Κητώδη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τα θαλάσσια κήτη, επίσημα καλούμενα '''κητώδη''' είναι μεγάλα θαλάσσια [[Θηλαστικό|θηλαστικά]] άριστα προσαρμοσμένα στο περιβάλλον τους, στα οποία περιλαμβάνονται οι [[Φάλαινα φυσητήρας|φυσητήρες]], οι φώκαινες, τα [[δελφίνι]]α και οι [[φάλαινα|φάλαινες]]. Αποτελούν ομώνυμη τάξη της [[συνομοταξία]]ς των θηλαστικών. Το όνομά τους προέρχεται από την αρχαία ελληνική "«''κήτος''"» που σημαίνει χάσμα, μεγάλο άνοιγμα, και συνυφασμένο από τη μυθική [[Κητώ]], κάθε ον μεγαλόσωμο.

Τα κητώδη διακρίνονται σε δύο υποτάξεις: στα [[οδοντοκητώδη]] και τα [[μυστακοκητώδη]]. Τα πρώτα περιλαμβάνουν τέσσερις ταξινομικές οικογένειες και τα δεύτερα τρεις. Εκτός αυτών υπάρχει και η υπόταξη τα "«αρχαιοκήτη"» που περιλαμβάνει μόνο απολιθωμένα είδη.

Το μήκος τους είναι μεγάλο και ποικίλλει των ενηλίκων από 2 μέχρι 30 μ. Ζουν σε [[ωκεανός|ωκεανούς]] και μερικά είδη αυτών σε μεγάλους ποταμούς (π.χ. [[Αμαζόνιος|Αμαζόνιο]], [[Γάγγης|Γάγγη]] κ.λπ.). Το δέρμα τους είναι γενικά μαλακό και γυαλιστερό, χωρίς λέπια. Κάτω από το δέρμα τους, στον υποδόριο ιστό, βρίσκεται ένα παχύ υπόστρωμα λιπαρής και ελαιώδους ουσίας το λεγόμενο "«κητέλαιο"», που καλύπτει όλο το σώμα τους με διττό προστατευτικό χαρακτήρα, αφενός της διατήρησης σταθερής θερμοκρασίας και αφετέρου της αποφυγής σύνθλιψης από τις υφιστάμενες πιέσεις στα μεγάλα βάθη που καταδύονται αυτά τα ζώα. Τα δόντια τους εκτός του ότι ξεχωρίζουν από τα άλλα θηλαστικά αποτελούν το βασικό στοιχείο της διάκρισής τους σε δύο υποτάξεις. Αναπνέουν με υπερβολικά μεγάλους [[πνεύμονες]].

Ζουν κατά αγέλες. Κάθε αγέλη περιλαμβάνει μερικά θηλυκά, νεογνά και συνηθέστερα ένα αρσενικό που είναι και ο οδηγός της αγέλης. Παρά το ογκώδες σώμα τους κολυμπούν με επιδεξιότητα και μεγάλη ταχύτητα. Τα θωρακικά πτερύγια βοηθούν ιδιαίτερα στην κολύμβηση. Το δε ουραίο πτερύγιο που χρησιμοποιείται για ώθηση και που αναπτύσσεται κατά οριζόντιο επίπεδο ως προς το διάμηκες του σώματος αποτελεί ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των κητωδών, ενώ το ραχιαίο προσφέρει ισορροπία μέσα στο νερό. Το τελευταίο είναι δερμάτινο χωρίς σκελετό και ονομάζεται λιποπτερύγιο.

Οι φυσητήρες, συγγενεύουν περισσότερο με τα δελφίνια, παρά με τις φάλαινες και έτσι αποτελεί λάθος να αναφέρουμε τους φυσητήρες ως "«φάλαινες φυσητήρες"». Επίσης, αποτελεί λάθος να τους αποκαλούμε σπερμοφάλαινες από τη παράφραση της αγγλικής τους ονομασίας (sperm whales). '''Ο φυσητήρας επιστημονικά κατατάσσεται στην κατηγορία των Οδοντοκητών (καθώς έχει δόντια), μαζί με τα δελφίνια και τις φώκαινες. Για τον λόγο αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με τις φάλαινες, οι οποίες ανήκουν στα Μυστακοκήτη και δεν έχουν δόντια, αλλά φέρουν τα φαλαίνια ή μπαλένες.'''

[[Δελφίνι]]α αναφέρονται από την ελληνική μυθολογία στο μύθο του Αρίωνα, όπως επίσης και στην [[Οδύσσεια]], ως έμβλημα στο πλοίο του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] που ο ήρωας έβαλε από ευγνωμοσύνη, γιατί ένα δελφίνι είχε σώσει το γιο του Τηλέμαχο από πνιγμό. Γνωστή είναι η συνάντηση των στρατευμάτων του Μ. Αλεξάνδρου με τις [[φάλαινα|φάλαινες]], τις οποίες χαρακτήρισαν ως πλωτά νησιά. Συγκινητικές ιστορίες για φιλία δελφινιού και ανθρώπου αναφέρει ο Ρωμαίος [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιος]], ενώ πολύ γνωστό είναι το [[μυθιστόρημα]] του [[Χέρμαν Μέλβιλ]] "«[[Μόμπυ Ντικ]]"», σχετικά με το πλοίο που καταδιώκει τον ομώνυμο λευκό (αλφικό=albino) φυσητήρα.<br />

*" «Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου"» τομ., σελ.689-690.

* "«Ο Κόσμος των Φυτών και των Ζώων"» εκδ. Χρυσός Τύπος, - Αθήναι 1962, τομ.2ος, σελ.371.

* "«Ο Κόσμος των θαλασσών"» - Εγκυκλοπαίδεια Κουστώ", εκδ. Αλκυών -Αθήνα 1983, τομ.1ος, σελ. 54.