Λεόντιος ο Βυζάντιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 32:
Ο M. Richard προσπαθεί να θεμελιώσει την υπόθεση της διάκρισης των δύο διαφορετικών Λεοντίων προβάλλοντας και το ακόλουθο επιχείρημα : υποστηρίζει ότι ο μεν "Ιεροσολυμίτης" ασχολήθηκε εν εκτάσει στο πρώτο κεφάλαιο του συγγράμματος "Κατά Νεστοριανών" με το θέμα της ''σύνθεσης'' των δύο φύσεων του Χριστού, κάνοντας χρήση του όρου ''σύνθετος Χριστός'' και μιλώντας για την ''σύνθετη υπόστασή'' Του, ενώ από την άλλη ο '''Βυζάντιος''' δεν ασχολήθηκε με αυτές τις εκφράσεις, και μάλιστα, παρά το ότι ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός υποστήριξε τη χρήση τους.<ref>M. Richard, ''Leonce de Jerusalem et Leonce de Byzance'', ''MSR'' I, 1944, 35-88, σ. 58.</ref> Ο Φρατσέας όμως, αντικρούει το επιχείρημα του Richard παραθέτοντας ένα χωρίο από το σύγγραμμα "Επίλυσις", στο οποίο ο '''Λεόντιος Βυζάντιος''', απευθυνόμενος στους Μονοφυσίτες, διαμαρτύρεται για το ότι επιμένουν να ομιλούν για "μίαν φύσιν Χριστού σύνθετον", ενώ η προσηγορία ''Χριστός'' δεν δηλώνει φύση αλλά υπόσταση, στην οποία ''ορώνται'' οι φύσεις, και στις οποίες φύσεις ορίζεται το πρόσωπο. Παραθέτουμε μέρος του χωρίου (οι υπογραμμίσεις δικές μας) : «ει δέ το αποτέλεσμα, <u>ου Χριστού φύσιν αλλά μάλλον υπόστασιν τούτο είναι τε και καλείν πρεπωδέστατον·</u> είπερ η Χριστού φύσις, ου κατά το αυτό τῃ φύσει του Πατρός, καθ' ό τῃ φύσει της μητρός, ουδέ κατά το αυτό τῃ φύσει της μητρός, καθ' ό τῃ φύσει του Πατρός ομοφυής είναι δύναται· πώς ουν <u>μίαν φύσιν καλείς, και ταύτην σύνθετον, της Χριστού προσηγορίας ου φύσιν αλλ' υπόστασιν σημαινούσης</u> περί ήν αι φύσεις ορώνται, και εν αίς το πρόσωπον αφορίζεται;...».<ref>"Επίλυσις", ''PG'' 86, 1925 Β.</ref> Καθίσταται σαφές ότι ο '''Λεόντιος Βυζάντιος''' απορρίπτει την έκφραση "μία φύσις του Χριστού σύνθετος" και προτείνει αντ' αυτής την έκφραση "μία υπόστασις Χριστού σύνθετος", και άρα δεν υφίσταται διαφοροποίηση με τον Ἱεροσολυμίτη".
 
Ένα άλλο επιχείρημα που χρησιμοποιεί ο Richard για να αποδείξει ότι έχουμε να κάνουμε με δύο διαφορετικούς Λεοντίους, είναι ο ισχυρισμός του ότι ο '''Λεόντιος Βυζάντιος''' πρέπει να καταταχθεί ανάμεσα στους "αυστηρούς Χαλκηδονίους", ενώ ο Λεόντιος "Ιεροσολυμίτης" στους "νεο-χαλκηδονίους". Έτσι, προσπαθεί να αποδείξει την πλήρη ανεξαρτησία του '''Βυζαντίου''' από την χριστολογία του Κυρίλλου Αλεξανδρείας. Ο Rιchard, όσον αφορά την έκφραση ''μία φύσις του Θεού Λόγου σεσαρκωμένη'', (έκφραση που εισήγαγε ο Κύριλλος Αλεξανδρείας) παραδέχεται μεν ότι ο '''Βυζάντιος''' αναλύοντάς την δέχεται ότι αυτή περιέχει την ομολογία των δύο φύσεων, για να αποδείξει, όμως ότι (ο '''Βυζάντιος''') αποστασιοποιείται κάπως από αυτήν, επισημαίνει ότι (ο '''Βυζάντιος''')αυτός δεν την χρησιμοποιεί για να οικοδομήσει επάνω σ' αυτήν ένα άρθρο πίστεως, όπως ο Ιωάννης Καισαρείας ή ο Ιουστινιανός.<ref>Πρβλ. ''PG'' 86, 1277.</ref> Επισημαίνει, ακόμα ο Richard πως ο '''Λεόντιος''' δεν κάνει ρητή αναφορά στον Κύριλλο ως εισηγητή της ως άνω έκφρασης. Ο Φρατσέας αντιλέγει ότι ο '''Λεόντιος''' στο έργο "Επίλυσις" αποδίδει την παραπάνω διατύπωση ρητά στον Κύριλλο. Παραθέτουμε μέρος του σχετικού χωρίου (η υπογράμμιση δική μας) : «<u>και αυτόν δε τον μακάριον Κύριλλον</u>, ου καθάπαξ παραιτούμενον τας φωνάς, αλλά κατά το Νεστορίῳ δοκούν προστιθέντα, ου μόνον δε αλλά και εν πολλοίς, μάλλον δε εν πάσιν αυτού τοις λόγοις, <u>και τας δύο φύσεις ομολογούντα</u>· ει δε όλως τούτο κρατεί το τους μεταγενεστέρους ενίας των προλαμψάντων φωνάς παραιτείσθαι, εξέστω και ημίν, επειδή Ευτυχής τε καί οι απ' αυτού κακώς εχρήσαντο, <u>τῃ μιᾲ σεσαρκωμένῃ ταύτην παραιτείσθαι·</u> ή μη παραιτουμένοις, και αυτούς την εν δύο φύσεσι καταδέχεσθαι·».<ref>''Επίλυσις'' PG 86, 1929 B C.</ref> Το απόσπασμα αποδεικνύει πως ο '''Λεόντιος''', παρά το ότι κάνει σε διάφορα σημεία των έργων του χρήση της διατύπωσης χωρίς να μνημονεύει τον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας, γνωρίζει ότι αυτός είναι ο εισηγητής της. Άλλωστε, από τη μία η έκφραση είχε γίνει την εποχή εκείνη τόσο ευρέως γνωστή, και από την άλλη ο άγιος Κύριλλος αποτελούσε τέτοιου μεγέθους αυθεντία, που θα ήταν ανεδαφικό να υποστηρίξει κάποιος ότι ο '''Λεόντιος Βυζάντιος''' υπάρχει περίπτωση να μην γνώριζε την πατρότητά της.
 
Ο Richard αναλύει τους παραλληλισμούς πάνω στους οποίους ο Loofs στήριξε την ταύτιση των δύο Λεοντίων και τους απορρίπτει, υποστηρίζοντας την ύπαρξη διαφοροποιήσεων στην ανθρωπολογία και την θεολογία των δύο συγγραφέων, δηλαδή αναπτύσσοντας μια σειρά από επιχειρήματα, κάποια από τα οποία επισημάναμε παραπάνω.