Όταν το ΚΚΕ αποχώρησε από το Συνασπισμό ([[1991]]), ο Αλαβάνος παρέμεινε στον δεύτερο και εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής. Το [[1992]] σε συνεργασία με τους τότε ευρωβουλευτές Αυγ. Παρασκευά και Παν. Λαμπρία ίδρυσε τη μη κυβερνητική - μη κερδοσκοπική οργάνωση ''Ελληνικό Καραβάνι Αλληλεγγύης'', με σκοπό την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους λαούς της υπό διάλυση Γιουγκοσλαβίας.
Στις εκλογές της [[10Ελληνικές Οκτωβρίουβουλευτικές εκλογές 1993|ελληνικές βουλευτικές εκλογές της 10ης Οκτωβρίου]][[του 1993]] ήταν υποψήφιος με τον Συνασπισμό στην Α' Αθηνών. Δεν εξελέγη, διότι το κόμμα του δε συγκέντρωσε το απαιτούμενο ποσοστό για την είσοδο του στην Βουλή. Στις εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο του [[1994]] και του [[1999]] επανεξελέγη ευρωβουλευτής. Στο 4ο τακτικό συνέδιο που διενεργήθηκε στις [[12 Δεκεμβρίου]] του [[2004]], εξελέγη Πρόεδρος του ΣΥΝ. Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές της [[16ης2004|16Ελληνικές Σεπτεμβρίουβουλευτικές εκλογές του 2004]] εξελέγει βουλευτής Β' Αθηνών με τον [[2007ΣΥΡΙΖΑ]] εξελέγηκαι επανεκλέχθηκε βουλευτής, στην περιφέρεια Ηρακλείου τουστις [[ΣΥΡΙΖΑΕλληνικές βουλευτικές εκλογές 2007|Συνασπισμούελληνικές Ριζοσπαστικήςβουλευτικές Αριστεράςεκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου του 2007]] με τον ίδιο συνδιασμό.
Είναι παντρεμένος με την ψυχίατρο Κάτια Χαραλαμπάκη και έχουν δύο κόρες.
