Γιβραλτάρ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 93:
Η στρατηγική του σημασία αυξήθηκε με το άνοιγμα της [[Διώρυγα του Σουέζ|Διώρυγας του Σουέζ]], καθώς βρισκόταν στη θαλάσσια διαδρομή μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της [[Ινδική Αυτοκρατορία|Βρετανικής Ινδικής Αυτοκρατορίας]]. Στα τέλη του 19ου αιώνα, έγιναν σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση των οχυρώσεων και την επέκταση του λιμανιού.<ref>{{cite book |author=William Godfrey Fothergill Jackson|ref=CITEREFJackson |title=The Rock of the Gibraltarians: A History of Gibraltar |url=https://books.google.com/?id=zmKTPwAACAAJ |accessdate=18 April 2011 |year=1990 |publisher=Gibraltar Books |isbn=978-0-948466-14-4 |page=257}}</ref>
 
Κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου]], το μεγαλύτερο μέρος του άμαχου πληθυσμού του Γιβραλτάρ μεταφέρθηκε στο [[Λονδίνο]], αλλά και σε τμήματα του [[Μαρόκο]]υ, της [[Μαδέρα]]ς και στην [[Τζαμάικα]]. Ο Βράχος ενισχύθηκε αμυντικά σε σημαντικό βαθμό. Στις 18 Ιουλίου 1940, η Γαλλική Πολεμική Αεροπορία της [[Γαλλία του Βισύ|Γαλλίας του Βισύ]] εξαπέλυσε αεροπορική επίθεση στο Γιβραλτάρ ως αντίποινα για βρετανικούς βομβαρδισμούς κατά δυνάμεων του [[Βισύ]]. Η ναυτική βάση και τα πλοία που στάθμευαν εκεί διαδραμάτισαν βασικό ρόλο στην προμήθεια και τον εφοδιασμό του νησιού της [[Μάλτα]]ς, κατά τη διάρκεια της [[Πολιορκία της Μάλτας|μακράς πολιορκίας της]]. Από τη Γιβραλτάρ ξεκίνησε η κρίσιμη νηοπομπή με την ονομασία «[[Επιχείρηση Βάθρο]]» τον Αύγουστο του 1942, μέσω της οποίας ανεφοδιάστηκε το νησί σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή όπου οι αεροπορικές επιθέσεις από την πλευρά Γερμανών και Ιταλών είχαν ενταθεί. Η απροθυμία του Ισπανού δικτάτορα [[Φρανθίσκο Φράνκο]] να επιτρέψει την είσοδο του γερμανικού στρατού στο ισπανικό έδαφος, ματαίωσε το γερμανικό σχέδιο («[[Επιχείρηση Φέλιξ]]») για κατάληψη του Βράχου του Γιβραλτάρ.
 
Στη δεκαετία του 1950, ο Φράνκο αξίωσε την ενσωμάτωση του Γιβραλτάρ στην Ισπανία και περιόρισε τις μετακινήσεις πολιτών μεταξύ Γιβραλτάρ και ισπανικής ενδοχώρας. Οι Γιβραλτάροι ψήφισαν συντριπτικά υπέρ της παραμονής τους στη βρετανική κυριαρχία, στο δημοψήφισμα του 1967 που αφορούσε το μέλλον του Γιβραλτάρ και οδήγησε στην ψήφιση του [[Συνταγματικό Διάταγμα του Γιβραλτάρ (1969)|Συνταγματικού Διατάγματος του 1969]]. Ως απάντηση, η Ισπανία έκλεισε εντελώς τα σύνορα με το Γιβραλτάρ και διέκοψε όλες τις διόδους επικοινωνίας. Τα σύνορα με την Ισπανία άνοιξαν μερικώς στις 15 Δεκεμβρίου 1982 με απόφαση του [[Μοναρχία της Ισπανίας|Βασιλιά της Ισπανίας]] [[Χουάν Κάρλος Α' της Ισπανίας|Χουάν Κάρλος]], μετά από 13 χρόνια. Τρία χρόνια αργότερα, το 1985, τα σύνορα άνοιξαν πλήρως και οι δίοδοι επικοινωνίας αποκαταστάθηκαν, λίγο πριν την προσχώρηση της Ισπανίας στην [[ΕΕ|Ευρωπαϊκή Κοινότητα]].<ref name="Jordine2009">{{cite book|author=Melissa R. Jordine|title=The Dispute Over Gibraltar|url=https://books.google.com/books?id=dyh8Lt4K9poC&pg=PA112|year=2009|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-2139-0|pages=112–}}</ref>
 
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η [[Ηνωμένο Βασίλειο|Βρετανία]] και η [[Ισπανία]] ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για μια πιθανή συμφωνία κοινής κυριαρχίας επί του Γιβραλτάρ. Η κυβέρνηση του Γιβραλτάρ διοργάνωσε ένα νέο [[δημοψήφισμα]] για το σχέδιο αυτό και το 99% του πληθυσμού ψήφισε υπέρ της απόρριψής του.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/3851047.stm |title=Regions and territories: Gibraltar |accessdate=20 December 2007 |date=18 July 2007 |publisher=British Broadcasting Corporation}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/gibraltar/story/0,,634007,00.html |title=Gibraltar |author=Mark Oliver |accessdate=20 December 2007 |author2=Sally Bolton |author3=Jon Dennis |author4=Matthew Tempest |date=4 August 2004 |work=The Guardian |location=London}}</ref> Η βρετανική κυβέρνηση δεσμεύθηκε να σεβαστεί τις επιθυμίες των πολιτών. Μετά το δημοψήφισμα του 2006, ήρθε σε ισχύ ένα νέο Συνταγματικό Διάταγμα.<ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200708/cmselect/cmfaff/c147-v/c14702.htm Corrected transcript of evidence taken before the Foreign Affairs Select Committee]; 28 March 2008; Answer to Question 257 by [[Jim Murphy]]: ''[T]he UK Government will never – "never" is a seldom-used word in politics – enter into an agreement on sovereignty without the agreement of the Government of Gibraltar and their people. In fact, we will never even enter into a process without that agreement.'' {{cite web|url=https://publications.parliament.uk/pa/cm200708/cmselect/cmfaff/c147-v/c14702.htm |title=Archived copy |accessdate=30 July 2008 |url-status=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303183041/http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200708/cmselect/cmfaff/c147-v/c14702.htm |archivedate= 3 March 2016 }}</ref> Το ίδιο έτος ξεκίνησε μια διαδικασία τριμερών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ισπανίας, του Γιβραλτάρ και του Ηνωμένου Βασιλείου, με τις οποίες τερματίστηκαν ορισμένοι περιορισμοί και διαφορές που αφορούσαν τομείς, όπως οι αεροπορικές μετακινήσεις, οι τελωνειακές διαδικασίες, οι τηλεπικοινωνίες, οι συντάξεις και οι πολιτιστικές ανταλλαγές.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gi.html |title=World Factbook |publisher=CIA |accessdate=15 June 2010}}</ref>
 
Στο [[Βρετανικό δημοψήφισμα (2016)|βρετανικό δημοψήφισμα για την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση]], που διεξήχθη τον Ιούνιο του 2016, το 96% των κατοίκων του Γιβραλτάρ ψήφισε υπέρ της παραμονής με ποσοστό 84%.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/blogs-trending-36612989|title=EU referendum: Who are the Gibraltar 823? |work= BBC News|language=en-GB|access-date=26 June 2016}}</ref> Η Ισπανία ως εκ τούτου επανέλαβε τις προτάσεις της για κοινή ισπανο-βρετανική κυριαρχία της χερσονήσου, κάτι που απέκλεισε κατηγορηματικά ο επικεφαλής της κυβέρνησης του Γιβραλτάρ, [[Φάμπιαν Πικάρντο]].<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-36618796|title=Brexit: Spain calls for joint control of Gibraltar |work=BBC News|language=en-GB|access-date=26 June 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gibraltarolivepress.com/2016/09/12/chief-minister-fabian-picardo-says-british-means-british-at-national-day-political-rally/|title=Chief Minister Fabian Picardo says 'British Means British' at National Day political rally|first=Joe Duggan|last=(Reporter)|date=12 September 2016|publisher=}}</ref> Στη συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], υπάρχει ένα ειδικό πρωτόκολλο το οποίο προβλέπει, σε σχέση με το Γιβραλτάρ, στενή συνεργασία μεταξύ της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου για την εφαρμογή των δικαιωμάτων των πολιτών που προβλέπονται στη συμφωνία αποχώρησης.<ref>https://ec.europa.eu/info/european-union-and-united-kingdom-forging-new-partnership/eu-uk-withdrawal-agreement_el</ref><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-britain-eu-gibraltar-idUSKCN1MS2DH|title=Spain says agreement reached on Gibraltar status in Brexit...|date=18 October 2018|publisher=|via=www.reuters.com}}</ref>
 
[[Αρχείο:Rock_of_Gibraltar_northwest.jpg|thumb|300px|Ο βράχος του Γιβραλτάρ, δυτική πλευρά, 2006.]]
Γραμμή 105:
== Πολιτική ==
{{κύριο|Πολιτική του Γιβραλτάρ}}
Το Γιβραλτάρ είναι υπερπόντιο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου. Αρχηγός του Κράτους είναι η Βασίλισσα [[Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου]], η οποία εκπροσωπείται από τον Κυβερνήτη, που σήμερα είναι ο [[[[Ντέιβιντ Στιλ|Σερ Ντέιβιντ Στιλ]]]], λαμβάνοντας καθήκοντα από τις 11 Ιουνίου 2020. Αρχηγός της κυβέρνησης είναι ο [[Φάμπιαν Πικάρντο]], από τις 9 Δεκεμβρίου 2011.
 
Το υπουργικό συμβούλιο διορίζεται από τα 17 εκλεγμένα μέλη του Κοινοβουλίου, με πρόταση του επικεφαλής υπουργού. Ο Κυβερνήτης διορίζεται από το Μονάρχη.
Γραμμή 138:
Το έδαφος του Γιβραλτάρ καλύπτει 6,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα (2,6 τετραγωνικά μίλια) και μοιράζεται χερσαία σύνορα μήκους 1,2 χιλιομέτρων (0,75 μίλια) με την Ισπανία. Η πόλη [[Λα Λίνεα ντε λα Κονθεπθιόν]], της [[Κάδιθ (επαρχία)|Επαρχίας του Κάδιθ]], βρίσκεται στην ισπανική πλευρά των συνόρων. Η κοντινή ισπανική ενδοχώρα αποτελεί μέρος της κομάρκας (επαρχίας) της [[Πεδιάδα του Γιβραλτάρ|Πεδιάδας του Γιβραλτάρ]]. Η ακτογραμμή του Γιβραλτάρ έχει μήκος 12 χιλιόμετρα (7,5 μίλια) και διακρίνεται στην Ανατολική Πλευρά (ή Ανατολική Ακτή), η οποία περιέχει τους οικισμούς του [[Αμμώδης Κόλπος|Αμμώδους Κόλπου]] και του [[Καταλανικός Κόλπος|Καταλανικού Κόλπου]], και στη Δυτική Πλευρά (ή Δυτική Ακτή), όπου ζει η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Το Γιβραλτάρ δεν έχει διοικητικές διαιρέσεις, αλλά χωρίζεται σε επτά [[Μεγάλες Κατοικημένες Περιοχές του Γιβραλτάρ|μεγάλες κατοικημένες περιοχές]].<ref>https://gibraltar.com/en/travel/see-and-do/beaches-and-bays/sandy-bay.php</ref><ref>http://www.visitgibraltar.gi/see-and-do/beaches/sandy-bay-82</ref>
 
Έχοντας αμελητέους φυσικούς πόρους και λίγα φυσικά αποθέματα γλυκού νερού, που βρίσκονται σε φυσικά πηγάδια στα βόρεια της Χερσονήσου, μέχρι πρόσφατα το Γιβραλτάρ χρησιμοποιούσε μεγάλες λεκάνες απορροής από [[σκυρόδεμα]] ή φυσικούς βράχους για τη συλλογή των ομβρίων υδάτων. Το γλυκό νερό από τις γεωτρήσεις συμπληρώνεται σήμερα από δύο εγκαταστάσεις [[Αφαλάτωση|αφαλάτωσης]]: ένα εργοστάσιο αντίστροφης [[Ώσμωση|όσμωσης]] και ένα εργοστάσιο απόσταξης πολλαπλών σταδίων.<ref>{{cite web|url=http://www.aquagib.gi/gibraltar_water_supply.html |title=Gibraltar Water Supply |accessdate=20 December 2007 |publisher=AquaGib |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071110021022/http://www.aquagib.gi/gibraltar_water_supply.html |archivedate=10 November 2007}}</ref>
 
Το έδαφος της Χερσονήσου του Γιβραλτάρ αποτελείται από τον Βράχο του Γιβραλτάρ (που προέρχεται από ιουρασικό ασβεστόλιθο), ύψους 426 μέτρων (1.398 ποδιών), και από μια στενή παράκτια πεδιάδα που τον περιβάλλει. Περιέχει πολλούς δρόμους με [[Σήραγγα|σήραγγες]], οι περισσότεροι από τους οποίους εξακολουθούν να λειτουργούν για στρατιωτικούς σκοπούς και δεν είναι προσβάσιμοι στο ευρύ κοινό.<ref>{{cite web|url=http://www.visitgibraltar.gi/upper-rock|title=Visit Gibraltar – Upper Rock|accessdate=9 January 2014}}</ref><ref>http://www.visitgibraltar.gi/see-and-do/military-history/explore-the-world-war-ii-tunnels-22</ref><ref>https://www.shuttlemalaga.com/destinations/transfers-to-gibraltar-from-malaga-airport.php</ref>
 
=== Χλωρίδα και πανίδα ===
[[Αρχείο:Gibraltar Barbary Macaques.jpg|thumb|[[Μακάκος ρέζους Μπαρμπάρι|Μακάκος Μπάρμπαρι]] στο Γιβραλτάρ.]]
Πάνω από 500 διαφορετικά είδη ανθοφόρων φυτών αναπτύσσονται πάνω στο βράχο. Ένα από αυτά, το candytuft Γιβραλτάρ (Iberis gibraltarica), είναι [[Ενδημισμός|ενδημικό]] και το Γιβραλτάρ είναι το μόνο μέρος στην [[Ευρώπη]] όπου το φυτό αναπτύσσεται στην άγρια φύση. Ανάμεσα στα άγρια δέντρα που μεγαλώνουν γύρω από τον βράχο, [[ελιά|ελιές]] και [[πεύκο|πεύκα]] είναι μερικά από τα πιο κοινά.
 
Η πάνω περιοχή του βράχου καλύπτεται από ένα φυσικό καταφύγιο, το οποίο φιλοξενεί περίπου 230 [[Μακάκος ρέζους Μπάρμπαρι|Μακάκους Μπάρμπαρι]], (συνήθως συγχέεται με πιθήκους), η μόνη άγρια [[μαϊμού]] που ζει στην [[Ευρώπη]] και η οποία υπήρχε εκεί πριν την κατάκτηση του Γιβραλτάρ από τους Βρετανούς. Μια δεισιδαιμονία, ανάλογη με εκείνη των κορακιών στον Πύργο του Λονδίνου, δηλώνει ότι εάν οι μαϊμούδες ποτέ φύγουν, θα φύγουν και οι Βρετανοί. Το 1944 ο Βρετανός πρωθυπουργός [[Ουίνστον Τσώρτσιλ]] είχε τόσο ανησυχήσει για τον συρρικνούμενο πληθυσμό των μαϊμούδων που έστειλε ένα μήνυμα προς τον αποικιακό γραμματέα ζητώντας να γίνει κάτι για την κατάσταση<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/3917987.stm BBC news - Τηλεγράφημα του Τσώρτσιλ για την προστασία των μαϊμούδων]</ref>.
 
Άλλα θηλαστικά που βρίσκονται στο Γιβραλτάρ είναι κουνέλια, αλεπούδες και νυχτερίδες ενώ δελφίνια και φάλαινες φαίνονται συχνά στον κόλπο του Γιβραλτάρ.