Βικιπαίδεια

Μάχη των Δολιανών και Βερβένων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2:
{{coord|37.387643|22.498677|format=dms|display=title}}
{{μάχη
| εικόνα = Folklore museum of Doliana-Building.jpg
| λεζάντα = Το σπίτι όπου ταμπουρώθηκε ο Νικηταράς, στα [[Άνω Δολιανά Αρκαδίας|Δολιανά]], σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.
| έναρξη=
| μάχη = Μάχη των Δολιανών-Βερβένων
| πόλεμος = [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]]
| χρονολογία = 18 Μαΐου 1821
| τερματισμός=
| τόπος = [[Άνω Δολιανά Αρκαδίας|Δολιανά Αρκαδίας]]
| έκβαση = Μεγάλη νίκη των Ελλήνων
| μαχόμενος1 = {{flagicon|Greece (1821)}} [[Ελλάδα|Έλληνες επαναστάτες]]
| μαχόμενος2 = {{flagicon|the Ottoman Empire (1453-1844)}} [[Οθωμανική αυτοκρατορία]]
| πλευρά1=
| αρχηγός1 = [[Νικήτας Σταματελόπουλος]]
| πλευρά2=
| αρχηγός2 = [[Μουσταφά Μπέης]]
| σθένος1 =
| σθένος2 =
| απώλειες1 =
| απώλειες2 = 70 νεκροί
}}
 
Γραμμή 30 ⟶ 34 :
[[Αρχείο:Nikitaras commemorative plaque at Agios Ioannis chapel - Ano Doliana, Arcadia, Greece.jpg|μικρογραφία|Αναμνηστική πλάκα στο ξωκλήσι του Άη Γιάννη.]]
[[Αρχείο:Church of Saint George and view of Tripoli-Ano Doliana, Arcadia, Greece.jpg|μικρογραφία|αριστερά|Η εκκλησία του Άη Γιώργη, στην οποία οχυρώθηκε ο Κεχαγιάμπεης.]]
Στις [[17 Μαΐου]] και κατόπιν εντολής του θείου του [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Θεόδωρου Κολοκοτρώνη]], ο [[Νικηταράς]] μετέβη στα Δολιανά με εκατό άντρες, πενήντα από το στρατόπεδο του [[Χρυσοβίτσι|Χρυσοβιτσίου]] και πενήντα από το στρατόπεδο του [[Βαλτέτσι|Βαλτετσίου]].<ref name="Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη">{{cite web | last=Τερτσέτης Γεώργιος | first=Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836 / Υπαγόρευσε Θεόδωρος Κωνσταντίνου Κολοκοτρώνης | last2=σελ. 70-71 | title=University of Crete Library | website=Ανέμη - Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών | date=2018-04-12 | url=https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/d/a/f/metadata-06-0000148.tkl | language=el | access-date=2021-04-17}}</ref> Σκοπό είχε να περιμένει να ενσωματωθούν στο ασκέρι του πενήντα επιπλέον άντρες από το στρατόπεδο των [[Βέρβενα|Βερβένων]], με τελική κατεύθυνση το Άργος και το Ναύπλιο για να πάρει πολεμικές προμήθειες, αλλά και προς ενίσχυση των [[Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα|Μπουμπουλίνα]], [[Δημήτριος Τσώκρης|Τσώκρη]] και [[Στάικος Σταϊκόπουλος|Σταϊκόπουλου]], κατόπιν αιτήματος των τελευταίων προς τον Κολοκοτρώνη για αποστολή βοήθειας και ενός αρχηγού.<ref name="Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη"/> Όμως κατά το νυχτερινό φαγοπότι που έλαβε χώρα στον οικισμό των Δολιανών, ο αδερφός του Νικηταρά, Νικόλαος, ορέχτηκε μια ντόπια ονόματι Ελισάβετ. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να δημιουργηθεί παρεξήγηση με τους χωρικούς και το ασκέρι του να εκδιωχθεί από το χωριό κακήν κακώς, αναγκαζόμενο να διανυκτερεύσει στο ξωκλήσι του Άη Γιάννη, λίγο έξω από το χωριό.<ref name="Newsroom 2021">{{cite web | last=Newsroom | first=Αυγή | title=Ο Νικηταράς και η Ελισάβετ | website=Αυγή | date=2021-03-23 | url=https://www.avgi.gr/entheta/anagnoseis/382647_o-nikitaras-kai-i-elisabet | language=el | access-date=2021-03-25}}</ref>
Στις 18 Μαΐου, ισχυρή τουρκική δύναμη (4.000 άνδρες και [[κανόνι]]α, κατά τον [[Σπυρίδων Τρικούπης|Σπ. Τρικούπη]]) υπό τον κεχαγιάμπεη, βγήκε από την Τριπολιτσά, με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα [[Βέρβενα]]. Όταν έφτασε στις [[Ρίζες Αρκαδίας|Ρίζες]], ο κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες. Η πρώτη φάλαγγα επιτέθηκε στα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να προσβάλλει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτοανατολικά. Η δεύτερη φάλαγγα επιτέθηκε στα Βέρβενα και η τρίτη (κυρίως ιππικό) στο [[Δραγούμι Αρκαδίας|Δραγούνι]]. Στο Δραγούνι, οι Τούρκοι ιππείς εξολόθρευσαν γρήγορα τους Έλληνες υπό τον [[Γεωργάκης Διγενής|Γεωργάκη Διγενή]]. Εν τω μεταξύ, από τα Δολιανά είχε περάσει το προηγούμενο βράδυ ο [[Νικηταράς]] με κατεύθυνση το Άργος και το Ναύπλιο για να πάρει πολεμικές προμήθειες.<ref name="IEE120" /><ref name="1821: Το άνθος της Λευτεριάς 2018">{{cite web | title=Νικηταράς | website=1821: Το άνθος της Λευτεριάς | date=2018-10-14 | url=https://history1821.wordpress.com/2018/10/14/%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%b7%cf%84%ce%b1%cf%81%ce%ac%cf%82/ | language=el | access-date=2021-03-26}}</ref> Όμως κατά το φαγοπότι που προηγήθηκε στον οικισμό, ο αδερφός του Νικόλαος ορέχτηκε μια ντόπια ονόματι Ελισάβετ, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί παρεξήγηση με τους χωρικούς και το ασκέρι του να εκδιωχθεί από το χωριό κακήν κακώς, αναγκαζόμενο να διανυκτερεύσει στο ξωκλήσι του Άη Γιάννη, λίγο έξω από το χωριό.<ref name="Newsroom 2021">{{cite web | last=Newsroom | first=Αυγή | title=Ο Νικηταράς και η Ελισάβετ | website=Αυγή | date=2021-03-23 | url=https://www.avgi.gr/entheta/anagnoseis/382647_o-nikitaras-kai-i-elisabet | language=el | access-date=2021-03-25}}</ref> Το επόμενο πρωί, οι Δολιανίτες αντιλαμβανόμενοι την εχθρική προέλαση, προσέτρεξαν στο Νικηταρά και του ζήτησαν να γυρίσει πίσω για να πολεμήσει μαζί τους. Ο αδερφός του, χολωμένος από τα γεγονότα της προηγούμενης νύχτας, ήταν αντίθετος στο να υπερασπιστούν τους ντόπιους. Όμως ο Νικηταράς ήταν ανένδοτος. Έτρεξε πίσω με 120 ενόπλους και οχυρώθηκε στα σπίτια του χωριού. Το αρχηγείο του Κεχαγιάμπεη στήθηκε στην εκκλησία του Άη Γιώργη.<ref name="Kalimera Arkadia 200 χρόνια">{{cite web | title=Η πρόταση για τα 200 χρονιά από την έναρξη της Επανάστασης στα Δολιανά | website=Kalimera Arkadia | date=2020-11-30 | url=https://www.kalimera-arkadia.gr/arthra/item/121571-i-protasi-gia-ta-200-xronia-apo-tin-enarksi-tis-epanastasis-sta-doliana.html | language=el | access-date=2021-03-30}}</ref> Τότε ξέσπασε μάχη κατά την οποία οι Έλληνες κατάφεραν, αν και κατά πολύ λιγότεροι να σταματήσουν τους Τούρκους, προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες. Στο μεταξύ, ξεκίνησαν προς τα Δολιανά ελληνικές ενισχύσεις, από το στρατόπεδο Βερβένων, αλλά αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω και να οχυρωθούν στο εκεί στρατόπεδο, όπου προέβαλαν αποτελεσματική αντίσταση στους Τούρκους. Κατόπιν, τους κυνήγησαν ως τα Δολιανά όπου, μαζί με τους άνδρες του Νικηταρά, συνέχισαν την καταδίωξη ολόκληρης της τουρκικής δύναμης.<ref name="IEE120">''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', 1975, σ. 120.</ref> Οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή και κλείστηκαν στην Τριπολιτσά, αφήνοντας εβδομήντα νεκρούς, τα κανόνια τους και τρεις σημαίες.{{παραπομπή}} Επίσης ο Νικηταράς κέρδισε το προσωνύμιο του «Τουρκοφάγου».<ref name="1821: Το άνθος της Λευτεριάς 2018"/>
 
Στις [[18 Μαΐου]] τα ξημερώματα, ισχυρή τουρκική δύναμη (4.000 άνδρες και [[κανόνι]]α, κατά τον [[Σπυρίδων Τρικούπης|Σπ. Τρικούπη]]) υπό τον Κεχαγιάμπεη, βγήκε από την Τριπολιτσά, με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα [[Βέρβενα]]. Όταν έφτασε στις [[Ρίζες Αρκαδίας|Ρίζες]], ο Κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες. Η μία κίνησε για τα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να πλαγιοκοπήσει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτοανατολικά. Η άλλη στράφηκε στα Βέρβενα και μία τρίτη μικρότερη, αποτελούμενη κυρίως από ιππικό, κατευθύνθηκε προς το διπλανό μικρό οικισμό [[Δραγούμι Αρκαδίας|Δραγούνι]].
 
Οι Δολιανίτες, αντιλαμβανόμενοι την εχθρική προέλαση, προσέτρεξαν στον Νικηταρά για να τον ενημερώσουν και να του ζητήσουν να γυρίσει στο χωριό για να το υπερασπιστεί μαζί τους. Ο αδερφός του, χολωμένος από τα γεγονότα της προηγούμενης νύχτας, ήταν αντίθετος στο να υπερασπιστούν τους ντόπιους. Όμως ο Νικηταράς ήταν ανένδοτος. Έτρεξε πίσω με τους ενόπλους του και οχυρώθηκε στα σπίτια του χωριού. Το αρχηγείο του Κεχαγιάμπεη στήθηκε στην εκκλησία του Άη Γιώργη.<ref name="Kalimera Arkadia 200 χρόνια">{{cite web | title=Η πρόταση για τα 200 χρονιά από την έναρξη της Επανάστασης στα Δολιανά | website=Kalimera Arkadia | date=2020-11-30 | url=https://www.kalimera-arkadia.gr/arthra/item/121571-i-protasi-gia-ta-200-xronia-apo-tin-enarksi-tis-epanastasis-sta-doliana.html | language=el | access-date=2021-03-30}}</ref> Στο Δραγούνι, οι Τούρκοι ιππείς εξολόθρευσαν με σχετική ευκολία τη μικρή ηρωική ομάδα των Ελλήνων αγωνιστών υπό τον [[Γεωργάκης Διγενής|Γεωργάκη Διγενή]] και στράφηκαν και αυτοί προς τα Δολιανά.
 
Τότε ξέσπασε μάχη κατά την οποία οι Έλληνες κατάφεραν, αν και κατά πολύ λιγότεροι να σταματήσουν την προέλαση των Τούρκων, προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες, σε μία μάχη που διήρκεσε όλη την ημέρα. Στο μεταξύ, ξεκίνησαν προς τα Δολιανά ελληνικές ενισχύσεις από το στρατόπεδο Βερβένων, αλλά αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω και να οχυρωθούν στο εκεί στρατόπεδο, όπου προέβαλαν αποτελεσματική αντίσταση στους Τούρκους. Κατόπιν, τους κυνήγησαν ως τα Δολιανά όπου, μαζί με τους άνδρες του Νικηταρά, συνέχισαν την καταδίωξη ολόκληρης της τουρκικής δύναμης.<ref name="IEE120">''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', 1975, σ. 120.</ref> Οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή και κλείστηκαν στην Τριπολιτσά, αφήνοντας εβδομήντα νεκρούς, δύο κανόνια και τρεις σημαίες.<ref name="Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη"/> Ήταν σε αυτή τη μάχη που ο Νικηταράς κέρδισε το προσωνύμιο του «Τουρκοφάγου» που θα τον ακολουθούσε σε όλη του τη ζωή.<ref name="IEE120" /><ref name="1821: Το άνθος της Λευτεριάς 2018">{{cite web | title=Νικηταράς | website=1821: Το άνθος της Λευτεριάς | date=2018-10-14 | url=https://history1821.wordpress.com/2018/10/14/%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%b7%cf%84%ce%b1%cf%81%ce%ac%cf%82/ | language=el | access-date=2021-03-26}}</ref>
[[Αρχείο:Nikitaras bust in Ano Doliana, Greece.jpg|μικρογραφία|upright|Προτομή του Νικηταρά στο ρέμα του Τσάκωνα, εκεί όπου εξελίχθηκε η Μάχη.]]
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Μάχη_των_Δολιανών_και_Βερβένων"