Ισπανία των Αψβούργων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

μ
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 124:
[[Image:Velazquez-felipeIII.jpg|thumb|Ο Βασιλιάς [[Φίλιππος Γ' της Ισπανίας|Φίλιππος Γ´ της Ισπανίας]] (βασ. 1598–1621).]]
 
Αντιμέτωπη με πολέμους εναντίον της Αγγλίας, της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών, χώρες οι οποίες είχαν η κάθε μια τους εξαιρετικά ικανούς ηγέτες, η ήδη πτωχευμένη Ισπανία είχε χάσει πλέον το πάνω χέρι. Πολεμώντας συνεχώς εναντίον της [[Πειρατεία|πειρατείας]] που εμπόδιζε τη θαλάσσια κυκλοφορία της αυτοκρατορίας στον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό,]] αν και δεν διέκοψε ποτέ τις ζωτικές αποστολές χρυσού από τον Νέο Κόσμο (μόνο μία από τις συνοδείες συνελήφθη , αυτή του 1628 από τον Ολλανδικό Piet Hein), το 1596 το Βασιλικό Ταμείο αναγκάστηκε να παραδεχτεί ξανά την πτώχευση του. Οι Ισπανοί προσπάθησαν να απελευθερωθούν από διάφορες συγκρούσεις στις οποίες εμπλέκονταν, πρώτα υπογράφοντας την [[Ειρήνη της Βερβέν]] με τη Γαλλία το 1598, αναγνωρίζοντας τον Ερρίκο Δ΄ (ασπάστηκε τον Καθολικισμόκαθολικισμό από το 1593) ως Βασιλιά της Γαλλίας και αποκαθιστώντας πολλές από τις προϋποθέσεις της προηγούμενης [[Συνθήκη του Κατώ-Καμπρεζί|Ειρήνης του Κατώ-Καμπρεζί]] . Το 1604 συμφωνήθηκε μια συνθήκη με την Αγγλία, μετά την ανάληψη του πιοθρόνου φιλικούαπό βασιλιάτον τουπιο [[Οίκοςφιλικό των Στιούαρτ|Οίκου των Στιούαρτ]]βασιλιά [[Ιάκωβος Α΄ και ΣΤ΄ της Αγγλίας και της Σκωτίας|ΙακώβουΙάκωβο Α΄.]] από τον [[Οίκος των Στιούαρτ|Οίκο των Στιούαρτ]].
 
Η ειρήνη με την Αγγλία και τη Γαλλία σήμαινε ότι η Ισπανία θα μπορούσε πλέον να επικεντρώσει τις ενέργειές της στην αποκατάσταση της κυριαρχίας της στις ολλανδικές επαρχίες. Οι Ολλανδοί, με επικεφαλής τον [[Μαυρίκιος της Οράγγης|Μαυρίκιο της Οράγγης]], τον γιο του [[Γουλιέλμος Α΄ της Οράγγης|Γουλιέλμου της Οράγγης]] και ίσως τον καλύτερο στρατηγό της εποχής του, κατάφεραν να κατακτήσουν πολλές παραμεθόριες πόλεις από το 1590 και μετά, να κατακτήσουν πολλές παραμεθόριες πόλεις συμπεριλαμβανομένου και του κάστρου της [[Μπρέντα]]. Μετά την ειρήνη με την Αγγλία, ο νέος Ισπανός διοικητής Αμβρόσιος Σπινόλα άσκησε μεγάλη πίεση στους Ολλανδούς. Ο Σπινόλα, στρατηγός παρόμοιας ικανότητας με τον Μαυρίκιο, δεν κατάφερε να κατακτήσει τις Κάτω Χώρες, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων μια νέα πτώχευση το 1607. Σε μια κίνηση ρεαλισμού που ταιριάζει στο ταμπεραμέντο του Βασιλιά [[Φίλιππος Γ' της Ισπανίας|Φίλιππου Γ΄]] αλλά και σε αυτό του πρωθυπουργού του, δούκα ντε Λέρμα, υπογράφηκε το [[1609]] η [[Εκεχειρία των Δώδεκα Χρόνων]] μεταξύ Ισπανίας και [[Ολλανδική Δημοκρατία|Ηνωμένων Επαρχιών των Κάτω Χωρών]], μια περίοδο γνωστή ως ''[[Ισπανικά άτομα|Pax Hispánica]]'' .
 
Η Ισπανία δεν έλαβε μεγάλα πλεονεκτήματα από την ανακωχή, τα οικονομικά της παρέμειναν σε αταξία και η αποικιακή αυτοκρατορία συνέχισε να υφίσταται όλο και πιο ταπεινωτικές επιθέσεις, προς όφελος πάνω από όλα της Ολλανδίας. Στις Κάτω Χώρες, η κυβέρνηση της κόρης του Φιλίππου Β΄, [[Ισαβέλλα Κλάρα Ευγενία]] και ο σύζυγός της, [[Αλβέρτος Ζ΄ της Αυστρίας|αρχιδούκας Αλβέρτος]], αποκατέστησαν τη σταθερότητα στις νότιες Κάτω Χώρες και μείωσαν τα αντι-ισπανικά συναισθήματα στην περιοχή. Ο διάδοχος του Φίλιππου Β΄, ο [[Φίλιππος Γ' της Ισπανίας|Φίλιππος Γ΄]], ήταν ένας άνθρωπος περιορισμένης ικανότητας που δεν ενδιαφερόταν για την πολιτική, ο οποίος προτιμούσε να επιτρέπει σε άλλους να χειρίζονταιδιαχειρίζονται τις λεπτομέρειες. Ο πρωθυπουργός του, ο ντε Λέρμα, που εστίαζε πάνω απ 'όλα σε θέματα που είχαν να κάνουν με τα προσωπικά του συμφέροντα, κατάφερε να αλλοιώσει τα ισπανικά βιβλία ισολογισμών και να γίνει έτσι ένας από τους πλουσιότερους άντρες στην Ευρώπη με περιουσία περίπου 44 εκατομμυρίων [[Τάλιρο|τάλιρων]]. Η προσωπική επιτυχία του ντε Λέρμα του έφερε εχθρούς αλλά και βάσιμους ισχυρισμούς διαφθοράς, οι οποίοι οδήγησαν στην κρεμάλα τον Ροδρίγο Καλντερόν, που ήταν άνθρωπος εμπιστοσύνης του από το στενό του περιβάλλον. Το 1618 αντικαταστάθηκε από τον γιο του, τον δούκα της Ουθέδα, μια ενέργεια που μπορεί να θεωρηθεί ως μετάβαση εξουσιών, καθώς αυτός έφτασε στην εξουσία υποστηριζόμενος από ευγενείς που πρόσκεινται στην αντίπαλη πλευρά από αυτή του πατέρα του. Μόλις το 1621, με την άφιξη του νέου βασιλιά, [[Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας|Φίλιππου Δ΄]], οι ευγενείς του δουκάτου της Ουθέδα αντικαταστάθηκαν στη θέση της μέγιστης εμπιστοσύνης από αυτούς της Θούνιγα (αρχικά από τον Μπαλτάσαρ ντε Θούνιγα και αργότερα από τον κόμη-δούκα ντε Ολιβάρες). Παρότι το περιβάλλον του Φίλιππου Γ΄ δεν είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις υποθέσεις της Αυστρίας, ο δυναστικός του σύμμαχος, ο ντε Θούνιγα ήταν βετεράνος πρέσβης από τη Βιέννη και πίστευε ότι το κλειδί για τον περιορισμό των ανερχόμενων Γάλλων και για την εξάλειψη των Ολλανδών ήταν μια στενότερη συμμαχία με τους Αψβούργους.
[[Αρχείο:Velázquez_-_de_Breda_o_Las_Lanzas_(Museo_del_Prado,_1634-35).jpg|αριστερά|μικρογραφία|300x300εσ| ''Η παράδοση της Μπρέντα'' (1625) από τον Αμβρόσιο Σπινόλα, του [[Ντιέγο Βελάθκεθ]]. Ο συνηθισμένος θρίαμβος της νίκης δεν απεικονίζεται.]]
Το 1618, μετά την [[Εκπαραθύρωση της Πράγας (1618)|Εκπαραθύρωση της Πράγας]], η Αυστρία και ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο [[Φερδινάνδος Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Φερδινάνδος Β΄]], ξεκίνησε εκστρατεία κατά της [[Προτεσταντική Ένωση|Προτεσταντικής Ένωσης]] και της [[Βοημία|Βοημίας]]. Ο νέος βασιλιάς και οι αυλικοί του ήταν πολύ πιο δραστήριοι από τον Φίλιππο Γ΄, αλλά ακόμη και κατά τα τελευταία του χρόνια, ο ντε Θούνιγα, που είχε ήδη υψηλή θέση στο δικαστήριο, είχε ζητήσει την υποστήριξη των αυστριακών Αψβούργων στον πόλεμο. Επίσης ο Αμβρόσιος Σπινόλα, το ανερχόμενο αστέρι του ο ισπανικού στρατού, στάλθηκε ως διοικητής του φλαμανδικού στρατού προκειμένου να γίνει επέμβαση, εισβάλλοντας στο [[Παλατινάτο]]. Έτσι, η Ισπανία εισήλθε στον [[Τριακονταετής Πόλεμος|Τριακονταετή Πόλεμο]]. Μετά το θάνατο του ντε Θούνιγα το 1622, αντικαταστάθηκε αυτός από τον ανιψιό του Gaspar de Guzmán y Pimentel, κόμη-δούκα του Ολιβάρες, έναν εκπαιδευμένο άντρα που πίστευε ότι το επίκεντρο όλων των τραγωδιώνδεινών στην Ισπανία ήταν στις Κάτω Χώρες. Μετά από κάποιες αρχικές αποτυχίες, οι της Βοημίας ηττήθηκαν τελικά στη [[Μάχη του Λευκού Όρους]] το 1621, και ξανά πάλι στη [[μάχη του Στάντλον]] το 1623. Ενώ η δωδεκαετής ανακωχή ήταν σε ισχύ, η Ισπανία ήταν σε ειρήνη με την προτεσταντική Ολλανδία, αλλά η εκεχειρία, η οποία έληξε το 1621, δεν ανανεώθηκε, προσθέτοντας ένα ακόμα μέτωπο σύγκρουσης. Ο Σπινόλα κατέλαβε το φρούριο της Μπρέντα το 1625. Η παρέμβαση του Δανού Βασιλιά [[Χριστιανός Δ΄ της Δανίας|Χριστιανού Δ΄]] στον πόλεμο προκάλεσε ανησυχίες (ο Χριστιανός ήταν ένας από τους λίγους μονάρχες στην Ευρώπη που δεν είχαν οικονομικά προβλήματα) αλλά η νίκη του αυτοκρατορικού στρατηγού [[Άλμπρεχτ φον Βάλλενσταϊν]] έναντι των Δανών στο [[Ντέσαου]] και ξανά πάλι στο Lutter, που έγιναν και οι δύο το 1626, εξάλειψαν την απειλή. Έτσι υπήρχε η ελπίδα στη Μαδρίτη ότι οι Κάτω Χώρες θα μπορούσαν τελικά να επανενταχθούν στην Αυτοκρατορία, ενώ μετά την ήττα της Δανίας οι προτεστάντες στη Γερμανία φαίνονταν πως είχαν τελειώσει. Η Γαλλία για άλλη μια φορά κατακλύστηκε από τις αστάθειες της (η περίφημη [[πολιορκία της Λα Ροσέλ]] ξεκίνησε το 1627) και η υπεροχή της Ισπανίας φαινόταν πλέον αναμφισβήτητη. Ο κόμης-δούκας του Ολιβάρες υποστήριξε με σθένος πως «Ο Θεός είναι Ισπανός και πολεμά με το έθνος μας αυτές τις μέρες» (Brown & Elliott, 1980, σελ.190) και πολλοί από τους αντιπάλους της Ισπανίας δεν θα μπορούσαν παρά να συμφωνήσουν.
 
==Σημειώσεις==