Μπατ (θεά)
Η Μπατ ήταν θεά-αγελάδα της Αιγυπτιακής μυθολογίας με ανθρώπινο πρόσωπο με αφτιά και κέρατα αγελάδας. Μέχρι το Μέσο βασίλειο η ταυτότητα και οι ιδιότητές της είχαν απορροφηθεί από τη θεά Αθώρ[1].
| Μπατ | |
|---|---|
 | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Λατρεία Επεξεργασία
Η λατρεία της Μπατ ανάγεται σε πρώιμους περιόδους, και πολλοί τη χρονολογούν στην ύστερη παλαιολιθική αγελαδοτροφία. Η Μπατ ήταν η κύρια θεά του Seshesh, αλλιώς Hu, ο οποίος είναι στα ελληνικά ο Διοσπολίτης, 7ος νομός της Άνω Αιγύπτου.
Όνομα Επεξεργασία
Το επίθετο Μπατ μπορεί να συνδεθεί με τη λέξη μπα συν τη θηλυκή κατάληξη τ. Το μπα ενός ατόμου ισοδυναμεί περίπου με την προσωπικότητα ή ουσία του, και συνήθως μεταφράζεται ως ψυχή.
Απεικονίσεις στην αρχαία αιγυπτιακή κουλτούρα Επεξεργασία
Ενώ είναι σπάνιο να απεικονίζεται καθαρή η Μπατ στη ζωγραφική ή τη γλυπτική κάποια σημαντικά αντικείμενα (όπως τα πάνω μέρη της Παλέτας του Νάρμερ) έχουνε απεικονίσεις της θεάς με τη μορφή αγελάδας. Σε άλλες περιπτώσεις, απεικονίζεται ως ουράνια αγελάδα που περιτριγυρίζουν άστρα, ή ως ανθρώπινη γυναίκα. Συνήθως απεικονίζεται σε φυλακτά με ανθρώπινο πρόσωπο αλλά με χαρακτηριστικά αγελάδας, όπως αφτιά και με κέρατα προς τα μέσα, όπως αυτά που είχαν τα πρώτα βοοειδή που εξέθρεψαν η Αιγύπτιοι.
Η Μπατ συσχετίστηκε με το σείστρο και το κέντρο της λατρείας της ήταν γνωστό ως 'Οίκος του Σείστρου'[2]. Το σείστρο ήταν μουσικό όργανο σε μορφή ανκχ[3], το οποίο ήταν ένα από τα πιο συχνά ιερά όργανα που χρησιμοποιούσαν στους αιγυπτιακούς ναούς. Κάποια σείστρα περιλάμβαναν απεικονίσεις της Μπατ, με το κεφάλι και το λαιμό ως το χερούλι και τη βάση, και τα κρόταλα μεταξύ των κεράτων της. Η εικόνα αυτή επαναλαμβάνεται και στις δύο πλευρές, έχοντας δύο πρόσωπα, όπως αναφέρεται στα Κείμενα των Πυραμίδων:.
- 'Είμαι ο Έπαινος. Είμαι η Μεγαλοπρέπεια. Είμαι η Μπατ με τα Δύο της Πρόσωπα. Είμαι Αυτή που έχει σωθεί, και έχω σωθεί από όλα τα κακά[4].
Σχέση με την Αθώρ Επεξεργασία
Η απεικόνιση της Μπατ ήταν έντονα όμοια με αυτήν της Αθώρ, μια αντίστοιχη θεά της Κάτω Αιγύτπυο. Σε δυσδιάστατες αναπαραστάσεις, και οι δύο θεές απεικονίζονται ανφάς, κοιτώντας των θεατή, και όχι προφίλ σύμφωνα με τη συνήθη αρχαία αιγυπτιακή απεικόνιση. Η σημαντική διαφορά στην απεικόνιση είναι ότι τα κέρατα της Μπατ έχουν κλίση προς τα μέσα, ενώ της Αθώρ ελαφρά προς τα έξω. Είναι πιθανόν αυτή η διαφορά να αντιστοιχεί στα διαφορετικά είδη βοοειδών που εκτρέφονταν σε διαφορετικές περιόδους.
Το κέντρο λατρείας της Αθώρ ήταν στον 6ο νομό της Άνω Αιγύπτου, δίπλα στον 7ο που ήταν της Μπατ, κάτι που υποδηλώνει ότι ίσως στην Προδυναστική Αίγυπτο οι θεές ήταν η ίδια θεά. Ως την εποχή του Μέσου βασιλείου η λατρεία της Αθώρ είχε και πάλι απορροφήσει αυτή της Μπατ, όπως ήταν συνηθισμένο στο αιγυπτιακό πάνθεον.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Wilkinson, Richard H. The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt, p.172 Thames & Hudson. 2003. ISBN 0-500-05120-8
- ↑ Hart, George. The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses, p. 47 2nd Edition Routledge. 2005. ISBN 0-415-34495-6
- ↑ Wilkinson, Richard. H. Reading Egyptian Artp. 213 Thames and Hudson 1992. ISBN 0-500-27751-6
- ↑ R. O. Faulkner, The Ancient Egyptian Pyramid Texts, Oxford 1969, p. 181, Utterance 506
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία