Ντωφινέ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Ντωφινέ''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: Dauphiné) είναι μία ιστορική και πολιτιστική περιοχή στη νοτιοανατολική [[Γαλλία]], πρώην επαρχία επί [[Παλαιό Καθεστώς|Παλαιού Καθεστώτος]], η επικράτεια της οποίας αντιστοιχεί περίπου στην περιοχή των σημερινών νομών [[Ιζέρ (νομός)|Ιζέρ]], [[Ντρομ (νομός)|Ντρομ]] και [[Ωτ-Αλπ]], στη [[Περιοχές της Γαλλίας|διοικητική περιοχή]] [[Ωβέρνη-Ρον-Αλπ]]. Το Ντωφινέ αρχικά ονομαζόταν κομητεία  του Αλμπόν.

Τον 12ο αιώνα, ο τοπικός κόμης Γκιγκ Δ'Δ΄ του Αλμπόν (1095-1142) πρόσθεσε ένα δελφίνι στο οικόσημό του και αποκαλούνταν Δελφίνος (le Dauphin, στα γαλλικά le dolphin είναι το δελφίνι). Οι απόγονοί του άλλαξαν τον τίτλο τους από Κόμης του Αλμπόν σε Δελφίνος του Βιενουά και η κομητεία πήρε το όνομα Ντωφινέ. Τον 11ο αιώνα έγινε περιοχή της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]].

Τα σημαντικά χρέη του Ουμβέρτου Β' και ο θάνατος του γιου και κληρονόμου του οδήγησαν στην πώληση της κυριαρχίας του στον Γάλλο βασιλιά [[Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας|Φίλιππο ΣΤ'ΣΤ΄]] το 1349. Οι όροι της μεταβίβασης προέβλεπαν ότι ο κληρονόμος του θρόνου της Γαλλίας θα έφερε τον τίτλο του «[[Δελφίνος (τίτλος)|Δελφίνου]]», πράγμα που συνέβαινε από τότε μέχρι τη [[Γαλλική Επανάσταση]]. Ο πρώτος Δελφίνος της Γαλλίας ήταν ο εγγονός του Φιλίππου ΣΤ'ΣΤ΄, ο μελλοντικός [[Κάρολος Ε΄ της Γαλλίας|Κάρολος Ε'Ε΄]] της Γαλλίας. Οι όροι περιελάμβαναν επίσης σημαντική αυτονομία και φορολογικές απαλλαγές για την περιοχή Ντωφινέ, προνόμια τα περισσότερα από τα οποία διατηρήθηκαν μόνο μέχρι το 1457, αν και το Ντωφινέ παρέμεινε επαρχία μέχρι τη [[Γαλλική Επανάσταση]].

Ο [[Λουδοβίκος ΙΑ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκος ΙΑ'ΙΑ΄]] ήταν ο μόνος δελφίνος της Γαλλίας που διαχειρίστηκε την επικράτεια από το 1447 έως το 1456. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, το Ντωφινέ ενσωματώθηκε πλήρως στη Γαλλία. Εκείνη την εποχή, οι συγκρούσεις μεταξύ ευγενών ήταν ακόμη πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. <ref>Georges Bordonove, ''Les Valois'', 2007, p1045</ref>Ο Λουδοβίκος ΙΑ' απαγόρευσε αυτές τις συγκρούσεις και ανάγκασε τους ευγενείς να αναγνωρίσουν την εξουσία του. Το Συμβούλιο του Ντωφινέ έγινε το τρίτο Κοινοβούλιο της Γαλλίας (με δικαστικές εξουσίες). Επιπλέον, η περιοχή ενώθηκε πολιτικά με τη Γαλλία. Ανάγκασε τους επισκόπους της Βιέν, της Γκρενόμπλ και της Ρομάν να εγκαταλείψουν την κοσμική τους εξουσία και να δηλώσουν υπακοή σε αυτόν. Επίσης απέκτησε το [[Μοντελιμάρ]] και το Πριγκιπάτο του Οράνζ.

Το Ντωφινέ χωρίζεται σε δύο μεγάλες γλωσσικές ζώνες, εκείνη των γαλλοπροβηγκιανών ή αρπιτάν ή στοστον Βορρά και εκείνη της [[Οξιτανική γλώσσα|οξιτανικής γλώσσας]] ή γλώσσα του οκ στο Νότο. Ο όρος ''ντωφινουά'' μπορεί έτσι να αναφέρεται στις δύο γλώσσες, αλλά γενικά ισχύει για τις διαλέκτους των γαλλοπροβηγκιανών.