Αυτοκρατορία της Πορτογαλίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
||
Γραμμή 60:
'''Αυτοκρατορία της Πορτογαλίας'''<ref>Χέιρτ Μακ [https://books.google.gr/books?id=uAR0CAAAQBAJ&pg=RA2-PT441&lpg=RA2-PT441&dq=%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82&source=bl&ots=VEH-l-WS7h&sig=MBmVg5-Rcg5f9wMM-1Dfh176ZFI&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjS06zpp8HZAhXDBSwKHZo_BbQQ6AEIZDAF#v=onepage&q=%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82&f=false Στην Ευρώπη: Ταξίδια στον 20ό αιώνα]</ref> ([[Πορτογαλική γλώσσα|πορτογαλικά]]: ''Império Português'') ονομαζόταν η πρώτη παγκόσμια [[αυτοκρατορία]] στην [[ιστορία]], με εδάφη στην [[Νότια Αμερική]], την [[Αφρική]], την [[Ινδία]] και την νοτιοανατολική [[Ασία]], υποτελή στην [[κυριότητα]] της [[Πορτογαλίας]]. Ήταν επίσης η πρώτη και μακροβιότερη από τις σύγχρονες [[Ευρώπη|Ευρωπαϊκές]] [[Αποικιοκρατία|αποικιακές]] αυτοκρατορίες, αφού διήρκεσε για περίπου έξι [[Αιώνας|αιώνες]] (κατάκτηση της [[Θέουτα]] το 1415, παράδοση του [[Μακάο]] το 1999).
Το Βασίλειο της Πορτογαλίας από τις αρχές του 15ου αιώνα ξεκίνησε αρκετές οργανωμένες αποστολές εξερεύνησης, ενώ ήδη από τον 13ο αιώνα διέθετε ικανό ναυτικό και στόλο. Οι Πορτογάλοι
μια γραμμή προχωρημένων φυλακίων συνέδεσε την [[Λισαβόνα]] με το [[Ναγκασάκι]]: η αυτοκρατορία είχε γίνει πράγματι παγκόσμια, και στην πορεία έφερε μεγάλο πλούτο στην [[Πορτογαλία]].
Μεταξύ του 1580 και του 1640 η Πορτογαλία έγινε ο πολιτικός έτερος της [[Ισπανία|Ισπανίας]] στην [[Ιβηρική Ένωση|ένωση]] των στεμμάτων των δύο χωρών. Αν και οι αυτοκρατορίες συνέχισαν να διοικούνται ξεχωριστά, οι Πορτογαλικές αποικίες έγιναν στόχος επιθέσεων από τρεις αντίπαλες Ευρωπαϊκές δυνάμεις εχθρικές στην Ισπανία και ζηλόφθονες προς τις [[Ιβηρική Χερσόνησος|Ιβηρικές]] υπερπόντιες επιτυχίες: [[Ολλανδική Αυτοκρατορία|την Ολλανδία]] (η οποία συνεπλάκη σε έναν [[Ολλανδική Εξέγερση|πόλεμο ανεξαρτησίας]] ενάντια της Ισπανία), την [[Βρετανική Αυτοκρατορία|Αγγλία]] και την [[Γαλλική
Ο [[Αγώνας για την Αφρική]] ο οποίος ξεκίνησε στον ύστερο 19ο αιώνα άφησε την Πορτογαλία με πέντε αποκίες στην ήπειρο. Τα περισσότερα από αυτά τα Αφρικανικά εδάφη ήταν υπό Πορτογαλική διοίκηση και επιρροή για αιώνες. Πόλεις όπως η [[Λουάντα]] και η [[Μπενγκέλα]], και ντουζίνες άλλων οικισμών, λιμένες και φρούρια, είχαν ιδρυθεί και διοικηθεί από την Πορτογαλία από τον 16ο αιώνα. Τις δεκαετίες 1960 και 1970 κατά την διάρκεια του Πορτογαλικού Αποικιακού Πολέμου ξέσπασαν κινήματα ανεξαρτησίας στις [[Ανγκόλα]], [[Μοζαμβίκη]] και [[Γουινέα-Μπισσάου|Γουινέα Μπισσάου]]. Μετά τον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], ο ηγέτης της Πορτογαλίας, [[Αντόνιο ντι Ολιβέιρα Σαλαζάρ|Αντόνιο Σαλαζάρ]], προσπάθησε να κρατήσει την Πορτογαλική Αυτοκρατορία ανέπαφη σε μια εποχή που άλλες Ευρωπαϊκές χώρες άρχιζαν να αποσύρονται από τις αποικίες τους και η Πορτογαλία δεχόταν διεθνή πίεση να αποσυρθεί από αποικίες της. Τελικώς όμως η ανατροπή του Δικτατορικού καθεστώτος της [[Λισαβόνα|Λισαβώνας]] το 1974 με επέμβαση του στρατού που ονομάστηκε [[Επανάσταση των Γαρυφάλλων]] ανάγκασε την Πορτογαλία και τις μεταβατικές κυβερνήσεις της στην πλήρη αποχώρησή τους από την Αφρικανική ήπειρο.
Οι Πορτογάλοι επηρέασαν σημαντικά τις περισσότερες αποικίες τους κοινωνικοοικονομικά και πολιτικά, ενώ η [[πορτογαλική γλώσσα]] αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό δεσμό ορισμένων χωρών με την Πορτογαλία ακόμη και σήμερα.
== Πρώτα χρόνια ==
Η κατάκτηση της Θέουτα, το 1415, οδήγησε τον Χένρι τον Πλοηγητή στην δημιουργία της πρώιμης αυτοκρατορικής περιόδου.
Η καταγωγή του Βασιλείου της Πορτογαλίας βρισκόταν στο reconquista, τη βαθμιαία ανάκαμψη της Ιβηρικής χερσονήσου από τους Moors [6]. Αφού καθιερώθηκε ως ξεχωριστό βασίλειο το 1139, η Πορτογαλία ολοκλήρωσε την επανάκτηση του [[Μαυριτανία|Μαυριτανικού]] εδάφους φτάνοντας στο [[Αλγκάρβε]] το 1249, αλλά η ανεξαρτησία της συνεχίστηκε να απειλείται από τη γειτονική [[Καστίλλη (αποσαφήνιση)|Καστίλη]] μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης του Αιλλόν το 1411. [7]
Χωρίς απειλές για την ύπαρξή του και αδιαμφισβήτητο από τους πολέμους που πολέμησαν άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η πορτογαλική προσοχή στράφηκε στο εξωτερικό και προς στρατιωτική εκστρατεία στα μουσουλμανικά εδάφη της [[Βόρεια Αφρική|Βόρειας Αφρικής]] [8]. Υπήρχαν αρκετά πιθανά κίνητρα για την πρώτη επίθεσή τους, στο Marinid Sultanate (στο σημερινό [[Μαρόκο]]). Παρείχε την ευκαιρία να συνεχιστεί η χριστιανική σταυροφορία ενάντια στο [[Ισλάμ]]. προς τη στρατιωτική τάξη, υποσχέθηκε δόξα στο πεδίο της μάχης και τα χαλάσματα του πολέμου [9] και, τέλος, ήταν επίσης μια ευκαιρία να επεκταθεί το πορτογαλικό εμπόριο και να αντιμετωπιστεί η οικονομική πτώση της Πορτογαλίας [8].
Το 1415 έγινε επίθεση στη Θέουτα, στρατηγικά τοποθετημένο μουσουλμανικό θύλακα της Βόρειας Αφρικής κατά μήκος της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]], και ένα από τα τερματικά λιμάνια των μετακρατικών Σαχάρων χρυσών και σκλαβωμένων συναλλαγών. Η κατάκτηση ήταν μια στρατιωτική επιτυχία και σηματοδότησε ένα από τα πρώτα βήματα στην πορτογαλική επέκταση πέρα από την Ιβηρική Χερσόνησο [10], αλλά αποδείχθηκε δαπανηρό να υπερασπιστεί τις μουσουλμανικές δυνάμεις που σύντομα την πολιοποίησαν. Οι Πορτογάλοι δεν μπόρεσαν να το χρησιμοποιήσουν ως βάση για την περαιτέρω επέκτασή τους στην ενδοχώρα [11] και τα τροχόσπιτα από τη [[Σαχάρα]] απλώς άλλαξαν τις διαδρομές τους για να παρακάμψουν τη Θέουτα ή / και να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικούς μουσουλμανικούς λιμένες.
=== Πρώτη περίοδος (1415-1663) ===
Παρόλο που η Θέουτα αποδείχτηκε απογοήτευση για τους Πορτογάλους, αποφασίστηκε να την κρατήσουν κατά την εξερεύνηση κατά μήκος των ακτών της Αφρικής του [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικού]]. [12] Βασικός υποστηρικτής αυτής της πολιτικής ήταν ο Infante Dom Henry the Navigator, ο οποίος είχε εμπλακεί στη κατάκτηση της Θέουτας και ο οποίος ανέλαβε τον ηγετικό ρόλο στην προώθηση και χρηματοδότηση της πορτογαλικής ναυτιλιακής εξερεύνησης μέχρι το θάνατό του το 1460. [13] Την εποχή εκείνη, οι [[Ευρώπη|Ευρωπαίοι]] δεν ήξεραν τι βρισκόταν πέρα από το ακρωτήριο Bojador στις ακτές της Αφρικής. Ο Χένρι θέλησε να μάθει πόσο μακριά επεκτάθηκαν τα μουσουλμανικά εδάφη στην Αφρική και αν ήταν δυνατόν να φτάσει στην Ασία δια θαλάσσης, τόσο για να φτάσει στην πηγή του επικερδούς εμπορίου μπαχαρικών όσο και για να ενώσει τις δυνάμεις του με την περίφημη χριστιανική βασιλεία του Prester John, να υπάρχει κάπου στις "Ινδίες". [9] [14] Με τη χορηγία του, σύντομα προσεγγίστηκαν τα νησιά του Ατλαντικού της [[Μαδέρα|Μαδέρας]] (1419) και των
[[Αρχείο:Caminho_maritimo_para_a_India.png|αριστερά|μικρογραφία|300x300εσ|{{legend-line|πράσινη γραμμή 2px|Pêro da Covilhã και [[Afonso de Paiva]] διαδρομή to [[Aden]] στο 1487–1488 (green);}}{{legend-line|orange solid 2px|Covilhã travel 1489–†1490 (orange);}}{{legend-line|blue solid 2px|Covilhã travel to [[Ethiopia]] 1490–†1530? (blue);}}{{legend-line|black solid 2px|[[Vasco da Gama]] travel 1497–1499 (black)}}]]
Ο κύριος πορτογαλικός στόχος ήταν το εμπόριο, όχι ο εποικισμός ή η κατάκτηση. Σύντομα τα πλοία του εισήγαγαν στην ευρωπαϊκή αγορά πολύτιμο χρυσό, [[ελεφαντόδοντο]], [[πιπέρι]], [[βαμβάκι]], [[ζάχαρη]] και [[Σκλάβος|σκλάβους]]. Το εμπόριο των σκλάβων, για παράδειγμα, διεξήχθη από μερικές δωδεκάδες εμπόρους στη [[Λισαβόνα]]. Στη διαδικασία επέκτασης των εμπορικών οδών, οι Πορτογάλοι ναυτικοί χαρτογράφησαν άγνωστα μέρη της Αφρικής και άρχισαν να εξερευνούν τον [[Ινδικός Ωκεανός|Ινδικό Ωκεανό]]. Το 1487, μια ορεινή εκστρατεία από τον Pêro da Covilhã έφτασε στην Ινδία, εξερευνώντας τις εμπορικές ευκαιρίες με τους [[Ινδία|Ινδούς]] και τους [[Άραβες]] και τελικά τελείωσε στην [[Αιθιοπία]]. Η λεπτομερής έκθεσή του διαβασμένος με μεγάλη χαρά στη Λισαβόνα, η οποία έγινε το καλύτερα ενημερωμένο κέντρο παγκόσμιας γεωγραφίας και εμπορικών οδών.
[[Αρχείο:PortugueseFlag1485.svg|δεξιά|170x170εσ]]
| |||