Ελληνική Επανάσταση του 1821: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Προσθήκη 1 βιβλίου για Επαληθευσιμότητα) #IABot (v2.0.7) (GreenC bot |
→Το ελληνικό εθνικό κίνημα: Λιάκος. |
||
Γραμμή 53:
Οι σύγχρονοι Έλληνες προβλήθηκαν, αρχικά από έναν περιορισμένο κύκλο διανοουμένων του [[Νεοελληνικός Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]], ως απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=48, 50}}</ref> Σε αυτό συνέτεινε ο θαυμασμός των Δυτικών για την [[αρχαία Ελλάδα]] και η εμφάνιση τον καιρό εκείνο ανάμεσα σε λόγιους και περιηγητές της Δύσης του πολιτισμικού και λογοτεχνικού κινήματος του [[φιλελληνισμός|Φιλελληνισμού]], οι [[κλασικισμός|κλασικιστές]] και [[ρομαντισμός|ρομαντικοί]] εκπρόσωποι του οποίου προσδοκούσαν την αναγέννηση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού με την απελευθέρωση των συγχρόνων Ελλήνων.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=48, 50-52}}</ref> Οι εκπρόσωποι του ελληνικού εθνικού κινήματος διαχώριζαν τους σύγχρονους Έλληνες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από τους αλλόθρησκους και αλλόγλωσσους κυριάρχους τους, την εξουσία των οποίων κατήγγελαν ως αυθαίρετη και παράνομη, και ταυτίζονταν με τους ετερόδοξους Χριστιανούς της Ευρώπης.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=53, 63-5}}</ref> Αυτή η ταύτιση συνάντησε τη σφοδρή αντίθεση της [[Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία|Εκκλησία]]ς.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=53-4}}</ref> Η Εκκλησία μεριμνούσε για την προστασία της Ορθόδοξης κοινότητας από τις πολιτισμικές και ιδεολογικές αλλαγές που επέφερε ο [[Διαφωτισμός]] και την ενότητά της, που έθεταν σε κίνδυνο οι ριζοσπαστικές ιδέες περί [[Εθνική αυτοδιάθεση|αυτοδιάθεσης των λαών]]. Υπερασπιζόμενη οικουμενικά και θεοκρατικά ιδεώδη, είχε αντιταχθεί στην κοσμική και τοπικά περιορισμένη εθνική ιδεολογία και ακολουθούσε πολιτική νομιμοφροσύνης στην κοσμική εξουσία του Σουλτάνου, την οποία θεωρούσε μέρος του σχεδίου της θείας πρόνοιας για την προστασία των Ορθοδόξων από την αιρετική Δύση.<ref>{{harvnb|Κολιόπουλος|2000|p=54-7}}, {{harvnb|Kitromilides|1989|p=158-9, 179-80}}</ref>
Κατ' άλλη άποψη, η σύνδεση της Ελληνικής Επανάστασης με τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό είναι μηχανιστική και λανθασμένη.<ref>[https://web.archive.org/web/20140916090453/http://antifono.gr/portal/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE/%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%80%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82/4775-%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-21-%CF%84%CE%BF-%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%81%CE%AC.html Διαμαντής Απόστολος, "Τα σχήματα ερμηνειών για το 21: το λάθος του Δημαρά", ''Αντίφωνο'', 25 Μαρτίου 2014]</ref> Τη σχέση της Γαλλικής με την Ελληνική Επανάσταση έχουν αμφισβητήσει ή υποβαθμίσει στο παρελθόν και άλλοι ιστορικοί ή μελετητές της Επανάστασης, όπως ο καθηγητής ιστορίας [[Νικόλαος Βλάχος]] (ο οποίος αμφισβητεί ότι η Γαλλική υπήρξε στην κυριολεξία "επανάσταση"<ref>Σημ.: Μερίδα της σύγχρονης (21ος αι.) ιστοριογραφίας της Γαλλικής Επανάστασης αμφισβητεί επίσης την επαναστατικότητά της και το ρόλο του Διαφωτισμού ως αιτίου της. Για παράδειγμα, βλ. [http://digitalcommons.lasalle.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=the_histories Jacob Hafer, Why the French Revolution Was Not So Revolutionary: A Brief Overview, ''The Histories'', Vol.3, Issue 2, art. 6]{{dead link|date=Σεπτέμβριος 2019}}. Επίσης, βλ. [[Ιστοριογραφία της Γαλλικής Επανάστασης]]</ref>), οι [[Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος]], [[Διονύσιος Κόκκινος]], Ε. Πρωτοψάλτης, Κωνστ. Δεσποτόπουλος, Παναγιώτης Βοκοτόπουλος, Μενέλαος Τουρτόγλου, Σπ. Μελάς κ.ά.<ref>Μαντουβάλου Μαρία, Οι εγκωμιαστές του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, δεινοί τιμητές και πλαστογράφοι της Ελληνικής. Στο ''Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821'', Συνέδριο, Ι.Μ. Πεντέλης, 12-13 Οκτ. 2012, εκδ. "Αρχονταρίκι", Αθήνα 2013, σ. 127 κ.ε.</ref>
Η συμπάθεια των Ελλήνων λογίων προς τη Γαλλική Επανάσταση δεν επιβεβαιώνεται από τις εκδόσεις της «[[Εφημερίς (εφημερίδα Βιέννης)|Εφημερίδας]]» στη Βιέννη μέχρι το 1797. Αντίθετα, οι Έλληνες είχαν μείνει εχθρικοί προς τη Γαλλία λόγω της φιλοτουρκικής πολιτικής της, ακόμα και μετά την επανάσταση του 1789. <ref>Καραμπελιάς Γιώργος, "Η ανολοκλήρωτη επανάσταση του Ρήγα", Εναλλακτικές Εκδόσεις, Μάιος 2011, σ. 96</ref> Από τους Έλληνες λογίους μόνο ο Ρήγας θα επιχειρήσει να συνδυάσει τον «φωτισμό του γένους» με την επανάσταση, συγκροτώντας μια «επανασταστική πρωτοπορία» από διανοούμενους και εμπόρους. Η λοιπή ελληνική διανόηση περέμεινε διαχωρισμένη από το λαό και δεν κατόρθωσε σχεδόν ποτέ να μεταβληθεί σε «οργανική διανόηση» και ακόμα περισσότερο σε «επαναστατική διανόηση», είτε με τα πρότυπα της Γαλλικής Επανάστασης είτε με αυτά των επαναστάσεων του 20ου αιώνα.<ref>Καραμπελιάς, σ. 165. Εισαγωγικά του συγγραφέα.</ref> Τη συνάφεια της Ελληνικής με τη Γαλλική Επανάσταση και το Διαφωτισμό αμφισβητεί και ο [[Αντώνης Λιάκος]], ο οποίος θεωρεί ότι πρόκειται για έναν "αντι-μύθο".<ref>[https://infognomonpolitics.gr/2020/03/antonis-liakos-syriza-gia-tin-epanastasi-tou-1821-mythos-i-ethniki-palingenesia/ "Αντώνης Λιάκος (ΣΥΡΙΖΑ) για την επανάσταση του 1821: Μύθος η εθνική παλιγγενεσία", Infognomon Politics, 29 Μαρ. 2020, αρχική δημοσίευση ΤΑ ΝΕΑ, 7 Μαρ. 2020.]</ref> {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 0.5em; margin-right: 0.5em; font-size: 90%; background:#c7dbf8; color:black; width:27em; max-width: 35%;" cellspacing="5"
| |||