Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
αρχεγονική ιστορική άποψη
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 74:
Ο [[Όμηρος]], φαίνεται να αγνοεί τα ονόματα Μακεδονία και Μακεδόνες. Γι΄ αυτόν οι πολεμιστές από τη χώρα που αρδεύει ο [[Αξιός]] είναι οι [[Παίονες]] και χώρα τους η [[Παιονία]] ([[Ιλιάδα]] Β’ 848, Π’ 287 και Φ’ 152).
 
Ο [[Ηρόδοτος]] ονομάζει Μακεδονία την πέρα της Πρασιάδας λίμνης και του Δυσώρου όρους χώρα (Ε 18) που ορίζεται προς Ν. από τον Πηνειό και τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]] (Ζ’ 173), άλλως «Μακεδονίς» (Ζ 127). Οι κάτοικοι αυτής, ''Μακεδόνες'' (Ε 18) ή ''Μακεδνόν έθνος'' (Α 56, Η 43) ήταν, κατά τον Ηρόδοτο, ελληνικό φύλο και μάλιστα δωρικό γένος, που κατοικούσε πρώτα στη [[Φθιώτιδα]] επί [[Δευκαλίων]]α, παρά την [[Όσσα]] και τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]] επί Δώρου και που τελικά εκδιώχθηκε από τους [[Καδμείοι|Καδμείους]] και κατέφυγε στην [[Πίνδος|Πίνδο]], από όπου αργότερα κατέβηκε προς την Δρυοπίδα και από εκεί στην Πελοπόννησο (Α 56).
 
Στην [[ελληνική μυθολογία]] υπάρχουν τρεις παραδόσεις για το όνομα της Μακεδονίας:
 
# Aπό τον γενάρχη Μακεδόνα, τον γιο του [[Αίολος|Αιόλου]] (Ελιαν[[Ελλάνικος ο Λέσβιος|Ελλάν]]., απόσπ. 46), του γιου του [[Έλληνας (μυθολογία)|Έλληνα]].
# ΤοΑπό όνομα οφείλεται στοντον Μακεδόνα, τον γιο του Δία και της [[Θυία]]ς, κόρης του Δευκαλίωνα ([[Ησίοδος|Ησιόδου]], απόσπ. 3), που απέκτησε τα τέκνα Άμαθον και Πίερον, από τοτα όνομαονόματα τουτων οποίουοποίων ονομάστηκαν αντιστοίχως η Ημαθία και η Πιερία με τα [[Πιέρια Όρη|Πιέρια όρη]] ([[Ησίοδος|Ησιόδου]] απόσπ. XXVI).
# Από τον Μακεδόνα τον γιο του Λυκάονα (βασιλέα της Ημαθίας), πατέρα της Πίνδου
#Από τον Μακεδόνα (Μακεδνό), τον γιο του Λυκάονα, βασιλιά της Αρκαδίας (Απολλόδ., ''Βιβλιοθήκη'' Γ8.1). Σύμφωνα με τον Κλαύδιο Αιλιανό, ήταν γιος του Λυκάονα, βασιλιά της Ημαθίας.
# Το όνομα οφείλεται στον Μακεδόνα τον γιο του Δία και της [[Θυία]]ς, κόρης του Δευκαλίωνα που απέκτησε τα τέκνα Άμαθον και Πίερον από το όνομα του οποίου ονομάστηκαν τα [[Πιέρια Όρη|Πιέρια όρη]] ([[Ησίοδος|Ησιόδου]] απόσπ. XXVI).
 
==Όρια==
Αξιοσημείωτη τυγχάνει, για οποιονδήποτε ερευνητή, η δυσκολία που φαίνεται πως αντιμετώπιζαν από την αρχαία ακόμη εποχή οι τότε αρχαίοι συγγραφείς, ώστε να αποδώσουν ορθά τα γεωγραφικά όρια αυτού του βασιλείου, που από τα κείμενά τους δείχνουν πως ή δεν τα γνώριζαν (αμφίβολο) ή δεν προλάβαιναν (τις αλλαγές) ή και να συνέχεαν τα γεωγραφικά όρια με εκείνα τα πολιτικά (μετά από επιχειρήσεις).{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=18/05/2017}}
 
Η πρωταρχική σημασία του όρου «Μακεδονία» αναφερόταν στην κοιτίδα των [[αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]], την περιοχή των [[Πιέρια|Πιερίων]] και του [[Όλυμπος|Ολύμπου]] νοτίως του Αλιάκμονα ως τις υπώρειες του κάτω Ολύμπου, τα όρια [[Περραιβία]]ς και [[Μαγνησία]]ς, σημασία η οποία μαρτυρείται στο έργο του Ηροδότου και του Θουκυδίδη.<ref>{{harvnb|Hammond|1995|pp=120, 122, 127}}</ref> Ο [[Ηρόδοτος]] θεωρούσε το βόρειο όριο μεταξύ της Μακεδονίδος και της Βοττιαίας την συνένωση των ποταμών Λουδία και Αλιάκμονα: (7.127) «...''μέχρι Λυδιέω τὲ ποταμοῦ καὶ Ἀλιάκμονος, οἳ ούρίζουσι γὴν τὴν Βοττιαιίδα τὲ καὶ Μακεδονίδα, ἐς τωυτὸ ῥέεθρον ὓδωρ συμμίσγοντες''.». Από την περιγραφή του Ηροδότου πρέπει να υποθέσουμε ότι στα χρόνια του ο Αλιάκμονας προχωρούσε βορειότερα μέχρι το Λουδία και ενωμένοι οι δύο ποταμοί χύναν τα νερά τους στο Θερμαϊκό. Έτσι η «Μακεδονίς γη» του Ηροδότου περιλαμβάνει τους σημερινούς νομούς Πιερίας και Ημαθίας. Ο [[Θουκυδίδης]], που ζούσε πριν τη κατάληψη της [[Οδομαντική]]ς και της [[Ηδωνίδα]]ς από τον Φίλιππο, θεωρούσε ανατολικό όριο τον [[Στρυμόνας|Στρυμόνα]] ποταμό.
 
Με την επέκταση του βασιλείου ο όρος Μακεδονία έγινε συνώνυμος με το σύνολο των εδαφικών κτήσεων του βασιλιά των Μακεδόνων. Έτσι, μία δεύτερη σημασία του όρου, που απαντάται και αυτή στα γραπτά του Θουκυδίδη και συγγραφέων που τον ακολουθούν, όπως ο [[Ξενοφών]], αναφερόταν στις κτήσεις των Αργεάδων βασιλιάδων του β΄ μισού του 5ου π.Χ. αιώνα, από την [[Άρνισσα]] ως το Στρυμόνα, δηλαδή στην «[[κάτω Μακεδονία]]».<ref>{{harvnb|Hammond|1995|pp=121-122, 127}}</ref> Επί [[Περδίκκας Α΄ της Μακεδονίας|Περδίκκα Α΄]], το μακεδονικό βασίλειο περιλάμβανε τις εξής έξι περιοχές: [[Ημαθία]], [[Πιερία]], [[Βοττιαία]], [[Μυγδονία (η Μακεδονική)|Μυγδονία]], [[Εορδαία]] και [[Αλμωπία]]. Επί Αλεξάνδρου Α΄ έλαβαν χώρα οι ανατολικές προσαρτήσεις των εξής περιοχών: [[Κρηστωνία]], [[Βισαλτία]], [[Ελιμία]] ή Ελιμιώτις, [[Ορεστίδα]] (Ορεστίς) και η [[Λυγκηστίδα]] (Λυγκηστίς ή Λύγκος).{{πηγή}} Επί [[Φίλιππος Β΄|Φιλίππου Β΄]], με την ήττα του [[Ιλλυριοί|Ιλλυριού]] βασιλιά [[Βάρδυλις|Βαρδύλεως]] το 358 π.Χ. το μακεδονικό βασίλειο επεκτάθηκε στα δυτικά ώστε να περιλαμβάνει και την [[Τυμφαία]], την [[Παραυαία]] και την ανατολική ακτή της λίμνης [[Λυχνιτίδα]]ς, περιοχές που συμπεριλήφθηκαν στην «[[άνω Μακεδονία]]», ενώ το όριο του βασιλείου στα ανατολικά μετατοπίστηκε από το Στρυμόνα στο [[Νέστος|Νέστο]],<ref>{{harvnb|Hammond|1995|pp=122}}</ref> περιλαμβάνοντας τη [[Σιντική]], την [[Οδομαντική]] και την [[Ηδωνίδα]].{{πηγή}} Στα νότια προστέθηκαν η [[Κρουσίς]], η [[Βοττική]] και η [[Χαλκιδική]] και στα βόρεια η [[Παιονία]], περιοχές οι οποίες διατήρησαν τη χωριστή τους ονομασία, αλλά θεωρούνταν μέρος του βασιλείου της Μακεδονίας.<ref>{{harvnb|Hammond|1995|pp=122}}</ref>
Γραμμή 91:
== Ιστορία ==
=== Προϊστορική περίοδος ===
Σύμφωνα με την αρχαία [[ελληνική μυθολογία]], όπως βλέπουμε και παραπάνω, [[Μακεδονία#Όνομα|Μακεδών]], ήταν το όνομα του αρχηγού της φυλής που πρωτοεγκαταστάθηκε στη δυτική, νότια και κεντρική Μακεδονία και ίδρυσε το αρχαίο μακεδονικό βασίλειο. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ηρόδοτου, το μακεδονικό έθνος ήταν [[Έλληνες|ελληνικό φύλο]] και μάλιστα [[Δωριείς|δωρικό]], που μετακινούμενο από τη Εστιαιώτιδα της [[Θεσσαλία]]ς (αρχικά) κατοίκησε στις παρυφές της [[Πίνδος|Πίνδου.]], προτού μετακινηθεί στη συνέχεια νοτιότερα. Ο ΜακεδώνΠερδίκκας, γενάρχης του βασιλικού οίκου της Μακεδονίας, ανήκε στη φυλή των Δωριέων και ήταν Αργείος Ηρακλείδης στη καταγωγή.
 
=== Από τον Περδίκκα Α΄ μέχρι τον Φίλιππο Β΄ ===
Γραμμή 175:
==Πηγές==
*{{cite journal|last=Hammond|first=N. G. L.|title=Connotations of 'Macedonia' and of 'Macedones' Until 323 B. C.|journal=The Classical Quarterly|year=1995|volume=45|issue=1|pages=120-128|url=http://www.jstor.org/stable/639722|ref=harv}}
*''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, τ. Β΄, Αθήνα 1971.
*''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, τ. Γ1΄, Αθήνα 1972.
*Ελλάνικος, Αποσπάσματα.
*Ησίοδος, Αποσπάσματα - Γυναικῶν Κατάλογος ή Ἠοῖαι.
*Ηρόδοτος, ''Ἱστορίαι.''
*Ψευδο-Απολλόδωρος, ''Βιβλιοθήκη'', τ. Γ΄''.''
 
==Διαβάστε επίσης==