Ιάκωβος Ρώτας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο Ρώτας το 1804 φεύγει για την [[Τεργέστη]], όπου υπήρχε σημαντική ελληνική εμπορική παροικία, απ' όπου αλληλογραφεί με τον Κοραή, για να επιστρέψει το 1808 στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου και νυμφεύτηκε τη Ζαχαράτη Παγκάλου<ref name=":0">{{Cite web|url=http://epublishing.ekt.gr/el/6159/%CE%9F-%CE%95%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82/7943|title=Από την Τεργέστη στην Αθήνα του Όθωνα (1838-1845). Ο Ιάκωβος Ρώτας θύμα των πιστωτικών σχέσεων|website=epublishing.ekt.gr|language=el|accessdate=2019-06-26}}</ref>. Έπειτα ταξιδεύουν στην Τεργέστη και εκεί συνεχίζει την αλληλογραφία του με τον Κοραή, ασπαζόμενος το ζήλο του για Παιδεία κι Ελευθερία του Γένους. Ο Κοραής του αποστέλλει διάφορα βιβλία για να μεταφερθούν στη Σμύρνη, τη [[Χίος|Χίο]], τις [[Αϊβαλί|Κυδωνίες (Αϊβαλί]]) κι άλλα ελληνικά σχολεία. Κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής του ασχολείται με τις εμπορικές επιχειρήσεις, ενώ αναλαμβάνει σημαντική θέση στην τοπική ελληνική παροικία, εκλεγόμενος αντιπρόεδρος. Παράλληλα δραστηριοποιείται και στα εκπαιδευτικά θέματα της Ελληνικής κοινότητας, λαμβάνοντας την πρωτοβουλία για τον διορισμό στη διεύθυνση της Σχολής του Ηπειρώτη λόγιου [[Κωνσταντίνος Ασώπιος|Κωνσταντίνου Ασώπιου]], μετέπειτα Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το καλοκαίρι του 1820 επισκέπτεται την Κέα με σκοπό να μείνει στο γενέθλιο τόπο, όπου γεννήθηκε και η δεύτερη κόρη του που καθόλου τυχαία ονόμασε Ελευθερία, αλλά το ξέσπασμα της [[Ελληνική Επανάσταση|Ελληνικής Επανάστασης]] του αλλάζει τα σχέδια<ref name=":0" />. Το Σεπτέμβριο του 1821 για χάρη τώντων ανήλικων τριών εωςέως τότε παιδιών του ("''δια να μή γείνωσι θύμα τών πρώτων ταραχών τής ανεγέρσεως''»), όπως έγραφε στον Κοραή<ref name=":0" />.

Μεταξύ 1825 και 1836 η οικονομική κατάσταση του Ρώτα δυσχεραίνει καθώς ενισχύει με πολεμοφόδια τους εξεγερμένους κι έχει επωμισθεί μέρος της δαπάνης συντηρήσεως του ΚοράηΚοραή αλλά κι εκδόσεως των βιβλίων που συνέγραφε. Ο Κοραής προ του επικείμενου θανάτου του συνέταξε διαθήκη το 1825, με την οποία διώριζεδιόριζε μεταξύ των άλλων εκτελεστών και τον Ιάκωβο Ρώτα. Μετά τον θάνατο του Κοραή το 1833, ο Ρώτας μερίμνησε σχετικά με τηντη συγκέντρωση των βιβλίων του Κοραή παραδίδοντάς τα στο Χιώτη γιατρό Φίλιππο Φουρναράκη.

Στις αρχές του 1836 ο Ρώτας αποφάσισε να επιστρέψει οριστικά στην Ελλάδα. Άλλωστε, όπως έγραφε στο φίλο του λόγιο [[Θεόφιλος Καΐρης|Θεόφιλο Καΐρη]], "''δέν είχον ποτέ σκοπόν να αφήσω εις ξένην γήν τα κόκκαλά μου''»<ref name=":0" />. Ήλθε στην Αθήνα κι έπειτα στην Κέα στις 19 Ιουνίου 1838 με την οικογένειά του και το σχέδιο να ασχοληθεί με την έκδοση έργων του Κοραή. Εξέδωσε το Σεπτέμβριο του 1838 στην Αθήνα τον πρώτο τόμο επιστολών του (''Απάνθισμα επιστολών Αδαμαντίου Κοραή)'' τονίζοντας τι "''θησαυρός ακένωτος μαργαριτών και λίθων πολυτίμων''» ήταν τα "''γραπ τάγραπτά γεννήματα της διάνοιας του αθανάτου τούτου της Ελλάδος Ευεργέτου''». Το έργο προκάλεσε αίσθηση στην νεοελληνική κοινωνία και σημείωσε σημαντική εκδοτική επιτυχία. Το 1841 εξέδωσε και δεύτερο τόμο, χωρίς όμως την ίδια επιτυχία. Η τελευταία αυτή εκδοτική αποτυχία του τον παρώθησε να πουλήσει τη βιβλιοθήκη του στον Δήμο [[Ερμούπολη|Ερμούπολης Σύρου]] με σκοπό ο τελευταίος να συστήσει τη βιβλιοθήκη του Γυμνασίου του νησιού.