Αρθούρος Ρεμπώ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ λατινικοί -> ελληνικοί χαρακτήρες, αντικατέστησε: O → Ο (3), o → ο , Tο → Το (2) |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{Προβεβλημένο λήμμα}}{{Πληροφορίες προσώπου|ημερομηνία θανάτου ={{ηθηλ|1891|11|10|1854|10|19}} }}Ο '''Αρθούρος Ρεμπώ''' (''Arthur Rimbaud'', {{IPA|aʁ.tyʁ ʁɛ̃.bo}}, πλήρες όνομα '''Ζαν-Νικολά-Αρτύρ Ρεμπώ''', [[20 Οκτωβρίου]] [[1854]] - [[10 Νοεμβρίου]] [[1891]]) ήταν [[Γάλλοι|Γάλλος]] [[ποιητής]]. Θεωρείται ένας από τους μείζονες εκπροσώπους του [[συμβολισμός|συμβολισμού]], με σημαντική επίδραση στη μοντέρνα [[ποίηση]], παρά το γεγονός πως εγκατέλειψε οριστικά τη [[λογοτεχνία]] στην ηλικία των είκοσι ετών. Από το σύνολο του έργου του ξεχωρίζουν οι ποιητικές συλλογές ''Εκλάμψεις'' και ''Μια Εποχή στην Κόλαση''. Η τελευταία υπήρξε το μοναδικό βιβλίο του Ρεμπώ που δημοσιεύτηκε κατόπιν επιθυμίας και ενεργειών του ίδιου, ενώ σημαντικό μέρος των ποιημάτων του δημοσιεύτηκαν ενόσω ήταν εν ζωή αλλά χωρίς τη συγκατάθεσή του ή εν αγνοία του.
Γεννήθηκε στη Γαλλική αγροτική πόλη [[Σαρλβίλ-Μεζιέρ|Σαρλβίλ]] των [[Αρδεννών]], όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια, πριν ξεκινήσει η πολύχρονη περιπλάνηση του σε πολυάριθμες πόλεις της [[Ευρώπη]]ς. Στη διάρκεια του πολυτάραχου βίου του ταξίδεψε σε δεκατρείς διαφορετικές χώρες και έζησε ως επαίτης, [[μισθοφόρος]], εργάτης, παιδαγωγός και ναυτικός, παράλληλα με τη συγγραφική δραστηριότητα. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, έχοντας ήδη εγκαταλείψει την ποίηση, περιπλανήθηκε στην βορειοανατολική [[Αφρική]] όπου εργάστηκε ως έμπορος και εξερευνητής, την ίδια περίοδο που άρχισε να αναγνωρίζεται το ποιητικό έργο του μεταξύ των λογοτεχνικών κύκλων του [[Παρίσι|Παρισιού]].
== Νεανικά χρόνια ==
Γραμμή 13:
Χάρη σε ένα γράμμα που απέστειλε στον Ιζαμπάρ, ζητώντας τη βοήθειά του, οι αρχές τον έστειλαν σε εκείνον και φιλοξενήθηκε στο σπίτι της οικογένειάς του στο [[Ντουαί]]. Παρέμεινε εκεί για περίπου τρεις εβδομάδες, εργαζόμενος ως δημοσιογράφος της εφημερίδας ''Liberal du Nord'', της οποίας ο Ιζαμπάρ ήταν εκδότης. Αρνούμενος αρχικά να επιστρέψει στη μητέρα του, η οποία σε αλληλογραφία με τον Ιζαμπάρ τον κατηγορούσε για τη φυγή του γιου της, επέστρεψε τελικά στη Σαρλβίλ, στις [[27 Σεπτεμβρίου]], με συνοδό τον Ιζαμπάρ. Τα καινούργια του ποιήματα ήταν εμπνευσμένα από τις πρόσφατες εμπειρίες του και επιθυμούσε να εκδοθούν με τη βοήθεια του [[Πωλ Ντεμενύ]], τον οποίο είχε γνωρίσει στο Ντουαί και ήταν συνιδιοκτήτης εκδοτικού οίκου στο [[Παρίσι]]. Μία εβδομάδα μετά την επιστροφή του, ο Ρεμπώ εγκατέλειψε ξανά τη Σαρλβίλ με προορισμό αυτή τη φορά τη [[Βέλγιο|βελγική]] πόλη [[Σαρλερουά]], όπου αναζήτησε εργασία στην εφημερίδα ''Journal de Charleroi'', χωρίς όμως επιτυχία. Επόμενοι σταθμοί της περιπλάνησής του υπήρξαν το [[Φυμέ]], το [[Βιρέ]], οι [[Βρυξέλλες]] και τέλος το Ντουαί, όπου επισκέφτηκε εκ νέου το σπίτι του Ιζαμπάρ.
Ο Ρεμπώ επέστρεψε στο [[Παρίσι]] και θεωρείται πιθανό πως βρέθηκε εκεί στο αποκορύφωμα των γεγονότων της [[Παρισινή Κομμούνα|Κομμούνας]], στα τέλη Απριλίου του [[1871]]. Η σχέση του με την παρισινή Κομμούνα είναι εν γένει αμφιλεγόμενη, όπως και το αν βρισκόταν στην πόλη κατά τη διάρκειά της, ωστόσο κάτι τέτοιο φαίνεται να βεβαιώνεται από ισχυρισμούς του [[Πολ Βερλαίν|Βερλαίν]], καθώς και από μία αστυνομική έκθεση του [[1873]], σύμφωνα με την οποία ήταν «μέλος των ατάκτων της Κομμούνας».<ref name="robb">ό.π. σελ. 101.</ref> Τρία ποιήματά του θεωρούνται επηρεασμένα από την Κομμούνα και πρόκειται για τα ''L’Orgie parisienne'', ''Les Mains de Jeanne-Marie'' και ''Chant de guerre parisien''. Πιθανώς απογοητευμένος από τις αντίξοες εμπειρίες του, ο Ρεμπώ έστειλε στις [[13 Μαΐου]] του [[1871]], από τη Σαρλβίλ, μία επιστολή στον Ιζαμπάρ που περιείχε επίσης το ποίημα ''Le Cœur volé'' («Κλεμμένη καρδιά»).<ref>Αρχικός τίτλος ''Le Cœur supplicié'' («Βασανισμένη καρδιά»)</ref> Το γράμμα προκάλεσε την αντιπάθεια του πρώην δασκάλου του, που θα το χαρακτήριζε αργότερα ως «κακόηθες» στα απομνημονεύματά του. Δύο ημέρες αργότερα, έγραψε μία δεύτερη σημαντική μακροσκελή επιστολή στον [[Πωλ Ντεμενύ]], γνωστή ως η «Επιστολή του προφήτη» (''Lettre du voyant''), μέσα στην οποία εξέθετε το ποιητικό του όραμα και τις αισθητικές του θεωρίες, αναφερόμενος στο ρόλο του ποιητή ως «προφήτη» και της ίδιας της ποίησης ως ένα μέσο που θα έπαυε να συμβαδίζει με την πραγματικότητα αλλά θα την ξεπερνούσε.
Κάτω από την πίεση της μητέρας του να βρει μία εργασία, ο Ρεμπώ προσπάθησε να ανακτήσει την επαφή του με το λογοτεχνικό κόσμο του Παρισιού, ελπίζοντας στην βοήθεια των [[παρνασσισμός|παρνασσιστών]]. Την ίδια περίοδο, καθοριστική υπήρξε η γνωριμία του με τον [[Σαρλ Μπρετάν]], ο οποίος είχε γνωρίσει παλαιότερα τον [[Πολ Βερλαίν|Πωλ Βερλαίν]] και προσφέρθηκε να του συστήσει τον νεαρό ποιητή. Ο Ρεμπώ, με τη σειρά του, έγραψε ένα οικείο και αυτοβιογραφικό γράμμα στον [[Πολ Βερλαίν|Βερλαίν]], δηλώνοντας ένθερμος θαυμαστής του και τονίζοντας την επιθυμία του να εγκατασταθεί στο Παρίσι, εσωκλείοντας επίσης μερικά από τα ποιήματά του.
== Λογοτεχνική πορεία ==
Γραμμή 39:
Από το Μάιο του 1877, ξεκίνησε μία νέα περιπλάνηση με σταθμούς όπως η βόρεια [[Γερμανία]], η [[Βρέμη]], το [[Αμβούργο]], η [[Κοπεγχάγη]], η [[Στοκχόλμη]] και πιθανά το [[Παρίσι]]. Το Δεκέμβριο του [[1878]] προσελήφθη ως διερμηνέας για μία γαλλική κατασκευαστική εταιρεία με επιχειρηματική δραστηριότητα στην [[Κύπρος|Κύπρο]]. Ο Ρεμπώ ταξίδεψε στην Κύπρο το Δεκέμβριο του 1878 και ανέλαβε τελικά επικεφαλής ενός λατομείου στην τοποθεσία Ποταμός, εργασία που εκτέλεσε με επιτυχία, σύμφωνα με την συστατική επιστολή που έλαβε από την εταιρεία την άνοιξη του [[1879]]. Ο Ρεμπώ επέστρεψε στην [[Κύπρος|Κύπρο]] στα τέλη Απριλίου του [[1880]] για να αναχωρήσει ξαφνικά από το νησί το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Η αλληλογραφία του, περιέχει αντιφατικές εξηγήσεις σχετικά με τα αίτια της αναχώρησής του, ενώ θεωρείται πιθανό πως προκλήθηκε από ένα «παράπτωμα» στο οποίο είχε υποπέσει. Ειδικότερα, σύμφωνα με μαρτυρία του Ιταλού εμπόρου Οττορίνο Ρόζα (που είχε συνοδεύσει τον Ρεμπώ σε αποστολές), ο λόγος της φυγής του ήταν ένα εργατικό ατύχημα, κατά το οποίο είχε σκοτώσει από αμέλεια έναν ντόπιο εργάτη, πετώντας μία πέτρα.<ref>βλ. Robb, σελ. 351.</ref>
Τo επόμενο διάστημα κατέφυγε στην [[Αφρική]], περιπλανώμενος προς αναζήτηση εργασίας. Στο [[Άντεν]] της [[Υεμένη]]ς, προσελήφθη στο πρακτορείο του Αλφρέντ Μπαρντέ, από τον συνταγματάρχη Ντυμπάρ, μέλος του συνδέσμου εξαγωγέων [[καφές|καφέ]], προκειμένου να επιβλέπει τη διαλογή και τη συσκευασία του. Το Νοέμβριο του [[1880]], υπέγραψε νέο συμβόλαιο με σημαντικά αυξημένες αποδοχές, αυτή τη φορά για να εργαστεί σε εμπορευματικό σταθμό του [[Χαράρ]]. Παράλληλα οργάνωσε εξερευνητικές αποστολές και περιοδείες, με στόχο την χαρτογράφηση άγνωστων περιοχών, στα πλαίσια των οποίων έφθασε μέχρι την περιοχή [[Ογκαντέν]] της [[Αιθιοπία]]ς, το νοτιότερο σημείο που είχε επισκεφθεί ποτέ [[Ευρώπη|Ευρωπαίος]] και μία από τις μεγαλύτερες ανεξερεύνητες περιοχές του κόσμου εκείνη την εποχή. Μία λεπτομερής αναφορά του Ρεμπώ για το Ογκαντέν δημοσιεύτηκε αργότερα από τη [[Γαλλική Γεωγραφική Εταιρεία]], αποτελώντας την πρώτη αξιόπιστη περιγραφή της περιοχής αλλά και το δεύτερο έργο που εξέδωσε ο ίδιος, μετά το ''Μια Εποχή στην Κόλαση''. Όταν το εμπορικό πρακτορείο του Χαράρ έκλεισε, ο Ρεμπώ εγκαταστάθηκε εκ νέου στο [[Άντεν]]. Λίγους μήνες αργότερα διέκοψε τη συνεργασία του με τον Μπαρντέ, προκειμένου να συνεργαστεί με τον έναν άλλο Γάλλο έμπορο, τον [[Πιερ Λαμπατύ]], στο εμπόριο όπλων, αποβλέποντας σε γρήγορο πλουτισμό. Η αποστολή του στη Σόα και η συνεργασία του με τον βασιλιά Μενελίκ, αποδείχθηκε εξαιρετικά επικερδής, μετά το πέρας των οποίων έμεινε επτά εβδομάδες στο [[Κάιρο]], αναρρώνοντας από τις κακουχίες και την επιβάρυνση της υγείας του. Από τα τέλη του [[1888]], το μεγαλύτερο ποσοστό του ξένου εμπορίου στη νότια Αβησσυνία διεξαγόταν με επίκεντρο τον Αρθούρο Ρεμπώ, ο οποίος είχε ανελιχθεί σε κορυφαίο επιχειρηματία και έμπορο της περιοχής, ικανό να διαμορφώνει τις τιμές σημαντικών εμπορευμάτων.<ref>Robb, σελ. 452. Βλ. επίσης επιστολή Α. Ιλγκ προς Ρεμπώ, 30 Μαρτίου 1889, ''Oeuvres complètes'', επ. Α. Adam, Gallimard, 1972, σ. 529.</ref>
== Θάνατος ==
Γραμμή 64:
Μέχρι το θάνατό του, ο Ρεμπώ ήταν γνωστός σε έναν περιορισμένο λογοτεχνικό κύκλο της [[αβάν-γκαρντ]]. Αρκετοί ποιητές του [[20ός αιώνας|20ού αιώνα]] επηρεάστηκαν από το έργο του, και ειδικότερα από την ελεύθερη φόρμα της ποίησής του, σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρείται ένας από τους «πατέρες» του [[μοντερνισμός|μοντερνισμού]]. Σημαντική επιρροή άσκησε στους Γάλλους [[υπερρεαλισμός|υπερρεαλιστές]], με τον [[Αντρέ Μπρετόν]] να τον ονομάζει «σουρρεαλιστή στην πρακτική της ζωής και αλλού»,<ref>Αντρέ Μπρετόν, ''Μανιφέστα του Σουρρεαλισμού'', Δωδώνη (1983), σελ. 30.</ref> ενώ συχνά αναφέρεται και ως επιρροή των συγγραφέων της [[μπητ γενιά]]ς. Ο Αμερικανός συγγραφέας [[Χένρυ Μίλλερ]], εξέφρασε το δικό του θαυμασμό για το έργο και την προσωπικότητα του Ρεμπώ, στο βιβλίο του ''[[Ο Καιρός των Δολοφόνων]]'' (1956). Τόσο το λογοτεχνικό του έργο, όσο και και η περιπετειώδης ζωή του, διαμόρφωσαν την εικόνα ενός επαναστατικού καλλιτέχνη ή όπως τον αποκάλεσε ο [[Αλμπέρ Καμύ]], ενός «ποιητή της εξέγερσης», αποτελώντας είδωλο των φοιτητών του [[Μάης του '68|Μάη του '68]], διανοούμενων μουσικών ή ακόμα του κινήματος των ομοφυλόφιλων, εισάγοντας τα ρομαντικά ιδεώδη στον [[20ός αιώνας|20ο αιώνα]].<ref>βλ. Robb, σελ. 497.</ref>
Η ποίηση και σεξουαλική αντισυμβατικότητα του Ρεμπώ ενέπνευσαν διάσημους καλλιτέχνες όπως ο [[Τζιμ Μόρισον]], ο [[Μπομπ Ντίλαν]], ο [[Τζων Λένον|Τζον Λένον]] και η [[Πάτι Σμιθ]]. Η σχέση Ρεμπώ και Βερλέν μεταφέρθηκε το [[1995]] στη μεγάλη οθόνη με την ταινία ''Καταραμένη σχέση'' (''Total eclipse''), σε σκηνοθεσία [[Ανιέσκα Χόλαντ]] και πρωταγωνιστή τον [[Λεονάρντο Ντι Κάπριο]]. Στη [[μουσική]], ο [[Μπέντζαμιν Μπρίτεν]] μελοποίησε τμήμα των ''Εκλάμψεων'' (έργο 18, 1939) σε ένα σύνολο τραγουδιών για σοπράνο ή τενόρο. Στον ελληνικό χώρο, ο [[Γιώργος Καρράς]] μαζί με τον [[Γιάννης Αγγελάκας|Γιάννη Αγγελάκα]] και άλλους μουσικούς, μελοποίησαν το ποίημα ''Μια Εποχή Στην Κόλαση'' στο δίσκο τους ''[[Υπέροχο Τίποτα]]'', ενώ ο [[Θάνος Μικρούτσικος]] ολοκλήρωσε το [[1987]] την [[όπερα]] ''«Μια εποχή στην κόλαση»'' όπου απαγγέλλει ο [[Γιώργος Κιμούλης]] με έντονα στοιχεία δραματικότητας, λυρικότητας και σαρκασμού. To 2015 εκδόθηκε από τον Γαβριηλίδη το θεατρικό με τίτλο "Σαρλβίλ" του συγγραφέα [[Αχιλλέα Κούμπου]] με αφορμή τη ζωή του Ρεμπώ. Το κείμενο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τον Μάιο του 2014.
== Εργογραφία ==
| |||