Νεοκλασική αρχιτεκτονική: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Νεοκλασικήνεοκλασική αρχιτεκτονική''' είναι [[Αρχιτεκτονικός ρυθμός|αρχιτεκτονικό στυλ]] που έχει τις ρίζες του στο [[Νεοκλασικισμός|νεοκλασικό κίνημα]] που ξεκίνησε στα μέσα του 18ου με αρχές 1919ου αιώνα. Η ανάπτυξη της [[Αρχαιολογία|αρχαιολογίας]] ήταν κρίσιμη για την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής αυτής. Οι ανασκαφικές τοποθεσίες όπως αυτές της [[Πομπηία|Πομπηίας]] και του [[Ερκολάνο|Ερκολάνου]] επέτρεψαν στους αρχιτέκτονες να κάνουν σε βάθος ερμηνείες της κλασικής αρχιτεκτονικής και να συνθέσουν το δικό τους μοναδικό στυλ.<ref>{{Cite book|title=American buildings and their architects. [Vol. 1], [Vol. 1],|first=William Harvey|last=Pierson|publisher=Anchor Press/Doubleday|date=1976|location=Garden City (N.Y.)|url=https://www.worldcat.org/title/american-buildings-and-their-architects-vol-1-colonial-and-neoclassical-styles/oclc/605187550|id=605187550}}</ref> Στην πιο αγνή της μορφή έχει ένα ύφος προερχόμενο κυρίως από την αρχιτεκτονική της [[Κλασική εποχή|κλασικής Ελλάδας]] και [[Ρώμη]]ς, τις αρχές του [[Βιτρούβιος|Βιτρούβιου]] και του Ιταλού αρχιτέκτονα [[Αντρέα Παλάντιο]].

Μέχρι το 1800 σχεδόν όλη η νέα βρετανική αρχιτεκτονική αντανακλούσε το νεοκλασικό πνεύμα (βλ. Robert Adam, John Soane). Ο πιο τολμηρός καινοτόμος Γάλλος αρχιτέκτονας ήταν ο Claude-Nicolas Ledoux, ο οποίος διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο νεοκλασικισμός συνέχισε να ανθίζει καθ ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, καθώς πολλοί αρχιτέκτονες έψαχναν να κάνουν την αναλογία μεταξύ της νέας χώρας και της αυτοκρατορικής Ρώμης κατά το σχεδιασμό μεγάλων κυβερνητικών κτιρίων. Το στυλ εξαπλώθηκε επίσης στην αποικιακή [[Λατινική Αμερική]].<ref name=":0" />

Η νεοκλασική αρχιτεκτονική έφτασε στην [[Ελλάδα]] μέσω [[Γερμανία|Γερμανίας]] στον πρώτο μισό του 1919ου αιώνα. Το πεδίο εφαρμογής ήταν τα δημόσια κτίρια, όπως το [[Κτίριο Βάιλερ|στρατιωτικό νοσοκομείο Μακρυγιάννη]] (W.Βίλχεμ vonφον WellerΒάιλερ), τα ανάκτορα[[Παλαιά Ανάκτορα]] του [[Όθων Α΄ της Ελλάδας|Όθωνα]] (Fr.[[Φρίντριχ vonφον GärtnerΓκέρτνερ]]), το [[Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών|Πανεπιστήμιο]] (Chr.[[Χριστιανός HansenΧάνσεν]]), το [[Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών|Αστεροσκοπείο]] (Th.[[Θεόφιλος HansenΧάνσεν]]), το Αρσάκειο (Λ.[[Λύσανδρος Καυταντζόγλου]]), το [[Βαρβάκειος Σχολή|Βαρβάκειο]] (Παν.[[Παναγής Κάλκος]]), η [[Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής|Παλαιά Βουλή]] (Fr.Φρανσουά BoulangerΜπουλανζέ), η [[Ακαδημία Αθηνών|Ακαδημία]] (Th.Θεόφιλος HansenΧάνσεσν), το [[Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο|Πολυτεχνείο]] (Λ.Λύσανδρος Καυταντζόγλου), το [[Δημοτικό Θέατρο Πειραιά]] (Ε.[[Ερνέστος Τσίλλερ|Ερνέστος Τσίλερ]]), το [[Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (L.Αθήνα)|Εθνικό LangeΑρχαιολογικό Μουσείο]] (Λούντβιχ Λάνγκε), το [[Ζάππειον Μέγαρο|Ζάππειο Μέγαρο]] (Fr.Φρανσουά BoulangerΜπουλανζέ), η Εθνική Βιβλιοθήκη (Th.Θεόφιλος HansenΧάνσεν). Κατά τη διάρκεια της οθωνικής περιόδου (1833-1862), από το ύφος των ανακτόρων του βασιλιά επηρεάστηκαν τα αρχοντόσπιτα, όπως αυτά που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας [[Σταμάτης Κλεάνθης]]. Τα πιο σημαντικά του έργα ήταν τα πέντε σπίτια που έχτισε για τη [[δούκισσα της Πλακεντίας]]. Στον ίδιο αρχιτεκτονικό στυλ σχεδιάζονται οι ιδιωτικές κατοικίες από τους αρχιτέκτονες [[Λύσανδρος Καυταντζόγλου|Λύσανδρο Καυταντζόγλου]], [[Παναγιώτης Κάλκος|ΠαναγιώτηΠαναγή Κάλκο]] και Δημήτριο Ζέζο.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.archaiologia.gr/blog/issue/νεοκλασική-αρχιτεκτονική/|title=Νεοκλασική αρχιτεκτονική|website=Αρχαιολογία Online|language=el|accessdate=2021-04-21}}</ref>

Την μετέπειτα περίοδο του [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας|Γεωργίου Α']] (1863-1913) εγκαθίσταταικαθιερώνεται το στύλ του [[Ερνέστος Τσίλλερ|Ερνέστου Τσίλλερ]]Τσίλερ. Ο ΤσίλλερΤσίλερ εμπλουτίζει το αρχιτεκτονικό του στυλ με πλούσιες και περίτεχνες διακοσμίσεις. Αντιπροσωπευτικά δείγματα του έργου του είναι το [[Ιλίου Μέλαθρον]], τα μέγαρα Γ. Κούπα και [[Μέγαρο Μελά|Β. Μελά]]. Γύρω στο 1900, η αθηναϊκή επιρροή μεταταφέρεται στα επαρχιακά σπίτια, όπως αυτά που συναντάμε ως το τέλος του [[Μεσοπόλεμος|Μεσοπολέμου]] στη [[Δυτική Μακεδονία]], όπου συνδυάζονται η παραδοσιακή αρχιτεκτονική με νεοκλασικά στοιχεία.<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=http://morfologia.arch.duth.gr/3o_etos/3o_exam_VI/neoklassika.pdf|title=Λόγια Αρχιτεκτονική - Νεοκλασικισμός|website=morfologia.arch.duth.gr|accessdate=21 Απριλίου 2021}}</ref>