Οκτωνιά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η περιοχή του χωριού είχε κατοικηθεί από την αρχαιότητα. Ο γεωγράφος [[Στράβων]] κάνει λόγο για την αρχαία [[Οιχαλία (αρχαία πόλη)|Οιχαλία]], που πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως βρισκόταν εδώστην περιοχή. Σύμφωνα με τα στοιχεία ερευνητών, στην περιοχή υπήρχε και ο ναός της [[Δήμητρα (μυθολογία)|Χθόνιας Δήμητρας]], δηλαδή της θεάς Δήμητρας που είχε σχέση με τη γη (χθων), όσον αφορά την προστασία της γεωργίας και της αγροτικής παραγωγής.

Από τον συνδυασμό ιστορικών στοιχείων και της σχετικής παράδοσης, προκύπτει ότι, κατά τα τέλη της Βυζαντινήςβυζαντινής Περιόδουπεριόδου, υπήρχε χωριό κάτω από το βουνό Καλλιμάνι και ανατολικά από το σημερινό χωριό (σημερινή Χορευταριά) καθώς και οικισμοί ή ποιμενικές ομάδες στην τριγύρω περιοχή. Το χωριό αυτό δεν είχε μέλλον, διότι κατά την εποχή εκείνη ήκμαζεάκμαζε η πειρατεία και η ορατότητά του από την θάλασσα που δρούσαν οι πειρατές ήταν πολύ καλή.

Κατά την παράδοση, κάποιο βράδυ γλεντιού, που οι σκοπιές είχαν μείνει αφύλακτες, οι πειρατές έκαναν έφοδο από τη θάλασσα της Αϊλής, πουόπου είχαν αράξει τα καράβια τους. Μια γυναίκα που είχε πληροφορηθεί, ίσως, το σχέδιό τους, πήρε τις οκτώ κόρες της και έφυγαν, να κρυφτούν από τη μανία των πειρατών προς το σημερινό Κουρβίνου. Οι υπόλοιποι κάτοικοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι και μεταφέρθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Μετά από αρκετό χρονικό διάστημα, η μάνα με τις οκτώ κόρες, που ξέφυγαν

Το χωριό αυτό, που η ίδρυσή του τοποθετείται γύρω στο 1420 μ.χΧ., ονομάστηκε Οκτωνέες, και μεταγενέστερα Οκτωνιά, από τις οκτώ νέες, που διασώθηκαν από τους πειρατές και το ίδρυσαν. Η εξέλιξη του χωριού αυτού δημιούργησε την σημερινή Οκτωνιά.

Κατά την περίοδο της [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|Τουρκοκρατίας]], οι κάτοικοι της περιοχής ταπεινωμένοι και τραυματισμένοι από τη δουλεία, βρήκαν καταφύγιο στη θρησκεία, με αποτέλεσμα μέχρι και τα μέσα του 16ου αιώνα, να έχουν ιδρυθεί τέσσερα μοναστήρια απ΄από τα οποία σώζονται οι Ναοί. Έτσι, υπάρχουν τα μεταβυζαντινά εξωκλήσια: του Αγίου Γεωργίου στο Κούτσουρο, των Ταξιαρχών στον Κοτσικιά, των Εισόδιων της Θεοτόκου στου Παπαβλασσά και του Αγίου Δημητρίου στον Καταρράκτη.

Από τις προαναφερθείσες μονές, σημαντικότερη είναι η '''Μονή Καταρράκτη''' ή '''Αγίου Δημητρίου''', η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υποβοήθηση του αγώνα, κατά τα χρόνια της επανάστασης του 1821 και έχει, με Βασιλικό Διάταγμα του 1921, χαρακτηρισθεί '''Προέχον Μνημείο του Κράτους''', λόγω των αξιόλογων αγιογραφιών υστεροβυζαντινής τέχνης, που κοσμούν τον ναό του Αγίου Δημητρίου.

Αργότερα, κατά την '''[[Ελληνική Επανάσταση του 1821|επανάσταση του 1821]]''', η Οκτωνιά έδωσε δυνατά το παρόν και δεν ήταν λίγοι οι Οκτωνιάτες που θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Ελλάδας. Έτσι, την περίοδο αυτή, η Οκτωνιά, λόγω της αντίστασής της στους Τούρκους έζησε μάχες, πολιορκία στο Καστρί (Κάστρο), σφαγές, βασανιστήρια, (σούβλισμα του Ηγούμενου της Μονής Αγ. Δημητρίου Παΐσιου), καταστροφές και ατιμώσεις, αμυνόμενη κατά τον καλύτερο τρόπο, μια και το ορεινό του έδαφους ευνοούσε την αντίσταση και επανάσταση κατά του εχθρού.

Η Οκτωνιά είναι ένα μεγάλο χωριό, με καινούργια ή παλαιά -επισκευασμένα σπίτια, όλα κάτω από κεραμιδένιες στέγες, που συνδυάζει τις σύγχρονες ανέσεις με την παράδοση σ’ όλους τους τομείς της ζωής. Από αρχιτεκτονική άποψη, χαρακτηρίζεται Ενδιαφέρων Οικισμός, με σημαντικά μορφολογικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά ενώ στο ίδιο μοτίβο είναι και οι δύο παραλιακοί οικισμοί της, της Μουρτερής και του Αγίου Μερκουρίου.

Έχει δύο Ενοριακούςενοριακούς Ναούςναούς, Κοινοτικό Κτήριο για τις κοινοτικές υπηρεσίες και τις πολιτιστικές - μορφωτικές δραστηριότητες, Δημοτικό Σχολείο, χώρους άθλησης, εστίασης και αναψυχής, παρέχοντας τις απαιτούμενες ανέσεις στο σύγχρονο άνθρωπο.

[[File:Oktonia1.jpg|thumb|Άποψη του χωριού αποαπό το όρος Καλλιμάνι]]

Η Οκτωνιά καλύπτει μία έκταση των 34.000 στρεμάτωνστρεμμάτων περίπου, έχοντας στην κορυφή της τον ημιορεινό όγκο '''Καλλιμάνι''', γυμνό αποαπό τις πυρκαγιές επιεπί Τουρκοκρατίας. Πιο κάτω απλώνεται αμφιθεατρικά το χωριό, σε υψόμετρο κατά μέσο όρο 400 μέτρων ατενίζοντας προς το Αιγαίο, τον λόφο του Οξυλίθου, τον κάμπο που εκτείνεται χαμηλότερα του χωριού καθώς και γειτονικά χωριά.

[[File:Mourteri1.jpg|thumb|Θέα που συναντά ο επισκέπτης καθ' οδόν προς τον οικισμό της Μουρτερής]]
Η Οκτωνιά εκτός των ορεινών εδαφών της, διαθέτει και εδάφη ιδανικά για καλλιέργεια πολλών αγροτικών προϊόντων. Μεγάλη έκταση του χωριού καλύπτει ο ελαιώνας της, στον οποίο βρίσκονται αιωνόβια ελαιόδεντρα. Τα κυριότερα προϊόντα του χωριού είναι το κρεμμύδι και το λάδι. Τα εδάφη του χωριού είναι αρκετά εύφορα και σε συνδυασμό με το νερό κάνουν τις καλλιέργειες πετυχημένες. Το μεγαλύτερο μέρος του χωριού βρίσκεται χωμένο και περικυκλωμένο από πλατάνια, καρυδιές, κοτσικούς ([[κουτσουπιά]]) και άλλα δέντρα.

Ο Ναός αυτός είναι πλήρως αγιογραφημένος με εξαιρετικές Μεταβυζαντινέςμεταβυζαντινές Αγιογραφίεςαγιογραφίες του 1600, που έχουν πλούσιο θεματολόγιο και πρωτότυπη χρωματική σύνθεση. Έχει δε χαρακτηριστεί, με Βασιλικό Διάταγμα του 1921, ως Προέχον Μνημείο του Κράτους, συγκαταλεγόμενος με όλα τα σπουδαία Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά Μνημεία, όπως η [[Μονή Δαφνίου]] και ο [[Μονή Οσίου Λουκά|Όσιος Λουκάς]].

Στους πρόποδες του βουνού της Οκτωνιάς, Καλλιμάνι, βρίσκεται χτισμένο ένα Κάστρο από το οποίο πήρε το όνομα «Καστρί» η περιοχή. Το Κάστρο αυτό είναι μεσαιωνικό και είχε οπτική επαφή με όλα τα μεσαιωνικά κάστρα της περιοχής, όπως το Κάστρο της Δραγονέρας, τον Πύργο των Κήπων κ.λ.π. Όλα αυτά τα κάστρα (Φρικτοριακοί Σταθμοί) επικοινωνούσαν ανάβοντας πυρσούς στις κορυφές τους. Εδώ κατέφυγαν οι Οκτωνιάτες στις αρχή της επανάστασης του 1821 για να αντιμετωπίσουν την οργή των Τούρκων που είχαν αρχηγό τον Πασά της Καρύστου Οντάμπαση. Ακολούθησε, μετά από προδοσία, πολιορκία και βομβαρδισμός με αποτέλεσμα, τα γυναικόπαιδα να φυγαδευτούν σε άλλες περιοχές, οι γεροντότεροι και οι αδύναμοι να σφαγιαστούν και οι μεγάλοι αγωνιστές να διαφύγουν στο βουνό με σκοπό την μεθόδευση της επαναστατικής τους δράσης. Για την εξόντωση των αγωνιστών οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στον Άγιο Δημήτρη Καταρράκτη και σ΄όλη την περιοχή της Οκτωνιάς.

Σε κάποιες από τις σπηλιές αυτές κρύβονταν οι Οκτωνιάτες όταν καταδιώκονταν από τους Τούρκους, περιμένοντας να περάσει κανένα Ελληνικόελληνικό πλοίο να τους μεταφέρει στα άλλα νησιά.