Τράπεζα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[FileΑρχείο:Paolo Monti - Serie fotografica - BEIC 6336964.jpg|thumb|1970]]

Η [[κερδοφορία]] της τράπεζας βασίζεται στηνστη λεγόμενη "ψαλίδα", δηλαδή τη διαφορά ανάμεσα στο [[επιτόκιο]] δανεισμού και στο επιτόκιο καταθέσεων. Έτσι αν για παράδειγμα μία τράπεζα χορηγεί ένα δάνειο με επιτόκιο 9% και δέχεται κατάθεση με ετήσιο επιτόκιο 2% η διαφορά αυτή (7%) αποτελεί την ψαλίδα που οδηγεί στα κέρδη της τράπεζας. Βέβαια οι τράπεζες αποκομίζουν και από αλλού χρήματα όπως από [[Προμήθεια|προμήθειες]] ή από [[Συμμετοχή|συμμετοχές]] και [[Επένδυση|επενδύσεις]]. Ωστόσο η κύρια λειτουργία της έγκειται στον δανεισμό (χορηγήσεις και καταθέσεις).

Πολλές από τις τραπεζικές πράξεις έχουν την καταγωγή τους σε πανάρχαιες εποχές όπως στην αρχαία [[Βαβυλώνα]]: ήδη από το 3400 π.Χ. ο Ερυθρός Ναός στην Ουρούκ της Χαλδαίας της Μεσοποταμίας, λειτουργούσε ως τράπεζα, οι ιερείς εμπορεύονταν εν ονόματι του Θεού. Παραχωρούσαν δάνεια με τόκο στους καλλιεργητές και δέχονταν αγαθά προς φύλαξη, δίνοντας στον καταθέτη αντί αποδείξεως ένα πήλινο πλακίδιο. Ελλείψει νομισμάτων βάση των συναλλαγών ήταν σάκοι με κριθάρι.<ref>Beranard Boringe, «Πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες τράπεζες»,Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 61 (Ιούλιος 1973), σελ. 62</ref>

Οι πρώτες πραγματικές τραπεζικές εργασίες μπορούν να εντοπιστούν στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό με τους «τραπεζίτες». Τέτοιες απλές τράπεζες υπήρχαν ήδη στην αρχαία Αθήνα, προσφέροντας κυρίως υπηρεσίες ανταλλαγής διαφόρων νομισμάτων αλλά και πιστώσεις για τη χρηματοδότηση του τότε «διεθνούς εμπορίου». Επρόκειτο για τους αργυραμοιβούς. Γνωστοί τραπεζίτες της αρχαιότητας ήταν οι Φιλοστέφανος από την Κόρινθο με πελάτη τον [[Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]], ο απελεύθερος δούλος Πασίων, ο φιλόσοφος Διογένης που διηύθυνε την τράπεζα της Σινώπης<ref>Beranard Boringe, «Πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες τράπεζες»,Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 61 (Ιούλιος 1973), σελ. 63-64</ref>

ΣτηνΣτη Ρώμη η παλιά τάξη των Ιππέων ασχολείται με τέτοιες δοσοληψίες και πλουτίζει. Οι ιππείς προμηθεύουν τον στρατό, ενοικιάζουν τις δημόσιες προσόδους και εισπράττουν τους φόρους. Εισπράττουν τα έσοδα του κράτους και ονομάζονται ''τελώνες''. Συγκεντρώνοντας τεράστια κεφάλαια συγκροτούν συνεταιρισμούς με επικεφαλής τον ''μάγιστρο'' και δραστηριοποιούνται στις ρωμαϊκές βασιλικές. Πολλοί από αυτούς πλουτίζουν με υπέρογκους τόκους: 30 ή 50% ενώ ο επίσημος είναι 8-12%. Ο Κικέρων στηλιτεύει τον Βέρρη για τον αθέμιτο πλουτισμό του.

Υπάρχουν και οι δημόσιες, οι κρατικές τράπεζες, οι ''mensae'' που ασχολούνται με τη συγκέντρωση φόρων και την προώθησή τους προς το κεντρικό θησαυροφυλάκιο.<ref>Beranard Boringe, «Πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες τράπεζες»,Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 61 (Ιούλιος 1973), σελ. 64</ref>

Το [[18ος αιώνας|18ο αιώνα]] στην Αγγλία οι αποδείξεις κατάθεσης για σταθερά ποσά αποτέλεσαν τα πρώτα [[χαρτονόμισμα|τραπεζογραμμάτια]]. Έτσι σιγά - σιγά με την ανταλλαγή των τραπεζογραμματίων, οι τράπεζες άρχισαν να αποκτούν τον ρόλο που κατέχουν σήμερα στηνστη σύγχρονη οικονομία. Ειδικότερα στην περίοδο της Αναγέννησης εμφανίστηκαν οι πρώτες οργανωμένες τράπεζες(στην Ιταλία και στη Φλάνδρα), καλύπτοντας ένα ευρύτερο φάσμα εργασιών, προετοιμάζοντας τη σύγχρονη έννοια της τράπεζας ως πιστωτικό ίδρυμα που απευθύνεται (και εξυπηρετεί) καταθέτες και επιχειρήσεις.

Το Τραπεζικό Δίκαιο που αποτελεί κλάδο του Εμπορικού Δικαίου ορίζει ως απαραίτητο κεφάλαιο για τηντη σύσταση μίας τράπεζας τα 5.000.000 ευρώ. Επίσης η νομική μορφή της τράπεζας είναι η Ανώνυμη Εταιρεία κατά αναγκαστικό δίκαιο εκτός από τις πιο σπάνιες περιπτώσεις των συνεταιριστικών τραπεζών. Όλες οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες από το νόμο να διατηρούν ένα αποθεματικό δηλαδή ένα ποσοστό των χρημάτων που δέχονται ως καταθέσεις δεν δύνανται να το χορηγήσουν ως δάνεια για λόγους ασφαλείας (για την κάλυψη υπέρμετρων αναλήψεων των πελατών της και την αποφυγή έκτακτων περιπτώσεων έλλειψης ρευστότητας).

*Bernard Boringe, «Πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες τράπεζες»,Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 61 (Ιούλιος 1973), σελ. 62-70