Ελληνική Επανάσταση του 1821: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Κατά την κυρίαρχη ιστοριογραφική άποψη, η αφετηρία του ελληνικού εθνικού κινήματος χρονολογείται στην τελευταία δεκαετία του 18ου και την πρώτη του 19ου αιώνα, όταν υπό την επίδραση των ιδεολογικών και πολιτικών μηνυμάτων της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]] και των [[Ναπολεόντειοι πόλεμοι|Ναπολεόντειων πολέμων]] εμφανίστηκε το αίτημα για ίδρυση ανεξάρτητου αλλά και ευνομούμενου, κατά τα σύγχρονα πρότυπα, ελληνικού εθνικού κράτους.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=46-8}}</ref> Πρόκειται για το πρώτο [[εθνικισμός|εθνικό]] κίνημα που εμφανίστηκε στην ανατολική Ευρώπη και σε μη [[Χριστιανισμός|χριστιανικό]] περιβάλλον, εκείνο της [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανικής αυτοκρατορίας]], η ισχύς της οποίας την περίοδο αυτή μειωνόταν, καθώς δεν κατάφερνε να συμβαδίσει με τον εκσυγχρονισμό άλλων κρατών.<ref>{{harvnb|Clogg|2013}}</ref>

 

 

Οι σύγχρονοι Έλληνες προβλήθηκαν, αρχικά από έναν περιορισμένο κύκλο διανοουμένων του [[Νεοελληνικός Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]], ως απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=48, 50}}</ref> Σε αυτό συνέτεινε ο θαυμασμός των Δυτικών για την [[αρχαία Ελλάδα]] και η εμφάνιση τον καιρό εκείνο ανάμεσα σε λόγιους και περιηγητές της Δύσης του πολιτισμικού και λογοτεχνικού κινήματος του [[φιλελληνισμός|Φιλελληνισμού]], οι [[κλασικισμός|κλασικιστές]] και [[ρομαντισμός|ρομαντικοί]] εκπρόσωποι του οποίου προσδοκούσαν την αναγέννηση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού με την απελευθέρωση των συγχρόνων Ελλήνων.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=48, 50-52}}</ref> Οι εκπρόσωποι του ελληνικού εθνικού κινήματος διαχώριζαν τους σύγχρονους Έλληνες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από τους αλλόθρησκους και αλλόγλωσσους κυριάρχους τους, την εξουσία των οποίων κατήγγελαν ως αυθαίρετη και παράνομη, και ταυτίζονταν με τους ετερόδοξους Χριστιανούς της Ευρώπης.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=53, 63-5}}</ref> Αυτή η ταύτιση συνάντησε τη σφοδρή αντίθεση της [[Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία|Εκκλησία]]ς.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=53-4}}</ref> Η Εκκλησία μεριμνούσε για την προστασία της Ορθόδοξης κοινότητας από τις πολιτισμικές και ιδεολογικές αλλαγές που επέφερε ο [[Διαφωτισμός]] και την ενότητά της, που έθεταν σε κίνδυνο οι ριζοσπαστικές ιδέες περί [[Εθνική αυτοδιάθεση|αυτοδιάθεσης των λαών]]. Υπερασπιζόμενη οικουμενικά και θεοκρατικά ιδεώδη, είχε αντιταχθεί στην κοσμική και τοπικά περιορισμένη εθνική ιδεολογία και ακολουθούσε πολιτική νομιμοφροσύνης στην κοσμική εξουσία του Σουλτάνου, την οποία θεωρούσε μέρος του σχεδίου της θείας πρόνοιας για την προστασία των Ορθοδόξων από την αιρετική Δύση.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=54-7}}, {{harvnb|Kitromilides|1989|p=158-9, 179-80}}</ref>