Ανδρίτσαινα Ηλείας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Βιβλιογραφία
Δημιουργία κατηγορίας αξιοθέατα, Διόρθωση κατηγορίας Διαδρομές
Γραμμή 16:
| πρώην όνομα =
}}
Η '''Ανδρίτσαινα''' είναι [[κωμόπολη]] της [[Ελλάδα]]ς που ανήκει στον [[Νομός Ηλείας|νομό Ηλείας]]. Είναι χτισμένη στη δυτική πλευρά του [[Λύκαιο όρος|Λυκαίου όρους]], κοντά στα σύνορα με τους νομούς [[Νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]] και [[Νομός Μεσσηνίας|Μεσσηνίας]]. Πρόκειται για κωμόπολη που αναπτύχθηκε κατά τη [[Φραγκοκρατία]] ([[12ος αιώνας|12ος]]–[[13ος αιώνας|13ος αι.]] μ.Χ.) και, μάλιστα, αναφέρεται στο ''[[Χρονικόν του Μορέως]]''. Η Ανδρίτσαινα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο τόσο στα [[Ορλωφικά]] όσο και κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνική Επανάσταση]]. Το [[1826]], μάλιστα, η πόλη καταστράφηκε από τα στρατεύματα του [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ]]<ref>{{Cite book|title=Ανδρίτσαινα: η Πέτρινη και Κεραμιδοσκεπασμένη Πολιτεία.|first=Δημήτριος|last=Πρίγγουρης|publisher=Δημήτριος Πρίγγουρης - Χρήστος Αργυρόπουλος|isbn=|year=2005|location=Αθήνα|page=31-2|quote=}}</ref>.
[[Αρχείο:Η Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας, δωρεά του Κωνσταντίνου - Αγαθόφρωνα Νικολόπουλου.jpg|μικρογραφία|Η βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας]]
 
Η πόλη αποτελεί την [[ιστορική έδρα]] του [[Δήμος Ανδρίτσαινας - Κρεστένων|Δήμου Ανδρίτσαινας - Κρεστένων]], ενώ παλαιότερα αποτελούσε έδρα του καποδιστριακού [[Δήμος Ανδρίτσαινας|Δήμου Ανδρίτσαινας]].
 
Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της πέτρινης πολιτείας στην μορφή που έχει σήμερα, διαδραματισε η οικογένεια Ανδριανοπουλου, μέλη της οποίας διαμενουν κατά καιρούς στην πόλη έως και σήμερα.
 
==Ονομασία==
Σύμφωνα με την παράδοση, η Ανδρίτσαινα οφείλει την ονομασία της στη γυναίκα κάποιου [[Κρήτη|Κρητικού]] βοσκού που λεγόταν Ανδρίτσος ή Ανδρίκος, ο οποίος οδηγήθηκε από ένα κριάρι τους σε κάποια πηγή κοντά σε ένα [[Πλάτανος|πλάτανο]] στο Λύκαιον[[Λύκαιο όρος]]. Εκεί έκτισε ένα πανδοχείο, το οποίο μετά το θάνατο του Ανδρίκου διατήρησε η χήρα του Ανδρίκαινα. Από το όνομά της καθώς και από την εγχώρια προφορά του «και» ως «τσαι», το πανδοχείο ονομάστηκε «το χάνι της Ανδρίτσαινας». Όταν άρχισαν να κτίζονται σπίτια γύρω από το πανδοχείο, ο οικισμός ονομάστηκε «Ανδρίτσαινα»<ref>{{Cite book|title=Ανδρίτσαινα: Μνήμες από το χθες στο φόντο του σήμερα.|first=Πέτρος|last=Παγώνης|publisher=Πέτρος Κούλης|isbn=978-960-9930805-2|year=2008|location=Πάτρα|page=11-2|quote=}}</ref>.
 
== Αξιοθέατα ==
==Περιγραφή του χωριού==
Στην ιστορική κωμόπολη μπορεί κανείς, περπατώντας στα πλακόστρωτα σοκάκια της, να θαυμάσει τα πέτρινα αρχοντικά της αλλά και να απολαύσει την θέα από την κεντρική πλατεία που κοσμείται από τρία ψηλά πλατάνια.
Σήμερα, το χωριό διαθέτει ακόμη τα αρχοντικά του, τα πλακόστρωτα σοκάκια και την πλατεία του με τα ψηλά δέντρα. Η Τρανή Βρύση που βρίσκεται ακριβώς απέναντί της είναι η αρχαιότερη της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] και έχει χτιστεί το [[1724]]. Στην Ανδρίτσαινα βρίσκεται η περίφημη [[Νικολοπούλειος Βιβλιοθήκη]], που ιδρύθηκε το [[1840]] κατόπιν δωρεάς του εξ Ανδριτσαίνης [[Ανθρωπισμός|ανθρωπιστή]] [[Κωνσταντίνος Νικολόπουλος (συγγραφέας)|Αγαθόφρωνος Νικολοπούλου]], που ζούσε στο [[Παρίσι]]. Η συλλογή της περιλαμβάνει σπάνια [[Χειρόγραφο|χειρόγραφα]] του [[16ος αιώνας|16ου]] και [[17ος αιώνας|17ου αιώνα]], σπάνια [[Βιβλίο|βιβλία]] είτε [[Ελληνική γλώσσα|ελληνόγλωσσα]] είτε ξενόγλωσσα, σημαντικά έγγραφα από την περίοδο της επανάστασης και πλούσιο [[Λαογραφία|λαογραφικό]] υλικό. Σήμερα, η συλλογή της βιβλιοθήκης αριθμεί πάνω από 40.000 τόμους βιβλίων.
 
Ακόμη, στον κεντρικό δρόμο βρίσκεται η Τρανή Βρύση, ακριβώς απέναντί από τον κεντρικό ναό της πόλης, τον Άγιο Νικόλαο, και αποτελεί την αρχαιότερη βρύση της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]], αφού έχει χτιστεί στις 10 Αυγούστου [[1724]], όπως πληροφορεί τον επισκέπτη η επιγραφή που βρίσκεται πάνω από τους τέσσερις κρουνούς της<ref>{{Cite book|title=Ανδρίτσαινα: Μνήμες από το χθες στο φόντο του σήμερα|first=Πέτρος|last=Παγώνης|publisher=Πέτρος Κούλης|isbn=978-960-930805-2|year=2008|location=Πάτρα|page=22-23|quote=}}</ref>.
 
Ακόμη, στην Ανδρίτσαινα από το 1840 βρίσκεται μία από τις σημαντικότερες, ιστορικότερες και πλουσιότερες βιβλιοθήκες της χώρας, η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας ή αλλιώς «Νικολοπούλειος», όπως επικράτησε να ονομάζεται, από το όνομα του πρώτου δωρητή της, του εξ Ανδριτσαίνης [[Ανθρωπισμός|ανθρωπιστή]] [[Κωνσταντίνος Νικολόπουλος (συγγραφέας)|Αγαθόφρωνος Νικολοπούλου]], που ζούσε στο [[Παρίσι]]. Η συλλογή της περιλαμβάνει σπάνια [[Χειρόγραφο|χειρόγραφα]] του [[16ος αιώνας|16ου]] και [[17ος αιώνας|17ου αιώνα]], σπάνια [[Βιβλίο|βιβλία]] ανυπολόγιστης αντικειμενικής, ιστορικής και πνευματικής αξίας, σημαντικά έγγραφα από την περίοδο της ελληνικής επανάστασης και πλούσιο [[Λαογραφία|λαογραφικό]] υλικό. Σήμερα, η συλλογή της βιβλιοθήκης αριθμεί πάνω από 40.000 τόμους βιβλίων, που την καθιστούν, δικαίως, πνευματική πολίχνη της περιοχής χαρίζοντάς της αίγλη και ιδιαίτερη υπερηφάνεια<ref>{{Cite web|url=http://www.andritsainalibrary.gr/|title=Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας {{!}} andritsainalibrary.gr|last=http://www.elogic.gr|language=en|accessdate=2020-11-23}}</ref>.
 
Τέλος, αξίζει να επισκεφτεί κανείς και το Λαογραφικό Μουσείο της Ανδρίτσαινας που ιδρύθηκε από τον Εξωραϊστικό Σύλλογο Γυναικών Ανδρίτσαινας το 1981 και σήμερα, στεγάζεται στο παλαιό (1847) τριώροφο Αρχοντικό του Γεωργίου Κανελλοπούλου. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει περισσότερα από τα 4.000 εκθέματα (οικιακά αντικείμενα, ανδρικές και γυναικείες τοπικές ενδυμασίες, εικόνες, εκκλησιαστικά σκεύη, σπάνια έγγραφα, πίνακες ζωγραφικής, λιθογραφίες) που προέρχονται αποκλειστικά και μόνο από την Ανδρίτσαινα και καλύπτουν την χρονική περίοδο 1832-1932. Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκεται και το μπαούλο του Φιλικού [[Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος|Παναγιώτη Αναγνωστόπουλου]] με τα ενδεικτικά «Π.Α.1832»<ref>{{Cite web|url=http://www.andritsainamuseum.gr/gr/creation.html|title=Λαογραφικό Μουσείο Ανδρίτσαινας|website=www.andritsainamuseum.gr|accessdate=2020-11-23}}</ref>.
 
==Διαδρομές==
Κοντά στην Ανδρίτσαινα βρίσκεται ο [[Ναός Επικούριου Απόλλωνα]] (14 χλμ), που το πλήθος των ιδιορρυθμιών και των πρωτότυπων τεχνικών επινοήσεων που τον χαρακτηρίζουν<ref>{{Cite book|title=Ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνος Βασσών|first=Ξένη|last=Αραπογιάννη|publisher=Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων|isbn=960-214--337-1|year=2004|location=Αθήνα|page=38|quote=}}</ref> τον καθιστούν, αναντίρρητα έναν από τους σπουδαιότερους, επιβλητικότερους και καλύτερα σωζόμενα ναούς της κλασικής αρχαιότητας. Μάλιστα, ήταν το πρώτο μνημείο στην [[Ελλάδα]] που ανακηρύχθηκε [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς]] από την [[UNESCO]] το [[1986]]. Μάλιστα, 23 γύψινα εκμαγεία της [[Ζωφόρος|ζωφόρου]] του Ναού φιλοξενούνται, έπειτα από δωρεά του [[Βρετανικό Μουσείο|Βρετανικού Μουσείου]], στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας το 1963.
Κοντά στην Ανδρίτσαινα βρίσκεται ο [[Ναός Επικούριου Απόλλωνα|ναός του Επικούρειου Απόλλωνα]] (14 χλμ), η αρχαία αρκαδική πόλη [[Φιγαλεία]] που βρίσκεται κοντά στη σημερινή [[Παύλιτσα]], καθώς και το ποτάμι Νέδα [[Νέδα (ποταμός)|.]]
 
Ακόμη, συνεχίζοντας τον ίδιο δρόμο μπορείτε να επισκεφτείτε την αρχαία αρκαδική πόλη [[Φιγαλεία]] που βρίσκεται κοντά στη σημερινή [[Παύλιτσα]], καθώς και το ποτάμι [[Νέδα (ποταμός)|Νέδα]], στο οποίο σύμφωνα με τους αρχαίους Αρκάδες ήταν μία από τις τρεις [[Νύμφες]] που μεγάλωσαν τον Δία στο [[Λύκαιο όρος]] προκειμένου να σωθεί από τον πατέρα του [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]]<ref>{{Cite web|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Paus.+8.38&fromdoc=Perseus:text:1999.01.0159|title=Pausanias, Description of Greece, *)arkadika/, chapter 38|website=www.perseus.tufts.edu|accessdate=2020-11-24}}</ref>.
 
Αντίθετα, με αφετηρία την Ανδρίτσαινα και ακολουθώντας τον δρόμο προς [[Πύργος Ηλείας|Πύργο Ηλείας]] μπορεί να επισκεφτεί την εντυπωσιακή ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που είναι γνωστή ως Μονή Σεπετού και στο εσωτερικό του ευρύχωρου ναού ιδιαίτερη θέση κατέχει η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σεπετιώτισσας, που θεωρείται έργο του [[Ευαγγελιστής Λουκάς|Ευαγγελιστή Λουκά]]<ref>{{Cite web|url=http://www.religiousgreece.gr/peloponnese/-/asset_publisher/J4zsS00HlAz5/content/iera-mone-sepetou|title=Ιερά Μονή Σεπετού - Πελοπόννησος|website=www.religiousgreece.gr|language=el-GR|accessdate=2020-11-24}}</ref>. Ελάχιστα χιλιόμετρα μετά βρίσκεται και η [[Αλίφειρα (αρχαία πόλη)|Αρχαία Αλίφειρα]].
 
== Προσωπικότητες ==
Γραμμή 49 ⟶ 57 :
==Πηγές==
* [http://www.agrotravel.gr/agro/site/AgroTravel/t_docpage?doc=/Documents/Hierarchies/areaofinterest/Ileia/andritsaina&sub_nav=Lodgings www.agrotravel.gr]
*http://www.religiousgreece.gr/peloponnese/-/asset_publisher/J4zsS00HlAz5/content/iera-mone-sepetou
*Ξ. Αραπογιάννη, 2004, ''Ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνος Βασσών,'' Υπουργείο Πολιτισμού-Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα.
* Κ. Ποταμιάνος, ''2005, Το Λύκαιον Όρος κατά τη Διαδρομή των Αιώνων'' , Σύλλογος των Απανταχού Κοτυλίων, Αθήνα.
*Δ. Πρίγγουρης, 2005, ''Ανδρίτσαινα: η Πέτρινη και Κεραμιδοσκεπασμένη Πολιτεία,'' Αθήνα.