σε πληθώρα στο ελαιόλαδο μειώνει του δείκτες φλεγμονής όπως η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη.
 
Ωστόσο η βασική αντιφλεγμονώδης δράση του ελαιόλαδου μπορεί να αποδοθεί στα αντιοξειδωτικά που περιέχει όπως ελαιοκανθάλη η οποία μιμείται τη δράση της ιμπουπροφένης.
 
Ερευνητές υπολογίζουν πως η ποσότητα ελαιοκανθάλης που περιέχεται σε 50 ml  έξτρα παρθένου ελαιόλαδου έχει αντίστοιχη αναλγητική δράση με το 10% της δοσολογίας της ιμπουπροφένης για ενήλικες.
 
Υπάρχει ακόμη μια μελέτη που δείχνει πως τα συστατικά του ελαιόλαδου μειώνουν την έκφραση των γονιδίων και των πρωτεϊνών που πυροδοτούν τη φλεγμονώδη αντίδραση.
 
Πρέπει να λάβουμε υπόψιν πως χαμηλά επίπεδα φλεγμονής απαιτούν χρόνια για να προκαλέσουν βλάβες. Ωστόσο οι βλάβες είναι σοβαρές.
 
Η τακτική κατανάλωση έξτρα παρθένου ελαιόλαδου συμβάλλει στην καταπολέμηση της φλεγμονής και ειδικά όσες σχετίζονται με τις βλάβες στο καρδιαγγειακό σύστημα.
 
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις (κυρίως το έμφραγμα) είναι από τις πιο σύνηθες αιτίες θανάτων σε όλο τον κόσμο. Αρκετές μελέτες παρατήρησης έδειξαν πως τα ποσοστά των θανάτων σε συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη όπως η λεκάνη της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]] είναι αρκετά χαμηλότερα σε σχέση με το υπόλοιπο δείγμα.
 
Η συγκεκριμένη διαπίστωση έριξε μεγάλο βάρος της έρευνας στη Μεσογειακή διατροφή, η οποία καθρεφτίζει το μέσο διαιτολόγιο όσων κατοικούν στα συγκεκριμένα μέρη.
 
Μελέτες αναφορικά με τη Μεσογειακή διατροφή έδειξαν πως το ρίσκο εμφράγματος και θανάτων μειώνεται εώς και 30%, ποσοστό διόλου αμελητέο.
 
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο προστατεύει από καρδιαγγειακές παθήσεις και νοσήματα με μια σειρά από μηχανισμούς και ιδιότητες:
 
* '''Μειώνει τη [[Φλεγμονή|φλεγμον]]<nowiki/>ή:''' Όπως αναφέρουμε και πιο πάνω το ελαιόλαδο προστατεύει από τη φλεγμονή, η οποία ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τα καρδιαγγειακά προβλήματα.
 
* '''LDL χοληστερίνη:''' Το ελαιόλαδο προστατεύει την [[LDL]] από οξείδωση – μια καταλυτική διαδικασία στην εξέλιξη των καρδιακών νοσημάτων.
 
* '''Βελτιώνει τη λειτουργία του ενδοθηλίου''': Το ελαιόλαδο βελτιώνει τη λειτουργία το ενδοθηλίου το οποίο αποτελεί τα εσωτερικά τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων.
 
* '''[[Θρόμβωση]]:''' Μερικές μελέτες υποστηρίζουν πως το ελαιόλαδο συμβάλλει στην αποτροπή δημιουργίας θρόμβων, πράγμα πολύ σημαντικό για τον κίνδυνο εμφράγματος και καρδιακών προσβολών.
 
* '''Μειώνει την [[αρτηριακή πίεση]]:''' Μια μελέτη σε ασθενείς με υψηλή πίεση βρήκε πως το ελαιόλαδο μείωσε την αρτηριακή πίεση σημαντικά καθώς και την ανάγκη λήψης αντι-υπερτασικών αγωγών κατά 48%.
 
Δεδομένου των γνωστών βιολογικών επιδράσεων του ελαιόλαδου, δεν είναι τυχαίο που παρατηρούμε κόσμο που καταναλώνει τακτικά ελαιόλαδο να έχουν ιδιαίτερα μειωμένα ποσοστά εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων αλλά και θανάτων.
 
Τα αποτελέσματα μελετών που έχουμε στα χέρια μας δεν είναι πλέον εκατοντάδες. Μελέτες που διεξήχθησαν τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα επιβεβαιώνουν την ευεργετική και καρδιοπροστατευτική δράση του ελαιόλαδου. Συστήνουμε ανεπιφύλακτα την τακτική κατανάλωση έξτρα παρθένου ελαιολάδου.
 
Οι περισσότεροι έχουν συνδέσει τη δράση του ελαιόλαδου με την υγεία της καρδιάς. Τα οφέλη όμως δεν περιορίζονται εκεί. Πάμε να ρίξουμε μια ματιά σε άλλα αποτελέσματα ερευνών.<ref>{{Cite web|url=https://healthia.gr/blog/137_elaiolado-diatrofiki-aksia-idiotites-kai-ofeli-gia-tin-ygeia.html|title=Ελαιόλαδο. Διατροφική αξία, ιδιότητες και οφέλη - Blog με άρθρα για καλύτερη υγεία - Healthia|website=healthia.gr|accessdate=2020-08-12}}</ref>
 
== Ελαιόλαδο στη μάχη κατά του καρκίνου ==
Ο καρκίνος στις μέρες μας πλέον θερίζει παγκοσμίως. Μελέτες έδειξαν πως οι κάτοικοι της λεκάνης της Μεσογείου έχουν σχετικά χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου και αρκετοί πιστεύουν πως έχει να κάνει με τη δράση του ελαιόλαδου.
 
Ένας παράγοντας που σχετίζεται με την ανάπτυξη του καρκίνου είναι η οξείδωση και οι βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.
 
Το ελαιόλαδο όπως ήδη αναφέραμε περιέχει υψηλές ποσότητες αντιοξειδωτικών που μειώνουν τις βλάβες που προκαλεί το οξειδωτικό στρες.
 
Το ολεϊκό οξύ στο ελαιόλαδο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στην οξείδωση και συγχρόνως έχει ευεργετικά οφέλη και δράση στα γονίδια που σχετίζονται με τον καρκίνο.
 
Πολλές μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες έδειξαν πως τα στοιχεία διατροφικά στοιχεία που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο καταπολεμούν τον καρκίνο σε μοριακό επίπεδο.
 
Ωστόσο περισσότερες μελέτες σε ανθρώπους πρέπει να διεξαχθούν για να εξάγουμε πιο ασφαλή και συγκεκριμένα αποτελέσματα.
 
== Το ελαιόλαδο στη μάχη κατά του [[Νόσος Αλτσχάιμερ|Αλτσχάϊμερ]] ==
Η νόσος του Αλτσχάϊμερ είναι παγκοσμίως η πιο κοινή νευροεκφυλιστική ασθένεια και βασική αιτία της γεροντικής άνοιας.
 
Ένα χαρακτηριστικό του Αλτσχάϊμερ είναι εναποθήκευση πρωτεϊνών με τη μορφή αμυλοειδών πλακών στην επιφάνεια νευρώνων του εγκεφάλου.
 
Μια μελέτη σε ποντίκια έδειξε πως ένα συστατικό του ελαιόλαδου συνέβαλε στην απομάκρυνση αυτών των πλακών από τον εγκέφαλο.
 
Μια μελέτη σε ομάδα ελέγχου έδειξε πως οι άνθρωποι που ακολουθούσαν μεσογειακή διατροφή πλούσια σε ελαιόλαδο είχε ευεργετική δράση στη λειτουργία του εγκεφάλου και μειωμένο ρίσκο ανθρώπους νευρολογικών και γνωστικών διαταραχών.
 
== Είναι το ελαιόλαδο κατάλληλο μαγειρικό λάδι για τηγάνισμα; ==
Κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος τα λιπαρά οξέα οξειδώνονται και καταστρέφονται, ενώ πολλές φορές γίνονται επιβλαβή για την υγεία.
 
Κατά κύριο λόγο είναι οι διπλοί δεσμοί στα λιπαρά οξέα που είναι υπεύθυνοι για αυτή τη διαδικασία.
 
Έτσι τα κορεσμένα λιπαρά που δεν περιέχουν διπλούς δεσμούς είναι ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες ενώ τα πολυακόρεστα λίπη που περιέχουν πολλούς διπλούς δεσμούς είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και μπορεί να καταστραφούν.
 
Το ελαιόλαδο περιέχει κυρίως μονοακόρεστα λίπη που έχουν μόνο 1 διπλό δεσμό στη μοριακή τους δομή, πράγμα που τα κάνει ιδιαίτερα ανθεκτικά σε υψηλές θερμοκρασίες.
 
Σε μια μελέτη ερευνητές ζέσταναν έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στους 180 βαθμούς Κελσίου για 36 ώρες. Το ελαιόλαδο αποδείχθηκε ιδιαίτερα σταθερό και δεν υπέστη μεγάλη βλάβη.
 
Μια άλλη μελέτη χρησιμοποίησε ελαιόλαδο σε φριτέζα με συνεχής τηγάνισμα. Χρειάστηκαν 24 – 27 ώρες για το ελαιόλαδο να γίνει τοξικό.
 
Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε πως το ελαιόλαδο είναι ιδανικό μαγειρικό λάδι για τηγάνισμα με ασφάλεια.
 
== Συστατικά ==
Γραμμή 139 ⟶ 14 :
 
== Πώς παράγεται ==
Ο καρπός συλλέγεται από τον Νοέμβριο έως και τον Μάρτιο, δηλαδή έξι με οκτώ μήνες μετά την εμφάνιση της ανθοφορίας του δένδρου. Για την παραγωγή της καλύτερης ποιότητας λαδιού, ο καρπός πρέπει να συλλέγεται όταν αλλάζει το χρώμα του, τότε δηλαδή που υπάρχει η μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λάδι και η καλύτερη γεύση. Μολονότι έχουν κάνει την εμφάνισή τους μηχανές, η συλλογή του ελαιόκαρπου γίνεται στις περισσότερες χώρες με τον παραδοσιακό τρόπο: με τα χέρια. Οι εργάτες τινάζουν τα κλαδιά με ραβδιά, αφού απλώσουν πανιά ή δίχτυα για τη συλλογή του καρπού, και συγκεντρώνουν τον καρπό σε τσουβάλια. Σε κάποιες περιοχές, δεν κάνουν ούτε αυτό, αλλά περιμένουν τον καρπό να ωριμάσει και να πέσει μόνος του από το δένδρο (π.χ., στην [[Κέρκυρα]]). Βέβαια, το λάδι αυτό δεν είναι άριστης ποιότητας. Όταν μαζευτεί ο καρπός, πρέπει να μεταφερθεί στο ελαιοτριβείο όσο γίνεται πιο γρήγορα (μετά από 1-2 μέρες). Αυτό συμβαίνει γιατί, αν αφεθεί ο καρπός, οι ελιές αρχίζουν να αλλοιώνονται (επέρχεται ζύμωση).
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Γραμμή 147 ⟶ 22 :
*[http://www.internationaloliveoil.org/ Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου]
 
 
<ref>{{Cite web|url=https://www.thassos-island.gr/el/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/item/544-%CF%84%CE%BF-%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1.html|title=Το λάδι στην αρχαιότητα|last=User|first=Super|website=www.thassos-island.gr|language=el-gr|accessdate=2020-08-12}}</ref>
{{authority control}}
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Λάδι"