Άγιος Βασίλειος Αχαΐας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Λουλούδης 2010, σ.194
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 26:
 
==Ιστορικά στοιχεία==
Στην αρχαιότητα στην ανατολική του πλευρά (περιοχή ΧατζέικαΧατζαίικα-πράσινοΠράσινο λιμανάκιΛιμανάκι) ήταν κτισμένη η πόλη [[Πάνορμος Αχαΐας|Πάνορμος]] όπως αναφέρεται από τον [[Παυσανίας|Παυσανία]] στα «Αχαϊκά». Συμπληρωματικά η αρχαία Πάνορμος, κατά τον [[Παυσανίας|Παυσανία]] τοποθετείται γεωγραφικά ανάμεσα στο ακρωτήριο Ρίου και το ακρωτήριο Δρέπανο απέχουσα ισόποσα 10 [[Στάδιο (μονάδα μήκους)|στάδια]] (αρχαία μονάδα μέτρησης αντιστοιχούσα με 192 [[μέτρο|μέτρα]] περίπου)<ref>''"... σταδίους [δὲ] Πατρῶν πεντήκοντα ἀπέχουσα, λιμὴν δὲ ὁ Πάνορμος σταδίοις πέντε καὶ δέκα ἀπωτέρω τῆς ἄκρας. τοσούτους δὲ ἀφέστηκεν ἑτέρους ἀπὸ Πανόρμου τὸ Ἀθηνᾶς καλούμενον τεῖχος..."'' - Παυσανίας, ''Αχαϊκά'' 2.20</ref>.
 
Η αρχαία Πάνορμος φαίνεται στους [[χάρτης|χάρτες]] των αποικιών της [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαίας Ελλάδας]] στην νότια [[Ιταλία]] (Magna Greccia - Paestum). Το σημερινό Παλέρμο στην [[Σικελία]] μεταφράζεται ως Πάνορμος. Η Πάνορμος χαρτογραφείται και μεταγενέστερα στην [[Χάρτα του Ρήγα|Χάρτα του Ρήγα Φεραίου]]. Επίσης στη [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)|ναυμαχία της Ναυπάκτου]] που έγινε στις [[17 Οκτωβρίου]] του [[1571]] με τους [[Οθωμανοί|Οθωμανούς]], με αφορμή τον έλεγχο των στενών Ρίου - Αντιρρίου αναφέρεται και η Πάνορμος ως το απάνεμο [[λιμάνι]] όπου οι συμμαχικές δυνάμεις επιδιόρθωσαν τα [[πλοίο|πλοία]] τους από τις ζημιές που είχαν υποστεί.
Γραμμή 34:
Οι πρώτοι κάτοικοί του κατάγονταν από τα [[Γουναριάνικα Αχαΐας|Γουναριάνικα]] (έναν από τους [[Χωριά της Νωνάκριδος|οικισμούς της περιοχής της Νωνάκριδας]]). Οι κάτοικοι κατέβηκαν και εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Ρίου στο δεύτερο μισό του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]]. Μετέφεραν από τη [[Δήμος Νωνάκριδος|Νωνάκριδα]] την εικόνα της [[Αγία Κυριακή η Χριστιανή|Αγίας Κυριακής]] και έχτισαν την εκκλησία του [[Βασίλειος Καισαρείας|Αγίου Βασιλείου]] από όπου πήρε το όνομα το χωριό, που αρχικά ονομαζόταν '''Γουναριάνικα'''. Ως ιδρυτής του χωριού φέρεται ο [[γιατρός]] Φαίδωνας Διαμαντόπουλος, το όνομα του οποίου φέρει η ομώνυμη κεντρική πλατεία όπου στεγάζεται και το σημερινό κοινοτικό γραφείο. Από τις αφηγήσεις των παλαιών κατοίκων, ο προαναφερόμενος είχε συγγενική σχέση (γαμπρός) με τον Αλέξη Σολιώτη, οπλαρχηγό της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|επανάστασης του 1821]] πού δρούσε στην περιοχή των [[Κλουκίνες|Κλουκινών]], όπως αλλιώς ονομαζόταν η ευρύτερη περιοχή της Νωνάκριδος<ref>Ανηφορίζοντας προς την σημερινή [[Ζαρούχλα Αχαΐας|Ζαρούχλα]] και λίγο πριν το χωριό [[Αγρίδι Αιγιαλείας|Αγρίδι]] στα αριστερά μας υπάρχει Τύμβος αφιερωμένος στον οπλαρχηγό Α. Σολιώτη κάνοντας μνεία στην πρώτη επαναστατική πράξη κατά των [[Οθωμανοί|Τούρκων]] στις [[14 Μαρτίου]] του [[1821]]. Μέχρι πρόσφατα ([[1984]]) τα Γουναριάνικα εξακολουθούσαν να υπάρχουν ως οικισμός της [[Περιστέρα Καλαβρύτων|Περιστέρας]]. Η νεότερη εκκλησία (η παλαιότερη είχε καεί από τους Τούρκους), η οποία κτίστηκε με δωρεές από μετοικίσαντες κατοίκους του Αγίου Βασιλείου, των Καμαρών, και της Ροδοδάφνης, εξακολουθεί να «λειτουργείται», στις [[7 Ιουλίου]] Εορτή της Μεγαλομάρτυρος Κυριακής, έθιμο, το οποίο ακολουθείται και στον σημερινό Άγιο Βασίλειο με αντίστοιχο «πανηγύρι».</ref>.
[[File:Agios Vasilios train station, Achaea 1.JPG|thumb|right|260px|Το παλιό κτίριο του Σ.Σ. στον Άγιο Βασίλειο Αχαΐας (31/3/2016).]]
 
==Τοπωνύμια==
Η σημερινή γνωστή τοποθεσία "Πράσινο Λιμανάκι", ονομαζόμενη και «Ντεκές», φέρει την ονομασία της από παλαιό Οθωμανικό ησυχαστήριο ([[Μοναστήρι (θρησκεία)|μοναστήρι]]) της περιοχής. Αρκετά γνωστή τοποθεσία που ανήκει στην Κοινότητα είναι επίσης ο/η «Πάνορμος» (ή το Πάνορμο). Άλλα τοπωνύμια της περιοχής είναι τα «Γολέμια» (ή Γολέμι), το «Σαλιάνι», το «Τραγάνι», η «Παλιόλακα», ο «Βορρός», η «Αγραπηδούλα», ο «Περιστερόβραχος», του «Κεφαλά», του «Αλέξη», η «Σμερτούλα», τα «Παναγαίικα», το «Ξηρολάγκαδο», το «Ξηρόρεμα», του «Μούσκουρα», τα «Χατζαίικα», τα «Τσελαίικα» κ.ά.
 
==Παραπομπές και υποσημειώσεις==